ضرورت کود دهی پتاسیم در سیب زمینی افزایش محصول و بهبود کیفیت را شرح دهید ؟

1.96Kعناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) پاسخ به سوالات عمومی در زمینه تغذیه گیاهان

پرسش و پاسخ عمومی در خصوص عناصر مورد نیاز گیاهان در زیر این مقاله قابل نمایش عموم میباشد و طرح سوال به صورت رایگان است

تقریباً 20 عنصر مغذی و ریز مغذی از مواد مغذی ضروری برای تأمین کلیه نیازهای بیوشیمیایی گیاهان به حساب می آیند.

اهداف یادگیری

  • تشخیص عناصر مورد نیاز گیاهان به صورت تخصصی
[caption id="attachment_53342" align="aligncenter" width="378"]عناصر مورد نیاز گیاهان کود پرسش و پاسخ عناصر مورد نیاز گیاهان[/caption]

امتیاز کلیدی مطالب

  • اگر گیاه نتواند چرخه حیات خود را بدون آن کامل کند ، اگر هیچ عنصر دیگری نتواند عملکرد مشابه را انجام دهد و مستقیماً در تغذیه نقش داشته باشد ، یک عنصر ضروری است.
  • یک ماده مغذی ضروری مورد نیاز گیاه در مقادیر زیاد ، عنصر درشت مغذی ماکرو نامیده می شود ، در حالی که ماده مغذی مورد نیاز در مقدار بسیار کم ، عنصر ریز مغذی میکرو نامیده می شود.
  • منابع کمبود یا ناکافی مواد مغذی بر رشد گیاه تأثیر منفی می گذارد ، که منجر به توقف رشد ، رشد کند ، کلروز یا مرگ سلول می شود.
  • حدود نیمی از مواد مغذی ضروری ریز مغذی هایی مانند بور ، کلر ، منگنز ، آهن ، روی ، مس ، مولیبدن ، نیکل ، سیلیسیم و سدیم است.

شرایط کلیدی برای تغذیه گیاهان

  • ریز مغذی : ماده معدنی ، ویتامین یا ماده دیگری که حتی در مقادیر بسیار کمی برای رشد یا متابولیسم ضروری است.
  • کلروز : زردی بافت گیاه به دلیل از دست دادن یا عدم وجود کلروفیل
  • درشت مغذی : هر یک از عناصر مورد نیاز مقدار زیادی از موجودات زنده است

مواد مغذی ضروری

گیاهان برای تأمین تمام نیازهای بیوشیمیایی خود فقط به نور ، آب و حدود 20 عنصر نیاز دارند. به این 20 عنصر عناصر مغذی ضروری گفته می شود . برای اینکه یک عنصر ضروری تلقی شود ، سه معیار لازم است:
  1. یک گیاه نمی تواند چرخه حیات خود را بدون عنصر کامل کند
  2. هیچ عنصر دیگری نمی تواند عملکرد عنصر را انجام دهد
  3. این عنصر مستقیماً در تغذیه گیاه نقش دارد

درشت مغذی ها ماکرو و ریز مغذی ها میکرو

عناصر اساسی را می توان به عناصر درشت مغذی ها ماکرو و ریز مغذی ها میکرو تقسیم کرد . مواد مغذی مورد نیاز گیاهان در مقادیر بیشتر را عناصر درشت مغذی می نامند. حدود نیمی از عناصر اساسی عناصر مغذی در نظر گرفته می شوند: کربن ، هیدروژن ، اکسیژن ، نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم ، کلسیم ، منیزیم و گوگرد. اولین کربن (C) برای تشکیل کربوهیدرات ها ، پروتئین ها ، اسیدهای نوکلئیک و بسیاری از ترکیبات دیگر به کربن (C) نیاز است. بنابراین ، در همه ماکرومولکول ها وجود دارد. به طور متوسط ​​، وزن خشک (به استثنای آب) سلول 50 درصد کربن است ، و آن را به یک قسمت اصلی از مولکول های زیستی گیاه تبدیل می کند. [caption id="attachment_53343" align="aligncenter" width="401"]عناصر مورد نیاز گیاهان کود ماکرو و میکرو پرسش و پاسخ کود میکرو و ماکرو[/caption]
عناصر اساسی مورد نیاز گیاهان : برای اینکه یک عنصر به عنوان یک ماده اساسی در نظر گرفته شود ، گیاه نمی تواند چرخه حیات خود را بدون عنصر کامل کند ، هیچ عنصر دیگری نمی تواند عملکرد عنصر را انجام دهد و این عنصر مستقیماً در تغذیه گیاه نقش دارد.

عناصر فراوان در چرخه رشد گیاهان نقش نیتروژن

عنصر فراوان بعدی در سلولهای گیاه نیتروژن (N) است. بخشی از پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک است. ازت در سنتز برخی ویتامین ها نیز استفاده می شود. هیدروژن و اکسیژن عناصر درشت مغذی هستند که بخشی از بسیاری از ترکیبات آلی هستند و همچنین آب را تشکیل می دهند. اکسیژن برای تنفس سلولی لازم است.

نقش موثر اکسیژن در گیاهان

گیاهان از اکسیژن برای ذخیره انرژی به شکل ATP استفاده می کنند. فسفر (P) ، ماکرومولکول دیگر ، برای سنتز اسیدهای نوکلئیک و فسفولیپیدها لازم است. به عنوان بخشی از ATP ، فسفر امکان تبدیل انرژی غذایی را از طریق فسفوریلاسیون اکسیداتیو به انرژی شیمیایی فراهم می کند. انرژی نور در حین فتوسفریلاسیون در فتوسنتز به انرژی شیمیایی تبدیل می شود. و به انرژی شیمیایی تبدیل می شود تا هنگام تنفس استخراج شود.

نقش گوگرد در تغذیه گیاهان

گوگرد بخشی از آمینو اسیدهای خاص مانند سیستئین و متیونین است و در چندین کوآنزیم وجود دارد. گوگرد همچنین به عنوان بخشی از زنجیره انتقال الکترون که شیب های هیدروژن در تبدیل انرژی نور به ATP نقش اساسی دارند ، در فتوسنتز نقش دارد.

نقش پتاسیم در تغذیه گیاهان

پتاسیم (K) به دلیل نقش آن در تنظیم باز و بسته شدن روزنه مهم است. روزنه ها به عنوان روزنه هایی برای تبادل گاز به حفظ تعادل آب سالم کمک می کنند. پمپ یون پتاسیم از این فرآیند پشتیبانی می کند.

نقش منیزیم در بهبود عملکرد گیاه

منیزیم (منیزیم) و کلسیم (کلسیم) نیز از عناصر مغذی مهم هستند. نقش کلسیم دو برابر است: برای تنظیم انتقال مواد مغذی و پشتیبانی از بسیاری از عملکردهای آنزیم. منیزیم برای فرآیند فتوسنتز مهم است. این مواد معدنی همراه با ریز مغذی ها به تعادل یونی گیاه نیز کمک می کنند.

عناصر مورد نیاز ارگانیسم های خاک به شرح زیر است

ارگانیسم ها علاوه بر عناصر مغذی زیاد ، به عناصر مختلفی به مقدار کم نیاز دارند. این ریز مغذی ها یا عناصر کمیاب در مقادیر بسیار کمی وجود دارند. هفت ریز مغذی اصلی شامل بور ، کلر ، منگنز ، آهن ، روی ، مس و مولیبدن است.

عناصر ریز مغذی میکرو

معرفی عناصر ریز مغذی و نقش آنها در تغذیه گیاهان

نقش بور در تغذیه گیاهان

اعتقاد بر این است که بور (B) در انتقال کربوهیدرات در گیاهان نقش دارد. همچنین در تنظیم سوخت و ساز بدن کمک می کند. کمبود بور غالباً باعث بازگرداندن جوانه ها خواهد شد.

نقش کلر در تغذیه گیاهان

کلر (Cl) برای اسمز و تعادل یونی لازم است. همچنین در فتوسنتز نقش دارد.

نقش مس در بهبود عملکرد گیاهان

مس (مس) جز component برخی از آنزیم ها است. علائم کمبود مس شامل قهوه ای شدن نوک برگها و کلروز (زردی برگ ها) است.

نقش آهن در بهبود عملکرد گل و گیاه

آهن (Fe) برای سنتز کلروفیل ضروری است ، به همین دلیل کمبود آهن منجر به کلروز می شود.

نقش منگنز در بهبود عملکرد گیاهان

منگنز (Mn) برخی از آنزیم های مهم دخیل در تشکیل کلروفیل را فعال می کند. گیاهان کمبود منگنز در رگهای برگ های آن کلروز ایجاد می کنند. در دسترس بودن منگنز تا حدودی به pH خاک بستگی دارد.

نقش مولیبدن در تغذیه گیاهان جوان

مولیبدن (Mo) برای سلامت گیاه بسیار ضروری است ، زیرا گیاهان از آن برای کاهش نیترات به شکل های قابل استفاده استفاده می کنند. بعضی از گیاهان از آن برای تثبیت نیتروژن استفاده می کنند. بنابراین ممکن است لازم باشد قبل از کاشت حبوبات به برخی خاکها اضافه شود.

نقش روی در بهبود عملکرد و تغذیه گیاهان

روی (Zn) در تشکیل کلروفیل نقش دارد و بسیاری از آنزیم ها را نیز فعال می کند. علائم کمبود روی شامل کلروز و توقف رشد است. ممکن است لازم باشد قبل از کاشت حبوبات به برخی خاکها اضافه شود. روی (Zn) در تشکیل کلروفیل نقش دارد و بسیاری از آنزیم ها را نیز فعال می کند. علائم کمبود روی شامل کلروز و توقف رشد است. ممکن است لازم باشد قبل از کاشت حبوبات به برخی خاکها اضافه شود. روی (Zn) در تشکیل کلروفیل نقش دارد و بسیاری از آنزیم ها را نیز فعال می کند. علائم کمبود روی شامل کلروز و توقف رشد است.

کمبود عناصر غذایی در گیاهان چه مواردی را ایجاد خواهد کرد

کمبود هر یک از این مواد مغذی ، به ویژه عناصر مغذی درشت ، می تواند روی رشد گیاه تأثیر منفی بگذارد. بسته به ماده مغذی خاص ، کمبود آن می تواند باعث توقف رشد ، رشد کند یا کلروز شود. کمبود شدید ممکن است منجر به علائم مرگ سلول در برگها شود. [caption id="attachment_53344" align="aligncenter" width="405"]کمبود عناصر در گیاهان و تغذیه نا مناسب کمبود عناصر در گیاهان[/caption]

عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) هدف ما پاسخ به سوالات شما عزیزان در راستای تکمل علوم کشاورزی ایران

سازمان زنجیره تامین بهشت با ایجاد بستری در جهت پاسخگویی به سوالات راهکاری برای کمک به کشاورزان را نهادینه کرده است .

با بارگذاری سوال و جواب در فروش محصولات سهیم باشید و خود را بازنشسته کنید .

جهت مطالعه روند سهم دهی به شما عزیزان میتوانید وارد بستر تکمیل علم شوید .

بهترین تغذیه برای گیاهان چیست ؟

هدف ما پاسخ به سوالات شما میباشد و در این راستا بیش از هزاران سوال و جواب در اختیار شما قرار میدهیم .

سوالاتی که در خصوص عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) بارگذاری شده است به صورت دسته بندی در بخش های مختلف تقسیم شده است .

دسته بندی ها در تمامی زمینه های گیاهی به تفکیک میباشد .

تعدادی از دسته هایی که بارگذاری شده است و در آنها مطالبی تخصصی به صورت سوال و جواب ذخیره شده است به شرح زیر است .

دسته های تخصصی ایجاد شده در زمینه عناصر مورد نیاز گیاهان چیست ؟

کود مناسب گیاهان دارویی که به تفکیک تمامی گیاهان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب گیاهان زینتی فضای باز که به تفکیک تمامی گیاهان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب گیاهان زینتی آپارتمان که به تفکیک تمامی گیاهان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب درختان میوه که به تفکیک تمامی درختان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب سبزیجات که به تفکیک تمامی سبزیجات با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب کاکتوس ها که به تفکیک تمامی کاکتوس ها با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب نشاء که به تفکیک تمامی نشاء ها با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب غلات که به تفکیک تمامی غلات با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

هدف پاسخگویی و ساختار سازی سازمان چیست ؟

پاسخ به تمامی سوالات صنایع کشاورزی و زیر دسته اصلی عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) میتواند راهکاری برای بهبود تولیدات محصولات زراعی ، باغی و گلخانه ای باشد .

هدف این سازمان از ایجاد بستری در راستای تکمیل علوم در تمامی زمینه ها کمک به ایران و ایرانی میباشد و میکوشد تا بتاند راندمان پاسخگویی به سوالات شما عزیزان را فراهم آورد .

فراموش نکنید پلن های درآمدی سازمان در راستای عرضه محصولات به کشاورزان به صورت سهم بندی صورت گرفته است و اعضای فعال در زمینه پاسخ گویی به سوالات و نیز طراحان سوال های تخصصی میتوانند در فروش محصولات کشاورزی سهیم باشند .

محتوای بارگذاری شده از مقالات خارجی جمع آوری و ترجمه شده است - مطالعه و انتشار با ذکر منبع بلامانع است bio.libretexts.org

مرکز آموزش ویدئویی بستری برای آموزش های رایگان کشاورزی .

">عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود )
انواع کود بزرگترین مرکز فروش کودهای زراعی و باغی در کشور سیب زمینی ضرورت کود دهی محصولات نقش کود پتاسیم در تولید سیب زمینی
0

ضرورت کود دهی پتاسیم در سیب زمینی افزایش محصول و بهبود کیفیت را شرح دهید ؟

16c25d272b64acc67d337642e91ad43cd1ab8d3e 61 - ضرورت کود دهی پتاسیم در سیب زمینی افزایش محصول و بهبود کیفیت را شرح دهید ؟

با عرض سلام و درود خدمت مشاورین عزیز مجموعه زنجیره تامین بهشت 

خواهشمندم درباره گیاه سیب زمینی و کود پتاسیم مورد نیاز این گیاه و روند جذب و چگونگی افزایش محصول اطلاعاتی را در اختیار بنده قرار دهید 

با تشکر

مصطفی قدیری سوال پاسخ داده شده جولای 24, 2020
گذاشتن نظر
0

پیشگفتار

خاک یکی از اجزای مهم منابع پایه است که به عنوان بستر اصلی کشت گیاه و نیز محیطی منحصر به فرد برای انواع حیات محسوب می گردد .

انسان اگر چه در مسیر تکاملی خود با دستیابی به فناوری‌های نوین و دگرگونی در شرایط عادی و متعارف منابع پایه به ویژه :

خاک

آب

همراه گردیده که موجب پدیدار شدن انواع :

ناهنجاری ها

کاهش سطح حاصلخیزی خاکهای زراعی

افت تولید

و بحران های زیست محیطی شده است .

از این رو اکنون بیش از هر زمان دیگر برگزیدن سیاست‌های سازگار و راه حل های منطقی برای عرضه مواد غذایی در پاسخگویی به تقاضای :

شرکت روز افزون جمعیت و در مسیری هماهنگ با ملاحظات زیست محیطی احساس می‌شود

در این میان آنچه که بیش از هر عامل دیگر به ویژه در سطح ملی می‌تواند در جهت پیشرفت در افکار عمومی

افزایش آگاهی جامعه

شناخت مسایل و مشکلات زیست محیطی

نیروهای مردمی را در گام برداشتن در مسیر توسعه پایدار سهیم سازد .

تهیه و نیز تدوین :

نشریه ها و کتب علمی و فنی آموزشی

تحقیقی

ترویجی

و تحلیلی که به عنوان وسیله ارتباطی مناسب برای بیان و اشاعه مبانی نظری و ارائه راهکارهای علمی و فنی در جهت افزایش آگاهی و دانش مخاطبان به شمار می‌آیند .

از آنجایی که هدف اساسی موسسه نخست :

شناخت توان تولیدی منابع خاک و آب و سپس بهره‌برداری مدیریت مناسب این منابع در راستای تولید پایدار امنیت غذایی و سلامت جامعه می باشد  .

هدف این مجموعه از انتشار مقالات این است تا از طریق ارائه آثار علمی و فنی و کاربردی مورد نیاز کشاورزان گامی اساسی و بنیادی در راستای رسالت خویش بردارد.

در این رهگذر این مجموعه به صورت شبانه روزی :

پذیرای پیشنهادهای سازنده

انتقادهای مسئولانه

و راهنمایی های ارزنده

کلیه اندیشمندان پژوهشگران و دست اندرکاران نیز خواهد بود .

باشد که این گام ضمن انجام مسئولیت خطیر همگان را در تلاش بی وقفه برای پاسداری از بستر هستی فراخوانیم .

مقدمه

سطح زیر کشت سیب زمینی در کشور حدود ۱۷۳ هزار هکتار

میزان تولید ۴ میلیون و ۲۱۶ هزار تن.

و 24500 کیلوگرم در هکتار می باشد .

بدیهی است با عنایت و ارقام اصلاح شده موجود عملکرد هکتاری پایین بوده و مورد قبول نمی باشد .
با رعایت اصول مصرف بهینه کودی خصوصا مصرف کودهای پتاسیمی به صورت سرک در خاک های تخلیه شده

به سهولت می توان عملکرد هکتاری سیب زمینی را تا حد پیش بینی شده در برنامه چهارم توسعه و چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور افزایش داد  .

( بر طبق دفتر آمار و فناوری اطلاعات در سال ۱۳۸۳ توسط ملکوتی و همکاران ) .
در گیاهان مبتلا به کمبود پتاسیم برخی تغییرات شیمیایی رخ خواهد داد که در برگیرنده :

انباشتگی قند های حل شدنی

کاهش میزان نشاسته

و انباشتگی ترکیبات ازت حل شدنی است .

این امکان می باشد که تغییرات سوخت و ساز قند در پیوند با نیاز برخی آنزیم های تنظیم کننده به میزان زیاد پتاسیم باشد .

فعالیت آنزیم سینتار نشاسته نیز به کاتیونهای یک ظرفیتی وابسته می‌باشد که در میان آنها پتاسیم از همه موثر تر خواهد بود .

این آنزیم جابجایی گلوکز را به مولکولهای نشاسته کاتالیز می کند .

نشاسته + گلوکز – ADP = گلوکزیل – نشاسته + ADG

به همین صورت پتاسیم و آنزیم سینتاز نشاسته که از گونه‌ها و اندامهای دیگر  گیاهان به عنوان مثال :

برگها

دانه ها

غده ها

جدا گشته فعال می نماید .

بیشترین میزان پتاسیم مورد نیاز میان ۵۰ تا ۱۰۰ میلی مولار می باشد .

این نکته را به خاطر داشته باشید که چنانچه از غلظت های بیشتر پتاسیم استفاده شود این امکان وجود دارد که اثرات بازدارندگی داشته و احتمالاً به کاهش میزان نشاسته در غده های سیب زمینی منجر گردد .

یکی دیگر از نقش‌های کلیدی عنصر پتاسیم فعال کردن آنزیم های چسبنده  ATP به به وسیله پتاسیم می باشد که نیازمند منیزیم بوده و به وسیله پتاسیم و در مواردی به همان اندازه به وسیله سدیم فعال خواهد شد .

مزایای فعال شدن آنزیم های ATP به وسیله پتاسیم :

۱ –  نه تنها باعث سهولت جابجایی خود پتاسیوم محلول بیرون از راه غشای سیتوپلاسمی به درون سلول های ریشه می گردد .

بلکه

2 – پتاسیم را نیز به مهمترین عنصر کانی در بزرگ شدن سلول و تنظیم اسمزی تبدیل می کند .

تجمع نیترات در غده های سیب زمینی :

حد مجاز نیترات در بودجه‌های سیب زمینی در منابع مختلف متفاوت گزارش شده است .

تعدادی از محققین خصوصاً حد مجاز نیترات بر حسب ازت برنده توریسم درمانی – نیتراته را ۶۷ و به صورت نیترات NO3

290 میلی گرم در کیلوگرم بر مبنای وزن خشک اعلام نموده اند .

به عبارت دیگر  در هر کیلوگرم غده سیب زمینی خشک شده در دمای 65درجه سانتیگراد حرارت ۲۹۰ میلی گرم نیترات وجود خواهد داشت .

اگر ۲۰ درصد سیب زمینی را ماده خشک با ۸۰ درصد آب تشکیل داده باشد غلظت نیترات در سیب زمینی تازه برابر با ۶۰ میلی گرم در کیلوگرم خواهد شد .

خواجه پور و همکاران در سال ۱۹۸۹ همین حد را در بوته های سیب زمینی به عنوان حد مجاز گزارش نموده اند .

در کشورهای اروپایی از جمله لهستان و آلمان که مصرف روزانه سیب زمینی توسط مردم بسیار بیشتر از کشور ما می باشد

حد بحرانی غلظت نیترات در سیب زمینی را ۱۵۰ میلی گرم در کیلوگرم بر مبنای وزن خشک گزارش نموده اند .

به صورت کلی رقم نقش مهمی در تجمع نیترات خواهد داشت .

تحت شرایط مدیریت یکسان رقم دیامانت خیلی بهتر از دراگا خواهد بود .

به صورت کلی و تجمع نیترات در سیب زمینی هنگامی بیشتر خواهد بود که گیاه توانایی متابولیسم آن را نداشته و این مسئله به صورت عمده با :

کمبود رطوبت

زیادی ازت در خاک

و زمان برداشت ارتباط دارد .

توزیع نیترات در غده ها یکسان نمی باشد .

بیشترین مقدار آن در پوست و لایه زیر پوست وجود دارد .

مقدار نیترات سه رقم سیب زمینی را اندازه‌گیری کردند که مقدار آن در حدود :

۸۰

۱۸۰

۲۸۰

میلی گرم در کیلوگرم بر اساس وزن تر بوده است .

که با پوست کندن و پختن آنها مقدار قابل توجهی از نیترات کاسته شده است غلظت نیترات در غده ها با افزایش مصرف عنصر ازت بالا خواهد رفت .

میزان حداکثر مجاز به غلظت نیترات در برخی از محصولات سبزی و صیفی بر حسب میلی گرم در کیلوگرم بر حسب وزن تر :

نکته :

مقادیر بر حسب میزان مصرف روزانه قابل تغییر می باشد .

مثلاً در ایران مصرف روزانه سیب زمینی ۱۰۰ گرم ولی در آلمان ۴۰۰ گرم می باشد

بنابراین در آلمان باید حد مجاز نیترات در سیب‌زمینی پایین‌تر باشد .

تحقیقات صورت گرفته بر روی سیب زمینی :

در تحقیقی که در ایستگاه تحقیقات اکباتان همدان در سال ۱۳۷۷ به مدت دو سال به منظور بررسی ارتباط مقدار مصرف ازت با تجمع نیترات بر روی دو رقم سیب زمینی صورت گرفته است 6 سطح  کودی ازت بر روی دو رقم:

دیامانت

و

مارفونا

مورد بررسی قرار گرفت .

نتایج حاصله بیانگر این مطلب بود که :

با مصرف کودهای ازته به تنهایی و یا مصرف نامتعادل کود ازت میزان تجمع نیترات در غده های سیب زمینی افزایش یافته است .

مصطفی قدیری سوال پاسخ داده شده جولای 24, 2020
گذاشتن نظر
پاسخ خود را بنویسید .
  • فعال
  • بازدیدها1959 times
  • پاسخ ها1 پاسخ
ورود به متاورس | متاورس ایرانی
ورود به متاورس ایران یا همان متاورس ملی

علامت ذره بین Tutorials سمت راست به رنگ قرمز به شما کمک خواهد کرد .

جدید ترین سوالات پرسیده شده

منقضی شدن سم بتانال 1 پاسخ | 0 آرا
ایا ایدز گزفتم؟ 0 پاسخ ها | 0 آرا
انتخاب ورزش رزمی 0 پاسخ ها | 1 رای
وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی نماد اعتماد الکترونیک اسناد و املاک کشور مرکز آموزش ویدیویی انجمن حم فروشگاه ملی تولید کنندگان مدیریت بر مدیران حم سامانه حیوانات رسانه ملی اخبار متا دانشگاه متاورس استخدام | دانش فروشگاه حم تبلیغات ملی بازار NFT متاورس رنگ نقشه ملی سه بعدی متا املاک و مستغلات