اثر مقدار فسفر، باكتري ريزوبيوم و كود زيستي نيتراژين بر رشد و عملكرد لوبيا را شرح دهید .
پرسش و پاسخ عمومی در خصوص عناصر مورد نیاز گیاهان در زیر این مقاله قابل نمایش عموم میباشد و طرح سوال به صورت رایگان است
تقریباً 20 عنصر مغذی و ریز مغذی از مواد مغذی ضروری برای تأمین کلیه نیازهای بیوشیمیایی گیاهان به حساب می آیند.
اهداف یادگیری
- تشخیص عناصر مورد نیاز گیاهان به صورت تخصصی
عناصر مورد نیاز گیاهان[/caption]
امتیاز کلیدی مطالب
- اگر گیاه نتواند چرخه حیات خود را بدون آن کامل کند ، اگر هیچ عنصر دیگری نتواند عملکرد مشابه را انجام دهد و مستقیماً در تغذیه نقش داشته باشد ، یک عنصر ضروری است.
- یک ماده مغذی ضروری مورد نیاز گیاه در مقادیر زیاد ، عنصر درشت مغذی ماکرو نامیده می شود ، در حالی که ماده مغذی مورد نیاز در مقدار بسیار کم ، عنصر ریز مغذی میکرو نامیده می شود.
- منابع کمبود یا ناکافی مواد مغذی بر رشد گیاه تأثیر منفی می گذارد ، که منجر به توقف رشد ، رشد کند ، کلروز یا مرگ سلول می شود.
- حدود نیمی از مواد مغذی ضروری ریز مغذی هایی مانند بور ، کلر ، منگنز ، آهن ، روی ، مس ، مولیبدن ، نیکل ، سیلیسیم و سدیم است.
شرایط کلیدی برای تغذیه گیاهان
- ریز مغذی : ماده معدنی ، ویتامین یا ماده دیگری که حتی در مقادیر بسیار کمی برای رشد یا متابولیسم ضروری است.
- کلروز : زردی بافت گیاه به دلیل از دست دادن یا عدم وجود کلروفیل
- درشت مغذی : هر یک از عناصر مورد نیاز مقدار زیادی از موجودات زنده است
مواد مغذی ضروری
گیاهان برای تأمین تمام نیازهای بیوشیمیایی خود فقط به نور ، آب و حدود 20 عنصر نیاز دارند. به این 20 عنصر عناصر مغذی ضروری گفته می شود . برای اینکه یک عنصر ضروری تلقی شود ، سه معیار لازم است:- یک گیاه نمی تواند چرخه حیات خود را بدون عنصر کامل کند
- هیچ عنصر دیگری نمی تواند عملکرد عنصر را انجام دهد
- این عنصر مستقیماً در تغذیه گیاه نقش دارد
درشت مغذی ها ماکرو و ریز مغذی ها میکرو
عناصر اساسی را می توان به عناصر درشت مغذی ها ماکرو و ریز مغذی ها میکرو تقسیم کرد . مواد مغذی مورد نیاز گیاهان در مقادیر بیشتر را عناصر درشت مغذی می نامند. حدود نیمی از عناصر اساسی عناصر مغذی در نظر گرفته می شوند: کربن ، هیدروژن ، اکسیژن ، نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم ، کلسیم ، منیزیم و گوگرد. اولین کربن (C) برای تشکیل کربوهیدرات ها ، پروتئین ها ، اسیدهای نوکلئیک و بسیاری از ترکیبات دیگر به کربن (C) نیاز است. بنابراین ، در همه ماکرومولکول ها وجود دارد. به طور متوسط ، وزن خشک (به استثنای آب) سلول 50 درصد کربن است ، و آن را به یک قسمت اصلی از مولکول های زیستی گیاه تبدیل می کند. [caption id="attachment_53343" align="aligncenter" width="401"]
کود میکرو و ماکرو[/caption]
عناصر فراوان در چرخه رشد گیاهان نقش نیتروژن
عنصر فراوان بعدی در سلولهای گیاه نیتروژن (N) است. بخشی از پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک است. ازت در سنتز برخی ویتامین ها نیز استفاده می شود. هیدروژن و اکسیژن عناصر درشت مغذی هستند که بخشی از بسیاری از ترکیبات آلی هستند و همچنین آب را تشکیل می دهند. اکسیژن برای تنفس سلولی لازم است.نقش موثر اکسیژن در گیاهان
گیاهان از اکسیژن برای ذخیره انرژی به شکل ATP استفاده می کنند. فسفر (P) ، ماکرومولکول دیگر ، برای سنتز اسیدهای نوکلئیک و فسفولیپیدها لازم است. به عنوان بخشی از ATP ، فسفر امکان تبدیل انرژی غذایی را از طریق فسفوریلاسیون اکسیداتیو به انرژی شیمیایی فراهم می کند. انرژی نور در حین فتوسفریلاسیون در فتوسنتز به انرژی شیمیایی تبدیل می شود. و به انرژی شیمیایی تبدیل می شود تا هنگام تنفس استخراج شود.نقش گوگرد در تغذیه گیاهان
گوگرد بخشی از آمینو اسیدهای خاص مانند سیستئین و متیونین است و در چندین کوآنزیم وجود دارد. گوگرد همچنین به عنوان بخشی از زنجیره انتقال الکترون که شیب های هیدروژن در تبدیل انرژی نور به ATP نقش اساسی دارند ، در فتوسنتز نقش دارد.نقش پتاسیم در تغذیه گیاهان
پتاسیم (K) به دلیل نقش آن در تنظیم باز و بسته شدن روزنه مهم است. روزنه ها به عنوان روزنه هایی برای تبادل گاز به حفظ تعادل آب سالم کمک می کنند. پمپ یون پتاسیم از این فرآیند پشتیبانی می کند.نقش منیزیم در بهبود عملکرد گیاه
منیزیم (منیزیم) و کلسیم (کلسیم) نیز از عناصر مغذی مهم هستند. نقش کلسیم دو برابر است: برای تنظیم انتقال مواد مغذی و پشتیبانی از بسیاری از عملکردهای آنزیم. منیزیم برای فرآیند فتوسنتز مهم است. این مواد معدنی همراه با ریز مغذی ها به تعادل یونی گیاه نیز کمک می کنند.عناصر مورد نیاز ارگانیسم های خاک به شرح زیر است
ارگانیسم ها علاوه بر عناصر مغذی زیاد ، به عناصر مختلفی به مقدار کم نیاز دارند. این ریز مغذی ها یا عناصر کمیاب در مقادیر بسیار کمی وجود دارند. هفت ریز مغذی اصلی شامل بور ، کلر ، منگنز ، آهن ، روی ، مس و مولیبدن است.عناصر ریز مغذی میکرو
معرفی عناصر ریز مغذی و نقش آنها در تغذیه گیاهاننقش بور در تغذیه گیاهان
اعتقاد بر این است که بور (B) در انتقال کربوهیدرات در گیاهان نقش دارد. همچنین در تنظیم سوخت و ساز بدن کمک می کند. کمبود بور غالباً باعث بازگرداندن جوانه ها خواهد شد.نقش کلر در تغذیه گیاهان
کلر (Cl) برای اسمز و تعادل یونی لازم است. همچنین در فتوسنتز نقش دارد.نقش مس در بهبود عملکرد گیاهان
مس (مس) جز component برخی از آنزیم ها است. علائم کمبود مس شامل قهوه ای شدن نوک برگها و کلروز (زردی برگ ها) است.نقش آهن در بهبود عملکرد گل و گیاه
آهن (Fe) برای سنتز کلروفیل ضروری است ، به همین دلیل کمبود آهن منجر به کلروز می شود.نقش منگنز در بهبود عملکرد گیاهان
منگنز (Mn) برخی از آنزیم های مهم دخیل در تشکیل کلروفیل را فعال می کند. گیاهان کمبود منگنز در رگهای برگ های آن کلروز ایجاد می کنند. در دسترس بودن منگنز تا حدودی به pH خاک بستگی دارد.نقش مولیبدن در تغذیه گیاهان جوان
مولیبدن (Mo) برای سلامت گیاه بسیار ضروری است ، زیرا گیاهان از آن برای کاهش نیترات به شکل های قابل استفاده استفاده می کنند. بعضی از گیاهان از آن برای تثبیت نیتروژن استفاده می کنند. بنابراین ممکن است لازم باشد قبل از کاشت حبوبات به برخی خاکها اضافه شود.نقش روی در بهبود عملکرد و تغذیه گیاهان
روی (Zn) در تشکیل کلروفیل نقش دارد و بسیاری از آنزیم ها را نیز فعال می کند. علائم کمبود روی شامل کلروز و توقف رشد است. ممکن است لازم باشد قبل از کاشت حبوبات به برخی خاکها اضافه شود. روی (Zn) در تشکیل کلروفیل نقش دارد و بسیاری از آنزیم ها را نیز فعال می کند. علائم کمبود روی شامل کلروز و توقف رشد است. ممکن است لازم باشد قبل از کاشت حبوبات به برخی خاکها اضافه شود. روی (Zn) در تشکیل کلروفیل نقش دارد و بسیاری از آنزیم ها را نیز فعال می کند. علائم کمبود روی شامل کلروز و توقف رشد است.کمبود عناصر غذایی در گیاهان چه مواردی را ایجاد خواهد کرد
کمبود هر یک از این مواد مغذی ، به ویژه عناصر مغذی درشت ، می تواند روی رشد گیاه تأثیر منفی بگذارد. بسته به ماده مغذی خاص ، کمبود آن می تواند باعث توقف رشد ، رشد کند یا کلروز شود. کمبود شدید ممکن است منجر به علائم مرگ سلول در برگها شود. [caption id="attachment_53344" align="aligncenter" width="405"]
کمبود عناصر در گیاهان[/caption]
عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) هدف ما پاسخ به سوالات شما عزیزان در راستای تکمل علوم کشاورزی ایران
سازمان زنجیره تامین بهشت با ایجاد بستری در جهت پاسخگویی به سوالات راهکاری برای کمک به کشاورزان را نهادینه کرده است .
با بارگذاری سوال و جواب در فروش محصولات سهیم باشید و خود را بازنشسته کنید .
جهت مطالعه روند سهم دهی به شما عزیزان میتوانید وارد بستر تکمیل علم شوید .
بهترین تغذیه برای گیاهان چیست ؟
هدف ما پاسخ به سوالات شما میباشد و در این راستا بیش از هزاران سوال و جواب در اختیار شما قرار میدهیم .
سوالاتی که در خصوص عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) بارگذاری شده است به صورت دسته بندی در بخش های مختلف تقسیم شده است .
دسته بندی ها در تمامی زمینه های گیاهی به تفکیک میباشد .
تعدادی از دسته هایی که بارگذاری شده است و در آنها مطالبی تخصصی به صورت سوال و جواب ذخیره شده است به شرح زیر است .
دسته های تخصصی ایجاد شده در زمینه عناصر مورد نیاز گیاهان چیست ؟
کود مناسب گیاهان دارویی که به تفکیک تمامی گیاهان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .
کود مناسب گیاهان زینتی فضای باز که به تفکیک تمامی گیاهان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .
کود مناسب گیاهان زینتی آپارتمان که به تفکیک تمامی گیاهان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .
کود مناسب درختان میوه که به تفکیک تمامی درختان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .
کود مناسب سبزیجات که به تفکیک تمامی سبزیجات با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .
کود مناسب کاکتوس ها که به تفکیک تمامی کاکتوس ها با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .
کود مناسب نشاء که به تفکیک تمامی نشاء ها با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .
کود مناسب غلات که به تفکیک تمامی غلات با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .
هدف پاسخگویی و ساختار سازی سازمان چیست ؟
پاسخ به تمامی سوالات صنایع کشاورزی و زیر دسته اصلی عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) میتواند راهکاری برای بهبود تولیدات محصولات زراعی ، باغی و گلخانه ای باشد .
هدف این سازمان از ایجاد بستری در راستای تکمیل علوم در تمامی زمینه ها کمک به ایران و ایرانی میباشد و میکوشد تا بتاند راندمان پاسخگویی به سوالات شما عزیزان را فراهم آورد .
فراموش نکنید پلن های درآمدی سازمان در راستای عرضه محصولات به کشاورزان به صورت سهم بندی صورت گرفته است و اعضای فعال در زمینه پاسخ گویی به سوالات و نیز طراحان سوال های تخصصی میتوانند در فروش محصولات کشاورزی سهیم باشند .
محتوای بارگذاری شده از مقالات خارجی جمع آوری و ترجمه شده است - مطالعه و انتشار با ذکر منبع بلامانع است bio.libretexts.org
مرکز آموزش ویدئویی بستری برای آموزش های رایگان کشاورزی .
">عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود )
اثر مقدار فسفر، باكتري ريزوبيوم و كود زيستي نيتراژين بر رشد و عملكرد لوبيا را شرح دهید .
اثر مقدار فسفر، باکتری ریزوبیوم و کود زیستی نیتراژین بر رشد و عملکرد لوبیا را شرح دهید
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺴﻔﺮ، اﺛﺮ ﻣﻘﺪار ﻛﺎرﺑﺮد ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم و ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ ﺑﺮ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ( )ﺗﻮده ﻣﺤﻠﻲ ﮔﻴﻼن آزﻣﺎﻳﺸ ﻲ ، ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻠﻮك ﻫﺎي ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﻜﺮار در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اﻣﻠﺶ، اﺳﺘﺎن ﮔﻴﻼن اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ . ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫـﺎي آزﻣـﺎﻳﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺼﺮف ﻓﺴﻔﺮ، ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﺑﻮد . 50 ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼـﺮف ﻓﺴـﻔﺮ از ﺻـﻔﺮ ﺑـﻪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻏﻼف ﺑﻪ ﺗﺮ ﻣﻌﻨﻲ ﻃﻮر 28 داري ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان . 21و درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻓﺴـﻔﺮ 50 از ﺗ 75ﺑﻪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر، ﺄ ﻣﻌﻨﻲ ﺛﻴﺮ ﻏﻼف داري ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و درﺣﺎﻟﻲ ﺗﺮ ﻧﺪاﺷﺖ، ) ( 100 ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺴﻔﺮ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘـﺎر ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲ ﻏﻼف دار ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﮔﺮ ﺗﺮ . دﻳﺪ ﻣﻌﺎدﻻت) 1403/9 رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘـﺎر (و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻏﻼف) 8510/7 ﺗﺮ 65/4 ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف . 59/3و ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻓﺴﻔﺮ در ﻫﻜﺘﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ ﻣﺼـﺮف ﻛـﻮد زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ ﻏﻼف دار ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺮ ﺑﻪ 7 ﺑﻪ ﻣﻴﺰان 10و درﺻﺪ ﮔﺮدﻳﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻠﻘـﻴﺢ ﺑـﺬر ﻟﻮﺑﻴـﺎ ﺑـﺎ ﺑـﺎﻛﺘﺮي ﻫـﺎي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﻏﻼف 17 ﺗﺮ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان . 20و درﺻﺪ ﮔﺮدﻳﺪ
ﺗ ﻐﺬﻳﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺘﻌﺎدل ﮔﻴﺎﻫﺎن زراﻋﻲ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﺑﻬﺒـﻮد و اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺤﺼﻮﻻت زراﻋﻲ اﻳ ﻣﻲ ﻔﺎ ﻛﻨﺪ .ﻓﺴـﻔﺮ ﻳﻜـﻲ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﺮﻣﺼﺮف و ﺿﺮوري ﺑﺮاي رﺷﺪ ﮔﻴﺎﻫﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺻ ﻳﻮن H ﻮرت ﻫﺎي 2PO4-1 HPO4 ﻳﺎ -2 از ﺧﺎك ﺟـﺬب ﻣـﻲﺷﻮد ﺑﻬﺎﺗﺎﭼﺎرﻳﺎ و ﺟﻬﺎ، .(ﺑﻘﻮﻻ 2012) ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ت ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﻧﻴﺘﺮوژن ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺧﻮد را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺜﺒﻴﺖ زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮوژن ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آورﻧﺪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﺴﻔﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮي .(2013 ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ) ﺳـﻠﻴﻤﺎن و ﻫﻤﻜـﺎران، اﻳـﻦ ﻋﻨﺼـﺮ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻨﻈﻴﻢ رﺷﺪ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﻛﺎرﻛﺮد ﮔﺮه ﻫـﺎي ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﭘﺎﺳﻴﻨﺎ ) ﺑﺮ ﻣﻴﺰان (2006 و ﻫﻤﻜﺎران، ﺗﺜﺒﻴـﺖ زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮوژنﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارد .ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻓﺴـﻔﺮ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺼـﻮرت ﻏﻴـﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ رﺷﺪ ﮔﻴﺎه ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﺗﺜﺒﻴﺖ زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮوژن اﺛﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ وارﻳﻦ و ﻫﻤﻜﺎران، 2010) ( .در ﺿـﻤﻦ، ﺑـﻪ ATP ﻋﻠﺖ ﻧﻴﺎز زﻳﺎد ﺑﻪ در ﺟﺮﺑـﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻧﻴﺘﺮوژﻧـﺎز، ﻓﺮاﻫﻤـﻲ ﻓﺴﻔﺮ ﺟﻬﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﺮهﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺿـﺮوري اﺳـﺖ ال -) ﻧﻴﻌﻤـﻲ و ﻣﻲ (1997 ﻫﻤﻜﺎران، ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن . دﻫﺪ ﻛﻪ 70ﺣﺪود اﻟﻲ ﻛﻮد 90 درﺻﺪ ﻫﺎي ﻓﺴﻔﺮه از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﻳـﻮن ﻫـﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ، آﻫﻦ، ﻛﻠﺴﻴﻢ و ﻣﻨﻴﺰﻳﻢ از دﺳﺘﺮس ﮔﻴﺎه ﺧـﺎرج ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﻣﻚ ) ﻧﺘ (2006 ﺑﻴﺖ و ﻫﻤﻜﺎران، و در ﻴﺠﻪ ﻛﻤﺒﻮد ﻓﺴﻔﺮ در ﻣـﺰارع اﻣﺮي ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ . اﺛﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﻛﻮدﻫﺎي ﻓﺴﻔﺮه ﺑـﺮ رﺷـﺪ و ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺳﺒﺰ) ﻣﺸﺘﺎق و اﻣﻴﻦ) 2015 ﭘﻨﺎه و ( ﺳـﺎﻳﺮ ﺑﻘـﻮﻻت ﮔـﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ روﻧﺮ و ﻫﻤﻜﺎران، 2016) .( ﺑﺎﻛﺘﺮي ً ﻛﻮدﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺣﺎوي ﻫﺎي ﻣﺤﺮك رﺷﺪ ﮔﻴـﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ روش ﺑﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺒﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ رﺷـﺪ و ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻣﺤﺼﻮﻻت زراﻋـﻲ ﻣـﻲ ﮔﺮدﻧـﺪ ﺳـﺎﻫﺎران و ﻧﻬـﺮا، 2011).( ﻛـﻮد 1 ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ ﺑﺼﻮرت ﻣﺎﻳﻊ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺨﺶ در آب ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﮔﺮدﻳﺪه و ﺣـﺎوي ﺑـﺎﻛﺘﺮي Azotobacter spp ﻫـﺎي . ،Azospillum spp. ﻣــﻲPseudomonas spp.و ﺑﺎﺷــﺪ) آﻗــﺎ ﻋﻠﻴﭙــﻮر و ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴــﻢ .(1391 ﻫﻤﻜــﺎران، ازﺗﻮﺑــﺎﻛﺘﺮ از ﻫــﺎي آزادزي و ﻫﻮازي اﺳـﺖ ﻛـﻪ از ﻃﺮﻳـﻖ ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﻧﻴﺘـﺮوژن ﻣﻮﻟﻜـﻮﻟﻲ و ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻛﺴﻴﻦ و ﺟﻴﺒـﺮﻟﻴﻦ ﺳـﺒﺐ ﺑﻬﺒـﻮد رﺷـﺪ ﮔﻴﺎﻫــﺎن ﻣــﻲﮔﺮدﻧــﺪ رودﻻس و ﻫﻤﻜــﺎران، ؛1999) ﭘﻨــﺎﻫﻲ و .ﺑﺎﻛﺘﺮي آزوﺳﭙﺮﻳﻠﻮم (2015 ﻫﻤﻜﺎران، ﻫﺎي ﺟﻨﺲ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن ﺑﺎ ﻣﻮاد ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺮك رﺷﺪ، ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد رﺷﺪ رﻳﺸﻪ و آن ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺟـﺬب آب و ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻏـﺬاﻳﻲ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ ﻓﻴﺒﺎچ -) ﭘﺎﻟﺪي و ﻫﻤﻜﺎران،
.ﺑﺎﻛﺘﺮي ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎس (2012 ﻫﺎي ﺣﻨﺲ از ﻃﺮﻳﻖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﻼﻟﻴﺖ ﻓﺴﻔﺮ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻓﺰاﻳﺶ دﺳﺘﺮﺳـﻲ ﮔﻴﺎﻫـﺎن ﺑـﻪ ﻓﺴـﻔﺮ، اﻓـﺰاﻳﺶ ﺟﺬب آﻫـﻦ از ﻃﺮﻳـﻖ ﺗﻮﻟﻴـﺪ و ﺗﺮﺷـﺢ ﺳـﻴﺪروﻓﻮر )ﺷـﺎﻫﺎروﻧﺎ و ﻫﻮرﻣﻮن (2008 ﻫﻤﻜﺎران، ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺳـﺎﻳﺘﻮﻛﻨﻴﻦ و ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻦ دي و ﻫﻤﻜﺎران، 2004) ( ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ ﺑﻬﺒـﻮد رﺷـﺪ ﮔﻴـﺎه و اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻣـﻲ . ﮔﺮدﻧـﺪ رﻳﺰوﺑﻴـﻮم ﻫـﺎ ﮔﺮوﻫـﻲ دﻳﮕـﺮي از ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎي ﻫﻮازي ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ در ﻫﻤﺰﻳﺴـﺘﻲ ﺑـﺎ رﻳﺸـﻪ ﮔﻴﺎﻫـﺎن ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻘﻮﻻت، ﻧﻴﺘﺮوژن ﻫﻮا را ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﺮده و ﺿﻤﻦ ﺑﻬﺒﻮد رﺷـﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻘﻮﻻت، ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺎﺻـﻠﺨﻴﺰي ﺧـﺎك ﻧﻴـﺰ ﻣـﻲ ﮔﺮدﻧﺪ. ﺑﺎﻛﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ در ﻣﻲ ﻫﺎي زراﻋﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار ﻣﺼﺮف ﻛﻮدﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﻴﺘﺮوژﻧﻪ )واﻧـﻼو (2010 و ﻫﻤﻜﺎران، و اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻧﻮاعﮔﻮﻧﻪ ﺑﻘﻮ ﻫﺎي ﻻت ﺑﻪ 10 ﻣﻴﺰان ﮔﺮد 25اﻟﻲ درﺻﺪ د راﺋﻮ، 2001) .( ﻣﺮوري ﺑﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫـﺪ ﻛـﻪ ﻣﺼـﺮف ﻛﻮدﻫﺎي ﻓﺴﻔﺮه ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺜﺒﻴﺖ زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮوژن ﺑـ ﻪ وﺳـﻴﻠﻪ رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﻫﺎ ﮔﺮدﻳﺪه ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻘﻮﻻت و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﻧ ﻣﻲ ﻴﺘﺮوژن ﺧﺎك ﮔﺮدد .در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل، اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﻧﻴﺘﺮوژن ﺧﺎك در اﺛﺮ ﻛﻮد ﻣﺼﺮف ﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ ﺣﺎوي ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎي ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺘﺮوژن ﻧﻴﺰ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﺬب ﻓﺴﻔﺮ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﮔﻴﺎه. ﮔﺮدد در ﺿﻤﻦ، در ﺳـﺎل ﻫـﺎي اﺧﻴﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻮدﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ ﺟﻬـﺖ ﺑﻬﺒـﻮد ﭘﺎﻳـﺪاري اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي زراﻋﻲ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت زراﻋـﻲ ﺳـﺎﻟﻢ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳـﻦ آزﻣـﺎﻳﺶ ﺑـﺎ ﻫـﺪف ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﻠﻔﻴﻘـﻲ ﻛـﻮد ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻓﺴـﻔﺮ، ﻛـﻮد زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺗﻠﻘﻴﺢ رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﺑﺮ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺗـﻮده ﻣﺤﻠـﻲ ، ﮔﻴﻼن، ﺷﺪ اﻧﺠﺎم . ﻣﻮاد و روشﻫﺎ اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ در در اﻣﻠﺶ 1392ﺳﺎل ﮔﻴﻼن ، ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ، اﺳﺘﺎن ﺑﺎ 50 ﻃﻮل ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ 19درﺟـﻪ دﻗﻴﻘـﻪ، 38 ﻋـﺮض ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎﻳﻲ 8 درﺟﻪ و ﻣﺘﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ 22 دﻗﻴﻘﻪ و ارﺗﻔﺎع از ﺳﻄﺢ درﻳﺎ . اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﺑﺮﺧﻲ از وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜـ ﻲ و ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺧـﺎك ﻣﺰرﻋـﻪ ﻗﺒـﻞ از 0-30 اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ) ﻋﻤﻖ 1 ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ (در ﺟـﺪول اراﻳـﻪ ﺷـﺪهاﺳﺖ
اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳـﻞ و در ﻗﺎﻟـﺐ ﻃـﺮح ﭘﺎﻳـﻪ ﺑﻠﻮكﻫﺎي 3 ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﺗﻜﺮار ﺑﻪ اﺟﺮا در آﻣـﺪ .ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫـﺎي آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﺪار 25 ﻓﺴﻔﺮ) ﺻـﻔﺮ، ، 50 ، 75 100و ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم درﻫﻜﺘﺎر ﻛﻮد از ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺮﻳﭙﻞ ﺳﻮﭘﺮ ﻓﺴﻔﺎت ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮاژﻳﻦ ،( )ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺗﻠﻘﻴﺢ و ﻋﺪم ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم) ﺗﻠﻘﻴﺢ و ﻋﺪم ، ((. ﺑﻮد ﻣﺼﺮف ﻛﻮد ﻓﺴﻔﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻮاري و ﻗﺒﻞ از ﻛﺎﺷﺖ ﺑـﺬر اﻧﺠـﺎم 20 ﮔﺮﻓﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺒﻞ از ﻛﺸﺖ، ﻛﻮد ﻧﻴﺘﺮوژن ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر) ﺑﻪ ﻋﻨﻮان 50 اﺳـﺘﺎرﺗﺮ (و ﺳـﻮﻟﻔﺎت ﭘﺘﺎﺳـﻴﻢ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻫﻜﺘﺎر در . ﺑﻪ ﺧﺎك داده ﺷﺪ ﺑﺬرﻫﺎي ﻟﻮﺑﻴﺎ) ﺗـﻮده ﻣﺤﻠـﻲ ﮔـﻴﻼن از ﻧــﻮع ﻟﻮﺑﻴـﺎي ﻛﺸــﺎورزي ﺑـﺎ رﺷــﺪ ﻣﺤـﺪو د، اﻳﺴــﺘﺎده و زودرس (ﻛﻪ از ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻬﺎد ﻛﺸـﺎورزي ﺷﻬﺮﺳـﺘﺎن ﺳـﻴﺎﻫﻜﻞ ﺗﻬﻴـﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ، ﭘﺲ از ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮاژﻳﻦ و رﻳﺰوﺑﻴـﻮم در 28 ﺗﺎرﻳﺦ 1392ﻣﺮداد ﺳﺎﻧﺘﻲ 40 ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ردﻳﻒ ﻣﺘـﺮ و روي . ﺳﺎﻧﺘﻲ 20 ردﻳﻒ ﻣﺘﺮ ﻛﺸﺖ ﺷـﺪﻧﺪ ﺟﻬـﺖ ﺗﻠﻘـﻴﺢ ﺑـﺬو ر ﻟﻮﺑﻴـﺎ ﺑـﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم، اﺑﺘﺪا ﺑـ ﺬرﻫﺎ ﺑـﺎ ﺻـﻤﻎ ﻋﺮﺑـﻲ) ﺟﻬـﺖ اﻓـﺰاﻳﺶ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺬر (آﻏﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﺳـﭙﺲ ﺑـﻪ ازاي ﻫـﺮ 10 ) ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺬر، ﻫﻔﺖ ﮔـﺮم از ﭘﻴـﺖ 8 cell/ g peat (ﺣـﺎوي Rhizobium phaseoli ﺑـﺎﻛﺘﺮي ﻛـﻪ ازﻣﺆ ، ﺳﺴـﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺧﺎك و آب ﻛﺮج ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد، ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖ روي ﺑـﺬرﻫﺎ ﭘﺎﺷﻴﺪه و ﺑﻬﻢ زده ﺷﺪﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑـﺬرﻫﺎي ﺗﻴﻤـﺎر ﺷـﺪه در ﺳـﺎﻳﻪ ﺧﺸﻚ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺬرﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ، ﻛﻮد ﺑﺬرﻫﺎ ﻇﺮف در ﻳﻚ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺗﻤﻴﺰ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪه و ﻇـﺮف ﻣﺤﺘـﻮي ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ ﭘﺲ از ﺗﻜﺎن دادن ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ روي ﺑﺬر ﭘﺎﺷﻴﺪه ﺷﺪ .ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺬر و ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑـﻪ ﻫـﻢ زده ﺷـﺪ ﺗـﺎ ﺗﻤـﺎم ﺑﺬرﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ آﻏﺸﺘﻪ ﺳﭙﺲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺬرﻫﺎي ﺗﻠﻘـﻴﺢ ﺷـﺪه در ﺳﺎﻳﻪ ﭘﻬﻦ ﺷﺪ ﺗﺎ . ﺧﺸﻚ ﺷﻮﻧﺪ ﻫﺮ ﻛﺮت ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺶ ﺧﻂ ﻛﺎﺷـﺖ . 3 ﺑﻪ ﻃﻮل ﻣﺘﺮ ﺑﻮد ﻛﺮت ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻧﺘﻲ 60ﻫﺎ ﻣﺘـﺮ) ﻳـﻚ ﺧـﻂ ﻧﻜﺎﺷﺖ (و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﻜﺮارﻫﺎ ﻳﻚ ﻣﺘـﺮ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪ . ﺑـﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻗﻮع ﺑﺎرﻧـﺪﮔﻲ در ﻃـﻮل دوره رﺷـﺪ ﻟﻮﺑﻴـﺎ و د ر ﻧﺘﻴﺠـﻪ وﺟﻮد رﻃﻮﺑﺖ ﻛﺎﻓﻲ در ﺧﺎك، آﺑﻴﺎري اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪ .ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻠﻒ ﻫﺎي 20 ﻫﺮز ﺑﺼﻮرت دﺳﺘﻲ و در ﻃﻲ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ 45و روز
ﭘﺲ از ﻛﺎﺷﺖ ﺑﺬر اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. در ﺿﻤﻦ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم آﻟـﻮدﮔﻲ ﻣﺰرﻋﻪ ﺑﻪ آﻓﺎت و ﺑﻴﻤﺎري ﻫﻴﭻ ﻫﺎ از . ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻤﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪ در ﻫﻨﮕﺎم رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﺤﺼﻮل، ﭘـﺲ از ﺣـﺬف اﺛـﺮ ﺣﺎﺷـﻴﻪ اي 10 ﺗﻌﺪاد ﺑﻮﺗﻪ در ﻫﺮ ﻛﺮت ﺑﺼﻮرت ﺗﺼـﺎدﻓﻲ اﻧﺘﺨـﺎب و ارﺗﻔـﺎع ﺑﻮﺗﻪ، ، ﺗﻌﺪاد ﻏﻼف در ﺑﻮﺗﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﻏـﻼف وزن ﻫﺰارداﻧـﻪ ، زﻳﺴﺖ ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺗﻮده اﻧﺪازهﮔﻴﺮي . ﺷﺪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻏﻼف و ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧـﻪ از ﻣﺴﺎﺣﺘﻲ ﻣﻌﺎدل دو ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻛﺮت در ﻫﺮ اﻧﺪازه. ﮔﻴﺮي ﺷﺪ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن داﻧﻪ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻛﺠﻠـﺪال اﻧـﺪازه ﮔﻴـﺮي و 1 ﺳﭙﺲ ﻣﻴﺰان ﻧﻴﺘﺮوژن ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ )ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (از ﺣﺎﺻﻞ داﻧﻪ ﺿﺮب ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن ( ﺑﺮ ﺣﺴـﺐ درﺻـﺪ ) در وزن ﺧﺸﻚ داﻧﻪ )ﻫﻜﺘﺎر ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ( . ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷـﺪ ﻏﻠﻈﺖ ﻓﺴﻔﺮ داﻧﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش) رﻧﮓ ﺳﻨﺠﻲ ﻟﻮري و ﻟـﻮﭘﺰ ، اﻧﺪازه داﻧﻪ (1946 2 ﮔﻴﺮي و ﺳﭙﺲ ﻣﻴﺰان ﻓﺴﻔﺮ ﺟﺬب ﺷﺪه در )ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (از ﺣﺎﺻﻞ ﺿﺮب ﻏﻠﻈﺖﻓﺴﻔﺮ داﻧﻪ) ﺑـﺮ ﺣﺴﺐ درﺻـﺪ (در وزن ﺧﺸـﻚ داﻧـﻪ) ﺑـﺮ ﺣﺴـﺐ ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ . ﺗﺠﺰﻳ داده ﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس آزﻣﺎﻳﺶ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳـﻞ ﺑـﺎ ﻃـﺮح ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻠﻮك اﺳﺘﻔ ﻫﺎي ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ SAS ﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار آﻣﺎري و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ داده . LSD ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس آزﻣﻮن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓـﺖ SigmaPlot ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﻮدارﻫﺎ از ﻧﺮماﻓﺰار 11ﻧﺴﺨﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ . ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﺑﺤﺚ ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ داده ﺑﻪ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ ﻃـﻮر ﻣﻌﻨﻲ ﺗ داري ﺗﺤﺖ ﺄ ﻓ ﺛﻴﺮ ﻣﻘﺪار ﺴﻔﺮ، ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺑـﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴـﻮم در ﺳﻄﺢ ﻳﻚ درﺻﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .در ﺿﻤﻦ، ﻛﻠﻴـﻪ اﺛـﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑـﻞ دوﮔﺎﻧﻪ و ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗـﻪ ﻣﻌﻨـﻲ دار ﻧﺒـﻮد ﺟـﺪول 2) .( ﺑـﺎ 50 اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻓﺴﻔﺮ از ﺻﻔﺮ ﺑﻪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘـﺎر، ارﺗﻔـﺎع ﺑﻮﺗﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨ ﻃﻮر ﻲ ﺳﺎﻧﺘﻲ36 داري اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ و از36 سانتی متر به 40 /6 سانتی متر رسید .
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ رﮔﺮﺳـﻴﻮﻧﻲ ﻧﺸـﺎن داد ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ 41/1) ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف 2 (62/ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻓﺴﻔﺮ در ﻫﻜﺘﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ. ﺑﺎ اﺛﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﻓﺴﻔﺮ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ رﻳﺸﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺟـﺬب آب و ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻏﺬاﻳﻲ و ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮ ﻓﺴﻔﺮ در رﺷﺪ و ﺗﻘﺴـﻴﻢ ﺳـﻠﻮﻟﻲ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن ﻣﻘﺪار ﻓﺴﻔﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺟـﺬب در ﺧـﺎك ﻣﺰرﻋـﻪ آزﻣﺎﻳﺸـﻲ 2)7/( ، ﻗﺴﻤﺖ در ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻓﺰاﻳﺶ ارﺗﻔـﺎع ﺑـﺮ اﺛـﺮ ﻣﺼـﺮف ﻓﺴـﻔﺮ اﻣﺮي ﺑﺪﻳﻬﻲﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . 75 ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻓﺴﻔﺮ ﺑﻪ ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر، ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ اﻧﺪﻛﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ از ﻟﺤـﺎظ آﻣـﺎري
ﻣﻌﻨﻲ ﻧﺒﻮ دار درﺣﺎﻟﻲ د، ) 100 ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺴـﻔﺮ ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲ ،(ﻫﻜﺘﺎر .(1 دار ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗـﻪ ﮔﺮدﻳـﺪ) ﺷـﻜﻞ ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ ﮔﻴﺎﻫﺎن در ﺻﻮرت ﻣﺼـﺮف ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ ﻛﻮدﻫـﺎي ﻓﺴﻔﺮه ﺑﻪ ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل در ﺟﺬب ﺳـﺎﻳﺮ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻏـﺬاﻳﻲ و ﺑـﻪ وﻳـﮋه ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻛﻢ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻧﻈﻴﺮ آﻫﻦ، و روي ﻣﺲ ﺑﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﮔﻴـﺎه ﻧﺴـﺒﺖ دا اﺳﺖ ده ﺷﺪه روﺗﺎرو و ﺳﻴﻨﻜﻠﻴﺮ، 2009) .( ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺗﻮﺳـﻂ 1393 ) رﺿﺎﭘﻮر ﻛﻮﻳﺸـﺎﻫﻲ و ﻫﻤﻜـﺎران (در ﻟﻮﺑﻴـﺎ ﻣﺤﻠـﻲ ﮔـﻴﻼن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﻛـﻮد زﻳﺴـ ﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮاژﻳﻦ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ 3 دار ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ ﻟﻮﺑﻴﺎ ﮔﺮدﻳﺪ) ﺟـﺪول .(در ﺿـﻤﻦ، ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ در ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﺪه ﺑﺎ رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﻌﻨـﻲ داري .(3 ﺑﻴﺸﺘﺮ از ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ در ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﻋﺪم ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﻮد) ﺟـﺪول ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﺑـــﺎﻛﺘﺮي ﻫـﺎي ﻣـﻮﺟــﻮد در ﻛـــﻮد زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴــــ ﺘﺮاژﻳﻦ از ﻃــــﺮﻳﻖ ﺑﻬﺒــﻮد ﺗﻮﺳــﻌﻪ رﻳﺸــﻪ ﮔﻴــﺎه و در ﻧﺘﻴﺠــﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺟﺬب آب و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﻳﻲ، ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﻮرﻣـﻮن ﻫـﺎي رﺷـﺪ ﮔﻴــﺎﻫﻲ ﻧﻈﻴــﺮ اﻛﺴــﻴﻦ، ﺟﻴﺒــﺮﻟﻴﻦ و ﺳــﻴﺘﻮﻛﻨﻴﻦ و ﺑﻬﺒــﻮد وﺿــﻌﻴﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن در ﮔﻴﺎه از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺜﺒﻴﺖ زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮوژن ﺳـﺒﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ رﺷﺪ روﻳﺸﻲ و ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑـﺬور ﻟ ﻮﺑﻴـﺎ ﺑـﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﺳﺒﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﻧﻴﺘـﺮوژن در ﮔﻴﺎﻫـﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﺪه ﮔﺮدﻳﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد وﺿـﻌﻴﺖ ﻧﻴﺘـﺮوژن در ﮔﻴﺎه و در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻓﺰاﻳﺶ رﺷـﺪ روﻳﺸـﻲ و ارﺗﻔـﺎع ﺑﻮﺗـﻪ ﮔﺮدﻳـﺪ . ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ، ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛـﻪ ارﺗﻔـﺎع ﺑﻮﺗـﻪ ﻟﻮﺑﻴﺎ در ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎس) رﺿﺎﭘﻮر ﻛﻮﻳﺸـﺎﻫﻲ و
ﻃﺎﻟﺒﻲ 1393 ﻫﻤﻜﺎران، و رﻳﺰوﺑﻴﻮم) ( 2015 ﭘـﻮر و ﻫﻤﻜـﺎران، (در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﻋﺪم ﺗﻠﻘﻴﺢ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ . اﺟﺰاي ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺗﻌﺪاد ﻏﻼف در ﺑﻮﺗﻪ ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﻏﻼف و وزن داﻧﻪ اﺟﺰاي ، ﻋﻤﻠﻜ ﻣﻲ ﺮد در ﻟﻮﺑﻴﺎ را ﺗﺸﻜﻴﻞ داده دﻫﻨﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﺛﺮ اﺻﻠﻲ ﻣﻘﺪار ﻓﺴﻔﺮ، ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺑـﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴـﻮم ﻓﻘﻂ ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد ﻏﻼف در ﺑﻮﺗﻪ ﻣﻌﻨـﻲدار ﺑـﻮد ﺟـﺪول 2) ( و ﺳـﺎﻳﺮ اﺟﺰاي ﻋﻤﻠﻜﺮد ( ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﻏـﻼف و وزن داﻧـﻪ ) ﺗﺤـﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ي ﻣﻮرد واﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دوﮔﺎﻧﻪ و ﺳـﻪ ﮔﺎﻧـﻪ ﺑـﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻧﮕﺮﻓﺘ ﻗﺮار ﻨﺪ ﺟﺪول 2) .( ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻣﻘـﺪار ﻓﺴـﻔﺮ از ﻫﻜﺘﺎر 50 ﺻﻔﺮ ﺑﻪ ، ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در 29 ﺗﻌﺪاد ﻏﻼف در ﺑﻮﺗﻪ ﺑﻪ ﻣﻴـﺰان درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓـﺖ ﺷـﻜﻞ 2) ( اﺧـﺘﻼف ﻣﻌﻨـﻲ . داري از ﻟﺤـﺎظ 50 ﺗﻌﺪاد ﻏﻼف در ﺑﻮﺗﻪ در ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح 75و ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘـﺎر ﻓﺴﻔﺮ ﻓﺴﻔﺮ ﻫﻜﺘﺎر( ﻛﺎﻫ ﺳﺒﺐ ﻣﻌﻨﻲ ﺶ دار ﺗﻌﺪاد ﻏﻼف در ﺑﻮﺗﻪﮔﺮدﻳﺪ )ﺷـﻜﻞ .(2 ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺎدﻟﻪ رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻌـﺪاد ﻏـﻼف در ﺑﻮﺗـﻪ 7)13/ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف 58 ( . ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻓﺴﻔﺮ در ﻫﻜﺘﺎر ﺣﺎﺻـﻞ ﺷـﺪ ﺑـﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﺪ ﻣﺼـﺮف ﻣﻘـﺪار ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻛـﻮد ﻓﺴـﻔﺮه از ﻃﺮﻳـﻖ اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﺸﻌﺎﺑﺎت ﺟـﺎﻧﺒﻲ و اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗﻌـﺪاد ﮔـﻞ در ﺑﻮﺗـﻪ و ﻧﻴـﺰ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﺑﺎروري آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد ﻏﻼف در ﺑﻮﺗـﻪ ﮔﺮدﻳﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ، ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﺣﺪ ﺑﻴﺶ از ﻓﺴﻔﺮ از ﻃﺮﻳﻖ اﺧـﺘﻼل در ﺟﺬب ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻫﻦ و روي روﺗﺎرو و ﺳﻴﻨﻜﻠﻴﺮ، 2009) ( ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ، ﺗﻌـﺪاد اﻧ ﺸـﻌﺎﺑﺎت ﺟـﺎﻧﺒﻲ و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ ﺗﻌـﺪاد ﻏﻼف در ﺑﻮﺗﻪ ﮔﺮدﻳـﺪ . ) (1394 رﺿـﺎﭘﻮر ﻛﻮﻳﺸـﺎﻫﻲ و ﻫﻤﻜـﺎران ، ﮔﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻛﻮد ﻓﺴﻔﺮ ﺗﻌﺪاد ﻏـﻼف در ﺑﻮﺗﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ .آﻧﻬﺎ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ اﻣﺮ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺮاﻫﻤﻲ ﻓﺴـﻔﺮ در
ﺧﺎك و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺧﺘﻼل در ﺟـﺬب آﻫـﻦ و روي ﻧﺴـﺒﺖ دادﻧـﺪ . ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻘﺎﻳ ﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﻛﻮد ﻧﻴﺘـﺮاژﻳﻦ و ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰ ﻣﻌﻨﻲ وﺑﻴﻮم ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ دار ﺗﻌـﺪاد ﻏـﻼف در ﺑﻮﺗﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان 17 ﻫﻔﺖ و .(3 درﺻﺪ ﮔﺮدﻳﺪ) ﺟـﺪول (1391) ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺑــﺎ ﻧﺘــﺎﻳﺞ اﻳــﻦ آزﻣــﺎﻳﺶ، آﻗــﺎﻋﻠﻴﭙﻮر و ﻫﻤﻜــﺎران ﮔﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﻛﻮد زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮاژ ﻳﻦ ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮاه ﻛـﻮد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اوره ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار ﺗﻌﺪاد ﻏﻼف در ﻟﻮﺑﻴﺎ ﭼﺸـﻢ ﺑﻠﺒﻠﻲ ﮔﺮدﻳﺪ. درﻣﻘﺎﺑﻞ، ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﺳـﻮﻳﻪ ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار ﺗﻌﺪاد ﻏـﻼف در ﺑﻮﺗﻪ در ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﺪه در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻋﺪم ﺗﻠﻘﻴﺢ ﻧﮕﺮدﻳﺪ )ﻃﺎﻟﺒﻲ و ﭘﻮر .(2015ﻫﻤﻜﺎران، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺮ زﻳﺴﺖ ، ﺗﻮدهﻟﻮﺑﻴﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﻌﻨـﻲ داري ﺗﺤـﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻣﻘـﺪار ﻓﺴـﻔﺮ )P (ﻧﻴﺘــــﺮاژﻳﻦ ≤0.01 ،) P ≤0.05 ( و ﺑــــﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴــــﻮم )P (درﺣﺎﻟﻲ ≤0.01 ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ، ﻛﻪ اﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دوﮔﺎﻧـﻪ و ﺳـﻪ
ﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﻣﻌﻨﻲ. دار ﻧﺒﻮد اﺳ ﺑﺎ ﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻣﻌﺎدﻟﻪ درﺟﻪ ﺑ 2 راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف ﻓﺴﻔﺮ ﻪ ، ﺧﻮﺑﻲ ﺑـﺮازش .(3 ﺷﺪ) ﺷﻜﻞ 50 ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻓﺴﻔﺮ از ﺻﻔﺮ ﺑﻪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻃﻮر ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر ﺑﻪ ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘـﺎر رﺳـﻴﺪ .اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻓ 75 ﺴﻔﺮ ﺑـﻪ ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘـﺎر، ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨـﻲ داري ﺑـﺮ 100) ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﻧﺪاﺷﺖ، اﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺴﻔﺮ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻃﻮر ﻳﺎﻓﺖ داري ﻛﺎﻫﺶ ﺷﻜﻞ )(3 . ﺑﺎ 1403/9) ﺗﻮﺟــﻪ ﺑــﻪ ﻣﻌﺎدﻟــﻪ رﮔﺮﺳــﻴﻮﻧﻲ ﺣــﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻤﻠﻜــﺮد داﻧــﻪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر ﺑﺎ ﻣﺼـﺮف 4 (65/ ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﻓﺴـﻔ ﺮ در ﻫﻜﺘـﺎر
ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ . ﻣﺼﺮف ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ ﺳﺒﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜـﺮد 7 داﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان درﺻﺪو ﺑﺬ ﺗﻠﻘﻴﺢ و ﺑﺎﻛﺘﺮي ر ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺑﺎ ﻫﺎي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮔﺮدﻳﺪ 17 اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان درﺻﺪ )ﺟـﺪول .ﻣﻲ (3 اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﺎرﺑﺮد ﺑـﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴـﻮم در اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ازﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺼﺮف ﻛﻮد زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮاژﻳﻦ در اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ اﺳﺖ .
داده ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﺻﻠﻲ اﺛﺮ ﻣﻘﺪار ﻓﺴﻔﺮ، ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴ ﻮمﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻏﻼفﺗﺮ ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺳﻄﺢ ﻳﻚ، ﭘﻨﺞ و ﻳﻚ درﺻﺪ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﻮد دار درﺣﺎﻟﻲ ، ﻛـﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﺳﻪ اﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دوﮔﺎﻧﻪ و ﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻏﻼفﺗﺮ ﻣﻌﻨـﻲ دار ﻧﺒﻮد ﺟﺪول .( ﻏﻼف 2) راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺮ ﺑـﺎ ﻣﻘـﺪار ﻓﺴـﻔﺮ ﺑـﺎ 2 اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻣﻌﺎدﻟﻪ درﺟﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ .ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻓﺴـﻔﺮ ا ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻫﻜﺘﺎر 50 ز ﺻﻔﺮ ﺑﻪ در ﻏﻼف ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺮ ، ﺑﻪ ﻣﻴـﺰ 21ان درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ، ﺑﻪﻃﻮري 7102 ﻛﻪ از ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر ﺑـﻪ 8825 ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر رﺳﻴﺪ .ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻓﺴﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻏﻼف 75 ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر، ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان اﻧﺪﻛﻲ اﻓـﺰاﻳﺶ رﺳﻴﺪ 8846 ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺷﻜﻞ 4) ( ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻓﺴـﻔﺮ . ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻫﻜﺘﺎر 100) در (ﻣﻌﻨﻲ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻏﻼف دار ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺮ ﮔﺮدﻳﺪ ﺷﻜﻞ ) .(4 ﻣﻌﺎدﻟﻪ رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻏﻼف) 8510/7 ﺗﺮ 59/3 ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﻓﺴﻔﺮ در ﻫﻜﺘﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﺸـﺎن داد ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺬور ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺑﺎ ﺑـﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻏﻼف 10 ﺗﺮ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان 20 و .(3 درﺻﺪ ﮔﺮدﻳﺪ) ﺟﺪول ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺸـﺎن داد ﻛـﻪ ﻣﻘـﺪار ﻓﺴـﻔﺮ، ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم اﺛﺮ ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﺮزﻳﺴﺖ ﺗﻮدهﻟﻮﺑﻴﺎ ﺑـﻪ ﺗ 4 ﺮﺗﻴﺐ در ﺳﻄﺢ آﻣﺎري ﻳﻚ، ﭘﻨﺞ و ﻳﻚ درﺻﺪ داﺷﺖ) ﺟﺪول ،( درﺣﺎﻟﻲ ﺳﻪ ﻛﻪ ﻛﻠﻴﻪ اﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دوﮔﺎﻧﻪ و ﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮزﻳﺴﺖ ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺗﻮده
ﻣﻌﻨﻲ. دار ﻧﺒﻮد ﻣﻲ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﺳﻄﺢ ﻳـﻚ ﻓـﺎﻛﺘﻮر ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ، واﻛﻨﺶ زﻳﺴﺖ ﺗـﻮده ﺑـﻪ ﺳـﺎﻳﺮ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫـﺎي ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻮد ﻣﺸﺎﺑﻪ .ر اﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦزﻳﺴﺖ ﺗﻮده و ﻣﻘﺪار ﻓﺴﻔﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻣﻌﺎدﻟﻪ درﺟﻪ دو ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﺪ) ﺷـﻜﻞ 5 ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻓﺴﻔﺮ از ﺻﻔﺮ ﺑـﻪ 50 .( ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘـﺎر، زﻳﺴﺖ ﺗﻮده ﺑﻪ ﻟﻮﺑﻴﺎ ﻣﻌﻨﻲ ﻃﻮر 38 داري ﺑﻪ ﻣﻴـﺰان درﺻـﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ .ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲ دارزﻳﺴﺖ ﺗﻮده 100 ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻓﺴـﻔﺮ در ﻫﻜ 75 ﺘــﺎر در ﻣﻘﺎﻳﺴــﻪ ﺑــﺎ ﻣﻘــﺎدﻳﺮ 50و ﻛﻴﻠــﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘــﺎر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻌﺎدﻟـﻪ رﮔﺮﺳـﻴﻮﻧﻲ، ﺣـﺪاﻛﺜﺮ 3712/4) زﻳﺴﺖ ﺗﻮده ﻟﻮﺑﻴﺎ 60/1 ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (ﺑـﺎ ﻣﺼـﺮف ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻓﺴﻔﺮ در ﻫﻜﺘﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ . ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ زﻳﺴﺖ ﺗﻮده ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻧﻪ درﺻﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد ﺟﺪول 5) ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺬور ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺑـﺎ ﺑـﺎﻛﺘﺮي .( ﻫـﺎي رﻳﺰوﺑﻴـﻮم ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ زﻳﺴﺖ ﻣ ﺗﻮده ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺑﻪ 11ﻴﺰان درﺻـﺪ در ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ .(5 ﺑﺎ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﻋﺪم ﺗﻠﻘﻴﺢ ﮔﺮدﻳﺪ) ﺟﺪول ﺑﻪ از ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﻮد ﺷﻤﻴﺎﻳﻲ ﻓﺴﻔﺮ ﺑﺮ رﺷـﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﻛـﻮد ﻓﺴـﻔﺮه 50) ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (ﺳﺒﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜـﺮد داﻧﻪ، ﻏﻼف و زﻳﺴﺖ ﺗـﻮده ﻟﻮﺑﻴـﺎ ﮔﺮدﻳـﺪ .ﻓﺴـﻔﺮ ﻳﻜـﻲ از ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﺿﺮوري ﭘﺮﻣﺼﺮف ﺑﺮاي رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﮔﻴﺎﻫﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺴـﻴﺎري از ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﮔﻴﺎه ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ رﻳﺸﻪ اي ﮔﻴﺎﻫﺎن دارد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻧﻮﺑـﻪ ﺧـﻮد ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﮔﻴﺎه در ﺟﺬب آب و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﻳﻲ از ﺧﺎك ﮔﺮد ﻳﺪه و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﻓﺘﻮﺳـﻨﺘﺰ، رﺷـﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻴﺎه ﻣﻲ ﻋﻨﺼﺮ ﮔﺮدد .در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل، اﻳﻦ ﻧﻘـﺶ ﻣﻬﻤـﻲ در رﺷﺪ و ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﻠﻮﻟﻲ، ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ، ﺗـﻨﻔﺲ، ﺳـﻨﺘﺰ ﭘـﺮوﺗﺌﻴﻦ و اﻧﺘﻘـﺎل ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﻳﻲ در ﮔﻴﺎه اﻳﻔﺎ ﻣﻲ .(2005 ﻛﻨﺪ) راﮔﻮﺗﺎﻣﺎ و ﻛﺎرﺗﻴﻜﻴـﺎن، در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﻤﺒﻮد ﻓﺴﻔﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻳـﻚ از ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر ﺑﺮ رﺷﺪ، ﻧﻤﻮ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻴﺎﻫﺎن زراﻋﻲ اﺛـﺮ ﺳـﻮء ﺑﮕـﺬارد .
ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺴﻔﺮ ﻧﻘـﺶ ﻣﻬﻤـﻲ در رﺷـﺪ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﺗﻌﺪاد ﮔﺮه ﻫﺎي ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺘﺮوژن در ﺑﻘـﻮﻻت دارد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﻤﺒﻮد ﻓﺴﻔﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن در ﺑﻘﻮﻻت 2014 ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻨﻔـﻲ ﺑﮕـﺬارد) دﻳﻮﻳﺘـﻮ و ﺳـﺎدراس، .(اﻳـﻦ ﻣﺤﻘﻘـﺎن ﮔﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺴﻔﺮ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻤ ﻲ ﺑـﺮ ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﺮه ﻫﺎي ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺘﺮوژن دارد .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺴﻔﺮ در اﻓﺰاﻳﺶ ﮔﻠـﺪﻫﻲ و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﻮه ﻧﻴﺰ ﻧﻘﺶ دارد .
از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ، ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳـﻦ آزﻣـﺎﻳﺶ ﻧﺸـﺎن داد ﻛـﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻧﻴﺎز ﻓﺴﻔﺮ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﻛـﺎﻫﺶ رﺷـﺪ روﻳﺸـﻲ، ﻋﻤﻠﻜ ﻏﻼف ﺮد داﻧﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد زﻳﺴﺖ ﺗﺮ و ﺗﻮده ﻟﻮﺑﻴﺎ ﮔﺮدﻳﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣﻲ ﻋﻨﺎﺻﺮ رﺳﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﻛﻢ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻧﻈﻴﺮ آﻫﻦ در ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻي ﻓﺴﻔﺮ ﺧﺎك از ﻃﺮﻳﻖ اﺧﺘﻼل در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻨﺼـﺮ در آﻧﻬﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺎرزﺗﺮي دارد ﻧﻈﻴـﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻫـﺎي آﻧﺰﻳﻤـﻲ ﻣـﻮﺛﺮ در ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ و ﻧﻴﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻧﺰﻳﻢ ﻧﻴﺘﺮوژﻧـ ﺎز) ﻣـﻮﺛﺮ در ﺗﺜﺒﻴـﺖ زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮوژن (ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﻮﺑﻴﺎ ﻣﻨﺠـﺮ ﺷـﻮد) روﺗـﺎرو و ﺗﺄﺛﻴﺮ .(2009 ﺳﻴﻨﻜﻠﻴﺮ، ﻣﺜﺒﺖ ﻛـﻮد زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮاژﻳﻦ ﺑـﺮ رﺷـﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﻮﺑﻴﺎ را ﻣﻲ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﺗﻮان ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻫﺎي ﻣﺤﺮك رﺷﺪ ﮔﻴـﺎه Azotobacter از ﻗﺒﻴﻞ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي spp.، Azospillum spp. Pseudomonas و داد spp. در اﻳﻦ ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﻛﻪ ﻫـﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻣﻲ ﻫﺎ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻃـﺮق ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺳـﺒﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻴﺎﻫـﺎن ﺗﻠﻘـﻴﺢ ﺷـﺪه ﮔﺮدﻧـﺪ .اﻓـﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﮔﻴﺎﻫﺎن زراﻋﻲ ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﺪه ﺑﺎ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ازﺗﻮﺑﺎﻛﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴ ﻫﺎ در ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﻫﻮا و و ﺪ ﻫﻮرﻣـﻮنﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻛﺴـﻴﻦ و ﺟﻴﺒـﺮﻟﻴﻦ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ .در ﻋـﻴﻦ ﺣـﺎل، ﺑﺎﻛﺘﺮي آزوﺳﭙﺮﻳﻠﻮم ﻫﺎي ﺟﻨﺲ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮاد ﻣﺤﺮك ،( رﺷﺪ) اﻛﺴﻴﻦ، ﺳـﻴﺘﻮﻛﻨﻴﻦ و ﺟﻴﺒـﺮﻟﻴﻦ ﺗﺮﺷـﺢ 1 اﻧﻮاع ﺳﻴﺪروﻓﻮر ﺑﻪ ﻣﺤـﻴﻂ اﻃـﺮاف رﻳﺸـﻪ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﮔﻴﺎه در ﺟﺬب آﻫﻦ ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد رﺷﺪ رﻳﺸﻪ و آن ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب آب و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏـﺬاﻳﻲ و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ .ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ اﻳـﻦ ﺑـﺎﻛﺘﺮي ﻫـﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒـﺎت ﺿـﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳـﺎﻳﻲ و ﺿـﺪ ﻗـﺎرﭼﻲ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﮔﻴﺎﻫــﺎن ﺑــﻪ ﻋﻮاﻣــﻞ ﺑﻴﻤــﺎرﻳﺰاي ﮔﻴــﺎﻫﻲ را اﻓــﺰاﻳﺶ ﻣــﻲ دﻫﻨــﺪ ﻣﺎﻛﺴﻴﻤﻮف و ﻫﻤﻜﺎران، (ﺑﺎﻛﺘﺮي 2011) ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ . ﻫـﺎي ﺟﻨﺲ ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎس ، ﻫـﺎ ﻧﻴـﺰ از ﻃﺮﻳـﻖ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺣﻼﻟﻴـﺖ ﻓﺴـﻔﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﺬب آﻫﻦ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﺮﺷﺢ ﺳﻴﺪروﻓﻮر )ﺷﺎﻫﺎروﻧﺎ ﻫﻮرﻣﻮن (2008 و ﻫﻤﻜﺎران، ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻨﻴﻦ و ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻦ دي و ﻫﻤﻜﺎران، 2004) ( و ﻛﻨﺘﺮل زﻳﺴـﺘﻲ ﭘـﺎﺗﻮژن ﻫـﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ دي ) 2004 و ﻫﻤﻜﺎران، (2007 ؛ ﺳﺎراواﻧﺎﻛﻮﻣﺎر و ﻫﻤﻜﺎران، ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﮔﻴـﺎه . ﮔﺮدﻧـﺪ آﻗـﺎﻋﻠﻴﭙﻮر و 1391) ﻫﻤﻜﺎران (ﮔﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﻮﺑﻴﺎ ﭼﺸـﻢ 52/5 ﺑﻠﺒﻠﻲ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮاه ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر اوره ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ .ﺳﻮدوﻣﻮﻧ اﺛﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﺎس ﺑﺮ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻏﻼف در ﺑﺎﻗﻼ ﻗﺎﺳﻢ ) ﭘﻮرﻧﻴﻜﻔﺮﺟـﺎم و اﻣـﻴﻦ 2015ﭘﻨـﺎه، ؛ ﻛﺮوﻟـﻲ، ﻓﺮﻧﮕــﻲ (2006 ﻧﺨــﻮد ﺻــ ، )ﺎﻟ اﻣــﻴﻦ ﺤﻲ و ﻟﻮﺑﻴــﺎ (2015ﭘﻨــﺎه، و ﺳﺎﻫﺎران و ﻫﻤﻜﺎراﻧﻒ 2010) ( . ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎي رﻳﺰوﺑﻴـﻮم در ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﻧﻴﺘـﺮوژن ﺑﺼـﻮرت ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻲ در رﻳﺸﻪ ﺑﻘﻮﻻت ﻣﻲ وﺿ ﺗﻮاﻧﺪ ﻌﻴﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن را در ﮔﻴـﺎه ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻴﺪي ﻧﻴﺘﺮوژن در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ اﻳﻦ اﻣﺮ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ ﺑﻬﺒـﻮد رﺷـﺪ و اﻓـﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻲ ﮔﺮدد .ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑـﺎﻛﺘﺮي ﻫـﺎي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﺳﻮﻳﺎ ﮔﺮدﻳـﺪه اﺳـﺖ ﺗﻮﻳﺘﺎ ) ) 2012 و ﻫﻤﻜﺎران، ﻃـﺎﻟﺒﻲ ﭘـﻮر و ﻫﻤﻜـﺎران 2015 .( (ﻧﻴـﺰ
اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﻏﻼف ﻟﻮﺑﻴﺎ را در ﮔﻴﺎﻫـﺎن ﺗﻠﻘـﻴﺢ ﺷﺪه ﺑﺎ رﻳﺰوﺑﻴﻮم در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﻋﺪم ﺗﻠﻘـﻴﺢ ﮔـﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن داﻧﻪ و ﻣﻴﺰان ﻧﻴﺘﺮوژن ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ اﺛﺮ اﺻﻠﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ ﺑـﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴـﻮم ﺑـﺮ ﻏﻠﻈـﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن داﻧﻪ در ﺳﻄﺢ ﻳﻚ درﺻﺪ ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑـﻮد، درﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ اﺛـﺮ اﺻﻠﻲ ﻣﻘﺪار ﻓﺴﻔﺮ و ﻧﻴﺰ ﻛﻠﻴﻪ اﺛﺮات ﻣﺘﻘ ﺎﺑﻞ دوﮔﺎﻧﻪ و ﺳـﻪ ﮔﺎﻧـﻪ ﺑـﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن داﻧﻪ و ﻣﻴﺰان ﻧﻴﺘﺮوژن ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ ﻣﻌﻨﻲ دار 4 ﻧﺒﻮد) ﺟﺪول .(ﻣﺼﺮف ﻛـﻮد زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮاژﻳﻦ ﺳـﺒﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ 6 دار ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن داﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان درﺻـﺪ ﮔﺮدﻳـﺪ) ﺟـﺪول ﺑﺎﻛﺘﺮي 5 ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده از .( ﻫﺎي رﻳﺰوﺑﻴـﻮم ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﺘﺮوژ ن داﻧﻪ در ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺷﺎﻫﺪ 5 ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻫﺸﺖ درﺻﺪ ﮔﺮدﻳﺪ) ﺟﺪول .(اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺜﺒﻴـﺖ زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮوژن در ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘـﺮاژﻳﻦ و ﺑـﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد وﺿـﻌﻴﺖ ﻧﻴﺘـﺮوژن در ﮔﻴـﺎه و در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن داﻧﻪ ﮔﺮدﻳﺪ . ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﻴـﺰان ﻧﻴﺘـﺮوژن ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ دار ﻣﻘﺪار ﻓﺴﻔﺮ و ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ
ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﮔﺮﻓﺖ ﻗﺮار درﺣ ﺎﻟﻲﻛﻪ ، اﺛﺮ اﺻـﻠﻲ ﻛـﻮد زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮوژن و ﺳﻪ ﻛﻠﻴﻪ اﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دوﮔﺎﻧﻪ و ﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﻴـﺰان ﻧﻴﺘـﺮوژن ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﺒﻮد دار ﺟﺪول ).(4 ﺑﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﺼـﺮف 50 ﻓﺴﻔﺮ از ﺻﻔﺮ ﺑﻪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘـﺎر، ﻣﻴـﺰان ﻧﻴﺘـﺮوژن ﺟـﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻃﻮر ﻳﺎﻓﺖ ، داري اﻓﺰاﻳﺶ اﻣـﺎ ﻣﺼـﺮف ﺑﻴﺸـﺘﺮ 75) ﻓﺴﻔﺮ ( 100و ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر از ﻟﺤﺎظ آﻣﺎريﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ .(6 داري ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﻧﻴﺘﺮوژن ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧـﻪ ﻧﺪاﺷـﺖ) ﺷـﻜﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪ رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻴﺰان ﻧﻴﺘﺮوژن ﺟﺬب ﺷﺪه 52/8) در داﻧﻪ 69/5 ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻓﺴﻔﺮ در ﻫﻜﺘﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨـﻲ دار ﻧﺒـﻮدن اﺛـﺮ ﻓﺴـﻔﺮ ﺑـﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن داﻧﻪ، اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار ﻣﻴﺰان ﻧﻴﺘﺮوژن ﺟﺬب ﺷـﺪه در داﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ اﺛﺮ ﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻛـﻮد ﻓﺴﻔﺮه ﺑﻮد. ﻣﻌﻨﻲ اﺧﺘﻼف داري در ﻣﻴﺰان ﻧﻴﺘﺮوژن ﺟﺬب ﺷـﺪه در داﻧﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﻛﻮد ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﮔﻴﺎﻫـﺎن ﺷـﺎﻫﺪ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻧﺸ ﺟﺪول .(ﺑﺎﻛﺘﺮي 5 ) ﺪ ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﻌﻨﻲ دار ﻣﻴﺰان ﻧﻴﺘﺮوژن ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﺪه ﺑـﻪ 14 ﻣﻴﺰان درﺻﺪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﻋـﺪم ﺗﻠﻘـﻴﺢ ﮔﺮدﻳـﺪ ﺟﺪول ﺑﻪ .(5 ) اﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﻢ ﻣﻌﻨﻲ ﺧﺎﻃﺮ اﻓﺰاﻳﺶ دار ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﺘـﺮوژن داﻧﻪ و ﻫﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻓ ﻣﻌﻨﻲ ﺰاﻳﺶ دار ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ در ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ
ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻌﻨﻲ اﻓﺰاﻳﺶ دار ﻏﻠﻈﺖ و ﻣﻘﺪار ﻧﻴﺘﺮوژن اﻧﺪام ﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﺪه ﺑـﺎ ازﺗﻮﺑـﺎﻛﺘﺮ ﺗﻮﺳـﻂ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﮔﺰارش ﻫﻤﻜﺎران، .(1390 ﺷﺪه اﺳﺖ) رﺣﻴﻤﻲ ﻏﻠﻈﺖ ﻓﺴﻔﺮداﻧﻪ داﻧﻪ و ﻣﻴﺰان ﻓﺴﻔﺮ ﺟﺬب ﺷﺪه در ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰ ﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﻓﺴـﻔﺮ داﻧـﻪ ﻓﻘـﻂ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺴﻔ ﻣﻘﺪار ﻛﻮد ﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺟـﺪول 4).( ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ 100 ﻣﺼﺮف ﻓﺴﻔﺮ از ﺻﻔﺮ ﺑﻪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر، ﻏﻠﻈـﺖ ﻓﺴـﻔﺮ داﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﻄﻲ ﺻﻮرت ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ، ﻃﻮري ﻛﻪ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻏﻠﻈـﺖ 0/53) ﻓﺴﻔﺮ داﻧﻪ 100 درﺻـﺪ (ﺑـﺎ ﻣﺼـﺮف ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘـﺎر ﺣﺎﺻ ﺷﺪ ﻞ ﺷﻜﻞ .( ﻣﻲ 7) ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﺳﺪ ﻛﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﺼـﺮف ﻛـﻮد ﻓﺴﻔﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ رﺷﺪ رﻳﺸﻪ ﮔﻴـﺎه و اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻴـﺰان ﺟـﺬب ﻓﺴﻔﺮ در ﮔﻴﺎه ﮔﺮدﻳﺪ .اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﺗـﺎ وﺿـﻌﻴﺖ ﻓﺴﻔﺮ در اﻧﺪام ﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ ﮔﻴﺎه ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺴﻔﺮ
ﻳﻚ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺘﺤﺮك در ﮔﻴﺎه اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻓﺴﻔﺮ در داﻧﻪ ﮔﺮدﻳﺪ .ﻣﻌﻨﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دار ﻧﺒﻮدن اﺛﺮ 4 ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ ﺑﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﻓﺴﻔﺮ داﻧﻪ) ﺟـﺪول ﻣﺸـﺨﺺ،( ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫـﺎي ﺳـﻮدوﻣﻮ ﻧﺎس ﻣﻮﺟـﻮد در ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ در اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﻼﻟﻴﺖ ﻓﺴﻔﺮ، اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲد. ار ﻏﻠﻈﺖ ﻓﺴﻔﺮ داﻧﻪ ﻧﮕﺮدﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﻲ رﺳـﺪ ﻛـﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎي ﻣﺤﺮك رﺷﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻫﺎي دﻳﮕـﺮي از ﻗﺒﻴـﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫـﺎي ﮔﻴـﺎﻫﻲ، ﺗﺮﺷـﺢ ﺳـﻴﺪروﻓﻮر، ﺗﺜﺒﻴـﺖ زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮوژن و اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﻪ ﺗـﻨﺶ ﻫـﺎي زﻳﺴـﺘﻲ و ﻏﻴـﺮ زﻳﺴﺘﻲ ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد رﺷﺪ ﮔﻴﺎه ﮔﺮدﻳﺪ .
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﻓﺴﻔﺮ ﺟـﺬب ﺷـﺪه در داﻧـﻪ ﺗﺤـﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ دار ﻓﺴﻔﺮ، ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و رﻳﺰوﺑﻴـﻮم در ﮔﻴـﺎه ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ ﺟﺪول ) .(4 50 ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﻓﺴﻔﺮ از ﺻﻔﺮ ﺑـﻪ ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘ ﺑﻪ ﺎر، ﻣﻴﺰان ﻓﺴﻔﺮ ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄـﻲ اﻓـﺰاﻳﺶ 75 ) ﻳﺎﻓﺖ، اﻣﺎ ﻣﺼﺮف ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻓﺴـﻔﺮ 100و ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار ﻣﻘﺪار ﻓﺴﻔﺮ ﺟـﺬب ﺷـﺪه در داﻧـﻪ .(8 ﻧﮕﺮدﻳﺪ) ﺷﻜﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪ رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻴـﺰان 7/12) ﻓﺴﻔﺮ ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘـ ﺎر (ﺑـﺎ ﻣﺼـﺮف 83. ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻓﺴﻔﺮ در ﻫﻜﺘﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛـﻮد زﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎي ﻣﺤﺮك رﺷﺪ ﮔﻴﺎه ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ 18 ﻣﻴﺰان ﻓﺴﻔﺮ ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻣﻴـﺰان ﻫﺸـﺖ و .(5 درﺻﺪ ﮔﺮدﻳﺪ) ﺟﺪول ﻣﻴﺰان ﻓﺴﻔﺮ ﺟﺬب ﺷﺪه در داﻧﻪ در اﺛـﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺪار ﻛﻮد ﻓﺴﻔ ﺮه ﻫﻢ ﻧﺎﺷﻲ از اﻓـﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈـﺖ ﻓﺴـﻔﺮ در داﻧﻪ و ﻫﻢ ﻧﺎﺷﻲ از اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ در اﺛﺮ ﻛﺎرﺑﺮد ﻛﻮد ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻲ درﺣﺎﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ دار ﻣﻴﺰان ﻓﺴﻔﺮ ﺟﺬب ﺷـﺪه در داﻧﻪ در ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺎﺷﻲ از اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ در ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻛـﺎرﺑﺮد ﻧ ﻴﺘـﺮاژﻳﻦ و ﺑـﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، زﻳﺮ اﻳﻦ دو ﻋﺎﻣﻞﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑـﺮ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻓﺴﻔﺮ داﻧﻪ ﻧﺪاﺷـﺘﻨﺪ . اﺣﺘﻤـﺎﻻ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺳﻴﺴـﺘﻢ رﻳﺸـﻪ اي و اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد رﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ و ﺗﺎرﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه در ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ
ﺷﺪه ﺑﺎ ﻛﻮدﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ دﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﺬب ﻧﻴﺘـﺮوژن و ﻓﺴـﻔﺮ در ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺬﻛﻮر ﻣـﻲ ) 1390 ﺑﺎﺷـﺪ .رﺣﻴﻤـﻲ و ﻫﻤﻜـﺎران (ﮔـﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ازﺗﻮﺑﺎﻛﺘﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ و ﻣﻘﺪار ﻓﺴﻔﺮ در اﻧﺪام . ﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي 50 ) ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﺼـﺮف ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻓﺴـﻔﺮ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲدار رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﻏﻼفﺗ ﺮ ﮔﺮدﻳﺪ ﻟﻮﺑﻴﺎ در ) ﺣﺎﻟﻲ ، 100 ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻓﺴـﻔﺮ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻏﻼف داﻧﻪ و ﺗـﺮ ﺷﺪ .در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﺼﺮف ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺘﺮاژﻳﻦ و ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧـﻪ )ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﺑـﻪ 7 ﻣﻴﺰان ( 10و درﺻﺪ وﻏﻼفﺗﺮ ﺗﺮ ﺑﻪ ) 17 ﺗﻴﺐ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان 20و درﺻﺪ( . ﮔﺮدﻳﺪ ، در ﻣﺠﻤﻮع، ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ 1403/9) ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (و ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻏـﻼف ﺗـﺮ 7)8510/ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر (در ﻟﻮﺑﻴﺎ) ﺗـﻮده ﻣﺤﻠـﻲ ﮔـﻴﻼن (ﺑـﻪ 65/4 ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف 59/3و ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻓﺴﻔﺮ در ﻫﻜﺘﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻛﻮد زﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴ ﺘﺮاژﻳﻦ و ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮي رﻳﺰوﺑﻴﻮم آﻣﺪ ﺑﺪﺳﺖامد.
منبع : دانشگاه ازاداسلامی واحد ارسنجان
کود مناسب رشد و عناصر ریز مغذی ( میکرو )
مشخصات کود های میکرو
یکی از صدها خدمات مجموعه ی بزرگ پارادایس تهیه و بسته بندی بهترین نوع کودهای میکرو می باشد ، که تهیه نمودن آن برای شما دوستان عزیز به علت سنگین بودن وزن بسته های آن (25 کیلوگرم ) هزینه بر و گاهی اوقات غیرممکن است .
میکرو المنت ها یا عناصر یا عناصر کم مصرف ( ریز مغذی ها ) مانند :
آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بور ، مولیبدن و کلر گیاهان مختلف برحسب نیاز و با توجه به نتایج آزمایشات خاک و برگ به کود های فوق نیازمند خواهند بود . ادامه مطالب کلیک کنید .
جایگاه میکروالمنت در تولیدات کشاورزی :
با وجود این که گیاهان به شکل واضحی به کود های ماکروالمنت ها نیازمندند ، اما کودهای میکروالمنت یا ریز مغذی ها علی رغم نیاز کم گیاهان جایگاه ویژه ای در تولیدات کشاورزی دارند لذا از آنها به عناصر خرد با تاثیرات مکان یاد میشود.
کود مناسب رشد و عناصر درشت مغذی ( ماکرو)
مشخصات کود های ماکرو
در این قسمت از بانک اطلاعاتی مجموعه ی پارادایس نظر شما را به توضیحاتی هر چند مختصر توسط متخصصان این مجموعه در رشته ی کشاورزی و کود شناسی در رابطه با کود های ماکرو بستته بندی شده توسط این مجموعه جلب می نماییم .
معرفی عناصر کود ماکرو :
کودهای ماکرو موضوع بحث ما را تشکیل می دهند این کودها از مجموع سه عنصر : ازت ، فسفر و پتاسیم به نسبت های مختلف و متناسب با زمانبندی رشد و باروری گیاه تشکیل میشود .
حال برای درک هرچه بیشتر تاثیر این کودها نظر شما را به تاثیر هر یک از این عناصر به تنهایی بر روی گیاهان و درختان جلب می نماییم : جهت مطالعه ادامه مطالب کلیک کنید .
کود مناسب تقویت محصول و گلدهی ( پتاس بالا )
تغذیه گیاهان شامل چندین مرحله می باشد، مرحله رویشی ، نمو و گلدهی، گیاهان برای رشد به ازت برای ریشه دهی و شروع سوخت و ساز و پتاسیم مسئول خیلی از وقایع فیزیولوژیک گیاه می باشد. گیاهی که وارد فاز گلدهی نمی شود، به خاطر رشد رویشی ناشی از مصرف کود ازته یا ضعف عمومی گیاه می باشد. فاز رویشی ناشی از استفاده از ازت باعث آبدار شدن بافت گیاه شده و نسبت C/N را کمتر یا به زبان ساده پوست به گوشت را بیشتر میکند، و همین عامل باعث می شود گیاه شما بزرگ و قوی شده ولی به شما گل نمی دهد ! با دادن کودهای گلدهی میزان گوشت را بیشتر کرده و از شیره گیاهی کاسته می شود. همین امر موجب افزایش گلدهی در همه گیاهان می شود. برای افزایش کیفیت گلها باید هنگام اتمام عمر گل ، غنچه های خشک شده رو از ته بچینید ، تا انرژی گل روی تولید بذر متمرکز نشود ! همینطور برای افزایش کیفیت گلدهی باید از مکمل های غذایی استفاده نمود ، از آنجایی که جذب مواد غذایی و کودهای شیمیایی تابع اسیدیته ی خاک می باشد و درصورت بالاتر رفتن اسیدیته خاک از 7 ، برخی از مواد غذایی قابلیت جذب خود را از دست می دهند جهت کسب اطلاعات بیشتر و طرح سوال کلیک کنید .
جهت خرید انواع محصولات کشاورزی اعم از کود ، سم و اقلام کلیک کنید .
ثبت نام
با ایمیل خود وارد شویدورود
