زنجیره تأمین چیست ؟؟

در این مطلب سعی شده است ، به طور خلاصه تنها به معرفی اولیه زنجیره تامین و مفهوم آن پرداخته شود و روش و نحوه ی مدیریت زنجیره تامین اشاره نگردیده است .

به منظور آن که در ابتدای مطلب، اهمیت زنجیره تأمین و لزوم توجه به آن را متذکر شویم ، ابتدا اشاره کنیم که زنجیره تأمین مجموعه‌ای از عواملی هستند که خالص ارزش افزوده در اقتصاد هستند ، درست عمل نکردن این زنجیره مانعی برای خلق ارزش افزوده در نگاه کلان اقتصادی خواهد بود .

هر چند در ابتدا با یک نگاه کلان به اهمیت موضوع زنجیره تأمین اشاره کردیم اما در ادامه تمرکز بیشتر ما بر مشخص کردن دقیق تر مفهوم این زنجیره و تاثیر آن بر کسب و کار خواهد بود .

در دو دهه ی ۶۰ و ۷۰ میلادی ، سازمان ها برای افزایش توان رقابتی خود تلاش می‌کردند تا با استاندارد سازی و بهبود فرآیند های داخلی خود محصولی با کیفیت بهتر و هزینه کمتر تولید کنند . در آن زمان تفکر غالب این بود که مهندسی و طراحی قوی و نیز عملیات تولید منسجم و هماهنگ پیش‌نیاز دستیابی به خواسته‌های بازار و در نتیجه کسب سهم بازار بیشتری است ، به همین دلیل سازمان‌ها تمام تلاش خود را بر افزایش کارایی معطوف میکردند . 

در دهه ی ۸۰ میلادی با افزایش تنوع در الگو های مورد انتظار مشتریان ، سازمان‌ها به طور فزاینده ای به افزایش انعطاف پذیرش در خطوط تولید و توسعه ی محصولات جدید برای ارضای نیازهای مشتریان علاقه مند شدند .

در ده 80 میلادی با افزایش تنوع در الگوهای مورد انتظار مشتریان ، سازمانها به طور فزاینده ای به افزایش انعطاف پذیرش در خطوط تولید و توسعه ی محصولات جدید برای ارضای نیاز های مشتریان علاقه مند شدند . 

در دهه ی 90 میلادی به همراه بهبود در فرایند های تولید و به کار گیری الگو های مهندسی مجدد ، مدیران بسیاری از صنایع دریافتند که برای ادامه حضور در بازار تنها بهبود فرایند های داخلی و انعطاف پذیری درتوانایی های شرکت کافی نیست ، بلکه تامین کنندگان قطعات و مواد نیز باید موادی با کیفیت و کم هزینه تولید کنند و توزیع کنندگان محصولات نیز باید ارتباط نزدیکی با سیاست های توسعه ی بازار تولید کننده داشته باشند . با چنین نگرشی رویکردهای زنجیره ی تامین و مدیریت آن پا به عرصه ی وجود نهاد . 

از طرف دیگر با توسعه ی سریع فناوری اطلاعات در سالهای اخیر و کاربرد وسیع آن در مدیریت زنجیره ی تامین ، بسیاری از فعالیت های اساسی مدیریت زنجیره با روش های جدید در حال انجام است .

برخلاف برخی از اصطلاحات در مدیریت که تعاریف مختلفی دارند ، زنجیره تامین از نگاه تمامی مدیران مفهومی واحد دارد ، زنجیره تامین شامل تمامی کسب و کار ها و واحد هایی است که به طور مستقیم و غیر مستقیم تامین کننده و برطرف کننده ی تقاضای مشتریان نهایی هستند . برخلاف آنچه اغلب مردم در ذهن دارند عناصر واسطه در مدیریت ، زائد مضر تلقی نمی شوند ، زنجیره تامین تتنها شامل تولید کنندگان نیست بلکه علاوه بر تولیدکنندگان تمام عواملی است که مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات را تامین میکند ، آنها را می فروشد ، انها را حمل میکند ، انبار میکند ، و همچنین شامل فروشندگان و توزیع کنندگان محصول نهایی است . 

پر واضح است که با حذف و یا کمرنگ کردن نقش هر کدام از این عوامل ، زنجیره تامین به درستی عمل نکرده و نه تنها آن حلقه از آن زنجیره از کار می ماند بلکه ادامه فعالیت بقیه حلقه ها را نیز مختل خواهد رد . 

 به تعریف اولیه بر میگردیم : زنجیره تامین شامل واحد هایی است که در برطرف کردن نیاز مشتری ، موثر هستند علاوه بر موارد مذکور واحد های بازاریابی ، مهندسی ، طراحی و … نیز بخشی از زنجیره تامین هستند .یک مشتری را تصور کنید که برای خرید یک گلدان تزیینی وارد مجموعه گلگده پارادایس می شود .شرکت تعاونی زنجیره تامین بهشت با مشتری و نیاز آنها برای کالاها و ارشیو های دیزاینی آغاز می شود . مرحله ی بعدی مجموعه پارادایس است که مشتری از آن دیدن میکند ، و پس از آن انبار ها و شعبات این مجموعه که محصولات اعم از گل و گلدان و گیاهان آپارتمانی و … در آن ها انبار شده است ، بخشی از زنجیره تامین هستند . 

شرکت پخش و توزیعی که محصولات را از تولید کننده اش تحویل گرفته ، سفارشات را مدیریت کرده و آنها را با استفاده از شیوه های ارسال برای مجموعه پارادایس آورده است بخشهای بعدی این زنجیره است که البته در مورد مجموعه ی پارادایس این مهم از طریق خود شرکت صورت میگیرد . پس از آن نوبت به تولید کنندگان میرسد .

به طور معمول یک زنجیره ی تامین شامل موارد زیر می باشد : 

1-مشتری

2-خرده فروش ها 

3-عمده فروش ها 

4-شرکت های توزیع کننده 

5-تولید کننده 

6-تامین کنندگان سرمایه ( بانک ها و موسسات )

7-تامین کنندگان مواد اولیه 

باید توجه داشت که این زنجیره تنها در حال انتقال محصول فیزیکی نیست ، بلکه می تواند انتقال داده و اطلاعات ، سرمایه ، طرح و اندیشه و .. نیز بدهد .

برای مثال در زنجیره ی ارزش یک تجارت الکترونیک آنچه بیشتر انتقال می یابد ، داده و اطلاعات است .

به هر حال در مدیریت زنجیره تامین باید به موارد ی مثل مکان فیزیکی تولید کننده ، تامین کننده ، مصرف کننده ، مراکز فروش و … حداکثر ظرفیت انبار ، میزان سفارش ، ذخیره اطمینان ممواد اولیه و محصولات حمل و نقل و شیوه های مختلف برای حمل مواد اولیه و محصولات نهایی 

در نهایت به عنوان جمع بندی باید گفت ، زنجیره تامین بر تمامی فعالیت های مرتبط با جریان و تبدیل کالا ها از مرحله ی ماده خام تا تحویل به مصرف کننده ی نهایی و نیز جریان های اطلاعاتی مرتبط با آنها مشتمل میشود . 

به طور کل زنجیره تامین ، زنجیره ای است که همه ی فعالیت های مرتبط با جریان کالا و تبدبل مواد ، از مرحله ی تهیه ماده اولیه تا مرحله ی تحویل کالای نهایی به مصرف کننده را شامل میشود . در باره جریان کالا و جریان دیگر که یکی جریان اطلاعات و دیگری جریان منابع مالی و اعتبارات است نیز حضور دارد .