خواص استفاده از کود تیره پای خرس خار سنبل را شرح دهید ؟
خواص استفاده از کود تیره پای خرس خار سنبل را شرح دهید ؟
کاربرد کود تیره پای خرس خار سنبل را در صنایع کشاورزی و دارویی توضیح دهید ؟
تیره پای خرس خار سنبل
گیاه تیر پای خرس یا خار سنبل :گیاه یکساله یا چند ساله ،علفی یا بوته ای کوتاه ،به ارتفاع ۵ الی ۳۰ سانتیمتر به رنگ سبز کلمی، زبر ومژه دار با یقه سنبله بدون پایک و گاهی بیرون دهنده شاخه های کوتاه نسبتاً ضخیم بالارونده یک الی سه سنبلی برگ ها سخت شکننده چرمی قاعده ای ها سریعاً ریزان های شاخه‌ای حائل سنبله ها مستطیلی یا سرنیزه‌ای ،خاردار دندان دار عکس مبلها مستطیلی چهار وجهی ستونی شکل . برگه سخت سرنیزه‌ای پهن رگدار شیاردار برگشته گسترده ، خاردار- نوکدار در دو طرف ۳ الی ۵ سانتیمتر خواری . برگک ها کوتاه، خطی- درفشی کرکی کاسه گل غشایی با کرک های فشرده ، با قطعه فوقانی بلندتر، پایینی سه دندانه ای جانبی ها چهار بار کوچکتر، مستطیلی خطی جام گل آبی آسمانی با لب نوک کوند سه لوبه دندانهای دو طرف بزرگتر . کپسول فشرده تخم مرغی نوک دار. پراکندگی جهانی :شمال شرق افریقا سودان عربستان ایران و پاکستان. پراکندگی جغرافیایی: در ایران این گونه گرمسیری اصولاً به صورت پراکنده در نواحی دشتی و گاهی دامنه های کوهستانی در استان های بوشهر، جنوب فارس، جنوب کرمان ،هرمزگان سیستان و بلوچستان می روید. مصارف و کاربردها :دانه آن مدر، محرک قوای جنسی و حل کننده است. برگ تازه گیاه طعم تند و نسبتاً متبوع و اثر قابض و اشتها آور نیرو دهنده و محرک قوای جنسی دارد و برای درمان عدم دفع ادرار و ناراحتی های روحی استفاده می شود دانه گیاه در موارد عدم دفع ادرار به کار میرود ریشه گیاه اثر مدر دارد.برگ آن اثر بند آورنده خون دارد و برای درمان التهاب سرفه، آب آوردن شکم و ناراحتی های کبد و طحال استفاده می شود .با توجه به پراکندگی محدوده این گونه در سواحل دریای عمان و خلیج فارس و کوتاه‌مدت بودن دوران رشد و خاردار بودن برگها سرشاخه‌های آن به نظر می‌رسد در محدوده کوچکی از ایران به طور کاملاً احتمالی مصرف می شود و در طب سنتی ایران جایگاه خاصی برای آن بیان نشده است بنابراین جهت آشنایی با مصارف و کاربردهایطبی آن نیاز به تحقیقات منسجم و دقیق دارد.
كشت و كـار بـومي (cultivation Domestic (روشـي از اهليسازي تودههاي وحشي گياهان دارويي است كـه در چـين رواج دارد. در اين روش كيفيت محصولات ميتوانـد بـه نحـو مطلوبي برقرار باشد مشروط بر آنكـه شـرايط رشـدي مناسـب همچون اقليم، خاك و بذرهاي قابل اعتماد تأمين باشند [9 .[عمومـاً در كــشت بــومي گياهــان دارويــي دو حالــت وجــود دارد: يكــي اهلـيسـازي در رويـشگاه طبيعـي (domestication situ In ( و ديگـــري اهلـــيســـازي خـــارج از رويـــشگاه طبيعـــي (domestication situ Ex .(اهليسـازي خـارج از رويـشگاه طبيعي حالتي اسـت كـه بـذرهاي وحـشي برداشـت شـده بـه ناحيهي ديگري با نوع خـاك و اقلـيم متفـاوت آورده و كـشت شوند. در اين حالت كيفيت محصولات ميتواند تحـت اعمـال كـشاورزي مطلـوب تـأمين شـود [12،11،10 .[ايـن روش از اهليسازي گياهان دارويي باعث حفـظ جمعيـت وحـشي ايـن گياهان از طريق كاهش برداشت از عرصه ميشود ولي ميتواند منجر به كاهش تنوع ژنتيكـي شـود [13 .[اهلـيسـازي از ايـن طريق هميشه از لحاظ تكنيكي امكـان پـذير نيـست، چـرا كـه بـسياري از گونـههـا بـه دليـل داشـتن نيازهـاي اكولـوژيكي و بيولوژيكي خاص به سختي بـا شـرايط كـشت و كـار سـازگار ميشوند [14 . [ اهليسازي در رويشگاه طبيعـي بـه ايـن معنـي اسـت كـه بذرهاي وحشي از كوه و عرصه جمـعآوري شـده و در زمـين محلي كشت شوند. تحت چنين وضـعيتي نـوع اقلـيم و خـاك گياهان كشت شده همچون عرصه است با اين تفاوت كه كـود و نور آفتاب بهتر از عرصه ميباشد. گزارشهاي زيادي وجـود دارد مبني بر آنكه در چنين شرايطي كيفيت محـصولات كـشت شده بهتر يا مشابه با محصولي اسـت كـه بـه طـور وحـشي از عرصه برداشت ميشود [16،15،10 .[روش حفاظـت در محـل طبيعي اين مزيت را دارد كه به ادامهي تكامل و تنوع گونههـاي در معرض خطر يا گونـههـايي بـا دامنـهي انتـشار محـدود در سكونتگاه طبيعي شان كمك ميكند [9 .[بنابراين در ايـن روش علاوهبر حفظ تنوع ژنتيكي مـيتـوان بـا كـاربرد كـود و ديگـر نهادهها به عملكرد مناسبي از لحاظ كمي و كيفي دست يافت . همانطور كه ذكر شد كلشي سـين كـه مـاده مـؤثره اصـلي جنس گل حسرت است، از دسـتهي آلكالوئيـدها مـيباشـد. از آنجايي كه آلكالوئيدها تركيباتي نيتروژني هستند انتظار مـيرود تــا دسترســي نيتــروژن نقــش مهمــي در بيوســنتز و تجمــع آلكالوئيدها در گياهان داشته باشد. تأثير نيتروژن به عنوان عامل افزايش دهندهي كلشي سين در كلشيكوم گـزارش شـده اسـت [18،17 .[همچنين نيتروژن باعث افزايش آلكالوئيد در برخي از گياهان دارويي و غيردارويي مثل تنباكو، جو، داتوره، شـاهبيزك و خشخاش شده است [19 . [ در دهههاي اخير توليد محصولات كشاورزي عمدتاً متكـي به مصرف نهادههاي شيميايي بوده كه منجر به مشكلات عمـده زيست محيطي شده است. يكي از راهكارهاي رفع اين مشكل استفاده از اصول كشاورزي پايدار مـيباشـد [20 .[كـشاورزي پايدار يك نظام تلفيقي مبتني بر اصول اكولوژيك است كـه بـه جاي استفاده از نهادههاي خارجي نظيـر كودهـاي شـيميايي و آفتكشها از بقاياي گياهي، كودهـاي دامـي، كودهـاي آلـي و زيستي و كنترل زيستي آفات استفاده ميشود تا ضـمن ذخيـره مواد غذايي در خـاك، علـفهـاي هـرز و آفـات كنتـرل شـده [22،21 [و همچنين تنوع زيستي افزايش يابد [23 .[از آنجا كه مديريت خاك از عوامل اصـلي در نيـل بـه اهـداف كـشاورزي پايدار محسوب ميشود لذا جايگزيني تدريجي كودهاي زيستي با كودهاي شيميايي خصوصاً كودهاي نيتروژن و فسفات، بـشر را در دستيابي به اين هدف و توليد پايدار محصولات كشاورزي يـاري مـينمايـد. كودهـاي زيـستي شـامل انـواع مختلـف ميكروارگانيسمهايي هستند [24 [كه طي فرايندهاي بيولوژيكي توانايي تبديل عناصر غذايي اصلي را از حالت غيرقابل دسترس به شكل قابل دسترس دارند [26،25 [و منجر بـه توسـعه بهتـر سيستم ريشهاي مـيگردنـد [24 .[كـود زيـستي نيتروكـسين از جمله كودهاي زيستي است كه حاوي باكتريهاي محرك رشد و تثبيت كننده نيتروژن از جنس ازتوبـاكتر (Azotobacter (و آزوســپريليوم (Azospirillium (مــيباشــد. ازتوبــاكتر و آزوسپريليوم در محيط ريـشه گيـاه توانـايي سـاخت و ترشـح مقداري مواد بيولوژيكي فعـال ماننـد اسـيد نيكوتينيـك، اسـيد پنتوتنيك، بيوتين، ويتامينهاي B ،اكسينها، جيبرلينها و غيره را دارند كه در افزايش رشد ريشه نقش مفيـد و مـؤثري دارنـد [27 .[آزوسپريليوم علاوهبر قابليت تثبيت نيتروژن، با توليد مواد محرك رشد، سبب بهبـود رشـد ريـشه و متعاقـب آن افـزايش سرعت جذب آب و عناصر غـذايي شـده و از ايـن طريـق در افزايش عملكرد تأثيرگذار ميباشد [28 .[تأثير كودهاي زيستي روي گياهـان دارويـي از جملـه شـويد [29 ،[سـياهدانه [30،[ رازيانه [29 ،[ريحان [31 [و آرتميزيا [32 [مـورد بررسـي قـرار گرفته است. همچنين نقـش مفيـد كودهـاي زيـستي در بهبـود ويژگيهاي رشد، عملكرد اندامهاي هوايي و خصوصيات كيفي گياه دارويي زوفا گزارش شـده اسـت [33 .[در گيـاه دارويـي پروانش (roseus Caharanthus (تلقيح گياهچهها با بـاكتري ســودوموناس فلورســنس (flurescence Pseudomonas( باعث افزايش ميزان بيوماس توليدي و ميزان آلكالوئيد گيـاه در شرايط تنش آبي شـود [34 .[همچنـين كـاربرد تلفيقـي قـارچ مايكوريزا با باكتريهاي آزوسپريليوم و باسيلوس باعث افزايش ميزان بيوماس توليدي در گونهاي گياه دارويي علف ليمـو شـد .[35] كشت و كار و اهليسازي گياهان دارويي به علت برداشت بيرويه آنها از طبيعت امري ضـروري مـينمايـد، بـدينمنظـور مطالعهي نيازهاي اكولوژيكي و خـاكي گيـاه در اولويـت قـرار دارد. بنابراين انجام تحقيقـات در زمينـه اسـتفاده از روشهـاي جايگزين مـصرف كودهـاي شـيميايي مخـصوصاً اثـر كـاربرد كودهاي زيستي بر رشد و عملكرد گياهان دارويي ضـروري بـه نظر ميرسد، از طرفي شرايط محيطي بايستي بـه نحـوي باشـد تا مسير تنوع زيستي گونههاي وحشي در جهت تحقق اهـداف كشاورزي پايدار هموار باشد. هدف از اين مطالعه بررسي تأثير كودهاي شيميايي و زيستي نيتروژن بر عملكرد كـورم و ميـزان كلشي سين در گياه دارويي تحت شرايط رويشگاه طبيعي بود .
منبع 2 ، محمود شور 3 ، شمسعلي رضازاده 2 ،* حسين آروئي 1 مرتضي عليرضايي نغندر
ثبت نام
با ایمیل خود وارد شویدورود
