اقلام تشکیل دهنده ترازنامه شامل چه مواردی است ؟

مهمترین بخش از یک ترازنامه دو ستون اصلی آن است که باید با هم تراز باشند. یک ستون به دارایی ها اختصاص می یابد و ستون دوم مجموع بدهی ها و میزان سرمایه (حقوق صاحبان سهام) است. البته اقلام تشکیل دهنده یک ترازنامه تنها شامل این دو ستون نیست و بخش های دیگری هم در آن وجود دارد.
1-ستون دارایی ها در ترازنامه
در ستون اول دارایی های یک واحد اقتصادی به ترتیب میزان نقدینگی از بالا به سمت پایین قرار می گیرند. منظور از میزان نقدینگی دارایی این است که سهولت تبدیل آن دارایی به وجه نقد چقدر است. هر چه سهولت تبدیل دارایی به پول نقد بیشتر باشد نقدینگی آن بیشتر است و باید در سطرهای بالایی ستون قرار بگیرد.

دارایی خود شامل دو بخش است:

• دارایی های جاری مثل: وجه نقد – اوراق بهادار قابل فروش – حساب های قابل نقد – موجودی کالا، مخارج پیش پرداخت شده و …
• دارایی های غیرجاری مثل: سرمایه گذاری های بلند مدت – دارایی های ثابت – دارایی های نامشهود و …

دارایی های جاری نقدینگی بالاتری دارند.
2-ستون بدهی ها و سرمایه ها در ترازنامه
ستون دوم شامل دو بخش است؛ بدهی ها و سرمایه ها. بدهی ها شامل دُیونی است که باید توسط شرکت پرداخت شود. این بدهی ممکن است ماهیت های مختلفی (مثل اجاره بها، حقوق و دستمزد یا طلب تامین کنندگان) داشته باشد.

بدهی ها هم مثل دارایی ها شامل دو دسته هستند. بدهی هایی که سررسید آن ها کمتر از یک سال باشد بدهی های جاری و آن هایی که سررسیدشان بالاتر از یک سال باشند بدهی های غیرجاری نام می گیرند.

• بدهی های جاری مثل: بدهی بانکی – سود قابل پرداخت – اجاره، مالیات، تسهیلات – دستمزدهای قابل پرداخت و …
• بدهی های غیرجاری مثل: دیون بلند مدت – بدهی های مالیاتی تعلیق شده و …

بخش دوم ستون دوم نیز پولی است که به صاحبان سهام یعنی صاحبان آن کسب و کار تعلق دارد. این مبلغ در حساب ها با عنوان «دارایی خالص» نیز شناخته می شود. این مبلغ باقیمانده کل دارایی های شرکت بعد از کسر بدهی های آن به غیر از صاحبان سهام است.

عوامل تشکیل دهنده عنوان ترازنامه به شرح زیر هستند:

• نام کامل واحد اقتصادی که در سطر اول نوشته می شود.
• نام گزارش یا صورت وضعیت مالی که در زیر عنوان نوشته می شود. بدیهی است که در ترازنامه نام گزارش «ترازنامه» خواهد بود.
• تاریخ گزارش باید در سطر سوم آخرین روز از دوره مالی ذکر  شود. این روز آخرین روزی است که در گزارش قید شده است. مثال: 13xx/12/29

آخرین مورد از اقلام ترازنامه جمع حساب ها است. منظور از جمع حساب ها جمع ستون های اول (دارایی) و دوم (بدهی + سرمایه) همانطور که اشاره کردیم در ترازنامه جمع حساب ها باید برابر باشند. زیر این جمع ها نیز باید دو خط موازی کشیده شود تا نشان دهنده بسته شدن آن باشد.