یبوست در سگ: عوامل ایجاد کننده، پیشگیری و درمان
یبوست در سگ: عوامل ایجاد کننده، پیشگیری و درمان
یبوست (Constipation) یک علامت بالینی است و بیماری محسوب نمی‌شود. وقتی سگ دچار یبوست میشود دفع مدفوع سخت و تعداد دفعات دفع مدفوع کم شده و یا قطع میشود. گاهی یبوست باعث باقی ماندن مدفوع در کولون و رکتوم میشود که خود باعث سایر بیماری‌ها ازجمله گشاد شدن کولون (Mega Colon) میشود. اگر متوجه شدید که تغییری در دفع مدفوع سگ شما رخ داده است باید سریعاً به یک دامپزشک مراجعه کنید تا به‌طور کامل سگ شما معاینه شود و علت ایجادکننده تشخیص و درمان گردد.
عوامل ایجادکننده یبوست در سگ
یبوست در اثر عوامل، بیماری و شرایط متعددی ایجاد میشود.
- خوردن اجسام خارجی: حیوانی که بیش‌ازاندازه استخوان، مواد گیاهی، زباله، سنگ و مو و … می‌خورند در یکجا جمع شده و باعث خشکی و سفتی توده مدفوع شده و یبوست ایجاد می‌کنند.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی متعدد در سگ می‌تواند منجر به یبوست شود. وقتی سگ شما از شرایط طبیعی خود خارج میشود و به مدت طولانی در محیطی مثل کلینیک و سگ‌دانی قرار می‌گیرد، در اثر استرس عملکرد طبیعی روده دشوار میشود.
- درد: تعداد متعددی از شرایط درمانی و ارتوپدی که بسیار دردناک هستند می‌توانند باعث یبوست در حیوان شوند. بیماری‌های مقعدی-رکتومی (Anorectal) مثل خالی نشدن غدد مقعدی و یا آبسه غدد مقعدی عبور مدفوع را به دلیل ایجاد درد سخت می‌کنند. موارد ارتوپدی مثل التهاب مفصل رانی و یا مفصل زانو وضعیت قرارگیری برای دفع مدفوع حیوان را دردناک کرده و سگ نسبت به دفع مدفوع بی‌میل میشود.
- انسداد (Obstruction): ممکن است انسداد کولونی مقعدی (Anal Colonic) دچار شود که از عبور طبیعی مدفوع جلوگیری کرده و منجر به یبوست در سگ میشود. اجسام خارجی، برخی از تومورها نیز می‌تواند در عبور طبیعی مدفوع اختلال ایجاد کنند. فتق پرینه (Perineal Hernia) و یا بزرگ شدن غده پروستات، می‌تواند یکی دیگر از عوامل ایجاد انسداد در مسیر عبور مدفوع باشند. همچنین بعد از درمان شکستگی‌های لگنی که خروجی لگن باریک میشود نیز با اثر بر کولون در عبور مدفوع اختلال ایجاد می‌کند. گاهی نیز در اثر چسبیدن مدفوع به موهای اطراف مقعد دهانه مقعد بسته شده و ایجاد یبوست می‌کند.
- بیماری‌های عصبی-عضلانی: در بیماری‌های دیسک‌های بین مهره ای و یا بدشکلی‌های طناب نخاعی در ناحیه کمری-خاجی دفع مدفوع دچار مشکل میشود.
- بیماری‌های متابولیک: بیماری‌های پرکاری تیروئید و یا ازکارافتادن کلیه‌ها با ایجاد عدم تعادل در مایعات و الکترولیت‌های بدن مثل کاهش پتاسیم خون و افزایش کلسیم خون، می‌توانند در ایجاد Constipation نقش داشته باشند. این شرایط باعث کم‌آبی و کاهش انقباضات کولون و سفتی مدفوع و باقی ماندن مدفوع در کولون و یبوست می‌شوند.
- درمان: برخی از درمان‌ها می‌توانند یبست ایجاد کنند. مسکن‌هایی چون مورفین می‌تواند باعث Constipation در سگ شود.
علائم یبوست در سگ
علائم یبوست به نظر واضح میباشد. ولی باید حیوان به‌دقت بررسی شود. زیرا بیماری‌ها متعددی علائمی مثل علائم Constipation در سگ ایجاد می‌کنند و مشکلات گوارشی در آنها دیده میشود. سگی که دچار یبوست شده است معمولاً بی‌حال، دچار کم‌آبی، بی‌میل به خوردن غذا، استفراغ و به حالت قوز کرده میباشد. همچنین حیوان علائم زور زدن، دیسچزیا و اسهال غیرواقعی مدفوع داخل رکتوم باعث تحریک ترشح موکوس شده که به‌ظاهر شبیه اسهال میباشد) نشان می‌دهد.
چگونگی درمان یبوست سگ
یبوست ساده: در این مواقع پیشنهاد میشود که با تنقیه کردن و یا تغییر جیره غذایی یبوست رفع شود. در تنقیه کردن از صابون و یا ژل‌های دوکوسات سدیم (DSS) برای رفع علائم یبوست ساده استفاده میشود. بدون تجویز دامپزشک به‌هیچ‌عنوان اقدام به تنقیه حیوان خود نکنید.
توجه داشته باشید که در سگ‌های کوچک از تنقیه با فسفات‌ها اکیداً خودداری کنید چراکه باعث عدم تعادل در الکترولیت‌های بدن میشود.
شیاف‌های رکتومی که حاوی گلیسیرین، DSS و یا بیزاکودیل هستند نیز می‌توانند در رفع Constipation کمک‌کننده باشند.
استفاده از غذاهای فیبردار در جیره غذایی می‌تواند با افزایش حجم مدفوع کولون را تحریک کرده و باعث دفع مدفوع شود. در مقابل می‌توان از غذاهای با جذب بالا که مدفوع کمتری ایجاد می‌کنند استفاده کرد. در این صورت حجم مدفوع کم شده و مقدار کمتری مدفوع وارد کولون میشود. در این زمینه نیز باید دامپزشک تصمیم بگیرد که کدام روش اثر بهتری در درمان خواهد داشت.
یبوست شدید: یبوست شدید زمانی ایجاد میشود که کولون متسع شده و با حجم زیادی از مدفوع خشک و سفت پرشده است. در این مورد نیاز به مراقبت های ویژه دامپزشکی میباشد.
در موارد شدید Constipation در سگ، اولین قدم تشخیص عامل ایجادکننده یبوست و درمان آن میباشد. اصلاح عدم تعادل الکترولیت‌ها برای رفع بی‌آبی بدن از مهم‌ترین اقدامات در درمان یبوست میباشد. در مرحله بعدی باید توده مدفوع را از بدن حیوان خارج کرد که شامل تنقیه و خروج دستی مدفوع میباشد. در این موارد نیاز است که حیوان بیهوش شود
درمان‌های دارویی که باعث تحریک خروج مدفوع می‌شوند ازجمله ملین‌ها مثل بیزاکودیل و سیزاپراید باعث تسهیل خروج مدفوع می‌شوند. ملین‌هایی که بر پایه وازلین هستند و یا روغن‌های معدنی با پوشش سطح کولون باعث جلوگیری از از دست رفتن آب مدفوع می‌شوند و با خاصیت ملینی باعث تسهیل خروج مدفوع می‌شوند.
توجه داشته باشید که استفاده از روغن‌های معدنی باید زیر نظر مراقبت‌های ویژه انجام شود چراکه در صورت استفاده نادرست از آن باعث بروز نومونیای تنفسی (Aspiration Pneumonia) میشود.
میلین‌های نرم‌کننده (emollient) مثل دوکوسات سدیم (DSS)، جذب آب از مدفوع را کاهش داده و از سفت شدن مدفوع جلوگیری می‌کند. به‌هیچ‌عنوان DSS را با روغن‌های معدنی ترکیب نکنید. DSS باعث افزایش جذب روغن‌های معدنی شده و روغن‌های معدنی اثر DSS را کاهش می‌دهند.
میلین‌های اسمزی مثل لاکتولوز و یا لاکتوز باعث تحریک ترشح مایعات به داخل روده بزرگ‌شده و دفع مدفوع را افزایش می‌دهند.
پیشگیری از Constipation در سگ
در ابتدا باید تمامی عوامل پیش‌زمینه و مستعد کننده Constipation شناسایی و درمان شوند که شامل موارد زیر میباشد.
- اختلالات متابولیک مثل پرکاری تیروئید
- مشکلات ارتوپدی مثل استئوآرتریت
- وجود ضایعات مقعدی و رکتوم که باعث انسداد می‌شوند مثل تورم غده پروستات، فتق پرینه، آبسه غدد مقعدی، تومور
- جلوگیری و کاهش مصرف مواد ایجادکننده یبوست ازجمله استخوان، مو، مواد گیاهی، زباله
- مدیریت کولون متسع (Mega Colon)
- ورزش کردن منظم
- در دسترس بودن آب کاف در اختیار حیوان
- آگاهی از داروهایی که باعث یبوست می‌شوند.
منبع petpezeshk.com
ثبت نام
با ایمیل خود وارد شویدورود
