چرا بیش از حد غذا دادن به ماهی‌ها مشکل‌ساز است؟

چرا بیش از حد غذا دادن به ماهی‌ها مشکل‌ساز است؟

بیش از حد غذا دادن یکی از دلایل اصلی از دست رفتن ماهی است. بیش از حد غذا دادن به دلیل خورده نشدن همه‌ی غذاها، منجر به تجمع ضایعات می‌شود و میزان مواد زائدی که توسط ماهی‌ها تولید می‌شود را بالا می‌برد، چراکه آن‌ها بیش از حد نیازشان غذا می‌خورند.

بیش از حد غذا دادن به ماهی‌ها خیلی ساده است. اول این‌که فراموش می‌کنیم آن‌ها چقدر کوچکند و تا چه اندازه غذا برایشان کافی است. دوم این‌که، غذا دادن یکی از راه‌های محدود تعامل برقرار کردن با ماهی‌هاست، بنابراین اغلب اوقات این کار را انجام می‌دهیم. سوم این‌که، ماهی‌ها خیلی زود یاد می‌گیرند که نزدیک شدن‌مان به آکواریوم یعنی غذا در راه است و بنابراین به بالا و جلوی آکواریوم می‌آیند و بنظر می‌رسد مشتاق و گرسنه هستند. اصلاً فکر نکنید که آن‌ها گرسنگی کشیده‌اند و فوراً به غذا احتیاج دارند. بیش از حد غذا دادن از روی خیرخواهی شماست است اما عواقب جدی را در پی خواهد داشت.

مشکلات مربوط به بیش از حد غذا دادن

تجمع غذاهای خورده نشده و مواد زائد تولید شده توسط ماهی‌ها مشکلاتی را ایجاد می‌کند که در زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم. این موارد ابتدا منجر به ایجاد تغییرات کشنده‌ای در ترکیبات آب می‌شوند. موادی که تولید می‌شوند سمی هستند و ممکن است به ماهی استرس وارد کرده و او را مستعد ابتلا به بیماری‌های دیگر کنند. خود بیش از حد غذا خوردن هم می‌تواند باعث مشکلات مربوط به سلامتی شود. درنهایت این‌که آکواریوم یا حوضچه بسیار بدمنظره شده و دیگر نه برای انسان و نه برای ماهی قشنگی و زیبایی‌ نخواهد داشت.

مشکلات بیش از حد غذا دادن به ماهی‌ها

• میزان بالای آمونیاک و نیتریت:

  پروتئین موجود در غذاهای خورده نشده و مواد زائد تولید شده توسط ماهی به آمونیاک و نیتریت تجزیه می‌شود که این مواد به‌شدت برای ماهی‌ها سمی هستند.

• کاهش سطوح اکسیژن:

  وقتی مواد آلی (غذای خورده نشده و مواد زائد تولید شده توسط ماهی) به سمت فاسد شدن بروند، فرایندی هوازی انجام می‌پذیرد، یعنی از اکسیژن استفاده شده و کربن دی اکسید تولید می‌شود. این یعنی اکسیژن کمتری در آکواریوم یا حوضچه برای ماهی وجود دارد.

• کاهش سطوح pH: 

  همان‌طور که تجزیه مواد آلی منجر به کاهش سطوح اکسیژن می‌شود، pH آب را هم پایین می‌آورد چراکه در طی این فرایند اسید نیز تولید می‌شود. ازآنجاکه هر گونهی ماهی در بازه‌ی pH خاصی می‌تواند زندگی سالمی داشته باشد، ماهی‌هایی که pH قلیایی را ترجیح می‌دهند تحت این شرایط به طور ویژه‌ای دچار مشکل و استرس می‌شوند.

• پوسیدگی باله:
• پوسیدگی باله بیماری است که در آن باله‌ی ماهی‌ها ظاهری خورده‌شده و ریش‌ریش پیدا می‌کند. این اتفاق اکثراً زمانی می‌افتد که به ماهی‌ها استرس وارد شده است، استرسی که می‌تواند نتیجه بیش‌ازحد غذا خوردن باشد.
• کبد چرب: 

  کبد چرب یا لیپیدوز کبدی بیماری است که بیشتر در سیچلیدهای آفریقایی و ماهی رنگین‌کمان دیده می‌شود و به دلیل بیش‌ازحد غذا خوردن اتفاق می‌افتد. این بیماری بر عملکرد کبد اثر گذاشته و می‌تواند منجر به مرگ ماهی شود.

• هضم نادرست:

  در حوضچه‌ها، میزان و نوع غذا باید با سردتر شدن هوا تغییر کند. زیر ۱۵ درجه سانتی‌گراد باید به ماهی‌ای همچون کپور گلگون، مواد غذایی حاوی جوانه غلات بدهید و ازآنجایی‌که فرآیندهای باکتریایی به تدریج کند می‌شوند، میزان غذایی که به ماهی داده می‌شود هم باید کاهش پیدا کند. زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد، باکتری‌های موجود در سیستم گوارش ماهی دیگر قادر به پردازش غذا نیستند و باید غذا دادن را به‌طور کامل متوقف کنید.

• رشد جلبک:

  رشد جلبک یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که در حوضچه‌ها و آکواریوم‌ها اتفاق می‌افتد. دلیل شماره یک این مشکل، بیش‌ازحد غذا دادن است. وقتی مقدار زیادی مواد آلی محلول، نیترات و فسفات در آب باشد جلبک‌های سبزآبی و قرمز بدمنظره چند برابر می‌شوند.

• آب تیره و کدر: 

  آب تیره و کدر در آکواریوم یا حوضچه به دلیل فاسد شدن مواد آلی به وجود می‌آید. اگر مشکل آب به دلیل بیش‌ازحد غذا دادن باشند، درصورتی‌که ۲ الی ۳ روز به ماهی‌ها غذا داده نشود رنگ آن به تدریج شفاف می‌شود (اکثر ماهی‌ها با این ۲ تا ۳ روز مشکلی ندارند).

• کپک:

  اگر روی سنگ‌ریزه‌ها، گیاهان و سایر وسایل تزئینی داخل آب ماده‌ای سفید و پنبه‌ای رشد کرده باشد، مشکل شاید مربوط به قارچ و کپک باشد. به مانند جلبک‌ها، قارچ و کپک هم زمانی که سطح مواد آلی در آب زیاد باشد رشد می‌کنند.

• پلاناریا (کرم پهن):

  پلاناریا، کرم‌های سفید یا قهوه‌ای مایل به زردی هستند که به‌خوبی نشان‌دهنده‌ی مناسب نبودن کیفیت آب هستند. این کرم‌ها عمدتاً در آکواریوم‌هایی که به ماهی‌های آن بیش‌ازحد غذا داده می‌شود یافت می‌شوند. اگرچه این کرم‌ها به طور کلی بی‌ضرر هستند، اما تخم ماهی‌ها را می‌خورند.

• انسداد فیلترها:

  سیستم‌های فیلتر طوری طراحی شده‌اند تا میزان عادی از مواد زائد و تجزیه‌شده را از آب جمع‌آوری کنند نه این‌که مشکلات اضافی‌ که با بیش‌ازحد غذا دادن به ماهی ایجاد می‌شوند را برطرف کنند. غذای خورده نشده و ضایعات روی فیلتر جمع می‌شوند و به تولید محصولات سمی ادامه می‌دهند، فیلترها را مسدود می‌کنند و بدین ترتیب جلوی عملکرد آن‌ها را می‌گیرند.

راه‌های جلوگیری از بیش‌ازحد غذا دادن به ماهی‌ها

اولین گام در جلوگیری از بیش‌ازحد غذا دادن به ماهی‌ها این است که متوجه شوید که این کار تا چه اندازه آسان و بی‌ضرر است. این مسئله باعث می‌شود تا در غذا دادن به ماهی‌ها عادات درستی پیدا کنید. سعی کنید راهکارهای زیر را برای جلوگیری از تغذیه بیش‌ازحد ماهی‌ها به کار ببرید:

• طبق برنامه غذا بدهید:

  دو بار غذا دادن در روز به ماهی‌های آکواریومی اکثراً کافی است. اگر برایتان ممکن است بهتر است تعداد دفعات غذا دادن بیشتر و میزان غذای هر دفعه کم باشد. در طبیعت بیشتر ماهی‌ها مثل ما وعده‌های غذایی بزرگ و اساسی در روز نمی‌خورند و درعوض در طی روز مشغول گشتن و نوک زدن به غذاها هستند.

• به میزان کافی غذا بدهید:

  بهترین راه برای تشخیص این‌که چه قدر باید به ماهی‌تان غذا بدهید این است که آن‌ها را حین فواصل زمانی‌ای که غذا می‌خورند مشاهده کنید. در لحظه میزان غذای کمی به آب اضافه کنید (مثلاً ۳ تکه کوچک برای هر ماهی). اگر تمام غذا در عرض چند دقیقه خورده شد، کمی بیشتر غذا بدهید. قاعده‌ی کلی این است که تنها مقداری به آن‌ها غذا دهید که در عرض چهار پنج دقیقه بتوانند بخورند. هر چیزی که بعد از ۵ دقیقه خورده نشده باشد احتمالاً بعدا هم خورده نخواهد شد. هنگام تماشای غذا خوردن ماهی‌ها، حواستان باشد که همه‌ی آن‌ها غذا بخورند. بعضی ماهی‌ها در یک لحظه غذا را می‌بلعند و بعضی دیگر مانند ماهی‌های مردارخوار وقت بیشتری صرف این کار می‌کنند. غذا نخوردن ممکن است نشانه‌ی بیماری باشد یا این‌که ماهی‌های خشن‌تر و بزرگ‌تر، ماهی‌های دیگر را از خوردن منع کرده‌اند.

یکی از اشتباهات رایج، غذا دادن به اندازه آکواریوم است، یعنی در آکواریوم بزرگی که تعداد ماهی‌هایش به اندازه‌ی آکواریوم کوچک‌تر یا کمتر از آن است، غذای بیشتری بریزید. همیشه براساس تعداد ماهی‌ها غذا بریزید نه براساس اندازه‌ی آکواریوم. صرف‌نظر از اندازه آکواریوم، غذا را روی تمام سطوح آب پخش کنید تا در لحظه ماهی‌های بیشتری بتوانند غذا بخورند.

• غذای مناسب بدهید: 

  دادن غذای نامناسب، بی‌کیفیت و خراب‌شده نه‌تنها باعث سوءتغذیه می‌شود، بلکه باعث افزایش ضایعات نیز می‌شود چراکه ماهی آن را نخواهد خورد. شکل مناسبی از غذا را انتخاب کنید (تکه‌ای یا دانه‌ای) و اندازه‌ی آن را متناسب با ماهی‌ها انتخاب کنید.

بعضی ماهی‌ها به غذای معلق احتیاج دارند و بعضی دیگر غذاهایی که در آب پایین می‌روند را دوست دارند. در مورد عادات غذایی گونه ماهی‌های خود تحقیق کنید و طبق آن به آن‌ها غذا بدهید. حتماً از غذای تازه و باکیفیت استفاده کنید. اگر می‌خواهید غذای تازه‌ای به ماهی‌ها بدهید، اضافه کردن آن را کم‌کم و به‌تدریج انجام دهید چراکه ممکن است شناسایی مواد جدید به عنوان غذا برای ماهی‌ها زمان‌بر باشد.

• غذاهای خورده نشده را بردارید:

  اگر بعد از غذا دادن غذای خورده نشده‌ای باقی ماند، تا جایی‌که می‌شود آن‌ها را از آب خارج کنید. اندازه‌ی فیلترها هرچقدر هم که بزرگ باشد، آن‌ها برای حل مشکلات مربوط به بیش‌ازحد غذا دادن طراحی نشده‌اند. اگر متوجه شدید یا شک کردید که ماهی‌ها مشکل تغذیه بیش‌ازحد پیدا کرده‌اند، با خارج کردن ۲۵٪ آب از کف آکواریوم، آب را تغییر داده و تازه کنید. از سیفون استفاده کنید تا به اندازه‌ای که ممکن است مواد اضافی را خارج کنید.

• از ماهی‌های لجن‌خوار استفاده کنید:
• ماهی‌های لجن‌خوار (گربه‌ماهی و رفتگر ماهیان) و بی‌مهرگان می‌توانند به از بین بردن بخشی از غذای خورده نشده که کف حوضچه یا آکواریوم ته‌نشین می‌شوند کمک کنند. آن‌ها این مشکل را به کلی برطرف نمی‌کنند، اما می‌توانند در از بین بردن غذاهایی که در مکان‌های غیر قابل دسترس می افتند و تمیز کردن‌شان دشوار است کمک‌کننده باشند.
• اعضای خانواده و کسانی که از ماهی‌ها مراقبت می‌کنند را آموزش بدهید:

  به طور کلی بهتر است که یکی از اعضای خانواده مسئولیت غذا دادن به ماهی‌ها را برعهده بگیرد. اگر چنین کاری ممکن نیست استفاده از برنامه یا تیک زدن زمان غذا دادن به ماهی‌ها به‌منظور جلوگیری از دوباره غذا دادن به آن‌ها رویکرد مناسبی است.

وقتی به مسافرت می‌روید برای غذا دادن به ماهی‌ها چند گزینه دارید

• از یک فیدر اتوماتیک استفاده کنید و از کسی بخواهید چند وقت یک‌بار آن را چک کند.
• اگر سفرتان ۲ یا ۳ روز طول می‌کشد اکثر ماهی‌ها با غذا نخوردن در این بازه مشکلی ندارند. حواستان باشد که قبل از رفتن‌تان خوب غذا خورده باشند.
• اگر ماهی‌های گیاه‌خوار دارید، گیاه زنده‌ای همچون علف آبزیان را به آکواریوم اضافه کنید. وقتی غذای دیگری در دسترس نباشد بسیاری از ماهی‌ها از این گیاهان تغذیه می‌کنند.
• اگر قرار است کسی را برای مراقبت از ماهی‌هایتان استخدام کنید حواستان باشد که تجربه قبلی داشته باشد. دستورالعمل‌های غذا را با دقت با او درمیان بگذارید و اندازه‌ی غذاها را مشخص کنید.
• از فیلتراسیون مناسب استفاده کنید:
• همواره هنگام طراحی آکواریوم یا حوضچه‌تان، سایز فیلترها را درست انتخاب کنید، هر چه فیلتر بزرگ‌تر باشد بهتر است. به طور منظم به سیستم فیلتراسیون رسیدگی کنید تا مطمئن باشید با حداکثر توان کار می‌کند.

نتیجه‌گیری

تغذیه بیش از حد مشکلی شایع در ماهی‌هاست؛ به خاطر سلامتی و شادابی ماهی هم که شده، بیش از حد به آن‌ها غذا ندهید

منبع petpezeshk.com

https://animal.irpsc.com