روش درست کاشت نهال ؟

س از کندن چاله بایستی اقدام به غرس نهال نمود ولی قبل از آن باید اقداماتی برای نتیجه گیری بهتر از کار صورت گیرد.
گونیا کردن زمین
گودبرداری
آماده کردن چاله های غرس نهال
غرس نهال
هرس اولیه بعد از کاشت نهال
غرس نهال
کاشت نهال بهتر است به وسیله ی دو نفر انجام پذیرد که یکی از آنها به طور عمودی در شکاف وسط خط کش کاشت طوری قرار بگیرد که طوقه ی درخت را در سطح فوقانی خط کش مهار نموده و دیگری با بیل خاک مورد نیاز چاله را بریزد. پس از پر شدن چاله با پا فشار مختصری به اطراف درخت داده و پس از کاشت، نهال را با قیم می بندند.
1- پس از انجام کاشت و پرکردن گودال، باید با فشار دادن خاک اطراف نهال با پا یا بیل، خاک اطراف ریشه ها را به طور کامل محکم کرد تا محفظه ی هوا در اطراف ریشه ها باقی نماند و همچنین مقدار نشست خاک که در اثر آبیاری به وجود می آید و باعث گود افتادن نهال می گرددبه حداقل کاهش یابد.
2- عمق کاشت باید طوری باشد که محل پیوند، دست کم چند سانتی متر بالای سطح خاک واقع شود تا از ریشه دار شدن گیاه از بالای پیوند که ممکن است اثر پایه را خنثی کرده و نیز از گود افتادن درخت ( یعنی قرار گرفتن آن درعمق زیاد خاک ) که به اصطلاح باعث خفگی آن خواهد شد جلوگیری به عمل آید.
3- در حین جابجایی نهال، باید ریشه از هوا و باد در امان باشد. برای ایجاد تعادل بین ریشه و اندام های هوایی باید قسمتی از سرشاخه ها هرس شود تا جبران ریشه های از دست رفته باشد و تعادل تاج با ریشه برقرار گردد.
4- بلافاصله پس از کاشت، نهال ها را باید آبیاری کرد. در غیر این صورت احتمال نهال های خشک شده بالا خواهد رفت و نیاز به کاشت مجدد یا واکاری خواهد بود.
5- بعد از تصمیم گیری در مورد نقشه ی کاشت، باید آن را به کمک طناب و چند عدد چوب پیاده کرد و بعد از مشخص شدن جای درختان، محل آنها را با میخ های چوبی نشانه گذاری کرد.
6- جهت حفاظت درختان جوان از جویده شدن تنه ی آنها به وسیله ی حیوانات جونده، قرار دادن حفاظ دور تنه درخت الزامی است.
7- در نقاطی که باد منظم می وزد، رشد پیوندک باید رو به باد قرارداشته شود تا از شکسته شدن گیاه در اثر فشار باد جلوگیری گردد. در نقاط بادخیز استفاده از قیم برای نگهداری نهال، در سال های اول، توصیه می شود.
8- نهال تازه کاشته شده را باید حتما با بستن قیم محکم در کنار آن، از تکان خوردن و خم شدن حفظ کرد.
9- باید نهال های کشت شده را به روش صحیح هرس و شکل دهی کرد.
10- قبل از خرید نهال باید از حسن شهرت و امانتداری و سوابق تولیدی موسسه ی تهیه نهال اطمینان حاصل کرد و بهتر است انتخاب نهال و خرید آنها با نظر و کمک کارشناس باتجربه انجام گیرد.
11- تهیه ی نهال مرغوب از ارقام انتخابی باید مورد توجه قرار گیرد. اگر باغ وسیع باشد می توان نهال ها را با احداث نهالستان در محل فراهم کرد، در غیر این صورت بهتر است نهال ها از یک موسسه ی مورد اعتماد خریداری شود.
12- عمق کاشت مهمترین موضوع است و باید نهال طوری در چاله قرارگیرد که طوقه در مجاورت سطح خاک واقع شده و محل پیوند بیرون باشد. برای توفیق در این کار حتماً باید از خط کش درختکاری استفاده شود.
13- نهال های مسن هر چند ممکن است زودتر به بار برسند ولی به علت بالا بودن تلفات جابه جایی و امکان اینکه به طرز مطلوب هرس و فرم دهی نشده اند مقرون به صرفه نیست.
14- نهال های انتخابی باید عاری از هرگونه شپشک و تخم حشرات بوده و فاقد بیماری های قارچی، باکتریایی، نماتود ریشه و عاری از امراض ویروسی که با پیوند منتقل می شوند باشند.
15- باید سطح زمین را خوب شخم زده و آماده کرد و حتی الامکان چاله ها را بزرگ گرفت و خاک آن را تعویض نموده و اصول تغذیه کودی را در نظر گرفت.
16- در انتخاب ارقام مناسب، توجه به تطابق با شرایط اقلیمی خاص منطقه، تطابق با شرایط باغ از نظر خاک، تطابق ارقام با همدیگر از نظر تلقیح، مسائل اقتصادی، امکان حمل، انبارنمودن و فروش محصول به قیمت مناسب از مسائل ضروری است.
گونیا کردن زمین
برای اینکه عملیات داشت و برداشت در باغ در آینده به آسانی انجام پذیرد، امکان استفاده از ماشین آلات مختلف در عملیات از قبیل سمپاشی و دفع علف های هرز و غیره میسر باشد بایستی درختان را روی ردیف کشت نمود.
برای این منظور ابتدا در گوشه ی زمین به وسیله ی دو میل چوبی و مقداری نخ یک خط مستقیم کشیده و خط دیگر را بر آن عمود رسم می کنیم. برای رسم دو خط عمود بر هم در روی زمین می توان از خاصیت مثلث قائم الزاویه ( مربع وتر برابر است با مجموع مربعات دو ضلع دیگر) استفاده کرد. بدین ترتیب که خطی در امتداد یکی از ابعاد زمین رسم کرده بر روی آن از نقطه A به اندازه 4 متر جدا می کنند تا نقطه B به دست آید. سپس دایره های به کمک ریسمان به مرکز A و به شعاع 4 متر و دایره ی دیگری به فاصله ی 3 متر در امتداد ضلع دیگر از نقطه ی A اندازه گرفته از انتهای 3 متری به مرکز C و شعاع 5 متر رسم کرده و خط AB را امتداد می دهیم. این خط عمود بر خط AC خواهد بود. سپس از نقطه A شروع کرده به اندازه ی فواصلی که برای درختان در بین ردیف ها در نظر گرفته می شود جدا می کنیم و این کار را روی خط AC و هم روی خطAB انجام می دهیم و خطوطی به موازات دو خط اولیه رسم می کنیم در نتیجه ی این کار، زمین به صورت شبکه ای درمی آید و این خطوط در نقاطی همدیگر را قطع می کنند کلیه نقاط حاصله محل کشت درختان خواهد بود که بایستی با کوبیدن میخ های چوبی یا ریختن مقداری گچ آنها را علامتگذاری نمود. این روش، روش کاشت چهار گوش است البته درختان به صورت لوزی و شش گوش نیز کاشته می شوند.
آماده کردن چاله های غرس نهال
با وجود آنکه قبلاً به تمام زمین کود حیوانی داده شده ولی در موقع کشت درخت نیز باید مقداری کافی کود حیوانی و کود ماکرو ( فسفر– پتاسیم- گوگرد) که دیر حل هستند با خاک سطحی زمین چاله های حفرشده مخلوط و داخل چاله ها ریخته شود، زیرا همانطور که می دانیم درخت مدت زیادی باید در محل خود بماند.
از طرف دیگر افزودن انواع کودها به اطراف ریشه پس از کاشت کار دشواری است. ثانیاً کودهای فسفره و پتاسی که پس از کشت به درخت داده می شود در اثر قدرت لایه های خاک در جذب و نگهداری در سطح فوقانی باقی مانده و به اعماق ریشه درخت نمی رسد. بنابراین برای داشتن درخت سالم و قوی لازم است در موقع کشت، مواد غذایی کافی در اختیار آن گذاشته شود. در موقع کاشتن نهال در چاله باید توجه داشت که گیاه به همان عمق که در خزانه ی زیر خاک بوده، در خاک محل اصلی کاشته شود زیرا در صورت کاشت عمیق تر قسمتی از ساقه به زیر خاک رفته و پس از مدتی خواهد پوسید و ممکن است موجب خشک شدن درخت شود.
با توجه به این که چون پس از کاشتن نهال با آبیاری پای نهال، خاک چاله کمی نشست می کند، این مسئله ممکن است باعث پایین رفتن ریشه شده و بعد ها در اثر کود دادن و امثال آن به تدریج خاک در اطراف قسمتی از تنه قرار گیرد؛ بنابراین نهال باید زمانی کشت شود که خاک به اندازه ی کافی نشست کرده است تا طوقه و به همان عمقی که در نهالستان بوده زیر خاک قرار گیرد و قسمتهایی از ساقه در خاک فرو نرود. به خصوص باید توجه کرد که محل پیوند در خاک مدفون نشود.
گاهی برای اینکه نشست خاک پس از کاشت مشکلی را پیش نیاورد پس از گودبرداری، کوددهی، پر کردن مجدد گودال ها، آبیاری صورت می گیرد و پس از گاورو شدن، چاله ای را به اندازه ی حجم ریشه ی نهال دوباره برداشته و نهال را در عمق لازم در چاله می گذارند.
نهال ها باید حتی المقدور ظرف مدت کمی پس از بیرون آوردن از خزانه به محل اصلی انتقال داده شود. زیرا ریشه های عریان که در معرض آفتاب یا بارندگی قرار می گیرند به سرعت خشک و از بین خواهند رفت. لذا به منظور جلوگیری از خشک شدن ریشه در فواصل دور این کار باید نهال ها بسته بندی و در کیسه ای که پر از کاه یا پوشال مرطوب است قرار داده شوند و به محل اصلی انتقال یابند.
هرس اولیه بعد از کاشت نهال
در هنگام کاشت بیشتر نهال های میوه، باید ابتدا ریشه را با قیچی تیز هرس کرد تا اولاً سرریشه ی اصلی قطع و گیاه تحریک به تولید ریشه فرعی شود. ثانیا قسمت های انتهایی ریشه ها، که بیشتر در اثر کنده شدن از خاک خزانه زخمی و به طور نامرتب قطع شده، دارای یک سطح صاف شود، زیرا ریشه های زخمی مورد حمله انواع قارچ ها و باکتری ها قرارمی گیرد و از بین می روند، در حالیکه اگر محل بریده شده صاف باشد به راحتی ترمیم می گردد و از نفوذ عوامل بیماریزا جلوگیری می کند.
گودبرداری
پس از آنکه محل درختان در زمین اصلی مشخص شد آنها را با گچ و یا کوبیدن میخ های چوبی علامت گذاری و سپس به کندن گودها یا چاله ها می پردازیم.
الف – زمان گودبردای یا چاله کنی با زمان درختکاری در ارتباط است بدین معنی که اگر موقع کاشت نهال در اواخر پائیز باشد، چاله ها نیز بایستی در پائیز کنده شود. ولی اگر نهال ها در اوائل بهار یا اواخر زمستان کاشته خواهند شد می توان چاله کنی را نیز به اواخر زمستان موکول نمود، اما باید توجه داشت بهتر است حفر چاله ها در پائیز صورت گیرد تا بارندگی های زمستان در داخل چاله پرشده و قسمتی جذب خاک اطراف چاله شود و در اثر یخبندان خاک اطراف چاله خرد و پوک گردد. بدیهی است در این صورت ممکن است چاله ها کمی مرمت لازم داشته باشد.
طرز عمل گودبرداری
در زمان گودبرداری باید دقت شود که خاک سطح زمین در یک سمت چاله و خاک های عمیق تر جدا از آن و در سمت دیگری از چاله ها ریخته شود.
پ -ابعاد چاله ها
ابعاد چاله های مخصوص درختکاری به عوامل مختلفی از قبیل نوع خاک و اندازه ی ریشه نهال و نوع بستگی دارد.