راهنمای مراقبت و نگهداری از خرگوش
راهنمای مراقبت و نگهداری از خرگوش
این روز‌ها خرگوش به محبوب ترین حیوان خانگی تبدیل شده است. خیلی از افراد بدون مطالعه قبلی و اطلاع از نحوه مراقبت و نگهداری، نیازهای اولیه و بیماری‌های خرگوش اقدام به خرید حیوان میکنند. به موجب این نا آگاهی و عدم مطالعه قبل از خرید، صاحبان آنها با مشکلات مختلف و جدی که سلامت خرگوش را به خطر می‌اندازد روبه رو میشوند. در این مرحله است که صاحبان خرگوش به دامپزشکان مراجعه میکنند و به دنبال حل مشکل می‌گردند. به این نکته توجه کنید که گاها به دلیل نا آگاهی صاحبان مشکلات به حدی می رسد که دیگر از توان درمان دامپزشکان خارج میشود که متاسفانه این موارد به مرگ حیوان ختم میشود.
آیا خرگوش حیوان خانگی مناسبی برای شما است؟
اولین چیزی که قبل از خرید خرگوش باید در نظر بگیرید این است که خرگوش ها طول عمر زیادی دارند، پس باید برای مراقبت طولانی از آن آمادگی داشته باشید.
خرگوش‌ها یکی از موجوداتی هستند که به صاحبان خود وابسته میشوند، با این حال رفتارهای خاصی دارند که شما باید از آن اطلاع داشته باشید.
برخلاف تصور، خرگوش نیز همانند سایر حیوانات خانگی نیاز به مراقبت و معاینات روتین دامپزشکی دارد و باید به طور ماهانه برای چک آپ نزد دامپزشک برده شود.
نکته بسیار مهم این است که خرگوش یا هر حیوان خانگی دیگر را همانند نوزاد و فرزند خود بدانید و سعی کنید تمام احتیاجات و نیازهای مراقبت و نگهداری حیوان را تامین کنید.
پس اگر برای این شرایط نگهداری آماده هستید، میتوانید تصمیم به خرید یک خرگوش کنید.
از کجا بدانیم خرگوش سالم و مناسب خرید است؟
با نگاهی سریع به ظاهر خرگوش و در نظر گرفتن نکات زیر می توانید از سلامت خرگوش مطمئن شوید.
- ظاهری هوشیار و پر جنب و جوش. خرگوش سالم چشم های براق و خشک دارد. نسبت به صاحبان جدید و محیط اطرافشان بسیار هیجان زده و کنجکاو هستند.
- اشتهای خوب. معمولا با توجه به نژاد وزن خرگوش ها متفاوت است ولی به طور متوسط در خرگوش های نژاد کوچک 1 و نژادهای بزرگ 9.5 کیلوگرم می باشد. خرگوش های سالم اشتهای خوبی دارند و از خوردن غذا و آب لذت می برند.
- بینی خشک همراه با جمع کردن بینی. خرگوش ها با جمع کردن بینی و افزایش جریان هوا به داخل بینی و تحریک غدد بوبایی قادر به تشخیص شکار و یا غذا و آب هستند. همچنین به تنفس طبیعی حیوان و برقراری ارتباط با سایر خرگوش ها کمک میکند.
- دندان های محکم. دندان های خرگوش بدون توقف رشد میکنند و در صورت رشد بیش از حد مشکلات دندانی را به وجود می آورد. دندان سالم باید تیز (اسکنه ای شکل) و باطول کوتاه باشد.
- پوشش مویی سالم. هر خرگوشی پوشش مویی خاص خود را دارد. به همین دلیل هم با دکتر دامپزشک برای سلامت مو حیوان مشورت کنید. به طور کلی به جز ریزش موی فصلی که طبیعی است، موی خرگوش ضخیم، نرم و براق است.
همچنین برای داشتن خرگوش سالم حتما از مراکز نگهداری مطمئن خریداری کنید.
چه غذایی باید به خرگوش داد؟
خرگوش ذاتا گیاه خوار است. به همین دلیل هم باید بخش عمده جیره غذایی خرگوش یونجه و سبزیجات تازه تشکیل دهد.
یونجه تیموتی، جو دوسر، چاودار و جو بهترین گزینه برای خرگوش می باشند. همان طور که در مطلب اصول تغذیه خرگوش گفته شد یونجه سبز باید به طور آزادنه در اختیار خرگوش باشد. یونجه سبز غنی از ویتامین ها و مواد معدنی است و به دلیل داشتن فیبر بالا به حرکات دستگاه گوارش، سایش طبیعی دندان ها و جلوگیری از جویدن سایر وسایل خانه کمک میکند.
علوفه های دیگری از خانواده حبوبات چون آلفا آلفا و شبدر نیز در بازار موجود می باشد که به دلیل بالا بودن کالری، کلسیم و پروتئین آن برای خرگوش توصیه نمیشود.این یونجه ها باعث بروز اختلالات گوارش و چاقی در خرگوش میشوند.
حتی ترکیب یونجه حبوبات با یونجه سبز اصلا توصیه نمیشود. چون خرگوش با خوردن یونجه حبوبات و عدم خوردن یونجه سبز دچار چاقی میشود.
حتما به یاد داشته باشید که به هیچ وجه نباید از کاه برای تغذیه خرگوش استفاده کنید چون هیچ ماده مغذی ندارد و به دنبال مصرف آن کمبودهای غذایی پدیدار میشود.
سبزیجات تازه
بخش مهم دیگر غذای خرگوش را سبزیجات تازه ای چون اسفناج، کاهو، کلم بروکلی، کرفس و جعفری تشکیل میدهند.
سبزیجات تازه نسبت به علوفه حاوی مواد مغذی بیشتری می باشند. همچنین سبزیجات تازه با داشتن آب، میتوانند در تامین آب بدن خرگوش کمک کننده باشند. بنابراین دور از انتظار نیست که خرگوش بعد از خوردن سبزیجات آب کمتری بخورد.
سبزیجات تازه برای دستگاه ادراری و گوارشی خرگوش بسیار خوب هستند. ولی دقت داشته باشید که سبزیجات به تنهایی نمی تواند پاسخ گوی نیاز حیوان باشد و علوفه سبز در الویت می باشد. روزانه مخلوطی از سه نوع سبزی تازه در جیره خرگوش در نظر بگیرید.
میوه
از میوه ها به عنوان تشویقی استفاده کنید. از تشویقی ها باید به صورت محدود استفاده شود چرا که دارای نشاسته و چربی بالایی هستند و مصرف زیاد آنها سلامت خرگوش را به خطر می اندازد.
از جمله میوه هایی که به عنوان تشویقی استفاده میگردد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سیب، تمشک، بلوبری، زغال اخته، گیلاس، کرن بری، هویج، فلفل سبز و یا قرمز، انبه، هلو، آناناس و کدو زرد
شما همچنین میتوانید از میوه های خشک به اندازه یک سوم مقدار میوه تازه استفاده کنید.
میوه هایی چون موز و انگور خیلی توصیه نمیشود.
پلت
بخش کوچکی از جیره غذایی خرگوش را (حدود 10 %) غذای پلت تشکیل می دهد.
به علت اینکه مصرف پلت احساس سیری در خرگوش ایجاد نمیکند، بنابراین با خوردن بیش از اندازه پلت خرگوش دچار چاقی میشود.
علاوه بر آن اگر بخش عمده غذا را پلت در نظر بگیرید با مشکلات دندانی و مشکلات ادراری نیز روبه رو خواهید شد.
نکته: مواد غذایی زیر به هیچ عنوان نباید به خرگوش داده شود:
مواد غذایی نشاسته ای و چرب مثل حبوبات، نان، غلات، شکلات، ذرت، آجیل، جو دو سر، نخود فرنگی،شکر تصفیه شده، دانه ها، گندم و سایر غلات
همچنین نیازی به استفاده از مکمل های ویتامینه معدنی در جیره غذایی خرگوش نیست.
یکی دیگر از موارد مهم در تغذیه خرگوش آب است. آب نیز باید همیشه در اختیار حیوان باشد.
توجه کنید که روزانه باید آب تمیز در اختیار خرگوش قرار دهید تا از آلودگی های میکروبی و به دنبال آن بیماری ها جلوگیری کنید.
شما میتوانید از ظرف های آب داخل قفس و یا از ظرف های سرپستانکی که گزینه بهتری هستند استفاده کنید.
محل و قفس نگهداری خرگوش باید چگونه باشد؟
قفس خرگوش باید به اندازه ای بزرگ باشد که وقتی روی دو پا خود می ایستد سرش به سقف قفس نخورد، فضای کافی برای ظرف آب و غذا، باکس دستشویی داشته باشد و به راحتی قابل تمیز کردن باشد.
قفس خرگوش باید در جای خنک و با تهویه مناسب قرار گیرد. به هیچ عنوان در زیرزمین که رطوبت زیاد است و تهویه مناسبی ندارد نگه داری نکنید.
اگر محل نگهداری خرگوش بسیار گرم باشد دچار تنش گرمایی شدید شده و گاها در اثر گرما زدگی حیوان می میرد.
توصیه میشود خرگوش را در فضای باز و در زیر گرما نگهداری نکنید. در صورتی که میخواهید بیرون از منزل نگهداری کنید حتما سایه بان و جای خنک برای حیوان در نظر بگیرید. همچنین در فضای باز امکان آلودگی انگلی هم وجود دارد.
در زمستان از کاه برای بستر میتوانید استفاده کنید. روزانه ظرف آب حیوان نیز باید عوض شود، چرا که ممکن است در اثر سرما یخ بزند.
فعالیت خرگوش در محیط بیرون از قفس
خرگوش های خانگی باید اوقاتی را هم بیرون قفس بگذرانند. شما باید روزانه به مدت چند ساعت اجازه دهید تا خرگوش در فضای بزرگتر و باز فعالیت کند و به این ور و آن ور بپرذ. اگر این این امکان را برای خرگوش خود فراهم نکنید با مشکلات زیادی از جمله مشکلات حرکتی و یا اختلالات رفتاری رو به رو خواهید شد. درصورتی که فضا باز مناسبی برای خرگوش ندارید و یا کلا دوست ندارید که در فضای آزاد باشد، از اول برای خرگوش خود جا و قفس خیلی بزرگ خریداری کنید.
گاها بعضی افراد خرگوش را آزادنه در خانه رها می کنند؛ این افراد باید دقت کنند که خانه برای خرگوش کاملا امن می باشد؛ یعنی سیم های برق، گل های سمی، حشره کش ها از دسترس حیوان خارج شده باشد. بدین ترتیب مشکلی برای خرگوش و صاحب خرگوش پیش نخواهد آمد.
شاید برایتان سوال باشد که اگر خرگوش را بیرون از قفس رها کنید ممکن است در خانه مدفوع کند، پس چطور باید مدفوع کردن در جای درست را به خرگوش آموزش داد؟
باکس دستشویی و آموزش دستشویی کردن به خرگوش
دقت کنید که آموزش استفاده از ظرف مدفوع برای خرگوش بسیار آسان می باشد و سریعا یاد می‌گیرد که در کجا باید مدفوع کند. در گوشه ای از خانه ظرف را قرار داده و داخل آن یونجه فراوان و کمی از مدفوع خرگوش را قرار دهید. سپس خرگوش را در همان مکان محدود کنید که بتواند وارد ظرف شود. همانطور که میدانید خرگوش ها دوست دارند در حین خوردن دستشویی کنند پس حتما یونجه فراموش نشود.
بستر مناسب برای استفاده در ظرف دستشویی بسترهای پلت شده است؛ این بستر ها هم غیر سمی هستند و در صورتی که توسط خرگوش خورده شوند قابل هضم اند. همچنین با جذب رطوبت و خشک نگه داشتن بستر بوی مدفوع و ادرار را هم کنترل می کنند. از بستر های گربه به دلیل سمی بودن برای خرگوش اکیدا استفاده نکنید.
یکی دیگر از نکاتی که به هنگام آماده کردن محیط برای خرگوش باید در نظر بگیرید مکانی برای اسراحت و پنهان شدن حیوان می باشد. شما میتوانید با قرار دادن یک ظرف پر از یونجه مثل باکس دستشویی و یا سبد هایی حصیری این امکان را برایش فراهم کنید. دقت کنید که اگر از کارتن استفاده میکنید کف کارتن را باید جدا کنید و در صورتی که کف قفس خرگوش آهنی است از کف پوش های قابل شستشو از جمله تاتامی استفاده کنید. از موکت هم میتوانید استفاده کنید ولی چون رطوبت را جذب نمیکند و ممکن است بعد از مدتی باعث مشکلاتی در پای خرگوش شود؛ اما اگر بتوانید روزانه شستشو دهید و خشک کنید مشکلی نخواهد داشت.
اخرین نکته در زمینه محیط نگهداری خرگوش تهیه وسایل بازی برای تحریک ذهنی و سایش دندان های خرگوش می باشد. شاخه های درخت، جویدنی های چوبی پرندگان، سبدهای حصیری ساده و بدون رنگ بهترین گزینه برای وسایل جویدنی خرگوش خواهند بود. شما میتوانید از رول دستمال توالت، کارتن ها و یا چندین لایه کاغذ و یا توپ های بادی برای بازی حیوان استفاده کنید. گاها برای تشویق رفتار علف خواری حیوان میتوانید تشویقی های خرگوش را در داخل وسایل بازی پنهان کنید.
دست گرفتن و لمس کردن خرگوش
لازم به توضیح است که ستون مهره خرگوش بسیار شکننده است و اگر به خرگوش ضربه شدید وارد شود به راحتی ممکن است بشکند.
هرگز خرگوش را از گوش بلند نکنید چرا که این کار بسیار دردناک است و یک کار غیر اخلاقی است.
نحوه درست بلند کردن خرگوش به این صورت است که شما پوست شل ناحیه بین کتف را گرفته و با قرار دادن دست دیگر در زیر پاهای عقبی خرگوش، حیوان را بلند کنید. کسانی که تازه خرگوش می خرند و تسلط بر بلند کردن حیوان ندارد بهتر است بصورت نشسته و نزدیک به سطح زمین تمرین کنند تا اگر از دستشان رها شد مشکلی برای خرگوش پیش نیاید.
عقیم کردن خرگوش
همانند عقیم کردن سگ و گربه هایی خانگی که در راستای جلوگیری از بسیاری بیماری ها و مشکلات رفتاری انجام میشود خرگوش نیز از این امر مستثنی نبوده و نیاز به عقیم سازی دارند.
بهترین سن برای عقیم کردن خرگوش بین 4 تا 6 ماهگی می باشد؛ چون در این سن به بلوغ کامل جنسی رسیده اند.
از جمله فواید عقیم کردن خرگوش ماده جلوگیری ازسرطان رحم است که در 80 % خرگوش های بالای 2 سال دیده میشود. این بیماری بدخیم بوده و به سرعت گسترش پیدا میکند. همچنین به جلوگیری از بارداری مجدد خرگوش ماده نیز کمک میکند.
بیماری های دیگری از جمله بیماری عفونت رحم، عدم خون رسانی به رحم، و اندومتریت می باشد که به دنبال عقیم نکردن ممکن است پدید آید.
خرگوش های نر نسبت به خرگوش های ماده مشکلات تناسلی کمتری دارند، با این حال آبسه بیضه، هماتوم و سرطان بیضه ممکن است خرگوش نر را درگیر کند.
همچنین در سنین 8 الی 18 ماهگی نیز ممکن است مشکلات رفتاری از خود نشان دهد.
تمامی مشکلاتی که در بالا به آن اشاره شد همگی با عقیم کردن کنترل خواهند شد.
منبع petpezeshk.com
مراحل نگه داری از خرگوش عبارتند از
انتخاب نوع خرگوش
خرید لوازم برای نگهداری خرگوش
ارتباط برقرار کردن با خرگوش
مراقبت از سلامت و امنیت خرگوش
