تأثیر شوری و دما بر جوانهزنی بذر گیاه دارویی بادرنجبویه را شرح دهید .

تأثیر شوری و دما بر جوانهزنی بذر گیاه دارویی بادرنجبویه را شرح دهید .

ه منظور ارزیابی تأثیر شوری و دما بر ویژگی های جوانه Melissa ( زنی بذرهای بادرنجبویه ،20 ) آزمایشی در دماهای officinalis L. درجۀ سلسیوس و پتانسیل 32 و 30 ،27 ،25 ،23 – مگاپاسکال در آزمایشگاه بذر پردیس 0/8 – و 0/6 ،-0/4 ،-0/2 ،0 های شوری به 1393 کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال صورت آزمایش تجزیۀ مرکب در قالب طرح کامل تصادفی در چند مکان انجام گرفت. در هر سطح دمایی با افزایش غلظت نمک از جوانه زنی کاسته شد. حد آستانۀ تحمل به شوری جوانه زنی بذر بادرنجبویه، – مگاپاسکال برآورد شد. برای به دست آوردن دماهای مهم (کاردینال) جوانه 0/132 زنی از مدل دوتکه ای استفاده شد. دمای کمینه دمای بهینه (مطلوب) و دمای بیشینه (سقف) برای جوانه ،) (پایه 30/9 ،17/30 زنی بذر بادرنجبویه در شرایط نبود تنش شوری به ترتیب درجۀ سلسیوس به دست آمدند. منحنی واکنش دمای کمینه در مقابل پتانسیل شوری آب روند خطی افزایشی نشان داد و از میزان 35 و دمای بهینه و ، – مگاپاسگال) رسید. با افزایش شوری، میزان دمای کمینه 0/8( درجۀ سلسیوس 23 درجۀ سلسیوس (شاهد) به حدود 17 شمار ساعت زیستی (بیولوژیک) لازم برای جوانه زنی افزایش یافت. بنابر نتایج به دست آمده، گیاه بادرنجبویه در مرحلۀ جوانه زنی به تنش شوری حساس است.

جوانه زنی مرحلۀ بسیار مهمی در چرخۀ زندگی گیاهان است. تحمل به شوری در فرآیند جوانه زنی، برای استقرار گیاهانی که در خاک های شور مناطق خشک رشد می Khan ( کنند، امری بحرانی است & Golzar, .) شوری و دما از عامل 2003 های مهم و تأثیرگذار روی جوانه زنی بذر در خاک های شور و خشک است. این دو عامل می توانند در تعیین مقاومت به شوری در فرآیند جوانه زنی با هم در تعامل باشند. اگرچه شوری بالا، سبب کاهش جوانه زنی می شود اما اثرگذاری سوء شوری در دمای بهینه (مطلوب) شدت کمتری دارد (Ungar, ). نمک (سدیم 1995; Khan et al., 2000 کلرید منیزیم، کلرید کلسیم و غیره عنصرهای ،)کلرید طبیعی موجود در خاک و از مواد مغذی ضروری گیاه هستند. اما هنگامی که غلظت آن ها در خاک بیش از حد مجاز شود، روی رشد گیاه تأثیر می گذارد. بیشترین تأثیر سمیت شوری به دلیل حضور سدیم کلرید در خاک است که هم روی رشد و جوانه زنی گیاه اثر می گذارد و هم سبب ایجاد پتانسیل اسمزی (Soltani اثر سمیت ویژه یون ،) et al., 2006 Ali ( ها et ) و نیز اختلال در جذب مواد غذایی می al., 2001 شود. تنش شوری و اسمزی هر دو از راه تأثیر بر فرآیندهای مختلف سوخت وسازی (متابولیکی) مانند ساخت (سنتز) پروتئین، تنفس، ،) نورساخت (فتوسنتز جذب نیتروژن و میزان گیا (فیتو)هورمون ها، سبب محدودیت در رشد گیاه می Muscolo ( شوند et al., .) پاسخ گونه 2003; Rai & Rai, 2003 های گیاهی به شوری و تنش اسمزی از لحاظ جوانه زنی و رشد متفاوت است. در شرایط طبیعی مزرعه، تنش ممکن است به صورت گذرا باشد. در این حالت موفقیت گیاه به طور مستقیم به توانایی های آن برای بازیابی پس از دورة تنش بر می گردد. قرار گرفتن در معرض شوری بالا ممکن است سبب مرگ بذرها پیش از جوانه زنی Ungar, ( شود 1995). در رابطه با تأثیر تنش شوری روی ویژگی های جوانه زنی گیاهان دارویی مختلف آزمایش های چندی صورت گرفته است. دمای بهینه و آستانۀ تحمل به شوری برای گیاه دارویی مینای پرکپۀ ناجور برگ
(Tanacetum polycephalum subsp. – بار 12 درجۀ سلسیوس و 25 )Heterophyllum Karevani ( گزارش شد .) در آزمایشی et al., 2014 دیگر اثرگذاری شوری روی چهار گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum Plantago ( اسفرزه،) sativum ovata،) Descurainia ( خاکشیر Potulaca ( ) و خرفه sophia ) بررسی و مشاهده شد که در محدودة oleracea پتانسیل های منفی ایجادشدة بذرهای خرفه و اسفرزه جوانه -0/81 زنی مطلوبی داشتند. در پتانسیل بیشترین سرعت جوانه زنی مربوط به بذر خرفه بود. درصورتی که جوانه زنی بذرهای گشنیز در پتانسیل – مگاپاسکال به شدت کاهش یافت 0/81 – و 0/59 (Dadkhah & .) با کاهش پتانسیل اسمزی Kafi, 2012 در تنش شوری درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه در گیاه دارویی گل ختمی ( Althea Yazdani ( )کاهش یافت officinalis L. -Bioki & .) در نتایج بررسی Rezvani-Moghadam, 2012 دیگر با افزایش تنش شوری به ، مشاهده شد طور معنی داری از سرعت و درصد جوانه زنی گیاه دارویی گل سازویی ( ) کاسته شد و آستانۀ کاهش Scrophularia striata معنی دار در جوانه – بار در تنش شوری در 12 زنی Karevani ( درجۀ سلسیوس بود 25 دمای et al., ). با افزایش تنش شوری رشد اندام 2013 های گیاهچۀ شلغم علوفه Brassica ( ای ) به rapa L. طور خطی کاهش – بار) در عمل هیچ 12( یافت و در تنش شوری شدید ریشه چه و ساقه چه Keshavarz ( ای تشکیل نشد -Afshar .) میزان ساعت زیستی به ازای هر واحد et al., 2012 20 افزایش پتانسیل شوری آب (مگاپاسکال) حدود 51 – مگاپاسکال به 0/8 ساعت کاهش یافت و در پتانسیل Nozari ( ساعت رسید -). گرچه Nejad et al., 2013 کاهش پتانسیل شوری آب روی مؤلفه های درصد و سرعت جوانه زنی و همچنین رشد گیاه تأثیرگذار است، اما گونه های مختلف گیاهان در پتانسیل های منفی محیط حساسیت های متفاوتی در جوانه زنی دارند و پتانسیلی که در یک گونه بازدارندة جوانه زنی می شود، ممکن است در گونه ای دیگر هیچ تأثیر منفی رو جوانه زنی نداشته باشد.
گیاهان دارویی انباره های غنی از مـواد مؤثرة اساسـی بسـیاری از داروها هستند. گیاه دارویی Melissa ( بادرنجبویه ) از تیرة نعناعیان officinalis L. و بومی نواحی مدیترانه است. این گونه گیاهی علفی ویژگی پاداکسندگی (آنتی ،چندساله اکسیدانی) دارد و ترکیب های معطر خـاص موجـود در اسـانس آن در صـنایع دارویـی، بهداشتی و غذایی کاربرد فراوانی دارد. بادرنجبویه سـازگاری به نسبت خوب با شرایط آب و هوایی ایران دارد. خاک های شور ایران حدود 24 درصد از کل اراضی کشاورزی را که معادل 15 میلیون هکتار است، تشکیل می Bandani ( دهند & .) با توجه به خشکی و شوری Abdolzadeh, 2007 زمین های زراعی ایران و همچنین اهمیت و نقش گیاهان دارویی در صنایع مختلف، بررسی در راستای میزان تحمل گیاهان به شوری به ویژه در هنگام جوانه زنی و افزایش تولید آن ها با مدیریت درست و کارآمد اهمیت دارد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی تأثیر تنش شوری روی سرعت و درصد جوانه زنی بادرنجبویه و همچنین تعیین دمای مهم (کاردینال) آن با استفاده از مدل رگرسیونی دوتکه ای انجام شد.
مواد و روش ها این تحقیق در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و 35 منابع طبیعی دانشگاه تهران (عرض جغرافیایی 4 درجه و درجه50 دقیقۀ شمالی و طول جغرافیایی 8 دقیقۀ شرقی) انجام گرفت. تیمارهای دمایی 59 و آغاز شدند. جوانهزنی بذر 1393 همزمان و در اسفند ،25 ،23 ،20 ،15 ،10 ،5 بادرنجبویه در دامنۀ دمایی درجۀ سلسیوس در ترکیب با 35 و 32 ،30 ،27 -0/8 – و 0/6 ،-0/4 ،-0/2 (شاهد)، 0 سطوح شوری مگاپاسگال در سه تکرار، مورد آزمون قرار گرفت. طرح آماری به صورت تجزیۀ مرکب بود که در آن هر دما به عنوان یک محیط در نظر گرفته شد. تیمارهای مختلف شوری از راه حل کردن مقادیر مشخصی نمک سدیم کلرید در آب مقطر برای ایجاد پتانسیل بر پایۀ رابطۀ ارائه ) ایجاد 1 شده توسط وانت هوف (رابطۀ Martinez شدند et al., 2004).) (1 )Ψ S=-CIRT
Ψ در این رابطه C پتانسیل اسمزی (مگاپاسکال)، S R ،)1/8( ضریب یدیداسیون I غلظت نمک (مولاریته)، دما بر حسب درجۀ T ) و 0/008314( ثابت گازها ) است. در این آزمایش از آب مقطر C+273( کلوین برای ایجاد شرایط بدون تنش (شاهد) استفاده شد. برای هر تکرار شمار پنجاه عدد بذر به مدت یک دقیقه درصد ضدعفونی شد و 10 با محلول هیپوکلرید سدیم به روی یک لایه ، پس از سه بار شستشو با آب مقطر ) درون پتری دیش 1 کاغذ صافی (واتمن شمارة ها منتقل شدند. در آغاز بذرها در دمای اتاق خشک و 9 پس از آن کشت شدند. برای تیمارهای شوری میزان میلی لیتر از هر محلول به هر پتری دیش اضافه شد به گونه ای که بذرها خیس شوند نه اینکه غوطه ور شوند. پتری دیش ،10 ،5 ها به ژرمیناتور با دماهای 15، 20، 23، 25، 2 درجۀ سلسیوس 35 و32 ،30 ، 7 و شرایط کامل روشنایی منتقل شدند. شمارش بذرهای جوانه روز21 ساعت پس از کشت تا 24 زده از ISTA, ( پس از آن در یک ساعت مشخص انجام شد .) ملاک جوانه 2009 زنی، خروج ریشه چه دست 2 کم میلی ISTA, ( متری بود 2009).

با افزایش غلظت نمک در هر سطح دمایی از میزان جوانه زنی کاسته شد. شایان یادآوری است که در دماهای درجۀ سلسیوس هیچ 35 و15 ،10 ،5 یک از بذرها در 15 و 10 ،5 هیچ سطح رطوبتی جوانه نزدند. دماهای
درجۀ سلسیوس کمتر از دمای پایۀ بادرنجبویه بوده و بنابراین هیچ جوانه زنی در این دماها مشاهده نشد. در واقع بذرها در دماهای کمتر از دمای کمینه و یا بیشتر از دمای بیشینه هیچ جوانه زنی نخواهد  داشت .

2002 درجۀ سلسیوس، به ترتیب هیچ جوانه 27 در دمای زنی – مگاپاسکال مشاهده 0/4 – و 0/2 در سطوح شوری بالای نشد، درحالی درجۀ سلسیوس تا 32 و30 که در دماهای – مگاپاسکال جوانه 0/8 غلظت زنی مشاهده شد و درصد جوانه بود و در این دو سطح 58 و 2/66 زنی به ترتیب دمایی، سطوح شوری اختلاف معنی داری با یکدیگر و .) غلظت 1 همچنین با شاهد داشتند (شکل های نمک درجۀ سلسیوس 32 – مگاپاسکال در دمای 0/8 – تا 0/2 سبب تحریک جوانه زنی نسبت به دیگر دماها شد و درصد جوانه زنی در این سطوح تنش شوری با شاهد تفاوت معنی درصد داشتند. در 1 داری در سطح احتمال تیمار شاهد (بدون تنش)، بالاترین درصد جوانه زنی در درجۀ سلسیوس با میزان ثابت 32 و 30 ،27 دماهای درصد مشاهده شد. تیمارهای بالای غلظت نمک در 90 درجۀ سلسیوس باعث افت شدید 23 و 20 دماهای جوانه زنی شد به طوری -0/2 که در غلظت بالای درصد جوانه 0 مگاپاسکال به .) در 1 زنی رسید (شکل درجۀ25 تیمارهای شاهد (بدون تنش) با افزایش دما تا سلسیوس درصد جوانه 32 زنی افزایش و سپس تا دمای درجۀ سلسیوس به 35 صورت ثابت باقی ماند و در دمای درجۀ سلسیوس درصد جوانه رسید. بالاترین 0 زنی به درصد جوانه زنی در غلظت -0/8 – و 0/6 ، -0/4 های درصد 58 و 66 ،85/33 مگاپاسکال شوری به ترتیب با درجۀ سلسیوس به دست آمد. در تنش 32 در دمای – مگاپاسکال هیچ 0/8 شوری گونه جوانه زنی در دماهای درجۀ سلسیوس صورت نگرفت و تنها در 27 تا 20 ) درصد جوانه 32 و30( دماهای بالا و2/6 زنی به ترتیب .)1 مشاهده شد (شکل 53/3 با توجه به نتایج مشاهده می شود، با افزایش دما به درجۀ سلسیوس درصد و سرعت جوانه 30 زنی بذر بادرنجبویه نیز در همۀ تیمارهای تنش شوری افزایش می یابد و بیشترین درصد جوانه درجۀ 30 زنی در دمای سلسیوس به دست آمد (شکل ). جوانه3 و 1 های زنی بذر به پتانسیل آب وابسته است و این تنش هنگامی که دما نزدیک دمای بهینه باشد، کمتر می شود (Metwally ). دمای بهینه برای جوانه et al., 2003 زنی درجۀ سلسیوس است بنابراین 30بذر بادرنجبویه
هرچه دما افزایش می یابد و به دمای بهینه نزدیک تر می شود درصد و سرعت جوانه زنی نیز افزایش می یابد. نتایج همسانی در این زمینه توسط دیگر محققان نیز Dadkhah, 2010; Karevani گزارش شده است ( et .) در نتایج تحقیقی al., 2013; Karevani et al., 2014 درصد جوانه ، مشاهده شد زنی بذر مینای پرکپۀ ناجور Heterophyllum ( برگ ) با polycephalum subsp. افزایش تنش شوری در همۀ دماها کاهش یافت اما افزایش دما درصد و سرعت جوانه زنی را افزایش داد و بالاترین درصد جوانه زنی در بذرهای شاهد در دمای درجۀ سلسیوس به دست آمد و کمترین درصد 25 جوانه درجۀ سلسیوس بود و 5 زنی مربوط به دمای درجۀ سلسیوس را به 25 دمای عنوان دمای بهینه برای جوانه Karevani ( زنی این بذر معرفی کردند et al., .) در نتایج آزمایشی دیگر مشاهده شد، با افزایش 2013 درجۀ سلسیوس درصد و سرعت 25 به 5دما از جوانه زنی و شاخص بنیه در گیاه گل سازویی (Scrophu ) در همۀ تیمارهای تنش laria striata Karevani افزایش یافت ( .) نتایج این et al., 2014 Karevani آزمایش با نتایج همخوانی (2014) et al. دارد. روند تغییر درصد جوانه زنی بذر بادرنجبویه در نشان داده شده 2 سطوح مختلف شوری در شکل است. بیشترین درصد جوانه زنی در غلظت پایین شوری، به صورت یک خط صاف تا نقطۀ آستانۀ تحمل ) مشاهده شد. سپس درصد جوانه St( به شوری زنی با افزایش غلظت شوری، به صورت خطی و با شیب کاهش یافت. بر پایۀ این مدل، آستانۀ تحمل 10/58 – مگاپاسکال بود. 0/132 ) بذر بادرنجبویه St( شوری بذر برای جوانه زنی به یک آستانۀ پتانسیل رطوبتی نیاز دارد تا فرآیندهای سوخت وسازی در آن فعال شوند. در پتانسیل های بالای اسمزی این میزان آب تأمین نمی شود و در نتیجه بذر قادر به جوانه زنی نخواهد بود. در واقع تنش شوری سبب افزایش فشار اسمزی و کاهش جذب آب توسط بذر می شود و افزون بر ایـن از راه اثـرگذاری سـمی یون های سدیم و کلر، جوانه زنی بذر را تحت تأثیر قرار می دهد. در حقیقت افزایش تنش شوری سبب افزایش جذب یون های سدیم و کلر می شود. جذب بیش از حد این یون ها سبب ایجاد سمیت ویژه یونی اختلال در سوخت وساز دیگر عنصرهای غذایی مانند رقابت سدیم با پتاسیم و یون کلر با نیترات می شود و این امر موجب اختلال در جذب عنصرهای غذایی نیترات و پتاسیم می شود. این امر بر فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاه تأثیر منفی گذاشته و می تواند منجر به کاهش درصد جوانه .) در Gorham, 1996( زنی شود گیاه مریم Salvia ( گلی کبیر ) با افزایش سطح sclarea شوری، درصد جوانه زنی کاهش پیدا کرد و در شوری میلی 350 معادل رسید 0 مولار سدیم کلرید به (Falahi .) در گل سازویی با افزایش تنش et al., 2009 شوری به طور معنی داری از درصد جوانه ‎ زنی کاسته شد و آستانۀ کاهش معنی دار در جوانه -12 زنی پتانسیل Karevani ( بار بود .) نتایج این آزمایش et al., 2014 نشان داد که جوانه زنی بذرهای بادرنجبویه به تنش شوری حساس است. بالاترین سرعت جوانه زنی در
شرایط بدون تنش مشاهده شد و میزان آن با افزایش شوری به .)2 صورت خطی کاهش یافت (شکل بر 0/0006( بر ساعت) و کمترین 0/015( بیشترین ساعت) سرعت جوانه زنی به ترتیب مربوط به پتانسیل – مگاپاسکال سدیم کلرید بود. کاهش 0/8 شاهد و درصد و سرعت جوانه زنی بذرها در محیط شور، به احتمال ناشی از افزایش فشار اسمزی و در نهایت کاهش سرعت جذب آب توسط بذر و همچنین افزایش سمیت ویژة یون های سدیم و کلر بر فرآیندهای بیوشیمیایی مرحله های زیست سوزی (کاتابولیک )و زیست سازی (آنابولیک )جوانه زنی به علت غلظت بالای Falahi ( نمک باشد et al., 2009; Maguire, 1962.) سدیم کلرید به طور مستقیم روی رشد جنین تأثیر می گذارد و باعث کاهش جوانه زنی بذر می شود (Pol jakoff-mayber et al., 1994; Chadha & Rajender, 1995.)

برای بررسی تغییر سرعت جوانه زنی در برابر زمان در پتانسیل های مختلف شوری از تابع دوتکه ای .) بیشترین سرعت جوانه 3 استفاده شد (شکل زنی در درجۀ سلسیوس به میزان 30 تیمار شاهد در دمای در ساعت به دست آمد. با این 0/025 وجود در سطوح – مگاپاسکال بیشترین سرعت 0/4 شوری بالای جوانه 32 زنی نسبت به دیگر تیمارهای دمایی در دمای .) در بازة دمایی 3 درجۀ سلسیوس مشاهده شد (شکل با افزایش غلظت شوری، ، درجۀ سلسیوس 20-32 سرعت جوانه ). در 3 زنی روند کاهشی داشت (شکل درجۀ 30 – مگاپاسکال افزایش دما تا 0/2 و 0 سطوح سلسیوس منجر به افزایش سرعت جوانه زنی شد و سپس روند کاهشی نشان داد. درصورتی که در غلظت 32 های دیگر نمک، روند افزایشی تا دمای درجۀ سلسیوس مشاهده شد و پس ازآن با افزایش غلظت نمک از سرعت جوانه .)3 زنی کاسته شد (شکل دماهای مهم تعیین شده توسط مدل دندان مانند و شمار ساعت زیستی برای جوانه زنی بادرنجبویه تحت نشان داده شده است. بنابر 2 تأثیر تنش شوری در جدول دمای بهینه و دمای بیشینه برای ، نتایج دمای کمینه جوانه آب به ترتیب برابر 0 زنی بادرنجبویه در پتانسیل درجۀ سلسیوس بود. شمار ساعت 35 و 30/9 ،17/30 زیستی برای جوانه زنی بادرنجبویه نیز در پتانسیل های ؛ 4 ساعت بود (شکل 378 تا 39 مختلف آب بین دمای ، .) اثر شوری بر دمای کمینه، دمای بهینه 2 جدول بیشینه و شمار ساعت زیستی برآوردشده با مدل دوتکه ارائه شده است. منحنی واکنش 4 ای در شکل
دمای کمینه در برابر شوری روند خطی افزایشی نشان داد، به طوری درجۀ سلسیوس در پتانسیل 17 که از میزان درجۀ سلسیوس در پتانسیل 23 مگاپاسکال به حدود 0 – مگاپاسگال رسید. دیگر دماهای مهم جوانه 0/8 زنی (دمای بهینه و دمای بیشینه )تحت تأثیر پتانسیل آب قرار نگرفتند و تا حدودی از روند ثابتی پیروی کردند، به طوری ، و دمای بیشینه 32 تا 28 که دمای بهینه بین .)شمار ساعت 4 درجۀ سلسیوس برآورد شد (شکل 35 زیستی تحت تأثیر پتانسیل آب قرار گرفت به طوری که با منفی تر شدن پتانسیل آب شمار ساعت زیستی برای جوانه زنی افزایش یافت و با کاهش هر واحد پتانسیل آب (مگاپاسکال) شمار ساعت زیستی برای جوانه زنی در ساعت افزایش 378 – مگاپاسکال حدود 0/8پتانسیل یافت. کاهش ویژگی های جوانه زنی مـورد بررسـی در ایـن آزمـایش را می توان به کاهش میزان و سرعت جـذب آب و همچنـین تأثیر منفی پتانسیل های اسمزی منفی ناشی از نمک و سمیت یون ها بر فرآیندهای آبکافت (هیدرولیز) آنزیمی مواد ذخیره ای بذر و در نتیجه مختل شدن ساخت بافت های جدید با استفاده از مواد آبکافت شده .) سازوکار تحمل تنش Rai & Rai, 2003( نسـبت داد شوری در گیاهان تنظیم اسمزی است و یکی از راه های تنظیم اسمزی ساخت مواد آلی مانند سوربیتول، پرولین و گلایسین در بافت هاست .گیاه برای ساخت این مواد انرژی مصرف می کند بنابراین انرژی مصرفی برای تنظیم اسمزی باعث کاهش رشد اندام های هوایی در گیاه می Penuelas ( شود et al., 1997.)

تیجه گیری در این تحقیق از روش مدل رگرسیونی غیرخطی تابع دوتکه ای دماهای مهم برای جوانه زنی بادرنجبویه پیش دمای بهینه و دمای ، بینی شدند. دمای کمینه بیشینه برای جوانه زنی بادرنجبویه در شرایط نبود درجۀ سلسیوس 35 و 30/9 ،17/30 تنش به ترتیب به دست آمدند. در تیمارهای بالای شوری، دمای درجۀ سلسیوس رسید. 32 بهینه افزایش یافت و به نتایج نشان داد که دماهای مهم تحت تأثیر پتانسیل شوری آب تغییر معنی داری نداشتند. از سوی دیگر ساعت زیستی مورد نیاز برای جوانه زنی نیز به طور خطی با منفی تر شدن پتانسیل شوری آب افزایش یافت، یعنی بذرها در شرایط تنش شوری در مدت زمان طولانی تری جوانه خواهند زد. به طورکلی نتایج نشان داد که بذر بادرنجبویه برای جوانه زنی نیاز به دماهای بالا دارد و با افزایش دما تأثیر منفی شوری تا حدودی جبران می شود و جوانه زنی به خوبی صورت می گیرد. تنش شوری سبب کاهش جوانه زنی بذرهای ولی این بذرها تا حدودی تحمل به ، بادرنجبویه شد
شوری را در جوانه زنی نشان داد. بنابراین احتمال جوانه زنی بخش کمی از بذرها در خاک های با شوری متوسط وجود دارد.

منبع : علوم گیاهان زراعی ایران