بیماری ذخیره آهن در پرندگان (Iron Storage Disease)
بیماری ذخیره آهن در پرندگان (Iron Storage Disease)
همانند انسان، داشتن تغذیهای متعادل در پرندگان نیز بسیار حائز اهمیت است. هر گونه عدم تعادل در تغذیه میتواند باعث بروز اختلالات و بیماریهای گوناگون در حیوان خانگی شما شود. اگر آهن زیادی در خون باشد، این آهن در اندامهای اصلی پرنده تجمع پیدا کرده و منجر به بیماری ذخیره آهن در پرندگان میشود.
همانطور که میدانید آهن در ساختار هموگلوبین، مولکول حامل اکسیژن در خون، نقش دارد؛ اما میزان این آهن در بدن باید متعادل باشد. اگر مقدار آهن خون کم باشد پرنده به کمخونی و اگر مقدار آن زیاد باشد به بیماری ذخیره آهن مبتلا میشود که در آن آهن اضافی ابتدا در کبد، بعد ششها، قلب و دیگر اندامهای حیاتی و اصلی تجمع پیدا میکند و ذخیره میشود. آسیب دیدن این اندامها میتواند برای پرنده کشنده باشد.
پرندههایی که بیشتر دچار بیماری ذخیره آهن میشوند مرغ مینا، توکان، مرغ بهشت و خانوادهی طوطیها هستند.
علائم بیماری ذخیره آهن در پرندگان
بیماری دخیره آهن در پرندگان، بیماری آهستهای است که موذیانه پرنده را درگیر خود کرده و معمولاً در مراحل اولیهی بیماری، علائمی دیده نمیشود. متاسفانه علائم آن زمانی بروز میکنند که ممکن است پرنده از دست برود و بمیرد. علائم این بیماری شامل موارد زیر میباشد:
- مشکل تنفسی به دلیل آسیب ششها
- توروم شکم
- فلجشدگی
دلایل بیماری ذخیره آهن در پرندگان
همانطور که از اسم این بیماری پیداست، بیماری ذخیره آهن به دلیل وجود بیش از حد آهن در بدن اتفاق میافتد. این مسئله معمولاً زمانی پیش میآید که جیره غذایی حاوی آهن زیادی است؛ همچنین غذاهای حاوی ویتامین ث و آ نیز موجب افزایش جذب آهن در بدن میشوند.
همینطور پرندگان ممکن است پیشزمینهی ژنتیکی ابتلا به این بیماری را داشته باشند. استرس نیز گاهی اوقات نقش زیادی را در بروز بیماری تجمع زیادی آهن بازی میکند.
پیشگیری از بیماری ذخیره آهن در پرندگان
با متعادل کردن مقدار آهن و ویتامینهای موجود در رژیم غذایی پرنده میتوان از بروز این بیماری جلوگیری کرد؛ استفاده از غذاهای تجاری در کمک به این امر بسیار موثر خواهد بود. راه دیگری برای پیشگیری، اجتناب از دادن غذاهای پرآهن یا سرشار از ویتامین ث و آ به پرنده است.
از جمله غذاهای کم آهن میتوان هلو، طالبی، سیب بدون پوست و آلو را نام برد.
از جمله غذاهای پرآهن که نباید به پرنده داده شود میتوان پاپایا، انبه، موز، کدو و سیبزمینی پختهی بدون پوست را نام برد. این مواد غذایی به خودی خود باعث بیماری تجمع زیادی آهن نمیشوند اما اگر همراه با مواد غذایی غنی از ویتامینهای ث و آ همچون مرکبات، شلغم، هویج، فلفل و اسفناج به پرنده داده شوند میتوانند منجر به ذخیرهی بیش از حد آهن در بدن پرنده شوند.
غذاهایی که باید کاملاً از آنها اجتناب کنید
غذاهایی که همراه با مکمل آهن هستند مانند غذای بچه، آبمیوه و شربت، غذاهای حیوانات دیگر و هر نوع غذای تجاری انسان که آهن اضافی دارد.
با کمی احتیاط و بالانس جیره غذایی، میتوان از بروز بیماری ذخیره آهن در پرندگان جلوگیری کرد
منبع petpezeshk.com
بیماری ذخیره آهن (هموسیدروز) در پرندگان
۲۷ فروردین ۱۴۰۰
عوامل ایجاد کننده هموسیدروز
بیماری ذخیره آهن تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند ژنتیک ، استرس ، جیره غذایی نامناسب دیده میشود. این بیماری زمانی رخ میدهد که آهن بیش از نیاز برای ساخت گلبول های قرمز در جریان خون باشد که این امر سبب انباشتگی آهن در کبد میگردد.
علائم بالینی هموسیدروز
علائم بالینی شامل بی حالی ، تورم شکم همراه با آسیت و گاهی سختی در تنفس میباشد که متاسفانه هنگامی دیده میشود که بیماری پیشروی زیادی داشته و پرنده در آستانه مرگ است. کبد در این پرندگان بزرگ شده و معمولا به رنگ قهوه ای طلایی دیده میشود و اغلب دارای کانون های پراکنده تیره رنگ میباشد. از نظر هیستولوژی ، آهن در هپاتوسیت ها و در سلول های کوپفر دیده میشود.
بیشتر در چه پرندگانی دیده میشود؟
این بیماری در استورنیده (مینا ، سار) ، پارادیزیده (مرغ بهشتی) ، تیونورینچیده (مرغ آلاچیق ساز) ، بوسروتیده (منقار شاخی) و رامفاستیده (توکان ها) دیده میشود.
درمان این بیماری چیست؟
درمان شامل استفاده از رژیم غذایی کم آهن ، به حداقل رساندن جذب روده ای آهن ، کاهش سطح ذخیره ای آهن بدن میباشد.
به علت اینکه آسکروبیک اسید موجود در مرکبات سبب تبدیل یون فریک به فروس که به راحتی قابل جذب است میشود ، مرکبات را باید از رژیم غذایی مبتلایان حذف کرد. همچنین اضافه کردن تانن (موجود در چای سیاه غلیظ) به علت باند شدن آن در روده با آهن میتواند سبب کاهش جذب روده ای آهن شود. خون گیری هفتگی به میزان ۱ درصد وزن بدن و استفاده از شلاتور های مانند دفروگزامین میتواند سبب کاهش سطوح ذخیره ای آهن بدن پرنده شود.