بررسي خصوصيات جوانهزني بذر و رشد رويشي گياهچه پنج اكوتيپ فستوكاي پا بلند در واكنش به سرما چیست ؟
بررسي خصوصيات جوانهزني بذر و رشد رويشي گياهچه پنج اكوتيپ فستوكاي پا بلند در واكنش به سرما چیست ؟
بررسی خصوصیات جوانهزنی بذر و رشد رویشی گیاهچه پنج اکوتیپ فستوکای پا بلند در واکنش به سرما چیست ؟
ﺻﻔﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ و اﺳﺘﻘﺮار ﭘﺎ 5 اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻓﺴﺘﻮﻛﺎي (Festuca arundinacea)ﺑﻠﻨﺪ در ﺷـﺮاﻳﻂ آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎه، ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ و اﺗﺎﻗﻚ رﺷﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻗﺮار . اﻛﻮﺗﻴﭗ در ﺷﺮاﻳﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه، اﻋﻤﺎل ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ روي ﺑﺬرﻫﺎي ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻣـﺪت دو ﻫﻔﺘﻪ دﻣﺎي 4°C در در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺪ اﻧﺠﺎمﺷﺪ .رﺷﺪ، در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ و اﺗﺎﻗﻚ ﺟﻮاﻧﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭘﻨﺠﻪ ، زﻧﻲ ﻣﻴﺰان دﻫـﻲ و اﻧﺪازه ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ ﻫﻢ ا رزﻳﺎﺑﻲﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ . در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ، اﺑﺘﺪاﺑﺬرﻫﺎي اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﻴﺶ ﺳـﺮﻣﺎ ﺑـﻪ ﻣـﺪت دو ﻫﻔﺘـﻪ و ﺑﻌـﺪ ﺑـﺎ ﺗﻨـﺎوب 20±5°Cدﻣﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت 16 ﺳﺎﻋﺖ در روﺷﻨﺎﻳﻲ ودﻣﺎي ﺑﻪ12-5 °C 8ﻣﺪت ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎرﻳﻜﻲ در ﻛـﺸﺖ ﺷـﺪﻧﺪ و اﻋﻤـﺎل ﺗﻴﻤـﺎر ﺳﺮﻣﺎﻫﻢ دﻣﺎي 4°C ﺑﺎ در دوﻣﺮﺣﻠﻪ 15 و ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ 35 روزه ﺳﻦ رﺷﺪ ﻫﺎﺑ دو ﻪ ﻣﺪت ﻫﻔﺘﻪ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ . در ﺷـﺮاﻳﻂ اﺗﺎﻗـﻚ رﺷـﺪ، 15 اﻋﻤﺎل ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ در ﻳﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ روزه رﺷﺪ ﮔﻴﺎﻫﭽـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺪت دو 4°C ﻫﻔﺘـﻪ در دﻣـﺎي اﻋﻤـﺎل ﺷـﺪ . ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﺑﺮوﺟﻦ ي و در اﺻﻔﻬﺎن در واﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎ ﻫﺮ ﺳﻪ ﺷﺮاﻳﻂ آزﻣﺎﻳﺶداراي ﺣﺪاﻛﺜﺮ درﺻﺪ و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧـﻪ ،زﻧـﻲ ﻃـﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ، ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪ و وزن ﺧﺸﻚ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎر ﺑﺪون ﺳﺮﻣﺎ) ﺷﺎﻫﺪ (ﺑﻮدﻧﺪ . در اﺗﺎﻗﻚ رﺷﺪ،ﻣﻴﺎﻧﮕﻴ ﻦ ﻛﻞ ﺳﻄﺢ ﺑـﺮگ، ﺗﻌـﺪاد ﭘﻨﺠﻪ، ﻃﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺪ داراي اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻮد . ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ دو اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻛﺎﻣﻴـﺎران و ﻣﺸﻬﺪ در واﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫ ﺪﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد . در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ ﻧﻴـﺰ ، ﺗﻌـﺪاد ﭘﻨﺠـﻪ و ﻣﻴـﺰان ﺳـﻄﺢ ﺑـﺮگ، درﺻـﺪ و ﺳـﺮﻋﺖ ﺳﺒﺰ ﺷﺪن، ﻃﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪ و وزن ﺧﺸﻚ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎي اﺻﻔﻬﺎن و ﺑﺮوﺟﻦ ﺑـﺎ ﺗﻴﻤـﺎر ﺳـﺮﻣﺎ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺷـﺎﻫﺪداراي اﻓﺰاﻳﺶﺑﻮدﻧﺪ
ﻓــﺴﺘﻮﻛﺎي ﭘــﺎ ﺑﻠﻨــﺪ ﺑــﺎ ﻧــﺎم ﻋﻠﻤــﻲ arundinacea و اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ اﺳﺖ Tall Fescue ﻧﺎم ﻣﺸﻬﻮر . ﻓﺴﺘﻮﻛﺎي ﭘﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﮔ ﻴﺎه ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ رﻳـﺸﻪ اﺻـﻠﻲ ﺿـﺨﻴﻢ و ﻋﻤﻴﻖاﺳﺖ . ، از اﻳﻦ رو اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ وﺿـﻴﻌﻴﺖ ﭼﻤﻨـﻲ
آن ﻛﻤﻚ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ . ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﻳـﻦ ﮔﻴـﺎه ﺳـﺎﻗﻪ زﻳﺮزﻣﻴ ﻨـﻲ )رﻳﺰوم ( ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ دارد وﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﻴـﺎه اﻓﺮاﺷـﺘﻪ ) Bunch ( ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد) .(1382 ﺣﻴﺪري و دري، ﺑﺮگ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﺒﺰ ﺗﻴﺮه ﻳﺎ ﺑﺮاق ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﺧﻮﺷﻪ ﭘﺎﻧﻴ 10 ﻜﻮل آن ﺗـﺎ 30 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻃﻮل دارد و در ﻫﺮﺧﻮﺷﻪ 5 ﭼﻪ ﺗﻌـﺪاد ﺗـﺎ 7 ﺑﺬر وﺟﻮد دارد . ﻓﺴﺘﻮﻛﺎي ﭘﺎ ﺑﻠﻨﺪﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺮاس ﭼﻤﻨ ﻲ و ﻋﻠﻮﻓﻪ اي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺮدﺳﻴﺮيﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﮔﺮدد . اﻳـﻦ ﮔﻴـﺎه ﺑﻌﻨﻮان ﮔﻴﺎه ﻋﻠﻮﻓﻪ اي در ﻣﺮاﺗﻊ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮارﻣﻲ ﮔﻴـﺮد )Hoveland, 2005; Hopkin, 2003 & Bouton, 1979; Chamblee & Burns .( ﻓــﺴﺘﻮﻛﺎي ﭘــﺎ ﺑﻠﻨــﺪ ﻳــﻚ ﮔﻴــﺎه ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻨﻮع آب و ﻫﻮاﻳﻲ و ﺧﺎك ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و ﺳﺎزﮔﺎري آن ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﺤﻴﻄﻲ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﻘﻴﻤﻲ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂﻣﺰرﻋﻪ Sifers & Beard, 1993; Ervin, ) ايدارد 1995 .( ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎ ﺑﺎﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ درﺻﺪ و ﺳـﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ، زوال ﺑﺬر و ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮاب ﺑﺬر ﻧﻘﺶ ﻋﻤـﺪه اي در ﻓﺮا ﻳﻨـﺪ Roberts, 1988; AOSA ) ﺟﻮاﻧــﻪ زﻧــﻲ دارد 1, 2006; .(اﺛــﺮ ﻣﺤﻴﻄــﻲ Hongyfei et al., 2008 ﻋﻮاﻣــﻞ زﻣــﺎﻧﻲ آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧـﺎك و ﺑـﺬ ر ﭘﺎﺷــﻲ در زﻣــﺎن ﻧﺎﻣﻨﺎﺳــﺐﻣﻮ ﺟﻮاﻧــﻪ ﺟــﺐ ﻛــﺎﻫﺶ زﻧــﻲ et a ,2008) ﻣﻲ ﮔﺮدد .( ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ Hongyfei l Andera در (2006) Martiniello و داﻣﻨﻪ درﺟﻪ ﺣـﺮارت اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ 16-24°C ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ ﻣﻴـﺰان ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻧﻤﻮدﻧـﺪ . ﺑﺮاﺳﺎس 33 °C ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آﻧﻬـﺎ درﺟـﻪ ﺣـﺮارت ﻣﻮﺟـﺐ، اﺧﺘﻼل ﺗﻮﻗﻒ و ﮔﻮﻧﻪ رﺷﺪ اﻳﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد . (ﻣﻮﻓﻘﻴـــﺖ 1983) Sambo ارﺗﺒـــﺎط اﺳـــﺘﻘﺮار آﻣﻴـــﺰ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ي ﮔﻴﺎﻫﻲ را ﺑﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ رﺷـﺪ ﺳـﺮﻳﻊ ، رﻳﺸﻪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻧﻤﻮ ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ ﺑﺮگ ﻫـﺎي ﺑـﺎ ﺳـﻄﺢ ﺑـﺮگ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ داد و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ اﻳـ ﻦ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣﻮﺟـﺐ رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ ﻫﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺑﻴﻮﻣﺎسﻣﻲ Gunn . ﺷﻮﻧﺪ و (دﻣﺎ 2002) Farrar 4°C اﺛﺮ ي روي اﻓﺰاﻳﺶ ، ﺳﻄﺢ ﺑـﺮگ ﻣﻮاد ﺧﺸﻚ و ﻧﺴﺒﺖ رﻳﺸﻪ ﺑـﻪ ﺳـﺎﻗﻪ و اﻓـﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈـﺖ ﻛﺮﺑﻮﻫﻴــــــﺪارت را ﮔــــــﺰارشﻧﻤﻮدﻧــــــﺪ . Bean و
-Association of Official Seed Analysts 1
Pannangpetch) (1984 اﺛﺮدﻣﺎ را روي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﺎ ي ﻋﻠﻒ ﺑ ﺎغ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻧﻤﻮدﻧـﺪ . در ﺗﺤﻘﻴـﻖ آﻧﻬـﺎ ﺑﺬر ﻫﺎ اﺑﺘﺪا در ﻣﻌﺮض دﻣﺎي °C 2 و ﺳـﭙﺲ دﻣـﺎي ﻣﺘﻐﻴـﺮ °C30 10- ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ . ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛـﻪا ﻓـﺰاﻳﺶ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﺎي ﻋﻠـﻒ ﺑـﺎغ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﻮارد ﻓـﻮق در اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ، ﻣـﺪﻟﻴﻨﮓ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر رﺷﺪ روﻳﺸﻲ ، ﮔﻴﺎﻫﭽﻪﺑﻪ وﻳـﮋه ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ و ﻣﻴﺰان ﺳﻄﺢ ﺑـﺮگ در 5 اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻓـﺴﺘﻮﻛﺎي ﭘﺎﺑﻠﻨﺪ ، در ﺳﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ژرﻣﻴﻨﺎﺗﻮر ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ و اﺗﺎﻗﻚ رﺷـﺪ ﺑـﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺳﺮﻣﺎ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار .
ﻣﻮاد و روﺷﻬﺎ اﻟﻒ -آزﻣﺎﻳﺶ در ژرﻣﻴﻨﺎﺗﻮر : ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي ﺑـﺬر ﭘـﻨﺞ ﻫﻴﭙﻮﻛﻠﺮﻳﺖ F. arundinacea اﻛﻮﺗﻴﭗ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎده ﺳـﺪﻳﻢ 15 ﺑﻤﺪت دﻗﻴﻘﻪ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺷﺪﻧﺪ . ﺗﻌﺪاد 75 ﻋﺪد ﺑـﺬر از 25) ﻫﺮاﻛﻮﺗﻴﭗ ﻋﺪد ﺑﺬر در ﻫﺮ ﻇـﺮف ﭘﺘـﺮي ( ﻗـﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ . ﺑﺬرﻫﺎ در ﻣﻌﺮض دو ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت دو ﻫﻔﺘـﻪ (4 °C) در دﻣﺎي و ﺑـﺪون ﺳـﺮﻣﺎ ) ﺷـﺎﻫﺪ ( ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ . آزﻣﻮن ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﻪ روش اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﻏـﺬ ﻓﻴﻠ ﺑﻪ 1 ﺘﺮ واﺗﻤﻦ ﺷﻤﺎره ﻋﻨﻮان ﺟﻮاﻧﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺪ زﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده . ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﭘﺲ از ﺳﺮﻣﺎ دﻫﻲ ﺑﻪ داﺧـﻞ ژرﻣﻴﻨـﺎﺗﻮر ﺑـﺎ دﻣـﺎي °C3 ± 20 و ﻧﻮر 1000 ﻟـﻮﻛﺲ ﻻﻣـﭗ ﻓﻠﻮرﺳـﻨﺖ ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﺷﺪﻧﺪ . درﺻﺪ و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬرﻫﺎ ﺑﻌـﺪ از 3 ، 6 ، 9 ، 12،15 و ﻳﺎدداﺷــﺖ 18 روز، ﺑــﺮداري ﮔﺮدﻳــﺪ . ﺳــﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧــﻪ زﻧــﻲﺑــﺎ اﺳــﺘﻔﺎده ﺗﻮﺳــﻂ از ﻓﺮﻣــﻮل اراﺋــﻪ ﺷــﺪه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﺷﺪ(Maguire, 1993) . ﺑﻌﺪ از رﺷﺪ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ 15)ﻫﺎ روز ( ﻃـﻮل، رﻳـﺸﻪ ﭼـﻪ و ﺳﺎﻗﻪ ﭼﻪ روش (اﻧﺪازه Lekh & Kairwal, 1993) ﺑﻪ ﮔﻴﺮي ﺷﺪﻧﺪ .
ﻧﺘﺎﻳﺞ
درﺻﺪ و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ : ﺟﺪول 1 ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 5 درﺻﺪ و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﻛﻮﺗﻴـﭗ در ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ و ﺷﺎﻫﺪ در ﺷﺮاﻳﻂ ژرﻣﻴﻨﺎﺗﻮر ﻣﻌﻨﻲ دار ﻧﮕﺮدﻳﺪ . ﮔﺮوه 5 ﺑﻨﺪي اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻓﺴﺘﻮﻛﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤـﻮد ﻛـﻪ درﺻـﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﺑﺮوﺟﻦ 78 % ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد و اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻛﺎﻣﻴﺎران ﺑﺎ ﺟﻮاﻧـﻪ %43زﻧـﻲ ﻛﻤﺘـﺮ ﻳﻦ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ را داﺷﺖ ) .(2ﺟﺪول درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﻛﻮﺗﻴﭗ درﺻﺪ 19 ﺑﺮوﺟﻦ ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ داراي اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد . ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﺑﺮوﺟﻦ، ﻛﺎﻣﻴـﺎران و ﻣﺸﻬﺪ ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ داراي اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻮد ﺷﺎﻫﺪ . در ﺷﺮاﻳﻂ ا ﺗ ﺎﻗﻚ رﺷﺪ، ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻛﻞ درﺻﺪ ﺳﺒﺰ ﺷﺪن در ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ و ﺳﺮﻣﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮد وﻟـﻲ ﺳـﺮﻋﺖ ﺳﺒﺰﺷﺪن در ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺮﻣﺎ ﺑـﻮد) .(3ﺟـﺪول ﻧﺘﺎﻳﺞ ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫـﺎ ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎي ﻣﺸﻬﺪ، ﺑﺮوﺟﻦ و اﺻﻔﻬﺎن ﺑـﻪ 87 ﺗﺮﺗﻴـﺐ ، 80و 82 درﺻـﺪ ، درﺻﺪ ﺳﺒﺰ ﺷـﺪن ﺑﻴـﺸﺘﺮي ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ دو اﻛﻮﺗﻴـﭗ دﻳﮕـﺮ داﺷﺘﻨﺪ . ﺣـﺪاﻗﻞ درﺻـﺪ ﺳـﺒﺰ ﺷـ ﺪن ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ اﻛﻮﺗﻴـﺐ درﺻﺪ49/33 ﻛﺎﻣﻴﺎران ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﻮد) .(4ﺟـﺪول ﺳـﺮﻋﺖ ﺳﺒﺰﺷﺪن اﻛﻮﺗﻴﺐ اﺻﻔﻬﺎن و ﺑﺮوﺟﻦﺑﻪ 9/6 ﺗﺮﺗﻴـﺐ و 8 8/ ﻋﺪد در روز در ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳـﺮﻋﺖ ﺳﺒﺰﺷـﺪن در ﺣـﺪاﻗﻞ ﮔﺮﻓـﺖ . روﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ در ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗـﺎ ﺣـﺪي ﻣﺸ ﺎﺑﻪ ﺑﻮد ﺑﺎ ،وﺟﻮداﻳﻦ درﺻـﺪ ﺳﺒﺰﺷـﺪن اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎي اﺻﻔﻬﺎن و ﺑﺮوﺟﻦ در ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ داﺷﺖ . در ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ درﺻـﺪ و ﺳـﺮﻋﺖ ﺳﺒﺰﺷـﺪن ﺑـﺬر ، اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺎر ﭘﻴﺶ ﺳﺮﻣﺎ ﺑﻪ ﻣـﺪت دو ﻫﻔﺘـﻪ و ﺑـﺪون ﺳﺮﻣﺎ )ﺷﺎﻫﺪ ( ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷـﺪﻧﺪ . ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ درﺻـﺪ و ﺳـﺮﻋﺖ ﻓــﺴﺘﻮﻛ 5 ﺳﺒﺰﺷــﺪن اﻛﻮﺗﻴــﭗ ﺎ در ﺗﻴﻤــﺎر ﺳــﺮﻣﺎ و ﺷــﺎﻫﺪ ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻮد ) .(5ﺟـﺪول درﺻـﺪ ﺳﺒﺰﺷـﺪن ﺳـﻪ اﻛﻮﺗﻴـﭗ اﺻﻔﻬﺎن، ﺑﺮوﺟﻦ و ﻛﺎﻣﻴﺎران ﺑﺎﺗﻴﻤﺎر ﺳـﺮﻣﺎ ﺑـﻪ 84 ﺗﺮﺗﻴـﺐ ، 62 و 97 درﺻﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﺎﻫﺪﺑﻮد ) .ﻣﻘﺎ (6ﺟـﺪول ﻳـ ﺴﻪ ﺑﻴﻦ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺳﺮﻋﺖﺳﺒﺰﺷﺪن دو اﻛﻮﺗﻴـﭗ اﺻﻔﻬﺎن و ﺑﺮوﺟﻦ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار 7/34 و 8/8 واﺣﺪ در
روز ﺑﻴﺸﺘﺮ از دو اﻛﻮﺗﻴﭗ دﻳﮕﺮاﺳﺖ) .(6ﺟـﺪول ﺳـﺮﻋﺖ ﺳﺒﺰﺷﺪن اﻛﻮﺗﻴﭗ ، ﻛﺎﻣﻴﺎران اﺻـﻔﻬﺎن و ﺑـﺮوﺟﻦ ﺑـﺎ ﺗﻴﻤـﺎر ﺳﺮﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ داراي ارزش ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻮد . ﻃﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ، ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴـﻪ : در ژرﻣﻴﻨـﺎﺗﻮر، اﺧـﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻛﻞ ﻃﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪ در دو ﺗﻴﻤـﺎر ﺳﺮﻣﺎ و ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻌ ﻨﻲ دار ﻧﺒﻮد و ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﻢ ﺷﺪﻧﺪ ) .(1ﺟـﺪول ﻣﻘﺎ ﻳﺴﻪ ﺑﻴﻦ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ) (2ﺟﺪول ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻃﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪ در اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻣﺸﻬﺪ و ﺑﺠﻨـﻮرد ﺑﻴ ﺸﺘﺮ از ﺳﺎﻳﺮ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ دو ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ و ﺳﺮﻣﺎ ﻣـﺸﺨﺺ ﻛـﺮد ﻛـﻪ روﻧـﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎﻣﺘﻔ ﺑﻄﻮري، ﺎوت ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻃـﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻛﺎﻣﻴﺎران در ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻃﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪاﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ يﺑﺠﻨﻮرد و اﺻﻔﻬﺎن ﺗﻴﻤﺎر در ﺷﺎﻫﺪﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد . در اﺗﺎﻗﻚ رﺷﺪ، ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻃـﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽـﻪ و 5 ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪ اﻛﻮﺗﻴﭗ در ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ و ﺷﺎﻫﺪ، ﻣﻌﻨـﻲ دار ﺑﻮد) .(3ﺟﺪول ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻴﻦ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﻧـﺸﺎنداد 289 ﻛﻪ ﻃﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ اﻛﻮﺗﻴﭗ اﺻﻔﻬﺎن و ﺑﺮوﺟﻦ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ 283 و ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑـﺎ /54 199 و 201 از ﺳﺎﻳﺮ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑـﻮد) .(4ﺟـﺪول ﻃـﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎي ﺑﺠﻨـﻮرد، اﺻـﻔﻬﺎن، ﺑﺮوﺟﻦو در ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ . 5 در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ، ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻃﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽـﻪ و ﺷـﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴـﻪ اﻛﻮﺗﻴــﭗ در ﺳــﻪﺗﻴﻤــﺎر ﺳــﺮﻣﺎي ﺳــﻨﻴﻦ 14 و 35 روزه ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ ﻫﺎ و ﺷـﺎﻫﺪ ﻣـﺸﺎﺑﻪ ﺑـﻮد ) .(5ﺟـﺪول در ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﻣ ﻴـﺎﻧﮕﻴ ﻦاﻛﻮﺗﻴــﭗ ﻫـﺎ ﻃــﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽـﻪ اﻛﻮﺗﻴــﭗ ﺑــﺮوﺟﻦ و 297 اﺻﻔﻬﺎنﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ و 277 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ از ﺳﺎﻳﺮ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ ) .(6ﺟﺪول ﻃﻮل ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ اﻳـﻦ دو اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﺑـﺎ ﺗﻴﻤﺎرﺳ ﺮﻣﺎ درﺳﻦ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ 15 و 35 روز ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﺑﻮد . در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﻔﻜﻴﻜﻲ ﺑﻴﻦ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫـﺎ در ﺳـﺮﻣﺎ ي دوﻣﺮﺣﻠﻪ ايﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺪ، ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺷـﺎﺧﺺ ﺑﻨﻴﻪ اﻛﻮﺗﻴﭗ اﺻﻔﻬﺎن در 35 و15 ﺳـﻨﻴﻦ روزه ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺷﺎﻫﺪﺑﻴﺸﺘﺮ ، ﺑﻮد در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﺑـﺮوﺟﻦ ﻓﻘـﻂ در 35 ﺳﻦ روز ) رﺷﺪ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ ( ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻨﻴﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺖ . وزن ﺧﺸﻚ ﮔﻴﺎﻫﭽـﻪ و ﻧـﺴﺒﺖ آن ﺑـﻪ وزن ﺗـﺮ : در ژرﻣﻴﻨﺎﺗﻮر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻛﻞ وزن ﺧـﺸﻚ و ﻧـﺴﺒﺖ آن ﺑـﻪ وزن ﺗﺮ در دو ﺗﻴﻤـﺎر ﺳـﺮﻣﺎ و ﺷـﺎﻫﺪ ﻣـﺸﺎﺑﻪ ﺑـﻮد) .(1ﺟـﺪول ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وزن ﺧﺸﻚ ﺳﻪ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﺑﺮوﺟﻦ، ﻣـﺸﻬﺪ و ﺑﺠﻨﻮرد ﺑﻪ 18 ﺗﺮﺗﻴـﺐ ، 22 و 18 ﻣﻴﻠﻴﮕـﺮم ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ دو اﻛﻮﺗﻴﭗ دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ، ﺑﻮد در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧـﺴﺒﺖ وزن ﺧﺸﻚ ﺑﻪ وزن ﺗﺮ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﻛﻮﺗﻴﭗ اﺻـﻔﻬﺎن از 4 اﻛﻮﺗﻴـﭗ دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ ) .(2ﺟﺪول ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﻔﻜﻴﻜﻲاﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ در دو ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ و ﺷـﺎﻫﺪ ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﺪ ﻛـﻪ وز ن ﺧـﺸﻚ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ي اﺻـﻔﻬﺎن، ﺑـﺮوﺟﻦ و ﻣـﺸﻬﺪدر ﺗﻴﻤـﺎر ﺳـﺮﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 23 ، 20 و 13 ﻣﻴﻠﻴﮕﺮم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﺷﺎﻫﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد . ، در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ وزن ﺧﺸﻚ ﺑـﻪ وزن ﺗﺮ در 5 اﻛﻮﺗﻴﭗ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺷـﺎﻫﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮد . در اﺗﺎﻗﻚ رﺷﺪ، ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻛﻞ وزن ﺧﺸﻚ و ﻧـﺴ ﺒﺖ آن ﺑﻪ وزن ﺗﺮ در دو ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ و ﺷﺎﻫﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑـﻮد) ﺟـﺪول (3 . در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻴ ﻦاﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﺪ ﻛـﻪ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻣﺸﻬﺪ 400ﺑﺎ ﻣﻴﻠﻴﮕﺮم ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ و ﻛ ﺎﻣﻴﺎرانﺑﺎ وزن 145 ﺧــﺸﻚ ﻣﻴﻠﻴﮕــﺮم ﻛﻤﺘــﺮﻳﻦ ﻣﻴــﺎﻧﮕﻴﻦ وزن ﺧــﺸﻚ را .(4 داﺷﺘﻨﺪ )ﺟﺪول ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﻔﻜﻴﻜﻲ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎ در ﺗﻴﻤـﺎر 15 ﺳﺮﻣﺎﺑﺎ ﺳﻦ روزه رﺷﺪ ) ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ ( و ﺷـﺎﻫﺪ ﻣـﺸﺨﺺ ﻛﺮد ﻛﻪ اﺻﻔﻬﺎن، ﺑﺮوﺟﻦ و ﻛﺎﻣﻴﺎران ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ 233 ، 217 200و ﻣﻴﻠﻴﮕﺮم داراي ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻴـﺸﺘﺮي ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺷـﺎﻫﺪ
ﺑﻮدﻧﺪ . ﻧﺴﺒﺖ وزن ﺧﺸﻚ ﺑﻪ وزن ﺗﺮ اﻛﻮﺗﻴﭗ اﺻـﻔﻬﺎن ﺑـﺎ 15 ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ در ﺳﻦ روزﮔﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﺎﻫﺪﺑﻮد وﻟﻲدر 4 اﻛﻮﺗﻴﭗ دﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺸﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه . در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ، 5ﺟﺪول ﻧﺸﺎن داد ﻛـﻪ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻛـﻞ وزن ﺧﺸﻚ و ﻧﺴﺒﺖ آن ﺑﻪ وزن ﺗـﺮ در ﺗﻴﻤـﺎر ﺳـﺮﻣﺎ و ﺷـﺎﻫﺪ ﻣﻌﻨﻲ دار ﻧﺒﻮ د در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ وزن ﺧـﺸﻚ ﺳـﻪ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﺑﺠﻨﻮرد، اﺻﻔﻬﺎن و ﻣـﺸﻬﺪ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ دو اﻛﻮﺗﻴـﭗ دﻳﮕـﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد ) .(6ﺟﺪول ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺗﻔﻜﻴﻜـﻲ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎ ﺑـﺎ ﺷﺎﻫﺪ در ، ﺗﻴﻤﺎر ﺳـﺮﻣﺎ در 15 ﺳـﻨﻴﻦ و روز35 ﮔـﻲ رﺷـﺪ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ، ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ وزن ﺧﺸﻚاﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫـﺎ ي ﺑﺠﻨـﻮرد، 35 ﺑﺮوﺟﻦ و ﻛﺎﻣﻴﺎران در ﻣﺮﺣﻠﻪ روزﮔﻲ رﺷﺪ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ ﻫـﺎ ﺑــﻪ 300 ﺗﺮﺗﻴــﺐ ، 300 و 166 ﻣﻴﻠﻴﮕــﺮم ﻧــﺴﺒﺖ ﺑــﻪ ﺷــﺎﻫﺪ اﻓﺰاﻳﺶدارد . ﻧﺴﺒﺖ وزن ﺧﺸﻚ ﺑﻪ وزن ﺗـﺮ دو اﻛﻮﺗﻴـﭗ 15 ﺑــﺮوﺟﻦ و اﺻــﻔﻬﺎن ﺑــﺎ ﺗﻴﻤــﺎر ﺳــﺮﻣﺎ در ﺳــﻨﻴﻦ و 35 روزﮔﻲ ﺑ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﻴ ﺑﻮد ﺸﺘﺮ . ﺗﻌــﺪاد ﭘﻨﺠــﻪ و ﺑــﺮگ ﺳــﻄﺢ : در ژرﻣﻴﻨــﺎﺗﻮر اﻣﻜــﺎن ﭘﻨﺠﻪ دﻫﻲ و اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ ﺑﺮاياﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ﻟﺬا ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ دﻫﻲ و ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ ﻓﻘﻂ در ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ و اﺗﺎﻗﻚ رﺷﺪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷـﺪ . در اﺗﺎﻗـﻚ رﺷﺪ، ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗ ﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ و ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ دو ﺗﻴﻤـﺎر .( 3 ﺳــﺮﻣﺎ و ﺷــﺎﻫﺪ ﻣﻌﻨــﻲ دار ﺑــﻮد) ﺟــﺪول ﺗﻔــﺎوت ﺑــﻴﻦ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ و ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ ﺑﻴ ﻦ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎ ، ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻮد ﺑﻄـﻮري ﻛـﻪ ﺗﻌـﺪاد ﭘﻨﺠـﻪدر اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎي 20 ﺑﺮوﺟﻦ و اﺻﻔﻬﺎن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ و 18 ﻋـﺪد ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ﺳـﻪ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﺑﺠﻨﻮرد، ﻣـﺸﻬﺪ و ﻛﺎﻣﻴـﺎران ﺑـﻮد ) .(4ﺟـﺪول در ﻣﻮرد ﺻﻔﺖ ﺑﺮگ ﺳﻄﺢ ﻧﻴﺰ ﻫﺮ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻣﻌﺮض 5 در ﺳﺮﻣﺎ ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ داراي ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮي . در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ، ﺗﻔﺎوت ﺑ ﻴ ﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻛﻞ ﺗﻌـﺪاد ﭘﻨﺠـﻪ ﺳـﻪ ﺗﻴﻤﺎر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮد وﻟﻲ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺑﺮاي ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ ﻣﻌﻨﻲ دار ﺷﺪ .( 3 ) ﺟﺪول ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎ ﻧﮕﻴﻦ اﻛﻮﺗﻴــﭗ ﻫــﺎ ﻧــﺸﺎن داد ﻛــﻪ ﻣﻴــﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌــﺪادﭘﻨﺠــﻪ در اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ 19 ي اﺻﻔﻬﺎن، ﺑﺮوﺟﻦ 21و ﻋﺪد و ﺳﻄﺢ ﺑـﺮگ 3 ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ي دﻳﮕـﺮ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑـﻮد
) .(6ﺟﺪول اﻳـﻦ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎ ﺑـﺎ ﺗﻴﻤـﺎر ﺳـﺮﻣﺎ ) 35 ﺳـﻦ روزﮔﻲ ( دارايﻣﻘﺎدﻳﺮ ﭘﻨﺠﻪ و ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧـﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮدﻧﺪ.
ﺑﺤﺚ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ اﺛﺮ ﺳﺮﻣﺎ روي ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ و ﺑﻪ وﻳﮋه ﺗﻌـﺪاد ﭘﻨﺠـﻪ و ﺳـﻄﺢ ﺑـﺮگ در ﺑﺮﺧـﻲ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎ ) ﺑـﺮوﺟﻦ و اﺻـﻔﻬﺎن ( Martiniello و Andera ﺑـﺎ ﻧﺘـﺎﻳﺞ (دارد 2006) ﻣﻄﺎﺑﻘـــﺖ .ﭼﻨـــﺪ آﻧﻬـــﺎ درﻣﻄﺎﻟﻌـــﻪ ﮔﻮﻧـــﻪ
ﮔﺮاس ﻫﺎي ﺳﺮدﺳﻴﺮي در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ اي ﻧـﺸﺎن داد ﻧـﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺴﺘﻮﻛﺎي ﭘﺎﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ در ﺑﺎﻻ ﭘـﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺎزﮔﺎريﺑﻬﺘﺮ آﻧﻬﺎﺷﺪ . ﺳﺮﻋﺖﺳﺒﺰﺷﺪن اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ اﺻﻔﻬﺎن و ﺑﺮوﺟﻦ و ﻛﺎﻣﻴﺎران در ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ و اﺗﺎﻗﻚ رﺷﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮدﺑﻄﻮري ﻛﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺳﺒﺰﺷـﺪن اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻛﺎﻣﻴﺎران ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ در 40 دو ﺷـﺮاﻳﻂ ﻓـﻮق و 60 درﺻـﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ 4 ﺑﻮد)ﺟﺪول ﻫﺎي و 6 .( اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ Pederson ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﻧﻈﺮﻳﻪ و ﻫﻤﻜﺎران ) (1993 Perry و 1987) ( ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد . اﻳﻦ ﻣﺤﻘ ﻘـﺎ ن ﮔـﺰارش ﻛﺮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻳﻜﻲاز ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺑﻨﻴﻪ ﺑﺬر ﺑﻮدهو ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﺪود ﻛﻨﻨﺪه در اﺳﺘﻘﺮار ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﮔﺮدد . ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ در اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ، ي ﺑﺮوﺟﻦ اﺻﻔﻬﺎن و ﻣﺸﻬﺪ ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ د ر ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﻠﺨﺎﻧـﻪ و اﺗﺎﻗﻚ رﺷﺪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﺎده ﺧﺸﻚ آﻧﻬﺎ زﻳﺎد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . اﻳـﻦ ﺑﺨــﺶ از ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺑــﺎ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴــ (1985) Samboﻖ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد . اﻳﻦ ﻣﺤﻘﻖ رﻗﺎﺑﺖ رﺷـﺪ ﺳـﻪ ﮔﻮﻧـﻪ ﮔـﺮاس ﻣﻨـــﺎﻃﻖ ﺳﺮدﺳـــﻴﺮياﺳـــﺘ ،Dactylis glomerata)ﺮاﻟﻴﺎ وF. arundinacea Phalaris tuberose L. ( را ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﻛﺮد و ﻧ ﺘﻴﺠﻪ ﺗﺤ ﻘﻴﻖ او ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮد ﻛﻪاﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺑـﺮگ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ زﻳﺎد ﻣﻨﺘﺞ ﺑﻪ ﻋﻠﻮﻓﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﺮدﻳﺪ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻛـﺮد ﻛﻪاﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ي ﺑﺮوﺟﻦ و اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺎداﺷـﺘﻦ ﺧـﺼﻮﺻﻴﺎت ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺗﺤﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﺗﻴﻤـﺎر ﺳـﺮﻣﺎ در ﻫـﺮ ﺳـﻪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﻣﺬﻛﻮر از ﻧﻈﺮ ﺻﻔﺎت ﭘﻨﺠـﻪ دﻫـﻲ و ﺳـﻄ ، ﺢ ﺑـﺮگ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮاناﻛﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ي ﺑﺮﺗـﺮ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺳـﺎﻳﺮ اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﺪﻧﺪ . در ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ، اﻛﻮﺗﻴـﭗ ﻫـﺎ ي ﻛﺎﻣﻴـﺎ ران و ﻣﺸﻬﺪ از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ در ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑﻌـﺪي ﺣـﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴـﺖ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .
منبع : ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ژﻧﺘﻴﻚ اﻳﺮان اﺻﻼح ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺮﺗﻌﻲ
ثبت نام
با ایمیل خود وارد شویدورود
