بررسي جوانهزني بذر 10 گونه گياه مرتعي و بياباني را توضیح دهید .

بررسی جوانهزنی بذر 10 گونه گیاه مرتعی و بیابانی را توضیح دهید .

ﻧﻈ روزاﻓﺰون ﺮ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻬﺮه ﻃﺒﻴﻌﻲ ، ﺑﺮدارﻳﻬﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﺗﺤﻘﻴﻖ اﻳﻦ ﺟﻮاﻧﻪ 10 روﺷﻬﺎي ﺑﻬﺒﻮد درﺻﺪ زﻧﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻴﺎه ﻣﺮﺗﻌﻲ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ و داراي ارزش زﻳﻨﺘﻲ و ﻳﺎ ﮔﺮﻓﺖ 9 . داروﻳﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺗﻴﻤﺎر ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺮ ﺑﺬرﻫﺎي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ اﻋﻤﺎل و ﺳﭙﺲ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ آﻧﻬﺎ ﺳﺎﻧﺘﻲ 22 در داﺧﻞ اﻧﻜﻮﺑﺎﺗﻮر و دﻣﺎي درﺟﻪ ﮔﺮاد ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ . از ﺑﻴﻦ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي اﻋﻤﺎل ﺷﺪه اﺳﻴﺪ ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ داﺷﺘﻦ ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺗ ﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ 5 زﻧﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬاري را داﺷﺖ؛ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎيﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ ﻧﻴﺘﺮاتﭘﺘﺎﺳﻴﻢ، ﮔﺮﻣﺎدﻫﻲ و 3 ﺑﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاريﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ، ﺗﻴﻤﺎر ﺧﺮاﺷﺪﻫﻲ ﺑﺎ اﺳﻴﺪ ﺑﺮ 2 و ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن در آب ﺑﺮ 1 ﮔﻮﻧﻪ د ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ر ردﻳﻔﻬﺎي ﺑﻌﺪي ﻗﺮار . ﺗﻴﻤﺎر ﭘﺮوﭘﻴﻠﻦ ﮔﻠﻴﻜﻮل و ﺷﻨﻬﺎي ﻣﺮﻃﻮب ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄ ﺛﻴﺮ را ﺟﻮاﻧﻪ ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ زﻧﻲ ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ داﺷﺘ ﻪ و ﻳﺎ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺷﺪﻧﺪ .آزﻣﺎﻳﺸ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻲ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺳﻨﺒﻠﻪ ﺷﺐ اي ارﻏﻮاﻧﻲ، ﭘﺮﻧﺪ، ﻛﻮر و ﺑﻴﺎﺑﺎﻧ ﺑﻮي ﻲ ﺷﺪ ﻧﺪ.اﻳﻦ از ﺑﻪ رو ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻨﻮان راﻫﻜﺎري ﺟﻬﺖ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺧﻮاب اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ رو ﻫﺎ ﺑﻜﺎر ﻧﺪ .ﮔﻮﻧﻪ ﻛﺎرواﻧﻜ ﻫﺎي ﺶ اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﻫﻔﺖ ﺑﻨﺪي، اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﺷﻨﺪوﺳﺖ، وﺳﻤﻪ ﺗﺎﻟﺸﻲ ، ﺷﻘﺎﻳﻖ ﻟﻮب ﺗﻴﺰ و زﻧﺒﻖ ، ﺻﺤﺮاﻳﻲ واﻛﻨﺶﺿﻌﻴﻔﻲ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي اﻋﻤﺎل داﺷﺘﻨﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻧﻬﺎ ﭘ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﮋوﻫﺸﻬﺎي آﻳﻨﺪه و ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻮده ﻟﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻨﺒﻪ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻧﺪاﺷﺘﻪ .از دﻳﮕﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ وﺟﻮد ﺗﻴﻤﺎر ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻮﻓﻖﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ، ﻓﻨﻮﻟﻮژي و ﺷ ﺮاﻳﻂ روﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻮد ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ .

ﺗﺤﻘﻴﻖ در زﻣﻴﻨﻪاﺳﺘﻔﺎده ﻣﺮﺗﻌﻲ، ﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ از ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺿﻤﻦ اﻓﺰاﻳﺶ آﮔﺎﻫﻴﻬﺎ در ﻣﻮرد ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ، ﺑﻄﻮرﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﻋﺮﺻﻪ و ﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺮاﺗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد . ﺑﺮﺧﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎنﻣﺮﺗﻌﻲ Capparis ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻮر spinosa و ﺳﻨﺒﻠﻪ اي ارﻏﻮاﻧﻲ( ﺣ Stachys inflata ﺎوي ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدي اﺳﺎﻧﺲ و ﻣﻮاد ﻣﻌﻄﺮه ﺑﻮده و ﺑﻄﻮر ﺳﻨﺘﻲ ﺑﺮاي درﻣﺎن
ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ) ،2000 ﺷﻮاﻟﻴﻪ و (. ﺑﺮﺧﻲ Maleki,et.al., 2001 ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺮﺗﻌﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ داﺷﺘﻦ ﻓﺮم روﻳﺸﻲ ﺧﺎص، ﮔﻠﻬﺎ و ﻳﺎ ﻣﻴﻮه زﻳ ﻫﺎي ﺒﺎ داراي ارزش زﻳﻨﺘﻲ ﺑﻮده ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺸﺖ آﻧﻬﺎ اﻳ ﻦ اﻣﻜﺎنﻓﺮاﻫﻢﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮي و ﭘﺎرﻛﻬﺎي ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ از ﻛﺸﻮر ﺑﺎ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﻮﻣﻲ ﺗﺰﺋﻴﻦ ﺷ ﺪه و ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺳﺎزﮔﺎري ﻫﺎي اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ و اﻗﻠﻴﻤﻲ آن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ . اﻣﺎ ﺳﺎزﮔﺎري ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺮﺗﻌﻲ ﺑﺮاي زﻳﺴﺘﻦ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﻣﺤﻴﻄﻲ )ﻋﻮا ﻏﻴﺮ ﻣﻞ زﻧﺪه و زﻧﺪه ( ﺳﺒﺐ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺳﺎزﮔﺎري ﻫﺎي وﻳﮋه ﺧﻮاب ﺑﺬر اﺳﺖ ﺷﺪه .ﭘﺪﻳﺪه ﭼﻨﻴﻦ اي ، ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺑﻘﺎء و ذﺧﻴﺮه ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺿﺮوري اﺳﺖ ﻣﻲ، ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﻣﺸﻜﻞﺟ ﺪي در ﺗﻜﺜﻴﺮ و اﻫﻠﻲ ﻧﻤﻮدن ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺮﺗﻌﻲ ﺑ ﺷﻮد، ﻪ ﻃﻮري ﺑ ﻛﻪ ﺬ ر ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺣﺘﻲ در واﻗ ﺻﻮرت در ﻊ ﺷﺪن ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪ رﻃﻮﺑﺘﻲ و ﺣﺮارﺗﻲ ﻧﻴﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ، ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻦ روﺷ ﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺮﺗﻌﻲ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ و زﻳﻨﺘﻲ داراي ارزش داروﺋﻲ و ﻳﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ . در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﻣﻄ ﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮ روي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺮﺗﻌﻲ در اﻳﺮان اﻧﺠﺎم ﺷﺪه . در ﺑﺮﺧﻲ آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎ اﺛﺮ ﺳﻄﻮح ﺷﻮري ﺑﺮﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺮﺗﻌﻲ ﺑﻮﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﻣﺜﺎل ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آذرﻧﻴﻮﻧﺪ و ﺟﻌﻔﺮﻳﺎن ﺟﻠﻮدار 1383 ، ؛ ﻋﺴﻜﺮﻳﺎن 1382 ، ؛ ﭘﻮراﺳﻤﺎﻋﻴﻞ و ﻫﻤﻜﺎران ؛1384 ، ، زﻫﺘﺎﺑﻴﺎن و ﺟﻮادي .(1382 دردﻳﮕﺮآز ﻣﺎﻳﺸﻬﺎاﺛﺮاﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺷﻮري و ﺗﻨﺎوب دﻣﺎﻳﻲ ، اﺛﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﺗﻨﺎوب ﺳﺎﻋﺎت ﻧﻮر و ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﺬر روز و ﻣﺪت زﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪاري ) آذرﻧﻴﻮﻧﺪ ، ﺟﻮادي و (1384 اﺛﺮ ، ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن و ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﮕﻬﺪاري )ﻫﻤﻜﺎران (1383 ، ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ و اﺛﺮﻫﺎي ، ﺗﻨﺎوب دﻣﺎي روز، ﺗﻨﺎوب ﺳﺎﻋﺎت ﻧﻮر و ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ روز و اﺳﻴﺪ )اﺳﻔﻨﺪ ﺷﻤﺲ ﻫﻤﻜﺎران ،(1384 ، آﺑﺎدي و اﺛﺮ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ ﮔﻠﻴﻜﻮل)ﺻﺎدﻗﻲ (1381 ، ﻛﺎﺑﻠﻲ و اﺛﺮ ، ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ اﺳﻴﺪ ) (1381 ، ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ وآﺳﻤﺎﻧﻪ و اﺛﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻣﻴﺰان ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﻳﻲ در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ) ﺣﺎﺟﻲ ﺑﻠﻨﺪ و (1383 ،ﻫﻤﻜﺎران ﺑﺮ رويﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺮﺗﻌﻲ و ﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﻮﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ .
در ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮاواﻧﻲ درﺧﺼﻮص ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ذﻛﺮ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻳﺎ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي اﻋﻤﺎل ﺷﺪه آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻮارد ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ در اﻳﻦ ؛ﺟﻮاﻧﻪJun & Tao, (2003). آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ دارد 7زﻧﻲ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﺑﻮﻣﻲ ﻛﺸﻮر ﭼﻴﻦ را ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﻴﻦ ﻃﻮل دوره ﻏﺮﻗﺎب ﺷﺪن ﺑﺬر و درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻧﺪارد آن وﺟﻮد . در ﮔﺰارش دﻳﮕﺮي (2004) Jun & Tao, ، اﺛﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﺧﺮاﺷﺪﻫﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ، اﺳﻴﺪ آب ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ، ﺟﻮش، ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ)اﺳﺘﺮاﺗﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ( و ﻋﺼﺎره ﺑﺬرﻫﺎ را ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ 10 زﻧﻲ ﮔﻮﻧﻪ از ﺟﻨﺲ (ﻛﺮدﻧﺪ Calligonum) اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﺑﺮرﺳﻲ . (1995) Sozi & Chiesa، اﺛﺮ اﺳﻴﺪﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ، ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ اﺳﻴﺪ و ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ را ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ Capparis ) ﺑﺬرﻫﺎي ﮔﻴﺎه ﻛﻮر (ﻛﺮدﻧﺪ spinosa ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ، Bradbeer, (1988) . ﺑﺮرﺳﻲ در رﻃﻮﺑﺖ و دﻣ ﭘﺎﺋﻴﻦ (0-5) ﺎي را ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺧﻔﺘﮕﻲ در Watkins, 1971 . ﺑﺬرﻫﺎ داﻧﺴﺖ ﻣﻮرد ﺑﺬرﻫﺎي ludoviciana Avena درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺒﺖ اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺳﻂ اوره و ﺳﻮﻟﻔﺎت ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ آﻣﻮﻧﻴﻮم و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺘﺮات آﻣﻮﻧﻴﻮم ﻣﺘﺄﺛﺮ ﮔﺮدﻳﺪ . Lindig & ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻪ Lara-Cabrera, 2004 ﻛﺮدﻧﺪ ﻗﺮار دادن ﺑﺬرﻫﺎي Crotalaria ﮔﻴﺎه 60 ﺑﻪ ﻣﺪت pumila دﻗﻴﻘﻪ داﺧﻞ اﺳﻴﺪ ﺟﻮاﻧﻪ %74/33 ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ ﺳﺒﺐ زﻧﻲ ﺷﺪ وﻟﻲ وﻗﺘﻲﺑﺬرﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت 30 80 دﻗﻴﻘﻪ داﺧﻞ اﺳﻴﺪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻨﺪ درﺻﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﺎ وﺟﻮد ارزﺷﻤﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت د اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ر زﻣﻴﻨﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺮﺗﻌﻲ و اﻳﺮان ﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺎ ، اﻣ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻋﺮﺻﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ) ﮔﻮﻧﻪ10000 ﺑﻴﺶ از ( اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎ در ﻣﻮرد روش ﺗﻜﺜﻴﺮ ، اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ اﺳﺖ .اﻳﻦ از رو در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮﺧﻼف روﻳﻪ ﻣﻌﻤﻮل ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻛﻪ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﻴﻤﺎر ﻣﺸﺨﺺ را ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ ز ﻧﻲ ﻳﻚ و ﻳﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ دو ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ، ﺗﻌﺪادﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﮔﻮﻧﻪ10) ( اﻧﺘﺨﺎب و از ﻫﺮ ﺗﻴﻤﺎر ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ آن ﺑﺮ اﺳﺎس Baskin & Baskin, ) ISTA اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه (ﺷﺪ 1998 ﺑﺮرﺳﻲ . ﻣﻮاد روﺷﻬﺎ و ﮔﻴ ﺎﻫﺎن ﮔﻮﻧﻪ 10 ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺮﺗﻌﻲ ﺑﻮﻣﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺳﺘﭗ و ﻧﻴﻤﻪ ﺑ ا ﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺳﺘﺎنﻳ و ﺰد از ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ :ﻛﺎرواﻧﻜﺶ (Atraphaxis spinosa) ، اﺳﻜﻨﺒﻴﻞ ﺷﻦ دوﺳﺖ (Calligonum comosum) اﺳﻜﻨﺒﻴﻞ ﻫﻔﺖ ﺑﻨﺪي (ﻛﺒﺮ Calligonum polygonoides) ﻛﻮر ﻳﺎ ( Capparis ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ spinosa) (Fortynia bungei) ﺷﺐ ﺑﻮي ، ، ﺷﻘﺎﻳﻖ ﻟﻮب (Glaucium oxylobum) ﺗﻴﺰ ، (Iris ) زﻧﺒﻖ ﺻﺤﺮاﻳﻲ songarica ، (Pteropyrum aucheri)ﭘﺮﻧﺪ وﺳﻤﻪ ﺗﺎﻟﺸﻲ .ارﻏﻮاﻧ (Isatis cappadocica) اوﻟﻴﻠﻪ، ﻳﺎ ﺳﻨﺒﻠﻪ اي ﻲ )(Stachys inflate . روش آزﻣﺎﻳﺶ : ﺑﺬر ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻧﺠﺎ ﺑﺎ م ﺑﺎزدﻳﺪ ﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ از ﻣﺮاﺗﻊ اﺳﺘﺎن ﻳﺰد ﺟﻤﻊ ﺷﺪ آوري . آزﻣﺎﻳﺸ ﺟﻮاﻧﻪ ﻬﺎي زﻧﻲ ﺗﺼﺎد ﺑﺼﻮرت ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ 4 ﻓﻲ در ﺷﺪ 25 ﺗﻜﺮار ﺗﺎﻳﻲ اﺟﺮا . ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم 100 ﻫﺮ ﺗﻴﻤﺎر ﻋﺪد ﺑﺬر از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﭘﺘﺮﻳﺪﻳﺸ 9 اﻧﺘﺨﺎب و در داﺧﻞ ﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮي و ﺑﺮ روي ﻛﺎﻏﺬ ﺷﺪﻧﺪ ﺻﺎﻓﻲ ﻛﺸﺖ . ﺷﻤﺎرش ﺑﺬرﻫﺎي ﺟﻮاﻧﻪ زده ﺑﺼﻮرت روزاﻧﻪ اﻧﺠﺎم و ﺗﺎ 14 روز اداﻣﻪ داﺷﺖ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺬرﻫﺎي ﺟﻮاﻧﻪ زده در داﺧﻞ ﭘﺘﺮﻳﺪ ﻳﺸﻬﺎ ﺷﻤﺎرش ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ، ﻇﻬﻮر رﻳﺸﻪ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻌﻴﺎر ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ . ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ
ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ، ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪﺑﺬرﻫﺎ ﺟﻮاﻧﻪ ي ﻧﺰده از ﭘﻮﺳﺘﻪ آﻧﻬﺎ %1 ﺟﺪا ﺷﺪه و در داﺧﻞ ﻣﺤﻠﻮل 2) ﺗﺘﺮازوﻟﻴﻮم ،3، 5 ﺗﺮي ﻛﻠﺮاﻳﺪ – 2H – ﻓﻨﻴﻞ ﺗﺘﺮازوﻟﻮﻳﻢ ( ﻗﺮار ﺷﺪ داده ، درﺻﺪ زﻧﺪه ﻣ ﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺷﻤﺎرش ﺑﺬرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ داراي ﻧﻘﺎط ﻗﺮﻣﺰ ﻳﺎ ﺻﻮرﺗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ،ﺗﻌﻴﻴﻦﺷﺪ . ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺧﻮاب ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺬرﻫﺎ از ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻫﻮرﻣﻮن و ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻧ ﺷﺪ ﻴﺘﺮوژن دار اﺳﺘﻔﺎده . ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻦ در ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺧﻔﺘﮕﻲ ﺑﺬرﻫﺎ ﻣﻮﻻر 10 -4 از ﻣﺤﻠﻮل ﻣﻴﻠﻲ اﻳﻦ ﻣﺎده اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ . ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت 10-4 ﻧﻴﺘﺮوژن دار ﻣﺤﻠﻮل ﻣﻴﻠﻲ ﻣﻮﻻر ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﻣﻮرد ﮔﺮﻓﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار . ﺑﺮا ي ﺷﻜﺴﺘﻦ اﺛﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺬر) ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺧﻮاب ( ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ از ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي اﺳﻴﺪ و ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن در آب اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ . در ﺗﻴﻤﺎر اﺳﻴﺪاﺑﺘﺪا ﺑﺬرﻫﺎ 45 ﺑﻪ ﻣﺪت دﻗﻴﻘﻪ در اﺳﻴﺪ %98 ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻧﻴﺰ در ، آب ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺎ آب ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪهو ﺑﻘﻴﻪ روال آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﻤﺎر ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺎﻫﺪ اداﻣﻪ . در ﺗ ﻴﻤﺎر ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن اﺑﺘﺪا ﺑﺬرﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت ﺷﺪ 48 ﺳﺎﻋﺖ در آب ﻗﺮار داده ه وﺳﭙﺲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﻤﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺷﺎﻫﺪ درون ژرﻣﻴﻨﺎﺗﻮر ﻗﺮار . ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ آﺑﻲ ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲﺑﺬرﻫﺎاز -4 ﻣﺤﻠﻮل ﻣﻮﻻر 10 ﻣﻴﻠﻲ ﮔﻠﻴﻜﻮل اﺗﻴﻠﻦ ﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده . ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺧﻮاب ﻓﻴﺰﻳﻮﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺬرﻫﺎ از ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﭘﻴﺶﮔﺮﻣﺎدﻫ ، ﻲ و ﭘﻴﺶ ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ . در ﺗﻴﻤﺎر ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎدﻫﻲ ﺑﺬرﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻣﺎه3 در دﻣﺎي 30 25- درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮادو در ﺗﻴﻤﺎر ﭘﻴﺶ ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲﺑﺬرﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻫﻔﺘﻪ2 در دﻣﺎي 5 ﮔﺮ 4 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﻗﺮار فﺗﻪ و ﺳﭙﺲ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ وادار ﺑﻪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲﺷﺪﻧﺪ . آﻧﺎﻟﻴﺰ داده ﻫﺎ :آﻧﺎﻟﻴ داده ﺰ ﻫﺎ ﻣﺤ در ﻴ اﻧﺠﺎم SPSS ﻂ ﺷﺪ .ﻣﻘﺎ ﺑﺮاي ﻳ ﺗ ﺴﻪ اﺛﺮﻣﻘﺎﻳ ﺴﺎت داﻧﻜﻦ د و ﺳﻄﺢ ر آﻣﺎري ﺷﺪ %5 اﺳﺘﻔﺎده .ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎزي داده ﻫﺎ درﺻﺪ ﺗﺠﻤﻌﻲ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺳﭙﺲ ﺟﺬر آن ﺷﺪ ﺑﺠﺰ، ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي زﻳ ﺮ ﻛﻪ ﻃﺒ داده ﻫﺎي ﻴ ﻌﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار Isatis rugulosa, Peteropyrum aucheri , )ﮔﺮﻓﺖ Capparis spinoa Stachys inflate, .( درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ
ﺑﺮاي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ و در ﻫﺮ ﺗﻴﻤﺎر از راﺑﻄﻪ ذﻳﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﺷﺪ : = درﺻﺪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ×100 ) ﺗﻌﺪاد ﻛﻞﺑﺬرﻫﺎ/ﺟﻮاﻧﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﺬرﻫﺎي زده(
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮ اﺳﺎس آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﺖ اﺳﺖ 1 ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺷﻜﻞ اراﺋﻪ ﺷﺪه . ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي 2 ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ اﺳﻴﺪ، و ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻫﻔﺘﻪ، ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻨﻲ داري ﺳﺒﺐ اﻓﺰا ﻳﺶ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬرﻫﺎ ﮔﻴﺎه ﺳﻨﺒﻠﻪ اي ارﻏﻮاﻧﻲ ( Stachys inflata) ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﺎﻫﺪ ﺷﺪﻧﺪ .ﮔﻠﻴﻜﻮل، ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﭘﺮوﭘﻴﻠﻦ , و ﻗﺮار دادن در ﺷﻨﻬﺎي ﻣﺮﻃﻮب ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬرﻫﺎ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ ﺳﻨﺒﻠﻪ ارﻏﻮاﻧﻲ . در ﺳﺎﻳﺮ
ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ و ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮده ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ و ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ . آﺑﻴﺎريﺑﺬرﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ اﺳﻴﺪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ (Capparis ﮔﻴﺎه ﻛﻮر spinosa) ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺷﺪ . درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ و در ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮده و از ﻟﺤﺎظ آ ﻧﺒﻮد ﻣﺎري ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت  د رﺻﺪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲﺑﺬرﻫﺎ (Pteropyrum ﭘﺮﻧﺪ aucheri) ﺑﺪون اﻋﻤﺎل ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﺧﺎص و درﺣﺎﻟﺖ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎﻻ ) ﺣﺪود ﺑﻮد .ﺟﻮاﻧﻪ (%60 زﻧﻲ در ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و ﮔﺮﻣﺎدﻫﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮده وﻟﻲ ﺑﺎ آن ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ﻧﺪاﺷﺖ .درﺻﺪ در ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻨﻲ دار ﭘﺎﻳﻴﻨﺘﺮ از ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد . در دو ﺗﻴﻤﺎر ﺧﺮاﺷﺪﻫﻲ ﺑﺎ اﺳﻴﺪ و ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن در آب درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬرﻫﺎ ﮔﻴﺎه وﺳﻤﻪ ﺗﺎﻟﺸﻲ ( Isatis cappadocica) ﺑﻄﻮر ﻧﺴﺒﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد، اﻣﺎ ﺗﻔﺎوت آ ﻧﺒﻮد ﻧﻬﺎ از ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲ دار . در ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮده و از ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻛﻤﺘﺮ از ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد . ﺑﺬرﻫﺎ اﺳﻜ ﮔﻴﺎه ﻨ ﺑﻨﺪي ﺒﻴﻞ ﻫﻔﺖ ( Calligonum polygonoides) ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ را در ﺗﻴﻤﺎر ﻗﺮار 4 ﮔﺮﻓﺘﻦ در دﻣﺎي درﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت 2 ﻫﻔﺘﻪ ) ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ ﺗﻴﻤﺎر ( و ﺗﻴﻤﺎر ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ داﺷﺘﻨﺪ .ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬرﻫﺎ اﺳ ﻜﻤﺒﻴﻞ در ﺗﻴﻤﺎر ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ اﺳﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻄﻮر ﻧﺴﺒﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد . ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰاﻳﻲ درﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻧﺪاﺷﺘﻪ و درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در آﻧﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ در ﺣﺪ ﺻﻔﺮ ﺑﻮد . ﺗﻴﻤﺎر ﮔﺮﻣﺎدﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ را در ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺧﻮاب (Calligonum comosum) ﮔﻴﺎه اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﺷﻨﺪوﺳﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ . ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮات، ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ، ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن در آب، و ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ اﺳﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻨﻲ داري ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ آن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺎر
ﺷﺎﻫﺪ ﺷﺪﻧﺪ .ﺟﻮاﻧﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰاﻳﻲ در زﻧﻲ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻧﺪاﺷﺘﻪ و درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲدر آﻧﻬﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﻧﺪاﺷﺖ . ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺑﺬرﻫﺎ ﮔﻴﺎه ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ (Fortynia ﺷﺐ ﺑﻮي ﺑﻮد bungei) ﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻒ . ﺗﻨﻬﺎ در ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ، درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲﺑﺬرﻫﺎ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد .ﺑﺬرﻫﺎ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه در ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ . ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ اﺳﻴﺪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﮔﻴﺎه ﺗﻴﺰ (Glaucium ﺷﻘﺎﻳﻖ ﻟﻮب oxylobum) ﮔﺮدﻳﺪ . در ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮده و ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﻧﺪاﺷﺖ . درﺻﺪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ (Iris songarica) ﮔﻴﺎه زﻧﺒﻖ وﺣﺸﻲ ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ) درﺻﺪ3-0ﺑﻴﻦ ( و ﺣﺪاﻛﺜﺮ آن در ﺗﻴﻤﺎر ﺧﺮاﺷﺪﻫﻲ ﺑﺎ اﺳﻴﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ . در ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ، در ﺣﺪ ﺻﻔﺮ درﺻﺪ، ﺑﻮده و ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﻧﺪاﺷﺖ . آﺑﻴﺎري ﺑﺬرﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ اﺳﻴﺪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲﮔﻴﺎه ﻛﺎرواﻧﻜﺶ (Atraphaxis ﺷﺪ spinosa) . درﺻﺪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ و در ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮده و از ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﻧﺒﻮد.

از ﻧﺘﻴﺠ ﮔﻴﺮﻳﻬﺎي ﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ، ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻴﻦ ﺗﻴﻤﺎر ﻣﻮءﺛﺮ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻣﺤﻞ روﻳﺶ، و ﻓﺼﻞ ، ﺑﺬر دﻫﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﻫﺎ . ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﮔﻴﺎﻫﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺐ ﺑﻮي ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ و ﺳﻨﺒﻠﻪ اي ارﻏﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ ﺳ ﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺷﺪ، آﻧﻬﺎ در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻧﻴﺰ در اواﺧﺮ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻣﺮﺣ ﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ، ﺳﺮﻣﺎي زﻣﺴﺘﺎن را در ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺮﻃﻮب ﺳﭙﺮي ﻛﺮده و در ﺑﻬﺎر ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺷﻨﺪوﺳﺖ در ﻋﻮض ﺑﺮﺧﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ دوره ﮔﺮﻣﺎي ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻪ دارﻧﺪ، در ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ و ﮔﺮﻣﺎي ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن را ﺑﺼﻮرت ﺑﺬر ﺳﭙﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ . ﺑﻬﺮﺣﺎل اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻗﺎﻋﺪه ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﻚ و ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﻜﺎر رود و دﻻﻳﻞ ﺧﻮاب ﺑﺬر از ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻤﻬﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده ﺗﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻣﺘﻐﻴﻴﺮ اﺳﺖ . ﺑﺮﺧﻲ از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻔﻲ ﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﻬﺘ داﺷﺘﻨﺪ، ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ در ﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻛﺮد 5 آﻧﻬﺎ از درﺻﺪ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻲ . ﺷ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ اﻗﻠﻴﻤﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ و رﮔﺒﺎري ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﺑﺎران در اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺖ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦﺑﺬرﻫﺎ اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺳﺎزﮔﺎري ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ رﻃﻮﺑﺘﻲ و دﻣ ﺎﻳﻲ درﺻﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ از ﺑﺬرﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺗﺎ درﺻﻮرت اداﻣﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪ رﻃﻮﺑﺘﻲ و ﺣﺮارﺗﻲ ) ﻛﻪ در اﻗﻠﻴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ ( و ﻳﺎ ﺑﺮوز ﺳﺮﻣﺎ و ﮔﺮﻣﺎي ، ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ، ﺗﻨﻬﺎ درﺻﺪ ﻛﻤﻲ از ﺑﺎﻧﻚ ﺑﺬر ﮔﻴﺎه ﺻﺪﻣﻪ ﺑﺒﻴﻨﺪ )Chesson et al., 2004 ( از اﻳﻨﺮو ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺿﻌﻴﻒ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﮔﺎﻫﺎ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ، ﮔﺮﻣﺎدﻫﻲ، ﻫﻮرﻣﻮن، ﻧﻴﺘﺮات و ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن در آب
ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺮاﻳﻂ وﻳﮋه اﻗﻠﻴﻤﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ . ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در ﺑﺬرﻫﺎي ﮔﻮﻧﻪ اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﺷﻨﺪو ﺳﺖ ﻣﻤﻜﻨﺴﺖ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ، آﻣﻮﻧﻴﺎﻛﻲ، ﺑﻌﻀﻲ از اﻧﻮاع ﭼﺮﺑﻴﻬﺎ و آﻟﻜﺎﻟﻮﺋﻴﺪﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از رﺳﻴﺪن ﺑﺬرﻫﺎ ﻣﺎﻧﻊ ﺟﻮاﻧﻪ زدن آﻧﻬﺎ ﻣﻲ .(Dizaji, et.al.,1998) ﺷﻮد اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت در اﺛﺮ ﺧﺸﻚ ﺷﺪن در اﻧﺒﺎر ﻳﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪه و اﺛﺮﻫﺎي ﺳﻮء ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣ دﻫﻨﺪ، ﻲ از اﻳﻨﺮو درﺻﺪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬرﻫﺎ ﮔﻴﺎه اﻳﻦ ﭘﺲ از 3 ﻣﺎه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﺷﺮاﻳﻂ دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻴﺮون )ﮔﺮﻣﺎدﻫﻲ ﺗﻴﻤﺎر (ﻳﺎﻓﺖ اﻓﺰاﻳﺶ . ﺧﺒﺴﺎﻧﺪن ﺑﺬرﻫﺎ ﺷﻨﺪوﺳﺖ اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ 48 در آب ﺑﻪ ﻣﺪت ﺳﺎﻋﺖ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺳﺒﺐ ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺗ ﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎزدارﻧﺪه رﺷﺪ در .(Dizaji, et.al.,1998) ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺬر ﺷﺪه ، و از اﻳﻨﺮو ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲﺑﺬرﻫﺎ ﺷﺪ ي اﻳﻦ ﮔﻴﺎه . در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن اوﻟﻴﻪ ﺑﺬرﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي Baskin & Baskin ) ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ و ﮔﺮﻣﺎدﻫﻲ ﮔﺮدد et al., 1998 .( در ﺑﺮﺧﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬرﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن و ﻳﺎ ﺗﻴﻤﺎر رﻓﻊ ﻧﺸﺪه و ﻣﻤﻜﻨﺴﺖ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﻋﻤﺎل ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮي از ﻗﺒﻴﻞ ﺳﺮﻣﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ، درﺟﻪ ﺣﺮارﺗﻬﺎي ﻣﺘﻨﺎوب، ﺳﻴﻜﻞ ﻫﺎي ﭘﺮﺗﻮ دﻫﻲ، وﺟﻮد ﻧﻤﻜﻬﺎ، ﺷﺴﺘﺸﻮي ﺑﺬرﻫﺎ و ﻳﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ روي ﺑﺬر Haynes ) ﺑﺎﺷﺪ .(ﮔﻮﻧﻪ et al., 1997 در ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﻫﻔﺖ ﺑﻨﺪي، ﺷﺐ ﺑﻮي ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ، و ﺳﻨﺒﻠﻪ اي ،ارﻏﻮاﻧﻲ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ و ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲ دار درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬرﻫﺎ ﮔﺮدﻳﺪ ﻧﺪ . در ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻛﺎرواﻧﻜﺶ، ﻛﻮر، ﺳﻨﺒﻠﻪ اي ارﻏﻮاﻧﻲ و ﺷﻘﺎﻳﻖ ﻟﻮب ﺗﻴﺰ، ﺧﻮاب ﺑﺬر در اﺛﺮ ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ اﺳﻴﺪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪه و درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲﺑﺬرﻫﺎ ﻳﺎﻓﺖ آﻧﻬﺎ اﻓﺰاﻳﺶ . Baskin & Baskin ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ et al., (1998) ﻧﻴﺰ اﺷﺎره داﺷﺘﻪ اﻧﺪ، در آزﻣﺎﻳﺶ اﺳﻴﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي ﮔﺮﻣﺎدﻫﻲ و ﺳﺮﻣﺎدﻫﻲ داﺷﺘﻪ و ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻨﻲ داري ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در ﺑﺬر ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﺷﻨﺪوﺳﺖ و ﮔ اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﻫﻔﺖ ﺑﻨﺪي ﺮدﻳﺪ . ﺑﺎﻻﺧﺮه اﻳﻨﻜﻪ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در ﺑﺬر ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي زﻧﺒﻖ ﺻﺤﺮاﻳﻲ و وﺳﻤﻪ ﺗﺎﻟﺸﻲ در ﺗﻴﻤﺎر اﺳﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺳﺨﺖ ﺑﺬر ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ رﺳﻴﺪن رﻃﻮﺑﺖ و ﻳﺎ اﻛﺴﻴﮋن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ اﻧﺪوﺳﭙﺮم ﻣﻲ ﮔﺮدد . ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳ ﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل درﺻﺪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ درﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺳﻨﺒﻠﻪ اي ارﻏﻮاﻧﻲ، ﭘﺮﻧﺪ، ﻛﻮر و ﺷﺐ ﺑﻮي ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ اﻧﺪ ﺷﺪه . ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راه ﺣﻠﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﻜﺜﻴﺮ اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮد . ﺑﺮاي ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرواﻧﻜﺶ، اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﻫﻔﺖ ﺑﻨﺪي، اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﺷﻨﺪوﺳﺖ، ﺷﺐ ﺑﻮي ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ، وﺳﻤﻪ ﺗﺎﻟﺸﻲ ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﺷﻘﺎﻳﻖ ﻟﻮب ﺗﻴﺰ و زﻧﺒﻖ ،، درﺻﺪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬرﻫﺎ ﺑﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻟﺬا ، ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﺟﺮاﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺑﻪ ﻛﺎر رود.وﺟﻮد ﺑﺎ اﻳﻦ اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑ ﺮاي اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي آﻳﻨﺪه داراي ارزش ﻓﺮاوان ﺑﺎﺷﻨﺪ، و ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻴﻤﺎري را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در آ ن اﺳﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه . ﺑﺎﻻﺧﺮه اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪه، در ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﻫﻔﺖ ﺑﻨﺪي، اﺳﻜﻤﺒﻴﻞ ﺷﻨﺪوﺳﺖ، ﺳﻨﺒﻠﻪ اي ارﻏﻮاﻧ ﻲ، و ﺷﻘﺎﻳﻖ ﻟﻮب ﺗﻴﺰ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ، از اﻳﻨﺮو ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒ از ﻲ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻦ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ ﺳﺒﺐ
اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻧﻴﺰ ﮔﺮدد ) ﻣﺜﺎل آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ (1380) ﺳﻠﻴﻤﻲ و ﻗﺮﺑﺎﻧﻠﻲ، ، ،(1382) ﺷﺮﻳﻔﻲ و ﭘﻮراﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺷﻤﺲ اﺳﻔﻨﺪ آﺑﺎدي و .( (1384) ﻫﻤﻜﺎران.

منبع : ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺮﺗﻊ و ﺑﻴﺎﺑﺎن