بررسي تأثير تنش شوري و كيتوزان بر شاخصهاي جوانهزني بذر دو گياه دارويي مرزه چیست ؟

بررسی تأثیر تنش شوری و کیتوزان بر شاخصهای جوانهزنی بذر دو گیاه دارویی مرزه چیست ؟

بادرشبي ( ( و مرزه تابستانه L.) Satureja hortensis L.)
از گياهان دارويي و معطر به منظور مطالعه اثر تنش ، مهم هستند كه اسانس آنها در صنايع داروسازي و غذايي مورد استفاده قرار ميگيرد. اين پژوهش شوري و كيتوزان بر شاخصهاي جوانهزني بذور گياهان دارويي مرزه تابستانه و بادرشبي، انجام شد. براي بررسي اثر تيمارهاي دسيزيمنس بر متر( بر جوانهزني بذور اين دو ٦ و ٤ درصد( و شوري )در سه سطح صفر، ٢ و ١ ، كيتوزان )در سه سطح صفر دو آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه كامﻼ تصادفي با سه تكرار در آزمايشگاه فيزيولوژي دانشكده كشاورزي ،گياه درصد، موجب ٢ كاربرد كيتوزان ، به اجرا در آمد. يافتههاي حاصل از اين پژوهش نشان داد ١٣٩٣ دانشگاه كردستان در سال حصول باﻻترين مقادير سرعت و درصد جوانهزني گياهان دارويي بادرشبي و مرزه تابستانه گرديد، اما با افزايش سطوح تنش درصد، اثر افزايشي بر صفات طول ريشهچه، طول ساقهچه، ٢ و ١ شوري، صفات نامبرده كاهش يافتند. كاربرد سطوح كيتوزان وزن تر و خشك ساقهچه و ريشهچه در شرايط تنش شوري داشتند، بهطوريكه، مطلوبترين برهمكنش بين تيمارها براي دسيزيمنس بر متر تنش شوري بود. ٦ درصد در سطح ٢ صفات ذكر شده در هر دو گياه مربوط به كاربرد كيتوزان گياهان دارويي .(Omidbeigi, 2005) بسياري از داروها ميباشند تنشهاي غير زنده مانند خشكي، شوري و حدود نهايي دما بهعنوان محدودكنندههاي مهم توليد محصول شناخته Boyer, 1982; Mohamadizadeh ) شدهاند et al., (. شوري پس از خشكي از مهمترين و متداولترين 2014 تنشهاي محيطي در سطح جهان و از جمله ايران است .( شوري سبب Hassani and Omidbeigi, 2002) هيدروليز آنزيمي مواد ذخيرهاي بذور و ساخت بافتهاي Hosseini and ) جديد با استفاده از مواد حاصل ميشود در غلطتهاي باﻻ، مانع ،(Rezvani Moghadam, 2006 جوانهزني شده و در غلظتهاي پايينتر باعث القاء خواب در بذر ميگردد، همچنين با كاهش پتانسيل اسمزي، جذب آب را كاهش داده و فرايندهاي متابوليكي را Mohamadizadeh ) دستﺨوش تغيير ميسازد et al., .( بر اساس يافتههاي پژوهشگران، تنش شوري، 2014 شاخصهاي جوانهزني را در زيره و سنبلالطيب و بابونه )Ebadi almas ( كاهش داده است. et al., 2013 درحاليكه كاربرد تيمارهايي مانند ساليسيليك اسيد، پلي آمين و كيتوزان موجب بهبود جوانهزني بذور گندم در Maghsoudia and ) شرايط تنش شوري ميگردد Arvin, 2010(. كيتين يكي از فراوانترين پليساكاريدهاي موجود در طبيعت ميباشد .اين ماده، تركيب اصلي ديوارههاي سلولي برخي جانوران از جمله خانوادههاي خرچنﮓ مانند ميگو، خرچنﮓ و خرچنﮓ خاردار، حشرات، پاتوژنهاي گياهي و Babel and ) ميكروارگانيسمها را تشكيل ميدهد (. كيتوزان يك پليساكاريد Kurniawan, 2003 گلوكوزامين مشتق شده از كيتين است، در كشاورزي از كيتوزان براي پوشش دادن بذر، برگ و ميوه استفاده Devlieghere ميشود – (. همچنين به et al., 2004) عنوان كود و در كنترل آزادسازي تركيبات شيميايي سموم و تحريك جوانهزني و رشد گياه بهكار ميرود (. كيتوزان با تامين Sukwattanasinitt et al., 2001) كربن براي ميكروارگانيسمهاي خاك، در تسريع روند تبديل مواد آلي به ماده معدني و تسهيل سيستم ريشه گياهان براي جذب مواد غذايي بيشتر از خاك نقش مهمي دارد و پس از آنكه توسط باكتريهاي موجود در
خاك تجزيه شد از طريق ريشه جذب ميشود و آنزيم Brian ) كيتيناز توسط ريشه ترشح ميشود et al., ( به عﻼوه 2004; Somashekar and Richard, 1996 كاربرد كيتوزان، مقاومت به بيماريها را افزايش ميدهد و با افزايش غلظت جيبرليك اسيد (Guan et al., 2009) و ايندول استيك اسيد در بذرها، ميزان جوانهزني (GA3) (Zhou را باﻻ ميبرد . بر اساس نتايج et al., 2002) تحقيقات، كيتوزان، سرعت جوانهزني بذور گياهان دارويي ، اسفرزه و باميه (Mahdavi and Rahimi, 2013)زنيان ) Jaybhay ( را در شرايط تنش شوري et al., 2010 افزايش داد. Dracocephalum moldavica بادرشبي L.)( ( با نامهاي Lamiaceae) متعلق به خانواده نعنائيان بومي ، گياهي علفي ، فارسي بادرشبو، بادرشبويه و شاطرا اين ، آسياي مركزي و اهليشده در مركز و شرق اروپاست جنس ، ٨ گونه علفي و درختچهاي و در ايران ٤٥ در دنيا گونه گياه علفي يكساله و چندساله معطر دارد كه برخي .(Mozaffarian, 2003) گونهها انحصاري ايران هستند اسانس اين گياه خاصيت ضد ويروسي و ضد باكتريايي در آن، ٢ GC/MS و ١GC تركيب به روش ٦٦ دارد و از ٥ و ژرانيول ،٤ ژرانيال ،٣ شناسايي شده كه ژرانيل استات Elhami ) اصليترين تركيبهاي شناخته شده آن هستند ( .گياه دارويي مرزه تابستاني نيز با نام علمي et al., 2007 )Satureja hortensis L. ( يكي ديگر از گياهان دارويي ( است كه بيش Lamiaceae) متعلق به خانواده نعنائيان Barzegar ) گونه آن در شرق مديترانه ميرويد ٣٠ از (. اندام هوايي اين گياه نيز سرشار and Rahmani, 2006 جزء تركيبات ٧ و تيمول ٦ از اسانس ميباشد كه كارواكرول اصلي آن معرفي شده و بر خواص ضد ميكروبي آنها Lahoogi ) تﺄكيد شده است (. با توجه به et al., 2010 حساس بودن بذور گياهان دارويي و نياز به مراقبت و حمايت بيشتر جهت جوانهزني آنها بهويژه در شرايط تنش، هدف از اين تحقيق بررسي تﺄثير سطوح كيتوزان و  تنش شوري روي صفات جوانهزني دو گياه دارويي مرزه تابستانه و بادرشبي ميباشد.

منبع : علوم و تحقيقات بذر ايران