با گونه آفتاب پرست بیشتر اشنا شویم
منشاء و تنوع گونهها
گونههای مختلفی از آفتابپرست وجود دارند که زیستگاه بومی بسیاری از آنها یمن، عربستان سعودی، ماداگاسکار و مناطق شرقی آفریقاست. محبوبترین آفتابپرستهایی که بهعنوان پت نگهداری میشوند آفتابپرست محجبه، آفتابپرست پلنگی و آفتابپرست جکسون هستند.
بسته به جنسیت و گونه، این حیوانات ممکن است تا حدود ۶۰ سانت طول داشته باشند و ۱ تا ۱۲ سال عمر کنند.
این حیوانات در حدود ۵ ماه به بلوغ جنسی میرسند. مسلماً آفتابپرستهایی که در شرایط ایدهآل، با رژیم غذایی مناسب و مراقبتهای دامپزشکی نگهداری شوند عمر طولانیتری خواهند داشت.
بعضی از گونههای این حیوان از آبوهوای خشکتری هستند، مانند آفتابپرست محجبه، و بعضی دیگر از مناطق گرمسیری و استوایی هستند. بنابراین جهت به عمل آوردن مراقبتهای لازم از آفتابپرست خود، تحقیقات کافی درمورد گونهاش انجام دهید.
شاید متوجه یکسری از ویژگیهایی که باعث منحصربهفرد بودن آفتابپرست میشوند شده باشید. آنها دمی پرانتزی و پاهای داکتیلی دارند که یعنی انگشتهایشان در هر پا مقابل هم قرار گرفته است (مانند پای پرندگان).
چشمان بزرگ و برجستهی آنها هرکدام مستقل عمل میکند که به آنها اجازه میدهد کاملاً مراقب شکارچیها باشند و طعمه یا غذایشان را بگیرند. و البته اینکه آنها بسته به احساسات و وضعیت سلامتیشان، میتوانند رنگ عوض کنند.
رنگشان میتواند الگوهای متنوعی داشته باشد و شامل سایههایی از سبز، سفید، آبی، قرمز، زرد، قهوهای، نارنجی، بنفش و مشکی باشد.
محل نگهداری
قفس آفتابپرست باید به اندازهای بزرگ باشد که او بتواند تحرک کافی داشته باشد و یک “زمین بازی” سهبعدی از شاخههایی با قطرهای مختلف و برگهایی بهعنوان پوشش را در خود جای دهد.
طول قفس باید از عرض آن بیشتر باشد و از موادی درست شده باشد که بهآسانی قابل تمیز کردن هستند. قفس را در قسمتهای سرد و شلوغ خانه قرار ندهید.
در مورد شاخ و برگ مورد استفاده هم، میتوانید از شاخ و برگ درخت انجیر و پتوس استفاده کنید چون به راحتی در دسترس هستند.
شاخههای چوبسخت برای استفاده بهعنوان زیرپایی مناسب هستند؛ حواستان باشد که از شاخههای درختان مرطوب و ضعیف مانند درخت کاج را استفاده نکنید. در داخل قفس پوشش مناسبی برای آفتابپرستتان فراهم آورید تا حس کند که مخفی شدهاست.
نور طیف UV-B (فرابنفش)
شاید رایجترین اشتباه کسانی که به تازگی مسئولیت نگهداری از آفتابپرست را برعهده میگیرند این است که متوجه وابستگی محض آفتابپرستها به طول موجهای خاصی از نور، نیستند.
آنها نیازمند 12 ساعت در روز قرار گرفتن در معرض طیف نور UV-B هستند. این طیف نوری (۲۹۰ تا ۳۳۰ نانومتر) را میتوان از طریق لامپهای مخصوص یا نور طبیعی فیلتر نشده خورشید (که بهترین منبع است) فراهم آورد.
لامپهایی که به طور خاص، روی آنها نوشته شده است که 5% یا مقدار بیشتری از طیف نوری فرابنفش یا UV-B را فراهم میکنند باید برای آفتابپرستهایی که در داخل نگهداری میشوند استفاده گردند.
بدون در نظر گرفتن اینکه آفتاب پرست ها چقدر غذا میخورند، بدون این طیف نوری نمیتوانند به خوبی از کلسیم درون بدن خود استفاده کنند، .
این وضعیت که بیماری متابولیک استخوان یا هیپرپاراتیروئیدیسم تغذیهای ثانوی نامیده میشود، دلیل شماره یک مرگ و میر یا نقص رشدی آفتابپرستهای خانگی است.
توجه داشته باشید که بیشتر شیشههایی که برای پنجرهها استفاده میشوند اشعه ماوراءبنفش را مسدود میکنند. باید بدانید که لامپهای UV-B به طورکلی تنها به مدت 6 تا 8 ماه خوب هستند و پس از این مدت نور مرئی اما بدون طیف فرابنفش تولید میکنند بنابراین این لامپها را باید پس از 6 ماه استفاده تعویض کرد.
گرمایش
خزندگان اکوترمیک هستند و به منابع خارجی گرما برای انجام فرآیندهای متابولیک خود احتیاج دارند.
برای هضم، تولیدمثل و تغذیه لازم است که بدنشان دمای خاصی داشته باشد. یک آفتابپرست بهطور میانگین در طول روز به دمای 25 تا 30.5 درجه سانتیگراد و در طی شب به دمای 18 تا 33 درجه سانتیگراد احتیاج دارد. میتوانید برای گرم کردن آفتابپرست از لامپهای رشتهای 50-75 وات یا لامپهایی حرارتی که استفاده کنید و آنها را 30 تا 60 سانتیمتری دیوارهی قفس قرار دهید.
باید چندین شاخهی افقی در قفس باشند تا حیوان بسته به نیازش به منبع گرما نزدیک یا از آن دور شود. لامپهای قرمز و هیترهای سرامیکی را میتوانید 24 ساعته استفاده کنید.
سنگهای حرارتی یا دیگر انواع هیتر که زیر قفس یا پایین آن تعبیه میشوند، توصیه نمیشوند. با گذاشتن دماسنج در نقاط مختلف قفس میتوانید دما را براحتی تحت نظر داشته باشید. بهطورکلی خزندهشناسان کمی دما و چرخههای نور را در ماههای زمستانی کاهش میدهند.
آب و رطوبت
آفتابپرستها از قطرات آبی که روی اشیای اطرافشان (معمولاً برگها) نشستهاند تغذیه میکند.
رایجترین راه فراهم کردن این قطرات استفاده از سیستم قطرهچکان است. این سیستم را میتوانید به راحتی با سوراخ کردن ته یک سطل یا ظرف و محفظه ها انجام دهید، به گونهای که هرچند ثانیه یا چند دقیقه یکبار یک قطره آب از آن خارج شود و روی برگهای داخل قفس بیفتد.
یک ظرف کوچکتر هم باید داخل قفس آفتابپرست و زیر سیستم قطره چکان قرار بگیرد تا آبی که از برگها سر میخورد را جمع کند. بهعنوان یک راهحل کوتاهمدت میتوانید مکعبهای یخ را بالای قفس قرار دهید تا به تدریج ذوب شوند.
میتوانید از سیستمهای آبیاری قطرهای یا دستگاههای مهپاش تجاری هم استفاده کنید. حواستان باشد که مهپاشیدن به خود حیوان میتواند برای او استرس آفرین باشد.
رطوبت قفس آفتابپرست باید با محیط بومی او مطابقت داشته باشد و روزانه کنترل شود. نیاز متوسط به رطوبت بین گونههای مختلف ۵۰ تا ۷۰ درصد است.
رژیم غذایی
آفتابپرستها اغلب گوشتخوار هستند که یعنی از حشرات و دیگران حیوانات تغذیه میکنند.
آنها میتوانند انواع حشرات را بخورند اما در اسارت اغلب از جیرجیرک تغذیه میکنند. با این حال جیرجیرک نباید بیشتر از ۵۰ درصد رژیم غذایی را تشکیل دهد و مهم است که آفتابپرست رژیم غذایی متنوعی داشته باشد.
میتوان علاوه بر غذاهای تجاری و مخصوص، به آفتابپرستها سبزیجاتی با برگ تیره (کولارد، کلم پیچ، برگ قاصدک و برگ خردل)، جو دوسر، بروکلی، یونجه و دیگر سبزیجات و میوهها را داد.
توصیه میشود که پودر مکمل کلسیم هم به رژیم غذایی جیرجیرک اضافه کنید. باید مطمئن شوید که جیرجیرکهایی که میخواهید به آفتابپرست بدهید غذا خورده باشند، به همین منظور هرازگاهی پودر مکمل کلسیم را روی جیرجیرکها بپاشید.
دیگر حشرات و لاروها مانند کرم مومی، کرم خاکی، کرم ابریشم، ملخ، مگس و غیره نیز باید محض تنوع غذایی به آفتابپرست داده شوند.
با استفاده از تورهای مخصوص میتوانید در صورت داشتن حیاط یا چمن، حشرات مختلف را به دام بیندازید.
از سوسکها و تغذیه مداوم سوسک زرد آرد پرهیز کنید چراکه آنها به راحتی هضم نمیشوند.
توصیه میشود که یا با دست به آفتابپرست غذا دهید یا تمام غذایش را در کاسه های مخصوص بریزید تا حیوان کاسه را بهعنوان منبع غذا بشناسد.
شاخهای هم نزدیک کاسه قرار دهید تا آفتابپرست بهراحتی بتواند به غذاها دسترسی داشته باشد.
بعضی آفتابپرستها سبزیجات هم میخورند (برگهای گوشتی و تیره بهترین هستند) و شما میتوانید آنها را خرد کنید و در کنار حشرات در یک ظرف بریزید.
آفتابپرستهای بالغ یک بار در روز و آفتابپرستهای جوانتر به چند بار غذا خوردن در طی روز احتیاج دارند. تا جاییکه حیوان میتواند در یک وعده غذا بخورد برایش غذا بگذارید و حشرات را طولانی مدت در قفس رها نکنید.
بستر
بستر چیزی است که در کف قفس استفاده میکنید.
بهترین بستر برای آفتابپرستها روزنامهی صاف است (ارزان، قابل بازیافت و به آسانی دورریختنی). اگر از بسترهای خردهریز یا طبیعی استفاده میکنید از این موارد اجتناب کنید: بستر تهیهشده از ذرات ریز (شن، خاک گربه، …)، خرده چوب سرو، ماسه و سنگریزه، ذرت و بسترهایی که رطوبت اضافی در خود نگه میدارند. وجود رطوبت در بستر میتواند باعث رشد باکتری و قارچ شود.
عوامل استرسزا
استرس یکی از عوامل لطمه زننده به سلامتی آفتابپرستهاست. از عوامل رایج استرسزا میتوان به این موارد اشاره کرد:
وجود آفتاب پرستی دیگر در قفس، دست زدن به حیوان، سروصدا، رفتوآمد یا حرکت بیش ازحد خارج از قفس، دمای نامناسب یا تغییر در محیط.
باید به خاطر داشت که این گونهها حیواناتی اهلی نیستند، حتی اگر پرورشی باشند بازهم در ذهنشان حیواناتی وحشی هستند.
اگر آفتابپرست را در دست گرفتهاید آن را به نمایش نگذارید و اجازه ندهید افرادی دیگر آن را نگه دارند یا به آن دست بزنند. خیلی با ملایمت او را از قفسش بیرون بیاورید.
بیماریها
به مانند انسانها و دیگر حیوانات، آفتابپرستها هم ممکن است به دلایل مختلفی بیمار شوند.
آنها نسبت به عفونتهای باکتریایی، قارچی و ویروسی حساس هستند و میتوانند به انگلهای مختلف نیز دچار شوند. با تمیز نگه داشتن قفس، برداشتن روزانهی حشرات خورده نشده و پرهیز از ارتباط آفتابپرست خود با آفتابپرستی دیگر میتوانید از این بیماریها اجتناب کنید.
اگر آفتابپرست دیگری در منزل دارید، باید آفتابپرست جدید را حداقل ۱ تا ۳ ماه قرنطینه کنید تا از انتقال احتمالی بیماری به آفتابپرست دیگرتان جلوگیری شود.
آفتابپرستها به بسیاری از مواد سمی و شیمیایی موجود در محیط حساس هستند و باید به دور از مواد پاککنندهی خانگی و افشانهها و غیره نگهداری شوند.
همانند خزندههای دیگر باید پس از دست زدن به آفتابپرست یا وسایل داخل قفسش دستهایتان را بشویید چراکه برخی بیماریها از این طریق منتقل میشوند (مثلاً عفونت سالمونلا)، اما با رعایت بهداشت این خطر برطرف میشود.
دیگر مشکلاتی که در آفتابپرستها دیده میشوند عبارتند از احتباس تخم؛ نارسایی اعضای بدن (مخصوصاً کلیه و کبد)؛ سرطان؛ شکستگی استخوان به دلیل کمبود ویتامین دی، کلسیم یا اشعه فرابنفش.
مراقبتهای پیشگیرانه
آفتابپرست را باید هر ۶ الی ۱۲ ماه برای چکاپ نزد دامپزشک ببرید. به علاوه، دامپزشک باید سالانه آزمایش مدفوع انجام دهد تا در صورت وجود انگلهای دستگاه گوارش داروی مناسب تجویز کند.
توصیه میشود که برای چک کردن بیماریهای داخلی نیز هر ۱ الی ۳ سال یکبار آزمایش خون انجام دهید. اگر هر گونه نگرانی درمورد مراقبت از آفتابپرست خود دارید، با دامپزشکتان مشورت کنید
منبع : petpezashk.com