اهمیت و ضرورت و بیان مساله

اهمیت و ضرورت و بیان مساله

اهمیت و ضرورت این تحقیق ، اهمیت برنامه ریزی راهبردی برای سازمان هاست . اهمیت و ضرورت برنامه ریزی راهبردی در سازمان های امروزی بر کسی پوشیده نیست . برنامه ریزی راهبردی را کوششی نظام یافته برای اجرای راهبرد های اصلی سازمان و به کارگیری ان برای تحقق مقاصد سازمان می دانند.

در فضای مفهومی تحلیل راهبردی ، میتوان به سه معرف اصلی اشاره کرد که عبارتند از : ترسیم اهداف ، شناخت امکانات و ارایه بهترین شیوه اجرا  .

ترسیم اهداف ، اولین گام در تدوین مدیریت راهبردی سازمان است لذا هر چقدر که اهداف و ماموریت های سازمان واضح تر ، زمانمند تر ، قابل دستیابی تر و واقع گرایانه تر ترسیم شده باشند ، تعیین راهبرد و برنامه ریزی جهت دستابی به اهداف سازمانی اصولی تر خواهند بود . به عبارتی بدون ترسیم اهداف سازمان ، امکان ایجاد مدیریت راهبردی در سازمان وجود نخواهد داشت و بدون راهبرد و مدیریت رهبردی نیز سازمان برای دستیابی به اهدافش موفق نخواهد شد.

از این روی ترسیم اهداف راهبردی نظام تخبگانی ، اولین گام در تدوین مدیریت راهبردی نظام نخبگانی است که مسیر راه اینده و راهبردی های عبور از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب را تعیین خواهند کرد .

از طرف دیگر از انجا که مخاطب این برنامه ریزی راهبردی ، نخبکپگان هستند ؛ ضرورت دیگر این تحقیق ، ضرورت توجه به امور نخبگان و سیاست گذاری و برنامه ریزی برای انها به عنوان پیشتازان رشد و پیشرفت و سرمایه های انسانی جوامع است .

با گذشت حدود 5 سال از تاسیس بنیاد ملی نخبگانی به عنوان رکن اصلی نظام نخبگانی ، نهاد مذکور نه تنها در دستیابی به بسیاری از اهداف سازمانی خود در رابطه با نخبگان ناکام مانده است ، بلکه همچنان شاهد مسائل و مشکلات جدی در زمینه نخبگان هستیم . به عنوان نمونه یکی از این مسائل ، چالش  های مهاجرت نخبگان به کشور های توسعه یافته و ماندگاری ان ها در این کشور ها است . امار ها حاکی از این است که در سال های اخیر نرخ مهاجرت نخبگان و میل ماندگاری نخبگان در کشور های توسعه یافته ،  برای مسولین بسیار نگران کننده خواهد بود ، زیرا در بلند مدت ، سرمایه های انسانی خود را از دست خواهیم داد و انی پدیده سبب از دست رفتن اثر گذاری نخبگان در جامعه و هدر رفتن سرمایه گذاری های کشور در توسعه اجتماع نخبگانی می شود .

بخشی از مشکلات و مسائل نخبگان ناشی از کاستی های عملکرد بنیاد ملی نخبگان طی این سال ها بوده و بخشی دیگر به عملکرد ضعیف سایر دستگاه های اجرایی مرتبط با امور نخبگانی بر می گردد ؛ از این روی تاکید مقاله حاضر تنها بر بنیاد ملی نخبگان نبوده بلکه سعی شده است اهداف راهبردی کل نظام نخبگانی استخراج گردد.

به منظور حل مسائل و مشکلات نخبگان و با تاکیدی که رهبر معظم انقلاب طی دهه های اخیر همواره بر لزوم شناسایی ، حمایت ، حفظ و نگهداری نخبگان داشته اند ، ضرورت انجام پژوهشی با عنوان تدوین اهداف راهبردی نظام نخبگانی از منظر مقام معظم رهبری احساس شد .باشد تا با استخراج و تدوین این اهداف ، نظام نخبگانی بتواند با برنامه ریزی دقیق و اصولی ، راهبردی های مناسبی برای خروج از وضعیت موجود و حرکت به سمت وضعیت مطلوب در رابطه با مدیریت امور نخبگان کشور تدوین و اجرایی کند و بتواند با اتخاذ رویکرد مدیریت راهبردی ، از منابع موجود به بهترین نحو به منظور دستیابی به اهداف راهبردی ان نظام استفاده نماید.

پس از انجایی که شرط بقای سازمان ، تفکر اینده نگر و راهبردی است ، ضروری است که در گام نخست ، اهداف راهبردی نظام نخبگانی به خوبی ترسیم شود  ؛ از این روی هدف تحقیق حاضر عبارت است از بررسی اهداف رهبردی نظام نخبگانی در اندیشه مقام معظم رهبری .

در این مقاله فرایند تدوین اهداف راهبردی با رویکری بالا _ به _ پایین و با هدف ترسیم وضعیت مطلوب نظام نخبگانی از منظر مقام معظم رهبری انجام شده است  .

یکی از گام های اساسی در تعیین ارکان جهت ساز هر سازمان ، تدوین اهداف در راستای چشم انداز تعریف شده ان سازمان است . این هدف گذاری در سطح کلان به منظور شفاف کردن مسیر نیل به چشم انداز انجام می گیرد . در حقیقت اهداف مذکور ، پاسخگوی این پرسش اساسی است که برای رسیدن به چشم انداز در افق زمانی تعیین شده به چه مقاصدی باید دست یافت ؟ با تعیین این اهداف ، کنشگران دخیل در نظام توسعه ، اهداف بلند مدتی را دنبال می کنند و در نتیجه برنامه ریزی ها ، تصمیم گیری ها و فعالیت های خود را بر اساس ان به صورت دقیق تر و با جزییات بیشتر انجام می دهند .

در روش شناسی پیشنهادی برای تدوین اسناد توسعه ، تدوین اهداف با دو رویکرد بالا به پایین به بالا صورت می پذیرد . رویکرد بالا به پایین رویکردی هدف محور است که به دنبال ترسیم اینده ی مطلوب برای توسعه است ، در مقابل رویکرد پایین به بالا ، نگاهی مسئله محور به توسعه دارد .

یکی از  روش های تدوین اهداف کلان سازمان ها ، دریافت نظرات خبرگان هم راستا با چشم انداز و اصول ارزشی ان سازمان است . اهداف کلان ؛ راهنما های توسعه در سایر مراحل خواهند بود . بنابراین اهداف اولیه طراحی شده ، برای نهایی شدن نیازمند تایید دوباره افراد متخصص هستند . اجرای این مرحله به کاهش خطای ناشی از بازنویسی و پالایش اهداف توسط تحلیل گران کمک میکند . شکل زیر مراحل گرافیکی تدوین اهداف کلان را به طور خلاصه نمایش می دهد :

در پژوهش حاضر سعی شده با استفاده از ارا و نظرات مقام معظم رهبری به عنوان فردی خبره و صاحب نظر در حوزه نخبگان ، اهداف راهبردی نظام نخبگانی ترسیم شود . لذا چارچوب نظری این پژوهش عبارت است از نظریات معظم له پیرامون اهداف راهبردی نظام نخبگانی که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته و یافته های تحقیق ذیل ان تحلیل شده است .

مقام معظم رهبری در دیدار هایی که با نخبگان و استعداد های رتر ، اساتید دانشگاه ها ، دانشجویان و همچنین مسولئین بنیاد ملی نخبگان وزارتین مرتبط با نخبگان و استعداد های برتر و سایر دستگاه های مرتبط با امور نخبگان داشته اند ، در خلال بیانات شان به ترسیم اهداف راهبردی نظام نخبگانی پرداخته اند .

نخستین هدف راهبردی که معظم له همواره در دیدار هایی که با مسئولین نظام نخبگانی داشته اند ، مورد تامید قرار داده اند ؛ شناسایی صحیح و به موقع نخبگانی از سنین پایین تر است . ایشان همچنین معتقدند که معیار ها و شاخص های شناسایی نخبگان در گروه های مختلف ( علوم انسانی ، فنی ، _ مهندسی ، هنر ، علوم پزشکی ، علوم پایه و ….) متقاوت خواهند بود و نخبگان را نباید با شاخص های واحدی شناسایی کرد .

علاوه بر این موارد ، مقام معظم رهبری معتقدند که در شناسایی نخبگان بایستی به مخاطرات این شناسایی نیز توجه کرد ، از جمله این مخاطرات ، سوء استفاده دشمنان از نخبگان شناسایی شده در داخل کشور است . از این روی در این زمینه باید نهایت احتیاط و رعایت ملاحظات امنیتی مد نظر مسئولین قرار گیرد . پس از شناسایی صحیح و به موقع نخبگان ، نوبت به هدایت و پرورش ان ها خواهد رسید . ایشان در این رابطه به لزوم نخبه پروری و پرورش استعداد ها از مرحله استعداد تا نخبگی تاکید دارند.

در کنار شناسایی و هدایت ، نخبگان نیاز به حمایت و پشتیبانی نیز دارند ، مقام معظم رهبری در این خصوص پشتبانی معنوی را مهم تر از پشتیبانی فرصت افرین از نخبگان تاکید کرده اند . د رسند راهبردی کشور در امور نخبگان نیز بر لزوم پشتیبانی فرصت افرین از نخبان تاکید شده و منظور از ان حمایت ها و پشتیبان یهایی از اجتماعات نخبگانی است که اولا به جای حمایت از افراد و گروه ها ، معطوف به زمینه سازی برای فعالیت ان ها در جهت حل مسائل و پیشبرد اهداف نظام جمهوری اسلامی باشد و ثانیا به صورتی است که مستلزم تلاش افراد و گروه ها در انجام فعالیت های نخبگانی باشد .

هدف راهبردی دیگر نظام نخبگانی در اندیشه رهبری ، تکریم و الگو سازی از نخبگان است . ایشان در این خصوص معتقد به الگو سازی از نخبگان عرصه های مختلف در جامعه هستند .

معظم له معتقدند که در کنار الگو سازی ، نخبگان بایستی مورد تکریم نیز قرار گیرند . به زعم ایشان در این زمینه نیازمند فرهنگ سازی عمومی در جامعه هستیم ، به گونهای که تکریم نخبگان به فرهنگ و عرف عمومی تبدیل شود که در نهایت منجر به ایجاد احساس امیدواری رضایت و افزایش انگیزه فعالیت در انان گردد . هدف راهبردی دیگر نظام نخبگانی در اندیشه رهبری ، ایجاد زمینه اثر گذاری نخبگان در عرصه های مختلف اجتماعی فرهنگی و بین المللی است . مقام معظم رهبری اثر گذاتری نخبگان را به عرصه های علمی محدود ندانسته و معتقدند که نخبگان باید در تمام عرصه های خانوادگی ، اجتماعی و حتی بین المللی اثر گذار باشند .

منبع : qzparadise.ir