انواع آفات کشاورزی را نام ببرید ؟
آفات رایج در محصولات کشاورزی چیست؟
آفات رایج در محصولات کشاورزی چیست؟
هر حیوان، حشره یا هر عامل پاتوژنی که برای محصولات کشاوزی مضر باشد و باعث تخریب و از بین رفتن آنها شود، در صنعت کشاورزی و باغداری آفت شناخته میشود. مثلا، یک فیل در زیستگاه طبیعی خود آفت به شمار نمیآید اما هنگامی که محصولات کشاورزی را زیر پا له میکند، آفت خواهد بود. آفات کشاورزی نه تنها میتوانند باغها و زمینهای کشاورزی را خراب کنند، بلکه میتوانند محصولات کشاورزی اعم از سبزیحات و میوههایی را که به منظور تغذیه صدها نفر کاشته شدهاند را از از بین ببرند. طبق دادههای سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد، تلفات سالانه ناشی از انواع آفات کشاورزی در سراسر جهان تقریباً ۲۰-۲۵ درصد از تولیدات بالقوه محصولات غذایی جهان را تحت تاثیر قرار میدهد. برای همین شناخت آفات رایج در محصولات کشاورزی و بهکارگیری راههای ایمن و اصولی برای مقابله با آنها برای کشاورزان و باغداران بسیار مهم است. مخصوصا اینکه این روزها کشاورزی ارگانیک یعنی بدون استفاده از سموم شیمیایی و صنعتی بسیار پرطرفدار شده است.
جهانگردی آفتهای کشاورزی آنها به مشکلی پاندمیک تبدیل کرده است.
توزیع آفات محصولات زراعی و تشکیل مجموعهای از گونهها در آگروبیوسنوزها مستقیماً به تغییر شرایط محیطی و انعطافپذیری اکولوژیکی این گونهها بستگی دارد. درواقع هر گونه از آفتها قلمرو خاص خود را دارند و تقریبا منطقه آسیب به محصولات و زیستگاه آنها متمایز است. این مرزبندیها هم عمدتا توسط شرایط آبوهوایی، موقعیت کوهها و دریاهای بزرگ، وجود گیاهان مناسب برای مصرف و برخی عوامل دیگر تعیین میشود. هرچند آفتهایی مثل حشرات میتوانند با بذر، مواد کاشت و … وارد محدوده مصنوعی یا ثانویه شوند و قلمروی تازهای برای خود دستوپا کنند. مثلا سوسکهای ژاپنی فعلا در آفریقا آفت محسوب نمیشوند، اما هنگامی که در سال ۱۹۱۶ به نیوجرسی وارد شدند، مشکلات عمدهای برای کشاورزان در شرق ایالات متحده بهوجود آوردهاند.
البته مواردی مثل استفاده بيش از حد و غیراصولی از زمينهای زراعی، كشت نباتات اصلاح شده، وارد كردن محصولات كشاورزی همراه با آفت، تغذيه نامناسب گياه از زمين و عدم اجراب عمليات اگرو تكنيكی صحيح و … همه به رشد و گسترش آفتها در زمینهای کشاورزی و باغات دامن میزنند.
آفتهای زراعی چگونه طبقهبندی میشوند؟
برخی از آفات محصولات زراعی اغلب خود را به اندامهای خاصی از گیاهان محدود میکنند. یعنی آفات ریشه، ساقه، برگ، جوانه، گل و میوه وجود دارد. یکی دیگر از ویژگیهای مهم گونههای مختلف آفتهای زراعی، انتخاب آنها برای تخریب و حمله به گیاه نسبت به سن و شرایط فیزیولوژیکی اندام گیاه است: به عنوان مثال، شتهها ترجیح میدهند از بافتهای جوان تغذیه کنند، و حلزون آلبالو بافتهای بالغ گیاه را از بین میبرد.
بهصورت کلی گونههای متنوع و پرشمار آفتهای زراعی در این چند دسته طبقهبندی میشود:
- بندپايان و حشرات مثل كنهها و شپشک
- ميكروارگانيسمهایی مانند قارچها، ويروسها، باكتریها، نماتدها و پروتوزوئرها
- جوندگانی مثل موش و خرگوش
- نرمتنان (حلزون و ليسك)
- علفهای هرز
حشرات و بندپایان اصلیترین عامل تخریب محصول کشاورزی
انواع حشرات شامل ملخها، جیرجیرکها، سوسکها بیشترین آمار را در آسیبرسانی به محصولات کشاورزی دارند. ویژگیهای بیولوژیکی خاص، فراوانی گونهها، باروری زیاد و تولید مثل سریع، این دسته از آفتهای کشاورزی را به یک تهدید جدی برای مزارع و باغات تبدیل کرده است. اساسا حشرات و کنههای گیاهخوار به چند فاژ تقسیم میشوند که هرکدام از گیاهان خانوادههای مختلفی تغذیه میکنند: الیگوفاژها، که از گیاهان گونههای مختلف از یک خانواده تغذیه میکنند و مونوفاژها که به طور عمده تنها از گیاهان یک گونه خاص تغذیه میکنند.
ملخها
ملخها در صنعت کشاورزی واقعا بدنام هستند. قدمت این آفات به سال ۲۰۰۰ قبل از میلاد مسیح برمیگردد و امروزه تقریباً تهدیدی برای هر نوع گیاهی هستند پ باعث از بین رفتن طیف وسیعی از محصولات کشاورزی میشوند. ماجرا وقتی ترسناک میشود که بدانیم وقتی شرایط کاملاً مناسب باشد، این جانوران بهصورت دستههای عظیمی حرکت میشوند (به ابعاد حداکثر ۴۶۰ مایل مربع!) و گیاهان اطراف خود را می بلعند و یک تخریب ویرانگری اساسی بهجای بگذارند.
ریزحشرات
اصطلاح ریزحشرات میتواند به هر یک از ۵۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰ گونه حشرات اشاره داشته باشد، اما مخربترین نمونه آنها شتهها و مگسهای سفید هستند. این آفات از شیره گیاهان تغذیه میکنند و باعث ضعیف شدن آنها میشوند (بهخصوص وقتی در تعداد زیاد حمله میکنند). بعضا ساقهها و گلهای گیاهان نیز از آسیب این آفات در امان نمیمانند. این ریزحشرات نهتنها خود ویرانگر هستند و باعث خسارتهایی مثل زردی گیاه، پیچیدگی، کوتولگی و پژمردگی بوته میشوند، بلکه همچنین میتوانند بیماریها و ویروسهای مضری را به گیاهان منتقل کنند که ممکن است حتی بیشتر از خودشان به گیاهان آسیب برسانند.
متاسفانه شتهها بهسرعت هم نسبت به انواع سموم مقاوم میشوند و همین موضوع آنها به یکی از اصلیترین آفتهای گلخانهای تبدیل کرده است. از جمله خسارتهایی که شتهها به گیاهان وارد میکنند، سیاه شدن برگ مرکبات در اثر وجود مواد قندی (عسلک) حاصل از زیست آنها روی گیاه است.
کرمهای ریشه درخت ذرت
ذرت این روزها یکی از محصول فوقالعاده قابل در صنعت غذایی است و کرمهای ریشه ذرت تهدید جدی برای این محصول کشاورزی پرطرفدار هستند. این کرمها که درواقع بیشتر شبیه سوسک هستند تا کرم، بهدلیل مقاومت در برابر سموم دفع آفات، به مشکلی جدی برای کشاورزان تبدیل شدهاند و تخریب ابریشم و برگ ذرت را باعث میشوند. علاوه بر این، این حشرات بلافاصله و بهسرعت در سراسر محصول تخمگذاری و رشد ذرت در یک زمین راسال به سال مشکلتر میکند.
همهگیرترین آفتهای میکروبی کدامند؟
از جمله رایجترین و مخربترین آفتهای میکروارگانیسمی و میکروبی گیاهان و نباتات عبارتند از:
- ویروس کوتولگی زبر ذرت و موزاییک ایرانی ذرت
- شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار
- سرطان طوقه و ریشه انگور (گال باکتریایی طوقه)
- ویروس برگ قاشقی سیب زمینی