اندازه گیری اقتصاد دانش بنیان

اندازه گیری اقتصاد دانش بنیان

تا کنون الگو های متفاوتی برای اندازه گیری و تحلیل اقتصاد دانش بنیان ارائه شده است . اخیرا بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD) نیز الگوی چهار بخشی خود ارائه کرده است در جدول این الگو ها به صورت خلاصه ارائه شده است .

یکی از متداول ترین روش های جامع استفاده شده سنجش اقتصاد دانش ، روش شناسی ارزیابی دانش (KAM) است که توسط موسسه بانک جهانی تهیه شده است . این الگو در ابتدا شامل پنج مولفه بود اما از ویرایش سال 2008 به بعد الگوی اقتصادی دانش به چهار مولفه شاخص فناوری اطلاعات ، نواوری ، اموزش و رژیم های نهادی و اقتصادی تقلیل پیدا کرده است . نمودار 1 چارچوب کلی ان را نشان می دهد .

در حال حاضر اطلاعات محاسبه شاخص فوق برای 146 کشور در دسترس است که حدود 100 کشور در حال توسعه و بیشتر کشور های عضو OECD را در بر می گیرد . شواهد اماری حاکی از ان است که وضعیت ایران علی رغم امتیاز مناسب در شاخص دانش (KI)، اما د ر شاخص اقتصاد دانش بنیان (KEI) در سطح جهانی در جایگاه مناسبی قرار ندارند و رتبه بندی های ارائه شده از سوی بانک جهانی ، حاکی از رتبه 93 ایران در سال 2012 بوده است .

پیشینه پژوهش 

در زمینه محاسبه ، رتبه بندی و تعیین جایگاه کشور ها بر اساس مولفه های اقتصاد دانش بنیان ، در داخل و خارج کشور مطالعاتی صورت گرفته که با وجه به تعداد مطالعات و ترجیح بر اختصار ، کلیات مرتبط با مهم ترین مطالعات داخلی و خارجی جدول 3 ارائه شده است .

با بررسی پیشینه پژوهش های انجام شده در ایران همچنین با مطالعه ادبیات نظری می توان بیان کرد غالب مطالعات بین کشوری انجام شده است و تنها یک مورد به رتبه بندی استان های کشور بر اساس اطلاعات سال 1386 کشور پرداخته شده است . همچنین در پژوهش مذکور به دلیل کمبود اطلاعات از شاخص های محدودی استفاده شده است ؛ بنابراین می توان گفت هنوز شکاف پژوهشی در این زمینه وجود دارد . نواوری این پژوهش در این است که با تاکیئ بر الگوها شاخص های معتبر جهانی و امار و اطلاعات به روز درصدد این است که این شکاف را کاهش دهد .

روش تحقیق 

در این بخش طبق الگو های ذکر شده ، میزان برخورداری از شاخص های اقتصاد دانش بنیان در استان های ایران محاسبه و سپس با استفاده از ابزار های رتبه بندی جایگاه هر استان در اقتصاد دانش بنیان مشخص خواهد شد . جهت وزن دهی به شاخص ها از انتروپی شانون و برای رتبه بندی از تکنیک تاپسیس استفاده گردیده است . فرایند انجام پژوهش شامل چهار مرحله بوده که در شکل زیر ارائه گردیده است  .

منبع : qzparadise.ir