استفاده از گیاهان پوششی خلر و ماشک به عنوان کود سبز در گندم زا رهای سرد سیرکشور را شرح دهید .

1.95Kعناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) پاسخ به سوالات عمومی در زمینه تغذیه گیاهان

پرسش و پاسخ عمومی در خصوص عناصر مورد نیاز گیاهان در زیر این مقاله قابل نمایش عموم میباشد و طرح سوال به صورت رایگان است

تقریباً 20 عنصر مغذی و ریز مغذی از مواد مغذی ضروری برای تأمین کلیه نیازهای بیوشیمیایی گیاهان به حساب می آیند.

اهداف یادگیری

  • تشخیص عناصر مورد نیاز گیاهان به صورت تخصصی
[caption id="attachment_53342" align="aligncenter" width="378"]عناصر مورد نیاز گیاهان کود پرسش و پاسخ عناصر مورد نیاز گیاهان[/caption]

امتیاز کلیدی مطالب

  • اگر گیاه نتواند چرخه حیات خود را بدون آن کامل کند ، اگر هیچ عنصر دیگری نتواند عملکرد مشابه را انجام دهد و مستقیماً در تغذیه نقش داشته باشد ، یک عنصر ضروری است.
  • یک ماده مغذی ضروری مورد نیاز گیاه در مقادیر زیاد ، عنصر درشت مغذی ماکرو نامیده می شود ، در حالی که ماده مغذی مورد نیاز در مقدار بسیار کم ، عنصر ریز مغذی میکرو نامیده می شود.
  • منابع کمبود یا ناکافی مواد مغذی بر رشد گیاه تأثیر منفی می گذارد ، که منجر به توقف رشد ، رشد کند ، کلروز یا مرگ سلول می شود.
  • حدود نیمی از مواد مغذی ضروری ریز مغذی هایی مانند بور ، کلر ، منگنز ، آهن ، روی ، مس ، مولیبدن ، نیکل ، سیلیسیم و سدیم است.

شرایط کلیدی برای تغذیه گیاهان

  • ریز مغذی : ماده معدنی ، ویتامین یا ماده دیگری که حتی در مقادیر بسیار کمی برای رشد یا متابولیسم ضروری است.
  • کلروز : زردی بافت گیاه به دلیل از دست دادن یا عدم وجود کلروفیل
  • درشت مغذی : هر یک از عناصر مورد نیاز مقدار زیادی از موجودات زنده است

مواد مغذی ضروری

گیاهان برای تأمین تمام نیازهای بیوشیمیایی خود فقط به نور ، آب و حدود 20 عنصر نیاز دارند. به این 20 عنصر عناصر مغذی ضروری گفته می شود . برای اینکه یک عنصر ضروری تلقی شود ، سه معیار لازم است:
  1. یک گیاه نمی تواند چرخه حیات خود را بدون عنصر کامل کند
  2. هیچ عنصر دیگری نمی تواند عملکرد عنصر را انجام دهد
  3. این عنصر مستقیماً در تغذیه گیاه نقش دارد

درشت مغذی ها ماکرو و ریز مغذی ها میکرو

عناصر اساسی را می توان به عناصر درشت مغذی ها ماکرو و ریز مغذی ها میکرو تقسیم کرد . مواد مغذی مورد نیاز گیاهان در مقادیر بیشتر را عناصر درشت مغذی می نامند. حدود نیمی از عناصر اساسی عناصر مغذی در نظر گرفته می شوند: کربن ، هیدروژن ، اکسیژن ، نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم ، کلسیم ، منیزیم و گوگرد. اولین کربن (C) برای تشکیل کربوهیدرات ها ، پروتئین ها ، اسیدهای نوکلئیک و بسیاری از ترکیبات دیگر به کربن (C) نیاز است. بنابراین ، در همه ماکرومولکول ها وجود دارد. به طور متوسط ​​، وزن خشک (به استثنای آب) سلول 50 درصد کربن است ، و آن را به یک قسمت اصلی از مولکول های زیستی گیاه تبدیل می کند. [caption id="attachment_53343" align="aligncenter" width="401"]عناصر مورد نیاز گیاهان کود ماکرو و میکرو پرسش و پاسخ کود میکرو و ماکرو[/caption]
عناصر اساسی مورد نیاز گیاهان : برای اینکه یک عنصر به عنوان یک ماده اساسی در نظر گرفته شود ، گیاه نمی تواند چرخه حیات خود را بدون عنصر کامل کند ، هیچ عنصر دیگری نمی تواند عملکرد عنصر را انجام دهد و این عنصر مستقیماً در تغذیه گیاه نقش دارد.

عناصر فراوان در چرخه رشد گیاهان نقش نیتروژن

عنصر فراوان بعدی در سلولهای گیاه نیتروژن (N) است. بخشی از پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک است. ازت در سنتز برخی ویتامین ها نیز استفاده می شود. هیدروژن و اکسیژن عناصر درشت مغذی هستند که بخشی از بسیاری از ترکیبات آلی هستند و همچنین آب را تشکیل می دهند. اکسیژن برای تنفس سلولی لازم است.

نقش موثر اکسیژن در گیاهان

گیاهان از اکسیژن برای ذخیره انرژی به شکل ATP استفاده می کنند. فسفر (P) ، ماکرومولکول دیگر ، برای سنتز اسیدهای نوکلئیک و فسفولیپیدها لازم است. به عنوان بخشی از ATP ، فسفر امکان تبدیل انرژی غذایی را از طریق فسفوریلاسیون اکسیداتیو به انرژی شیمیایی فراهم می کند. انرژی نور در حین فتوسفریلاسیون در فتوسنتز به انرژی شیمیایی تبدیل می شود. و به انرژی شیمیایی تبدیل می شود تا هنگام تنفس استخراج شود.

نقش گوگرد در تغذیه گیاهان

گوگرد بخشی از آمینو اسیدهای خاص مانند سیستئین و متیونین است و در چندین کوآنزیم وجود دارد. گوگرد همچنین به عنوان بخشی از زنجیره انتقال الکترون که شیب های هیدروژن در تبدیل انرژی نور به ATP نقش اساسی دارند ، در فتوسنتز نقش دارد.

نقش پتاسیم در تغذیه گیاهان

پتاسیم (K) به دلیل نقش آن در تنظیم باز و بسته شدن روزنه مهم است. روزنه ها به عنوان روزنه هایی برای تبادل گاز به حفظ تعادل آب سالم کمک می کنند. پمپ یون پتاسیم از این فرآیند پشتیبانی می کند.

نقش منیزیم در بهبود عملکرد گیاه

منیزیم (منیزیم) و کلسیم (کلسیم) نیز از عناصر مغذی مهم هستند. نقش کلسیم دو برابر است: برای تنظیم انتقال مواد مغذی و پشتیبانی از بسیاری از عملکردهای آنزیم. منیزیم برای فرآیند فتوسنتز مهم است. این مواد معدنی همراه با ریز مغذی ها به تعادل یونی گیاه نیز کمک می کنند.

عناصر مورد نیاز ارگانیسم های خاک به شرح زیر است

ارگانیسم ها علاوه بر عناصر مغذی زیاد ، به عناصر مختلفی به مقدار کم نیاز دارند. این ریز مغذی ها یا عناصر کمیاب در مقادیر بسیار کمی وجود دارند. هفت ریز مغذی اصلی شامل بور ، کلر ، منگنز ، آهن ، روی ، مس و مولیبدن است.

عناصر ریز مغذی میکرو

معرفی عناصر ریز مغذی و نقش آنها در تغذیه گیاهان

نقش بور در تغذیه گیاهان

اعتقاد بر این است که بور (B) در انتقال کربوهیدرات در گیاهان نقش دارد. همچنین در تنظیم سوخت و ساز بدن کمک می کند. کمبود بور غالباً باعث بازگرداندن جوانه ها خواهد شد.

نقش کلر در تغذیه گیاهان

کلر (Cl) برای اسمز و تعادل یونی لازم است. همچنین در فتوسنتز نقش دارد.

نقش مس در بهبود عملکرد گیاهان

مس (مس) جز component برخی از آنزیم ها است. علائم کمبود مس شامل قهوه ای شدن نوک برگها و کلروز (زردی برگ ها) است.

نقش آهن در بهبود عملکرد گل و گیاه

آهن (Fe) برای سنتز کلروفیل ضروری است ، به همین دلیل کمبود آهن منجر به کلروز می شود.

نقش منگنز در بهبود عملکرد گیاهان

منگنز (Mn) برخی از آنزیم های مهم دخیل در تشکیل کلروفیل را فعال می کند. گیاهان کمبود منگنز در رگهای برگ های آن کلروز ایجاد می کنند. در دسترس بودن منگنز تا حدودی به pH خاک بستگی دارد.

نقش مولیبدن در تغذیه گیاهان جوان

مولیبدن (Mo) برای سلامت گیاه بسیار ضروری است ، زیرا گیاهان از آن برای کاهش نیترات به شکل های قابل استفاده استفاده می کنند. بعضی از گیاهان از آن برای تثبیت نیتروژن استفاده می کنند. بنابراین ممکن است لازم باشد قبل از کاشت حبوبات به برخی خاکها اضافه شود.

نقش روی در بهبود عملکرد و تغذیه گیاهان

روی (Zn) در تشکیل کلروفیل نقش دارد و بسیاری از آنزیم ها را نیز فعال می کند. علائم کمبود روی شامل کلروز و توقف رشد است. ممکن است لازم باشد قبل از کاشت حبوبات به برخی خاکها اضافه شود. روی (Zn) در تشکیل کلروفیل نقش دارد و بسیاری از آنزیم ها را نیز فعال می کند. علائم کمبود روی شامل کلروز و توقف رشد است. ممکن است لازم باشد قبل از کاشت حبوبات به برخی خاکها اضافه شود. روی (Zn) در تشکیل کلروفیل نقش دارد و بسیاری از آنزیم ها را نیز فعال می کند. علائم کمبود روی شامل کلروز و توقف رشد است.

کمبود عناصر غذایی در گیاهان چه مواردی را ایجاد خواهد کرد

کمبود هر یک از این مواد مغذی ، به ویژه عناصر مغذی درشت ، می تواند روی رشد گیاه تأثیر منفی بگذارد. بسته به ماده مغذی خاص ، کمبود آن می تواند باعث توقف رشد ، رشد کند یا کلروز شود. کمبود شدید ممکن است منجر به علائم مرگ سلول در برگها شود. [caption id="attachment_53344" align="aligncenter" width="405"]کمبود عناصر در گیاهان و تغذیه نا مناسب کمبود عناصر در گیاهان[/caption]

عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) هدف ما پاسخ به سوالات شما عزیزان در راستای تکمل علوم کشاورزی ایران

سازمان زنجیره تامین بهشت با ایجاد بستری در جهت پاسخگویی به سوالات راهکاری برای کمک به کشاورزان را نهادینه کرده است .

با بارگذاری سوال و جواب در فروش محصولات سهیم باشید و خود را بازنشسته کنید .

جهت مطالعه روند سهم دهی به شما عزیزان میتوانید وارد بستر تکمیل علم شوید .

بهترین تغذیه برای گیاهان چیست ؟

هدف ما پاسخ به سوالات شما میباشد و در این راستا بیش از هزاران سوال و جواب در اختیار شما قرار میدهیم .

سوالاتی که در خصوص عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) بارگذاری شده است به صورت دسته بندی در بخش های مختلف تقسیم شده است .

دسته بندی ها در تمامی زمینه های گیاهی به تفکیک میباشد .

تعدادی از دسته هایی که بارگذاری شده است و در آنها مطالبی تخصصی به صورت سوال و جواب ذخیره شده است به شرح زیر است .

دسته های تخصصی ایجاد شده در زمینه عناصر مورد نیاز گیاهان چیست ؟

کود مناسب گیاهان دارویی که به تفکیک تمامی گیاهان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب گیاهان زینتی فضای باز که به تفکیک تمامی گیاهان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب گیاهان زینتی آپارتمان که به تفکیک تمامی گیاهان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب درختان میوه که به تفکیک تمامی درختان با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب سبزیجات که به تفکیک تمامی سبزیجات با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب کاکتوس ها که به تفکیک تمامی کاکتوس ها با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب نشاء که به تفکیک تمامی نشاء ها با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

کود مناسب غلات که به تفکیک تمامی غلات با مشخصات و نیاز های عناصر گیاهی بارگذاری محتوا گردیده است .

هدف پاسخگویی و ساختار سازی سازمان چیست ؟

پاسخ به تمامی سوالات صنایع کشاورزی و زیر دسته اصلی عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود ) میتواند راهکاری برای بهبود تولیدات محصولات زراعی ، باغی و گلخانه ای باشد .

هدف این سازمان از ایجاد بستری در راستای تکمیل علوم در تمامی زمینه ها کمک به ایران و ایرانی میباشد و میکوشد تا بتاند راندمان پاسخگویی به سوالات شما عزیزان را فراهم آورد .

فراموش نکنید پلن های درآمدی سازمان در راستای عرضه محصولات به کشاورزان به صورت سهم بندی صورت گرفته است و اعضای فعال در زمینه پاسخ گویی به سوالات و نیز طراحان سوال های تخصصی میتوانند در فروش محصولات کشاورزی سهیم باشند .

محتوای بارگذاری شده از مقالات خارجی جمع آوری و ترجمه شده است - مطالعه و انتشار با ذکر منبع بلامانع است bio.libretexts.org

مرکز آموزش ویدئویی بستری برای آموزش های رایگان کشاورزی .

">عناصر مورد نیاز گیاهان ( کود )
کود امونیاک کود پتاسیم کود سلفات کود نیتروژن
0

6866d031f5d052ddc598f508a3da1742ad2187bc 14 - استفاده از گیاهان پوششی خلر و ماشک به عنوان کود سبز در گندم زا رهای سرد سیرکشور را شرح دهید .استفاده از گیاهان پوششی خلر و ماشک به عنوان کود سبز در گندم زا رهای سرد سیرکشور را توضیح دهید .

مصطفی قدیری سوال ویرایش شده دسامبر 27, 2020
گذاشتن نظر
0

استفاده از گیاهان پوششی خلر و ماشک به عنوان کود سبز در گندم زا رهای سرد سیرکشور را توضیح دهید .

به منظور بررسي اثر کشت گیاهان خلر تابستانی بر کنترل علف های هرز و بهره گیری از بذور گندم ريزش يافته و استفاده از آن به عنوان کود سبز در چرخه تولید، آزمايشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شش تکرار و به مدت سه سال در ايستگاه تحقیقاتی خیراباد زنجان انجام گرفت. تیمار بدون کشت گیاه پوششی به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتايج تجزيه مرکب نشان داد که بین دو گیاه خلر و ماشک از نظر میانگین عملکرد کل ماده خشک، عملکرد نیتروژن و وزن خشک علف هرز تفاوت معنی داری در سطح احتمال يک درصد وجود دارد. بیشترين و کمترين مقادير عملکرد کل ماده خشک، به ترتیب از تیمار های کشت خلر و شاهد به دست آمد. میانگین عملکرد وزن خشک علف های هرز در درصد بیشتر از دو تیمار خلر و ماشک بود. وزن خشک گندم سبز در تیمارهای مورد کشت معنی دار نبود. 59 و 52تیمار شاهد به ترتیب نتايج اين تحقیق، تاثیر مثبت کشت اين گیاهان برکنترل علف های هرز، استفاده از بذور ريزش يافته و تولید اقتصادی کود سبز را در شرايط آيش تابستانی نشان داد

تلفات عمده گندم را مي توان در چهار بخش دسته بندی نمود که شامل تلفات حاصل از عوامل طبیعی، ریزش بذور در اثر تاخیر در برداشت، .)1384تلفات شیوه برداشت و تلفات حمل و نقل است (اسدی و همکاران، ریزش دانه گندم در مزرعه بر اثر عواملی چون عدم مقاومت ژنتیکی به ریزش در ارقام گندم، خسارت ناشی از عوامل نامساعد جوی نظیر طوفان و باران، خسارت پرندگان و خوابیدگی محصول به وجود مي آید. تلفات تاخیر در برداشت عمدتا به دلیل کمبود ماشین های برداشت اتفاق مي افتد. طبق نظر اتحادیه کمباین داران، متوسط روزهای تاخیر در برداشت در سطح ). میزان خسارت این 1374 روز مي باشد (بهروزی لار، 15-20کشور بین بخش بسته به نوع رقم در اقلیم های مختلف متفاوت و درصد تلفات این ) . تلفات 1374 درصد کل تولید ذکر شده است (بهروزی لار، 5%مرحله ناشی از شیوه برداشت مي تواند در برگیرنده تلفات برداشت دستی، کمباین و دروگر باشد. طبق مطالعات انجام شده، تلفات حاصله در برداشت دستی ) بوده، به 4/22%) و برداشت با دروگر (5/66%)، برداشت کمباین (7/5%( مشخص شده است 5/79%طوری که متوسط تلفات ناشی از شیوه برداشت ). بنظر مي رسد علاوه بر تلاش براي کاهش تلفات 1374(بهروزی لار، مي توان برای مدیریت و بهره برداري از این بذور ریزش یافته نیز اقداماتي انجام داد. در بسیاری از استان های شمال غرب کشور منجمله استان زنجان، مرداد) مزارع را شخم زده 10 تیر لغایت 10اغلب بعد از برداشت گندم آبی (
و تا کاشت محصولات بعدی زمین بدون پوشش رها شده و در بهار سال بعد یکی از محصولات بهاره نظیر سیب زمینی ، لوبیا ، پیاز و آفتابگردان کشت می گردد. برداشت گندم در این مزارع اغلب توسط کمباین انجام مي شود که به دلایل ذکر شده و همچنین مهارت ناکافی در تنظیم کمباین همواره توام با ریزش دانه است. از طرفی در سطح وسیعی از این مناطق پس از برداشت گندم به دلیل محدودیت طول فصل زراعی، کاهش دما و شروع سرما و یخبندان در اوایل پائیز، امکان کشت دوم میسر نبوده و یا همراه با خطرپذیری بسیار بالا مي باشد. در چنین شرایطی، اراضی زیر کشت گندم و جو پس از برداشت به صورت آیش تابستانی باقی مي مانند. خلر و ماشک 60-70گیاهانی هستند که با توجه به کوتاهی طول مدت دوره رویشی ( گلدهی)، تحمل به سرما و خشکی، مي توان آن ها را 50% روز تا مرحله در برنامه کشت دوم بعد از برداشت گندم و جو قرار داده و علوفه آن را در گلدهی (نیمه دوم مهرماه)، به صورت چرای مستقیم ،علوفه 50%مرحله تر و خشک با هدف تامین بخشی از علوفه مورد نیاز احشام مورد استفاده قرار داد. ) و 2001)، روچستر و همکاران (1386مطالعات لامعی و همکاران ( ) نشان داده است که، ورود بقولات علوفه ای در چرخه 2008کو و دیامون ( تناوب زراعی، علاوه بر مزایای کنترل فرسایش خاک، تثبیت بیولوژیکی نیتروژن، افزایش مواد آلی و کنترل علف های هرز، موجب افزایش بهره وری ) طی تحقیقی 2000 محصولات و گیاهان در کشت بعدی مي شود. لازانی ( با تاکید بر کارآمد بودن کود سبز خلر نسبت به نخود ، استفاده از کود درصدی گندم کاشته شده پس 130 تا 120سبز خلر را موجب افزایش از آن اعلام کرد. این گیاه بعد از هکتار نیتروژن را از طریق تثبیت نیتروژن به محیط خاک اضافه می نماید ) در 1984-1992). طی مطالعات نه ساله (2005(بیدربیک و همکاران، ) که متعلق به گونه AC Greenfixساسکاچوان کانادا واریته جدیدی از خلر ( ) بود جهت استفاده کشاورزان تولید کننده Lathyrus sativusساتیووس( محصولات ارگانیک و همچنین کشاورزان سنتی معرفی گردید. دیوید ) این واریته را گزینه مناسبی برای 2003) و کرایوز و کرایوز( 2003( جایگزینی با آیش تابستانی و انتخاب بسیار خوبی جهت استفاده درآیش سبز معرفی نموده است. این گیاهان با دارا بودن سیستم ریشه اي گسترده و نافذ در مقایسه با غلات دانه ریز، و جذب عناصر غذائی در بیوماس خود مانع آبشوئی نیتروژن، شده و ضمن جلوگیری از آلودگی آب های زیر زمینی ، سطح خاک را بین دو کشت متوالی پوشش و با حفاظت سطح خاک خطر .)1388 فرسایش آبی و بادی را کاهش مي دهند (صمدانی و منتظری، کشت این گیاهان در شرایط آیش تابستانی و بعد از برداشت گندم ترکیبی از علوفه، مرکب از گیاهان گندم، علف هرز و بقولات را تولید می کند، که مي تواند در تامین بخشی از کمبود علوفه کشور در شرایط .) این گیاهان 1389بحرانی مورد استفاده قرار گیرد (لامعی و همکاران ، را مي توان به روش های مختلف کشت بهاره در شرایط آبی، کشت پاییزه و انتظاری در شرایط دیم و به صورت خالص و مخلوط با غلات دانه ریز (جو، گندم، یولاف، تریتیکاله و چاودار) در مناطق سرد و معتدل سرد کشور مورد استفاده قرار داد. از مزایای کشت مخلوط خلر و ماشک با غلات دانه ریز، مي توان به افزایش تولید ماده خشک، سهولت برداشت، حفاظت بوته ها از خطر خوابیدگی اشاره نمود. در بین غلات دانه ریز، تامسون و همکاران ) گیاه گندم و آنیل و 1989) گیاه یولاف ، روبرتس و همکاران (1990( ) تریتیکاله را مناسب ترین گیاه برای کشت مخلوط با 1998همکاران ( ماشک تشخیص داده اند. نتایج مطالعات انجام شده ( روبرتس و همکاران، ) مزیت 1389 و لامعی و همکاران ، 1990 ؛ تامسون و همکاران، 1989 نسبی کشت مخلوط این گیاهان را با غلات دانه ریز در مقایسه با کشت خالص آن ها نشان مي دهد. ) به اسامي بومي سنگینک، گینه، قنه، لرگه Lathyrus sativusخلر ( و ململی در ایران شناخته شده و به دلایل متعدد از جمله برخورداری از رشد سریع، تحمل به خشکی، شرایط غرقابی، سرما، آفات، تنش های زنده و غیرزنده، پتانسیل بالای تثبیت بیولوژیکی نیتروژن و همچنین عملکرد دانه و علوفه کافی، در بیشتر مناطق دنیا مورد توجه قرار گرفته است ). وسعت دامنه تحمل اکولوژیک خلر، به آن اجازه 1389(لامعی هروانی، رشد قابل اطمینان را در سطوح غیر فعال برای سایر دانه های لگوم فراهم می آورد. امروزه این گیاه به طور نسبتا وسیعی در مناطقی از آسیا به خصوص کشورهای (بنگلادش، هندوستان، نپال، پاکستان) جنوب اروپا، شمال افریقا و در سطح نسبتا محدودی از کشورهای امریکا، استرالیا و .)2007 جنوب افریقا کشت مي گردد (فرانزلوبرز، ) نیز یکی دیگر از گونه های یک ساله Vicia sativaماشک معمولی ( بقولات علوفه ای است که تحت نام های محلی پولکه، قره دنه، قره ماش و قوماش در گذشته به صورت کشت بهاره و پاییزه در مناطق سرد و معتدل سرد کشور به صورت خالص و مخلوط با جو در سطح وسیع مورد کشت ). علوفه حاصل از این گیاه نیز علاوه 1389 قرار مي گرفت (لامعی هروانی،
بر مصرف کود سبز، به صورت های چرای مستقیم ، علوفه تر ، علوفه خشک و بذر نیز مورد استفاده قرار مي گیرد. ) از دیدگاه کشاورزی پایدار توجه محققین 1388صمدانی و منتظری ( را به جایگزینی روش های کنترل شیمیائی با روش های دیگر جلب کرده و به کارگیری نباتات پوششی را به صورت کشت فی مابین زراعت های اصلی مخصوصا در تلفیق با روش مناسب شخم بسیار مهم اعلام کردند. این طریق استفاده از گیاهان پوششی می تواند در کنترل و یا به حداقل رساندن علف های هرز در زراعت های اصلی، کاهش مصرف علف کش ها، سلامت مواد غذائی، و به طور کلی حفاظت محیط زیست بسیار موثر باشد. در این مقاله، کارایي بذر پاشی دو گیاه خلر و ماشک به عنوان گیاه پوششي در شرایط آیش تابستانی به همراه بذور ریزش یافته ی گندم در موقع برداشت در گندم زارهای زنجان مورد بررسي قرار مي گیرد. مواد و روش ها آزمایش در قالب طرح پایه بلوک هاي کامل تصادفي با سه تیمار و شش ) در ایستگاه تحقیقاتی خیرآباد زنجان 1384-1386تکرار به مدت سه سال ( دقیقه عرض شمالی 31 درجه و 36 دقیقه طول شرقی و 47 درجه و 48( متر) و در قطعات تحت کشت 1770و ارتفاع از سطح دریاي آزاد برابر میلی متر 296 یکنواخت گندم اجرا گردید. متوسط بارندگی این ایستگاه روز یخبندان در سال، در منطقه نیمه خشک و سرد 119بوده و با داشتن قرار مي گیرد. در این تحقیق دو اکوتیپ بومي برتر از گیاهان خلر و ماشک به همراه تیمار شاهد Vicia sativa و (Lathyrus sativusمتعلق به دو گونه ( (بدون کشت گیاه پوششی) مورد بررسی قرار گرفتند. کشت بدون عملیات دانه در متر مربع 250خاک ورزی و بلافاصله پس از برداشت گندم با تراکم مترمربع و با 21/8 در نیمه دوم تیرماه هرسال در کرت هایی به مساحت سانتی متر انجام، و بلافاصله آبیاری گردید. آبیاری به 20فاصله خطوط روز یک بار با توجه به نیاز گیاه و شرایط آب و هوایی به 10-15فواصل نوبت انجام شد. برداشت علوفه تر در اواخر نیمه دوم مهرماه و 4-5تعداد 0/25 درصد گلدهی گیاهان خلر و ماشک با قرار دادن کادرهای 50مرحله مترمربعي در چهار خط میانی هرکرت به طور تصادفی انجام گردید. پس از برداشت و شمارش تعداد بوته های خلر، ماشک ، علف هرز و گندم سبز هر یک از کرت ها، بیوماس سبز هریک از گیاهان تفکیک و وزن خشک آنها با ساعت تعیین 48 درجه سانتی گراد به مدت 72قرار دادن در آون و دمای ). درصد نیتروژن در ماده خشک هر یک از گیاهان AOAC, 1980گردید ( ) مشخص Kejeltec Auto Analyzer 1030با استفاده از دستگاه کجلدال ( ). تجزیه مرکب داده های حاصل از صفات مورد 1965گردید( بریمنر ، انجام، و میانگین ها با آزمون MSTAT-Cبررسی با استفاده از نرم افزار در سطح احتمال یک و پنج درصد مقایسه گردیدند . LSD نتايج و بحث عملکرد کل ماده خشک در نتایج تجزیه مرکب داده ها، اثر سال و اثر متقابل سال × تیمار .) در 1 بر میانگین صفت عملکرد کل ماده خشک معنی دار نبود (جدول تجزیه مرکب داده ها بین دو گیاه خلر و ماشک از نظر میانگین عملکرد کل .)1ماده خشک تفاوت در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود (جدول تن در هکتار) از کشت گیاه خلر 4/98بیشترین مقدار عملکرد ماده خشک ( حاصل شد. عملکرد کل ماده خشک در تیمارهای تحت کشت گیاهان خلر و ماشک به ترتیب ). گیاهان خلر و ماشک واکنش یکسانی را به شرایط 2به دست آمد (جدول محیطی از خود نشان دادند به طوری که اثر متقابل سال × تیمار معنی دار نبود. در هر سه سال اجرای آزمایش میانگین عملکرد کل ماده خشک در تیمار شاهد کمتر از تیمارهای تحت کشت خلر و ماشک بود. نتایج به دست آمده از این بررسی با نتایج حاصل از اجرای طرح پایلوت شهرستان استان های آذربایجان 9) در 1389که توسط (لامعی و همکاران، غربی، اردبیل و زنجان با کشت دو گیاه خلر و ماشک در شرایط آیش تابستانی و بعد از برداشت گندم اجرا گردید، مشابه بود. در این مناطق دامنه تغییرات میانگین عملکرد ماده خشک گیاهان خلر و ماشک به ترتیب از تن در هکتار متغیر بود. همچنین در مطالعه 2/63 تا11/73 و2/72 تا8/77 ) با کشت همین گیاهان در شرایط 1386مشابه دیگری (لامعی و همکاران، آیش تابستانی و در استان های مرکزی و اصفهان انجام گردید، میانگین تن درهکتار) و 7/16عملکرد ماده خشک خلر در شهرستان براآن شمالی ( درصد بیشتر از ماشک و در 45 و 10 تن در هکتار) به ترتیب 4/8فراهان ( تن در هکتار) 8/3 تن در هکتار) و شازند (3/4 شهرستان های نجف آباد ( درصد کمتر از ماشک بود. تفاوت در دامنه عملکرد ماده 7 و 23به ترتیب خشک این گیاهان را مي توان به زمان کاشت، مقدار بذر مصرفی، مدیریت مزرعه و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نسبت داد. به طوری که خلر برای رشد و تولید مطلوب، خاک های خنثی و قلیایی و ماشک خاک های .) 1389 اسیدی را ترجیح مي دهد (لامعی هروانی، وزن خشک علف های هرز و گندم در نتایج تجزیه مرکب داده ها، اثر سال و اثر متقابل سال× تیمار بر میانگین وزن خشک علف های هرز، وزن خشک گندم سبز، درصد سهم وزن خشک گندم سبز و علف های هرز از کل ماده خشک معنی دار نبود ). تیمارهای مورد بررسی از نظر میزان وزن خشک گندم سبز 1(جدول تفاوت معنی دار نشان ندادند. علف های هرز غالب در این بررسی را گیاهان تاج خروس قرمز، سلمه تره، پیچک، سوروف و علف هفت بند تشکیل مي دادند. ، وزن خشک گندم سبز شده، وزن خشک علف هرز، 2جدول شماره تعداد بوته علف های هرز در مترمربع، و همچنین سهم هر یک از آن ها را از کل ماده خشک تولیدی در تیمارهای مختلف نشان مي دهد. دامنه تغییرات تن درهکتار متفاوت بود. در نتایج 0/97 -1/15وزن خشک گندم سبز از تجزیه مرکب، اثر کشت گیاهان خلر و ماشک بر وزن خشک علف هرز در ). بیشترین میزان وزن 1 سطح احتمال یک درصد معنی دار بود(جدول تن در هکتار) از تیمار شاهد (بدون گیاه پوششی) 1/65خشک علف هرز ( به دست آمد. وزن خشک علف هرز در تیمارهای کشت خلر و ماشک به درصد کمتر از شاهد حاصل شد. بیش از پنجاه درصد کل 41 و 48ترتیب 58/37ماده خشک تولیدی در تیمار شاهد را سهم وزن خشک علف هرز ( .)2 درصد) تشکیل مي داد(جدول مقایسه دو تیمار تحت کشت خلر و ماشک از نظر درصد سهم وزن خشک علف هرز از کل ماده خشک با تیمار شاهد، قدرت بالای رقابت این گیاهان را با علف هرز نشان مي دهد به طوری که سهم وزن خشک علف های درصد) و 15/53هرز از کل ماده خشک در تیمارهای تحت کشت خلر ( درصد) بود. از طرفی 58/37 درصد) به مراتب کمتر از شاهد (18/1ماشک (
16 تعداد بوته علف های هرز در تیمارهای تحت کشت خلر ماشک به ترتیب درصد کمتر از شاهد بودند. علیرغم بالا بودن تعداد بوته علف های 26/2و 129 بوته در مترمربع) در مقایسه با شاهد (147هرز در تیمار کشت خلر ( بوته در مترمربع) درصد سهم وزن خشک علف هرز در تیمار کشت خلر درصد کمتر از درصد سهم وزن خشک علف هرز در 2/57 درصد)، 15/5( . درصد) بود18/1تیمار ماشک ( سرعت رشد بالا در مراحل اولیه رشد گیاه خلر در مقایسه با ماشک مي تواند دلیل برتری و غلبه بر کنترل رشد علف های هرز به شمار آید. ) در مطالعات خود چنین اظهار داشتند که 1388صمدانی و منتظری ( گیاهان پوششی مي توانند از طریق سایه اندازی، کاهش دمای خاک، تغییر رطوبت خاک ، تغییر میزان نور، ایجاد موانع فیزیکی و اثرات آللوپاتیک، جوانه زنی و رشد علف های هرز را تحت تاثیر قرار دهند. زمان کاشت، روش کاشت، میزان بذورگیاه پوششی از عوامل مدیریتی مهم در کارایی گیاهان پوششی برای کنترل علف های هرز به شمار مي آیند. زمان کاشت به شرایط آب و هوایی منطقه و گونه یا واریته گیاه پوششی بستگی دارد. در صورتی که گیاه پوششی علوفه ای با ردیف کار کشت شود، بذرها در عمق دلخواه قرار گرفته، جوانه زنی بذر و استقرار گیاهچه آن ها سریع انجام می گیرد، که این امر منجر به رویش بوته های قوی خواهد بود. در کشت ردیفی اگر فاصله ردیف ها کوتاه تر باشد، سریع تر هم پوشانی ایجاد کرده و در نتیجه با سایه اندازی مانع از رشد علف های هرز در بین ردیف ها مي شود.در کشت دستپاش چون بذرها در عمق های غیر یکنواخت قرار مي گیرند درصدی از آن ها جوانه نزده و از بین مي روند.که به همین علت میزان بذر را برای کاشت باید بیشتر در نظر گرفت.در کشت دست پاش هم چنین به دلیل غیر یکنواختی عمق بذرها ، بوته ها رشد یکنواخت مطلوبی نخواهند داشت .)1388(صمدانی و منتظری، عملکرد نیتروژن بین تیمارها از نظر میانگین تولید نیتروژن تفاوت در سطح احتمال ). بیشترین مقدار تولید نیتروژن از کشت 1 یک درصد معنی دار بود(جدول ). میانگین تولید 3 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد( جدول 154/8گیاه خلر ( 95/4 درصد بیشتر از تیمار تحت کشت ماشک (62 نیتروژن در این گیاه کیلوگرم در هکتار) بود. کمترین مقدار تجمع نیتروژن در بافت اندام های کیلوگرم در هکتار) به خود اختصاص داد. 32/67هوایی را تیمار شاهد ( در نتایج حاصل از اجرای طرح پایلوت که توسط (لامعی و همکاران، شهرستان استان های آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان با 9) در 1389 کشت دو گیاه خلر و ماشک در شرایط آیش تابستانی و بعد از برداشت گندم اجرا گردید، دامنه تغییرات میانگین عملکرد نیتروژن گیاهان خلر و ) کیلوگرم در هکتار 91/79 – 409) و (106/9 – 345ماشک به ترتیب از ( متفاوت بود. میانگین عملکرد نیتروژن خلر و ماشک در بررسی به ترتیب ) . در مطالعه مشابه 1389 بدست آمد (لامعی هروانی، 209 و 225/5 با کشت همین گیاهان 1386دیگری که توسط لامعی و همکاران در سال در شرایط آیش تابستانی و در استان های مرکزی و اصفهان انجام گردید، کیلو 201/3 و 232/7میانگین عملکرد نیتروژن خلر و ماشک به ترتیب . )1389گرم در هکتار بودند (. لامعی هروانی و همکاران ، )؛ صمدانی و منتظری 2003)؛ دیوید (2003)؛ پرستون (2007آندی ( ) در مطالعات خود چنین اظهار 1389) و لامعی هروانی و همکاران

داشتند که مقدار تجمع نیتروژن در لگوم ها بستگی به عواملی چون، گونه مورد استفاده، مقدار بقایای نیتروژن خاک، عملکرد ماده خشک، درصد نیتروژن موجود در بافت گیاه، کارایی رابطه لگوم با باکتری در گره های ریشه، منطقه، دما، آب قابل دسترس، استقرار خوب گیاه، میزان مطلوب مناسب خاک، نحوه مدیریت و خصوصیات خاک pHعناصر غذایی خاک، دارد. در این مطالعه به دلیل یکسان بودن دما، آب در دسترس و نحوه مدیریت اختلاف در میانگین عملکرد نیتروژن دو گیاه خلر و ماشک را مي توان به نوع گیاه و واکنش متفاوت آن به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نسبت داد. جهت دستیابی به مناسب ترین زمان و تراکم کاشت سه گیاه علوفه ای خلر ، ماشک و نخود علوفه ای در شرایط آیش تابستانی، آزمایشی به صورت کرت های نواری خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه ) 1389 تکرار در ایستگاه تحقیقاتی خیراباد زنجان توسط(لامعی هروانی، 160 ،120 ،80 اجرا گردید. در این مطالعه چهار سطوح تراکم کشت شامل دانه در مترمربع در کرت های فرعی ، گیاهان علوفه ای در کرت های 200و مرداد در 10 تیر و 30 تیر، 20 تیر ، 10عمودی و چهار زمان کاشت کرت های افقی در نظر گرفته شدند. در نتایج حاصل از محاسبات آماری ،اثرات اصلی گیاهان علوفه ای، سطوح زمان و تراکم کاشت بر میانگین عملکرد صفات علوفه تر، ماده خشک، نیتروژن و پروتئین خام در سطح احتمال پنج و یک درصد معنی دار بود. گیاهان علوفه ای واکنش یکسانی را به سطوح متفاوت تاریخ و تراکم کشت نشان دادند. در هر سه گیاه کمترین دانه 80مقادیر عملکرد صفات فوق الذکر، از تاریخ کاشت ده مرداد با تراکم 20در مترمربع حاصل شد. در جمع بندی نتایج، کشت گیاه خلر در تاریخ تن 4/73 تن علوفه تر، 23/52 دانه در مترمربع، با تولید 200تیر و با تراکم کیلوگرم پروتئین 919/9 کیلوگرم تولید نیتروژن و 147/2ماده خشک ، خام در هکتار مناسب ترین گیاه علوفه ای جهت کشت در شرایط آیش .)1389تابستانی انتخاب گردید(لامعی هروانی،. اثر تیمارهای کشت خلر و ماشک را بر میانگین کل تولید 3جدول شماره نیتروژن و همچنین درصد سهم هریک از گیاهان را از کل نیتروژن تولیدی درصد، از 72/65 و 85/19 نشان مي دهد. گیاهان خلر و ماشک به ترتیب کل نیتروژن تولیدی را به خود اختصاص مي دادند. کمترین مقادیر درصد سهم نیتروژن را در تیمارهای کشت خلر و ماشک، علف های هرز تشکیل مي داد. به طوری که مقادیر سهم علف های هرز از کل نیتروژن تولیدی در درصد بودند. 5/55 و 3/98تیمارهای تحت کشت خلر و ماشک به ترتیب کیلوگرم در هکتار) 32/67از مجموع کل نیتروژن تولیدی درتیمار شاهد ( درصد گندم سبز تشکیل مي داد. 60/96 درصد سهم علف هرز و 39/04را ، نتایج داده های میانگین عملکرد ماده خشک و نیتروژن این گیاهان در مطالعه حاضر و مطالعات مشابه دیگر، بیانگر پتانسیل بالای این گیاهان در شرایط آیش تابستانی مي باشد. در این بررسی میانگین عملکرد کل ماده تن 3/89 و 4/98خشک و نیتروژن در دو گیاه خلر و ماشک به ترتیب ( کیلوگرم در هکتار) بدست آمد . مقادیر 95/4 و 154/87در هکتار) و ( کیلوگرم کود اوره مي باشد. 207 و 337نیتروژن بدست آمده مساوی با ) در 1388) و صمدانی و منتظری (2001روچستر و همکاران ( مطالعات خود بیان کردند که، گیاهان مورد کشت در تناوب با لگوم ها درصد نیتروژنی را که لگوم ها تولید کرده 60 تا 30 مي توانند حداقل بین
کیلوگرم نیتروژن 200اند جذب کنند. برای نمونه گیاه ماشک که به اندازه کیلوگرم 100 در هکتار قبل از خاک ورزی ذخیره مي کند، مي تواند تقریبا نیتروژن در هکتار برای موفقیت گیاه دانه اي یا سبزیجات آزاد کند. بنابراین با کشت گیاهان پوششی مي توان مصرف کود نیتروژن کاهش داد. ) استفاده از گندم زمستانه 1378 در بررسی های ( ردائی و همکاران، به عنوان گیاه پوششی و مصرف کود نیتروژن مطابق توصیه فنی، در تن عملکرد سیب زمینی شد. در این 7قیاس با شاهد ، منجر به افزایش بررسی افزایش قطر غده های سیب زمینی در تیمار گیاه پوششی به بهبود ویژگی های فیزیکی خاک نسبت داده شد. همچنین در اثر دو سال استفاده ارزیابی شد، در حالی که این 64%از گیاه پوششی میزان کربن آلی خاک تعیین شد. همچنین پایداری خاک که به 46% رقم در کرت های شاهد صورت میانگین وزنی بیان گردید نیز همراه با ماده آلی خاک افزایش داشت. )، با جایگزینی تناوب گیاهان لگوم مثل 2005بیدربک و همکاران ( خلر، نخود و عدس سیاه و استفاده از آن ها به عنوان کود سبز به جای 10کشت مداوم گندم به نتایج ارزشمندی دست یافتند. تجزیه عمق سانتی متری بالای خاک نشان داد که استفاده از کود سبز و افزایش شدت کشت موجب بهبود بسیاری از شاخص های حاصل خیزی، خواص گندم تعداد –بیوشیمیایی و میکروبی خاک شد. در سیستم تناوبی لگوم درصد بیشتر از سیستم 210 و 385 باکتری و قارچ های ریشه اي به ترتیب کشت متناوب گندم بود. همچنین فعالیت آنزیم های دهیدروژناز، فسفاتاز درصد افزایش داشت. طبق 187 و 171 ،202و آریل سولفاتاز، به ترتیب تن 18 بررسی های این محققین کشت خلر به جای آیش موجب افزودن گرم در کیلوگرم) 1/87 بقایا به خاک مي شودکه موجب افزایش نیتروژن ( سال شده است. در 6 گرم در کیلوگرم) در طی 17/6و مواد آلی خاک ( C/N این بررسی بقایای خلر در بین لگوم های دیگر دارای کمترین نسبت بوده که به همین دلیل مي تواند زودتر از آن ها تجزیه شده و مواد معدنی خود را آزاد نماید. آنچه که از نتایج داده های این بررسی و مطالعات مشابه دیگر استنتاج مي گردد این است که پتانسیل این گیاهان از نظر میانگین عملکرد علوفه تر، ماده خشک و مقدار تجمع نیتروژن قابل ملاحظه بوده و یک روش پایدار در مدیریت بهینه مزارع تحت شرایط آیش تابستانی به شمار مي آید. با این حال باید توجه نمود که زمان برداشت یکی از نکات حائز اهمیت در مدیریت کشت این گیاهان درشرایط آیش تابستانی است، به طوری که هر گونه تاخیر در برداشت با هدف دستیابی به عملکرد علوفه بالا، احتمال بالغ شدن بذور علف های هرز سبز شده و ریزش مجدد آن را در سطح مزرعه فراهم مي نماید که جزئیات این امر به تحقیقات بعدي موکول شده است.

کود مناسب رشد و عناصر ریز مغذی ( میکرو )
مشخصات کود های میکرو
یکی از صدها خدمات مجموعه ی بزرگ پارادایس تهیه و بسته بندی بهترین نوع کودهای میکرو می باشد ، که تهیه نمودن آن برای شما دوستان عزیز به علت سنگین بودن وزن بسته های آن (25 کیلوگرم ) هزینه بر و گاهی اوقات غیرممکن است .
میکرو المنت ها یا عناصر یا عناصر کم مصرف ( ریز مغذی ها ) مانند :
آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بور ، مولیبدن و کلر گیاهان مختلف برحسب نیاز و با توجه به نتایج آزمایشات خاک و برگ به کود های فوق نیازمند خواهند بود . ادامه مطالب کلیک کنید .
جایگاه میکروالمنت در تولیدات کشاورزی :
با وجود این که گیاهان به شکل واضحی به کود های ماکروالمنت ها نیازمندند ، اما کودهای میکروالمنت یا ریز مغذی ها علی رغم نیاز کم گیاهان جایگاه ویژه ای در تولیدات کشاورزی دارند لذا از آنها به عناصر خرد با تاثیرات مکان یاد میشود.

کود مناسب رشد و عناصر درشت مغذیماکرو)
مشخصات کود های ماکرو
در این قسمت از بانک اطلاعاتی مجموعه ی پارادایس نظر شما را به توضیحاتی هر چند مختصر توسط متخصصان این مجموعه در رشته ی کشاورزی و کود شناسی در رابطه با کود های ماکرو بستته بندی شده توسط این مجموعه جلب می نماییم .
معرفی عناصر کود ماکرو :
کودهای ماکرو موضوع بحث ما را تشکیل می دهند این کودها از مجموع سه عنصر : ازت ، فسفر و پتاسیم به نسبت های مختلف و متناسب با زمانبندی رشد و باروری گیاه تشکیل میشود .

حال برای درک هرچه بیشتر تاثیر این کودها نظر شما را به تاثیر هر یک از این عناصر به تنهایی بر روی گیاهان و درختان جلب می نماییم : جهت مطالعه ادامه مطالب کلیک کنید .

کود مناسب تقویت محصول و گلدهیپتاس بالا )

تغذیه گیاهان شامل چندین مرحله می باشد، مرحله رویشی ، نمو و گلدهی، گیاهان برای رشد به ازت برای ریشه دهی و شروع سوخت و ساز و پتاسیم مسئول خیلی از وقایع فیزیولوژیک گیاه می باشد. گیاهی که وارد فاز گلدهی نمی شود، به خاطر رشد رویشی ناشی از مصرف کود ازته یا ضعف عمومی گیاه می باشد. فاز رویشی ناشی از استفاده از ازت باعث آبدار شدن بافت گیاه شده و نسبت C/N را کمتر یا به زبان ساده پوست به گوشت را بیشتر میکند، و همین عامل باعث می شود گیاه شما بزرگ و قوی شده ولی به شما گل نمی دهد ! با دادن کودهای گلدهی میزان گوشت را بیشتر کرده و از شیره گیاهی کاسته می شود. همین امر موجب افزایش گلدهی در همه گیاهان می شود. برای افزایش کیفیت گلها باید هنگام اتمام عمر گل ، غنچه های خشک شده رو از ته بچینید ، تا انرژی گل روی تولید بذر متمرکز نشود ! همینطور برای افزایش کیفیت گلدهی باید از مکمل های غذایی استفاده نمود ، از آنجایی که جذب مواد غذایی و کودهای شیمیایی تابع اسیدیته ی خاک می باشد و درصورت بالاتر رفتن اسیدیته خاک از 7 ، برخی از مواد غذایی قابلیت جذب خود را از دست می دهند  جهت کسب اطلاعات بیشتر و طرح سوال کلیک کنید .

جهت خرید انواع محصولات کشاورزی اعم از کود ، سم و اقلام کلیک کنید .

جهت بازدید از ویدئو های آموزش کشاورزی رایگان کلیک کنید .

حسین برخورداری سوال پاسخ داده شده نوامبر 8, 2020
گذاشتن نظر
شما در حال مشاهده 1 از 1 پاسخ هستید ، برای دیدن همه پاسخها اینجا را کلیک کنید .
پاسخ خود را بنویسید .
  • فعال
  • بازدیدها1949 times
  • پاسخ ها1 پاسخ
ورود به متاورس | متاورس ایرانی
ورود به متاورس ایران یا همان متاورس ملی

علامت ذره بین Tutorials سمت راست به رنگ قرمز به شما کمک خواهد کرد .

جدید ترین سوالات پرسیده شده

منقضی شدن سم بتانال 1 پاسخ | 0 آرا
ایا ایدز گزفتم؟ 0 پاسخ ها | 0 آرا
انتخاب ورزش رزمی 0 پاسخ ها | 1 رای
وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی نماد اعتماد الکترونیک اسناد و املاک کشور مرکز آموزش ویدیویی انجمن حم فروشگاه ملی تولید کنندگان مدیریت بر مدیران حم سامانه حیوانات رسانه ملی اخبار متا دانشگاه متاورس استخدام | دانش فروشگاه حم تبلیغات ملی بازار NFT متاورس رنگ نقشه ملی سه بعدی متا املاک و مستغلات