راهبرد و الگوی رفتاری روسیه در تقابل ایران و رژیم صهیونیستی

راهبرد و الگوی رفتاری روسیه در تقابل ایران و رژیم صهیونیستی

چکیده 

جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل به دلیل اختلافات راهبردی و خصومت های ایدئولوژیکی در سطوح مختلف با هدف به حداکثر رساندن قدرت منطقه ای خود، به کنترل ، مهار و ایجاد بازدارندگی علیه یکدیگر پرداخته اند . پیوند های عمیق تاریخی میان روسیه و اسرائیل ، سطح مناسب دیپلماتیک انها را از سطح عادی به سمت استراژیک سوق داده است . تحریم های امریکااعلیه مسکو و نقش میانجی گری اسرائیل در حل و فصل اختلافات با امریکا ، فرصتی را به تل آویو داد که از ان به عنوان برگ برنده در نزدیکی راهبردی با روسیه با تاکید بر منافع مشترک ، به توسعه الگو های مشارکتی در تنظیم روابط دو جانبه خود  پرداخته اند . به طوری که سطح همکاری های نظامی و سیاسی ایران و روسیه ، بیانگر تحول عظیمی در روابط دوجانبه دو کشور است . از این رو ، تقویت جایگاه سیاسی و نظامی ایران و اسرائیل توسط روسیه ، به یک عامل محرک تهدید امنیت ملی تبدیل شده است . سوالی که دراین پژوهش مطرح می شود این است که با وجود تقابل ایران و اسرائیل تاکنون ، روسیه چه الگوی رفتاری را در قبال این دو متحد تاکتیکی خود اتخاذ کرده است ؟ برای پاسخ به این سوال ، فرضیه ما این است که ، مناسبات گسترده مسکو با ایران و اسرائیل و نقش ان ها در سیاست های منطقه ای و بین المللی روسیه باعث شده است که مسکو الگوی رفتاری توازن قوا را بهترین رویکرد در قبال این دو متحد تاکتیکی خود برگزیند . این مقاله به روش تحلیلی و بر مبنای رویکرد موازانه قوا داد های پژوهشی را مورد تبیین قرار داده است.

مقدمه 

ظهور انقلاب اسلامی یران و تعارضات راهبردی اسرائیل به ویژه در بعد ایدئلوژیک ، معادلات منطقه غرب اسیا را حول تقابل راهبرد ها سوق داده است . به طوری که افزایش نقش و قدرت منطقه ای ایران به ویژه در بخران سوره و برنامه هسته ای به یک عامل تهدید برای موجودیت اسرائیل تبدیل شده است . ایران و اسرائیل در جهت دستیابی به عمق استراتژیک منطقه و ایجاد بازدارندگی علیه یکدیگر ، همکاری با روسیه را مورد توجه قرار داده اند . عامل دیاسپورای یهودیان روسی ، ساختار سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی روسیه را تحت تاثیر قرار داده است .

در سال های اخیر روسیه و اسرائیل ، موجبات تعاملات و مناسب گسترده تری را فراهم اورده است . روسیه نیز بر جایگاه اسرائیل در حل و فصل اختلافات با غرب و کاهش تحریم های امریکا نسبت به خود ، واقف است به طوری که روسیه ملاحضات مربوط به امنیت ملی و تمامیت اراضی اسرائیل در بخران های منطقه ای به ویژه بحران سوریه را رعایت کرده است . از طرفی دیگر ، اسرائیل ضمن رعایت خطوط قرمز روسیه در معادلات منطقه خاورمیانه ، روسیه را در دستیابی به اهداف اقتصادی و استراتژیک خود حمایت کرده است . لذا ، مسکو _ تل آیو در تحولات منطقه ای و بین اامللی ، ببه سطحی از همسویی و همپوشانی در رفتار و اهداف رسیده اند . این در حالی است که روسیه در چارچوب سیاست خاورمیانه ای خود به توسعه روابط با ایران گام برداشته است ، به گونه ای که تهدید های مشترک برامده از امریکا و اروپا ، مهم ترین عامل توسعه و همکاری دو کشور بوده است . تحریم های اقتصادی امریکا علیه ایران مهمترین عامل توسعه همکاری دو کشور بوده است نقطه تحریم های اقتصادی آمریکا علیه ایران و روسیه در سال‌های اخیر افق‌های جدیدی در روابط دو جانبه دو کشور ایجاد کرده است

روسیه در پی آن است که با توسعه روابط با ایران آمریکا را وادار کند تا امتیازات بیشتری در صحنه‌های بین‌المللی بدهد در حالی که مسکو بر این واقع است دستیابی به اهدافش در منطقه بدون توجه به نقش و قدرت آفرینی ایران امکان پذیر نیست ایران هم می‌داند رویکرد نگاه و غرب سیاست خارجی روسیه به معنای دوری متعدد از محور شرق نیست ولی این رویکرد روابط روسیه و ایران را تحت‌الشعاع قرار داده است.

بحران سوریه تحول عظیمی در روابط دو کشور در ابعاد سیاسی نظامی و امنیتی به وجود آورد به طوری که سطح مناسبات عالی دیپلماتیک فعلی دو کشور همکاری و اشتراک که مغازه‌ای در حل بحران سوریه و توافق نامه های نظامی و اقتصادی به نزدیکی دو کشور ایران و روسیه توسعه بخشیده است تفاوت ایران و اسرائیل و نقش آفرینی آنها در صحنه‌های بین‌المللی روابط روسیه با این دو بازیگر را مورد آزمون قرار داد به طوری که پیوندهای عمیق تاریخی مشترک بین روسیه و اسرائیل روابط آنها را به سمت استراتژیک سوق داده است از طرف دیگر روسیه و ایران در چارچوب اهداف خاورمیانه‌ای خود در تعهدات منطقه نیاز به تعامل با یکدیگر هستند لذا به نظر می رسد هر گونه روابط و همکاری روسیه با یکی از این دو بازیگر لغات دیگری با روسیه را تحت الشعاع قرار می دهد.

با در نظر گرفتن این ملاحظات این سوال مطرح می‌شود که با وجود توافق ایران و اسرائیل تاکنون روسیه چه رفتاری را در قبال این دو متحد تاکتیکی خود اتخاذ کرده است در پاسخ به این سوال فرضیه‌ای که در این پژوهش مورد آزمون قرار گرفته عبارت از این است که مناسبات گسترده مسکو با ایران و اسرائیل و نقش آنها در سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی روسیه باعث شده است که مسکو الگوی رفتاری موازنه قوا را بهترین رویکرد در جهت دستیابی به اهداف و منافع خاورمیانه خود در قبال این دو متد تاکتیکی برگزیند.

روش تحقیق در این مقاله تبیینی است و روش گردآوری داده‌های کتابخانه‌ای و اینترنتی است که از طریق مراجعه به آرشیو مراکز علمی و همچنین شبکه جهانی اینترنت انجام شده است . به منظور تحلیل علمی و با کاری تئوریک پژوهشی از نظریه موازنه قوا در چارچوب مکتب نوسازی واقع‌گرایی بهره گرفته شده است .

هرچند پیرامون روابط سیاسی با اسرائیل و ایران به طور جداگانه تاکنون چندین مقاله و کتاب به رشته تحریر در آمده است اما این منابع تمرکز کامل خود را بر موضوع الگوی رفتاری روسیه در قبال این دو بازیگر نگذاشته است  مقاله حاضر در تلاش است تا خدمات موجود در این زمینه را تا حدودی پر کند

  چارچوب نظری

پاسخگویی به سوال ها و آزمون ها فرضیه ها در هر طرح پژوهش نیازمند مبانی نظری است در این پژوهش برای تبیین و تحلیل موضوع از نظریه موازنه قوا در مکتب نوگرایی واقع گرایی استفاده شده است

از دید نظریه پردازان نوگرایی قدرت و امنیت موجبات سیاست موازنه قوا توسط دولت  ها را فراهم می آورد ناتوانی قدرت های بزرگ در مواضعشان سازی بین المللی در قبال آمریکا در دوره پسا جنگ سرد چالش‌هایی را بر روی نظریه موازنه قوا ایجاد کرده اندیشمندان نوگرا از جمله کنت والتز ،استفان والت و میر شایمر برای دستیابی به حل این چالش‌ها به ارائه نظریات جدید موازنه قوا  مطابق با نظام بین‌المللی پرداختند

نظریه‌پردازان واقع‌گرایی علل رقابت بازیگران در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی را در دستیابی به قدرت و بقای جستجو می کنند معتقد است دولت ها در مواجهه با قدرت های توسعه طلب به منظور دفع قدرت در برابر آن دست توازن قوا میزند بر این امر تأکید دارد که توازن قوا باعث ثبات در منطقه و نظام بین‌الملل می‌شود اگرچه بازی امنیت ملی و همگرایی دولت‌ها را در به وجود آمدن جنگ و صوت مورد توجه دارد  اما رقابت قدرت‌ها در محیط های منطقه ای و بین المللی را محور اصلی شکل‌گیری توازن قوا می‌داند از منظر حاضر رفتار دولت نسخه برداری از فعالیت‌های یکدیگر می باشد توضیح توانمندی‌ها که عامل تفاوت میان دولت‌ها است لازمه تامین امنیت و بقا می باشد دو اصل زمین ضروری که از دید و باز برای تشکیل موازنه قوا اهمیت دارد این است که ساختار نظام بین‌الملل باید  آنارشیک بوده و دولت ها به دنبال بقا و امنیت باشند نظام آنارشیک باعث محدودیت در میزان همکاری در سطوح مختلف و ساده لایه های سازمان بین المللی می شود زیرا در این نظام وابستگی به یکدیگر توسعه می یابد از این رو دولت ها با احتیاط در همکاری و توافق نامه ها به دنبال سود نسبی هستند. دولت‌ها در محیطی آنارشیک راهبرد موازنه برمی‌گزیند و سیاست همراهی و دنباله روی دور می شوند چرا که هیچ قدرتی وجود ندارد که برای بقا و امنیت خود به آن روی آورد که سیاست همراهی از قدرت‌های هژمون و همواره یک تهدید محسوب می‌شود لذا دولت‌های ضعیف از یک سو و از طریق اختصاص منابع جدید در سطح داخلی و از سوی دیگر با اتحادها و توافق‌هایی در حوزه‌های مختلف در سطح خارجی دست به موازنه می‌زنند از دید والتز امنیتی در اولویت دولت‌ها قرار دارد و قدرت هم برای دستیابی به امنیت لازم است اگر دولت‌ها امنیتشان تعطیل شود از قدرت‌ها وجودی صرف نظر می کنم بر این اساس دولت در مواجهه با قدرت برتر با تشکیل ائتلاف در برابر آن دست و موازنه می زنند با وجود اینکه تعیین های نو واقع‌گرایی والتز معطوف به موازنه قوا بود شاگرد و استفان باد با تاکید بر مفروضات نواق گرایی بر اهمیت موازنه تهدید تاکید داشت از نظر وی دولت ها در برابر تهدیدات که شامل نیات تجاوزکارانه و توانمندی‌های نظامی می باشد و موازنه سازی میزنم پس توانمندی های خارجی لازم موازات آن سازی نیست به عبارت دیگر بر اهمیت موازنه تهدید به جای موازنه قوا تاکید دارد در واقع دولت ها در مقابل قدرت تهدید گرد است و موازنه می‌زنند یعنی کشورها برای ثبات امنیت و حفظ وضع موجود و اتخاذ سیاست موازنه در مقابل قدرت‌های متجاوز روی می‌آورند لذا هر تلاشی دولت برای افزایش قدرت خود برای سایر بازیگران تهدید محسوب می گردد بنابراین از نظر واتس برداشت ها و تصورات دولت‌ها از این دیگر به عنوان تهدید در روابط میان دولت‌ها حائز اهمیت است دولت‌ها زمانی که موجودیت و منافع آنها مورد تهدید واقع می گردد به موازات آن می‌زند هنجارسازی رفتار موازات آن منجر به افزایش امنیت در نظام بین الملل می‌شود و دولت ها با ایجاد ائتلاف در برابر دولت تهدیدگر به بازداشتن آن می‌پردازد وات با تاکید بر رابطه میان آنارشیک و رفتار دولتها توجه کمتری به استراتژی موازنه داشتند اما میر شایمر جراحی تعریف متفاوتی از موازنه قوا تمرکز خود را بر رفتار موازنه و موازنه سازی به عنوان یک رویکرد رفتاری قرار داده است میر شایمر مدعی است که ماهیت بین الملل آناشید منجر به انگیزه دولت ها و افزایش قدرت می‌شود لذا دولت‌ها و اتخاذ راهبردهای توجهی با هدف افزایش قدرت و نفوذ خود زمینه آسیب به دیگران را فراهم می‌کند از نظر وی امنیت و بقا در نظام بین‌الملل زمانی میسر است که دولت‌ها در پی افزایش منافع قدرت خود باشند به نظر می‌رسد این محیط آنارشیک بین‌الملل توانمندی‌های توجه و نامشخص بودن نیات دشمن دلایل اصلی قدرت طلبی دولت ها می باشد دولت‌ها برای امنیت خویش دست یافتن به قدرت منطقه‌ای و جهانی را از اولویت سیاست خارجی خود قرار دادند در غیر اینصورت دولتها می نوشم برای مقابله با تعطیلات ثروت و توانمندی‌های نظامی خود را به حداکثر برساند دولت ها برای دستیابی به اهداف و منابع قدرت تنش میان دولت‌ها و درگیر ساختن رقبا به جنگ‌های طولانی را در دستور کار قرار دادند قدرت ها برای جلوگیری از اشتهای جنون گرایی سایر دولت‌های از طریق واگذاری مسئولیت به یکدیگر یا اتخاذ تقاضا توسط خود به مقابله با تهدیدات می‌پردازند و عقیده میر شایمر نظام بین‌الملل دستیابی دولت‌ها به هژمون جهانی بم پذیر نمی باشد از این رویدادها چیرگی به مناطق حساس و راهبردی را در دستور کار سیاست خود قرار دادند دستیابی به قدرت چیرگی به این منطقه از مناطق کسب دیجیمونی منطقه دیگر را فراهم می‌کند  و در همین راستا دولتها در برابر دولت‌هایی که قدرت آنها درحال افزایش است نصب موازنه منطقه‌ای خواهد  آهنگ زن از نظر وی زمانی می‌توان نقش قدرت‌های توانبخش فرامنطقه‌ای را در این بازی دراز کرد که فشار سیستمی که منطقه برای جلوگیری از قدرت ظهور منطقه ناتوان باشد قدرت های بزرگ با کنترل محیط و توزیع مطلوب توانمندی ها نقش مهمی در توازن منطقه ایفا می‌کند در یک نگاه کلی در شرایط حاضر هر یک از نظریه‌های نوای گرایی موازنه قوا در این کارها و بودن توانایی تبیین و توضیحی از الگوهای رفتاری در سیاست بین‌الملل را دارا نیست نظام بین‌الملل شعبه های رفتاری متنوعی و مرکب از الگوهای همکاری جویانه تعالی منازع آمیز از سوی هر یک از بازیگران برای ایجاد موازنه قدرت می‌باشد وزارت یافته های گوناگون نو واقع‌گرایی مانند نوا گرایی تهاجمی جان میر شایمر و تدافعی استخدام باز هم زمان مورد توجه بازیگران و تهدید گران است بر این اساس در این پژوهش از نظریه های موازنه قوا و واقع گرایانه اندیشمندانی چون واتس ماینر و وات برای تعیین موضوع استفاده شده است بنابراین می توان بیان داشت که ساختار نظام آنارشیک بین‌المللی روسیه اسرائیل و ایران را به موازات آن بهسازی در برابر قدرت و تهدید دیگران را داشته است افزایش قدرت و نفوذ منطقه‌ای ایران به ویژه در تعهدات خاورمیانه و برنامه هسته‌ای موجبات بین و تهدید را برای اسرائیل فراهم آورده است تهدیدات نیابتی اسرائیل از سوی آمریکا علیه ایران در منطقه و نظام بین الملل منافع ایران را با چالش هایی روبرو کرده است اگر بنا را بر فهم روابط از منظر کنتراست و استاندارد بگذاریم و الگوی رفتاری توازن قوا را بهترین رویکرد در قبال این دو بازیگر برمی‌گزیند همچنین در قالب منطق نظریه مرشایمر ساختارهای هژمون منطقه‌ای اهمیت داشته و از این رو رفتار منطقه‌ای ایران و اسرائیل و روسیه و عکس‌العمل‌های آن مورد توجه قرار می‌گیرد در همین رابطه رقابت ایران و اسرائیل جهت دستیابی به عمق استراتژیک منطقه زمینه سیاست موازنه سازی را فراهم آورده تا از دور پژمان منطقه جلوگیری کند اما واقعیت این است که الگوی رفتاری روسیه در قبال دو بازیگر ایران و اسرائیل موازنه قدرت بوده است و محدودیت‌هایی را برای اهداف و منافع ایران و اسرائیل در جهت حفظ توازن ایجاد کرده است بنابراین پژوهش حاضر درصدد است تا در چارچوب نظریه موازنه قوا در مکتب واقع گرایی به تبیین و تحلیل رفتاری روسیه در قبال این دو بازیگر بپردازد

تحلیل توسعه روابط راهبردی روسیه و سرایی

روسیه و اسرائیل با تاکید بر پیوندهای تاریخی و منافع مشترک به تعمیق سطح روابط دوجانبه خود در ابعاد مختلف پرداختند نقطه عطفی در نزدیکی روسیه و اسرائیل نقش مهم اتحاد جماهیر شوروی در تاسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ بوده است و در مقاطع یهودیان روسی در پیروزی اتحاد جماهیر شوروی در جنگ جهانی دوم زمینه حمایت دیپلماتیک شوروی از تاسیس اسرائیل را فراهم کرد فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی   مهاجرت یهودیان روسی زمینه را برای نزدیکی مسکو و طلایی در ابعاد مختلف فراهم آورد تا آنجا که مهاجران روسی نه تنها باعث گسترش همکاری شدند و از که تأثیر مثبتی بر اقتصاد و فرهنگ اسرائیلی داشته اند به طوری که دو از مهاجران تحصیلات عالی را بیش از ۱۰ درصد آن ها دارای مدرک مهندسی بودند بر همین مبنا است که زبان روسی زمان استفاده در نهادهای دولتی به عنوان زبان سوم در آکادمی که اسرائیل تدریس می شود امروزه مهاجران عروسی بیش از ۱۵ درصد رای دهندگان اسرائیل را تشکیل می‌دهند گرچه شاید به طور سنتی متحد آمریکا است و به لحاظ پیشینه تاریخی ارزش‌های و فرهنگ مشترک و نیز شاخص‌های منافع استراتژیک مشترک متحد منحصر به فرد آمریکا به حساب می‌آید اما پیش از آن به دلیل حضور در منطقه روسیه بسیاری از رسوم و سنت‌های یهودیان در این منطقه شکل گرفته است  روسیه از یهودیان اشکنازی قرایی و بخارایی و گرجی تشکیل شده‌اند اولین حضور یهودیان در غرب روسیه در قرن ۷ تا ۱۴ میلادی بود بلکه از اشتراکات و همکاری‌ها میان روسیه و اسرائیل عبارتند ازاشتراک دیدگاه روسیه و اسرائیل درباره نتایج جنگ جهانی دوم دو طرف را به یکدیگر نزدیک کرده و عامل اصلی توسعه روابط دوجانبه شده است روسیه و اسرائیل ارزش‌های مشترک در مورد آنتی سیم سیستمی که در شکستن محاصره لنینگراد در جنگ دوم جهانی و آزادسازی آش اتفاق نظر دارند شوروی در اولین جنگ اعراب و اسرائیل از طریق چک صلواتی کمک های تسلیحاتی نظام به طلایی او اعطا کرد بنای یادبود سربازان ارتش سرخ در شهر ناتان در فلسطین اشغالی به عنوان یک واقعیت منحصر به فردی است که در هیچ کشوری پس از فروپاشی شوروی برای سرباز ارتش سرخ بنای یادبود ایجاد نشده است غارهای روابط دیپلماتیک اتحاد شوروی و اسرائیل در سال ۱۹۹۱ پس از جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ قطع شده بود اسرائیل منتهی غیررسمی مسکو در خاورمیانه بوده است  روسیه در اعلان طرح نقشه راه با مشارکت در بیانیه ۱۶ جولای و ۱۷ سپتامبر ۲۰۰۳ از آن استقبال نمود  حضور یهودیان رو سوار به حدود ۱.۲ میلیون نفر در توسعه همکاری‌های با مسکو را در عرصه‌های مختلف از جمله اقتصادی و نظامی هماهنگ می کند اصل عدم مداخله اسرائیل در درگیری های سوریه همچنین صرفنظر از خط مشی تغییر دولت بشار اسد تا حد زیادی برای مسکو به عنوان تضمین تلقی می شود اسرائیل در نوع رابطه خود با برخی مخالفان مصدق در لهستان و اوکراین پایبند است.

فناوری پیشرفته سنگین ایستا فرصتی را فراهم می‌کند تا مسکو برخی ضعف های تسلیحاتی خود را جبران کنند علاوه بر آن لابی‌های یهود روسی در اسرائیل و روسیه نقش مهمی در نزدیکی اسکوتا ایفا کردند از نیمه دوم دهه ۱۹۹۰ سازمان سازمان‌های یهودی در روسیه تأثیر قابل توجهی بر سیاست خارجی مسکو در قبال اسرائیل داشتند کنگره یهودیان روسیه کنگره سازمان‌ها و جهان یاقوتی در روسیه فدراسیون جهانی یهودی روسیه مرکز جامعه یهودیان مسکو مرکز فرهنگی هویت و غیره توانستند و درونی سیاست خارجی روسیه را در مسائل مورد نظر خود برای چند دهه تحت کنترل خود قرار دهند این سازمان‌ها به دلیل حمایت از دولت پوتین از نفوذ سیاسی در روسیه برخوردار هستند و به کمک این سازمان های بزرگی حاوی بسیاری از مجلات و روزنامه های یهودی نظیر هر آدمی که در روسیه منتشر می شود همچنین گروه‌های ذی‌نفوذ و نمایندگان روسیه در اسرائیل با لابی‌گری توانستند ضمن حل مشکلات یهودیان روسی در اسرائیل با تصویب قوانین نظیر سفر بدون ویزا بین اتمام و اطلاعات در کنس نقش مهمی در نزدیکی آنها ایفا کردند نگرش مثبت میان نخبگان سیاسی روسیه و اسرائیل در تعامل با یکدیگر تأثیر قابل توجهی بر گسترش روابط مسکو و تل‌آویو داشته است به گونه ای که ریشه‌های خانواده بسیاری از نخست وزیران و نظامی های اسرائیل تا به امروز در قلمرو امپراتوری اتحاد جماهیر شوروی قرار دارد به طوری که در اولین انتخابات کنست در سال ۱۹۴۹ بیش از نیمی از نمایندگان متولد قلمرو شوروی بودند همچنین نگرش مثبت در نخبگان سیاسی روسیه در قبال اسرائیل باعث قابل مشاهده می باشد به طوری که پوتین از زمان ورود به کاخ کرملین خود را به عنوان حافظ و پشتیبان امنیت یهود در روسیه و معرفی کرده بود نگرش مثبت نوجوان سیاسی روسیه در قبال اسرائیل تاثیر قابل توجهی بر نگرش مردم داشته است به طوری که در نظرسنجی از مردم در پاسخ به این سوال در سال ۲۰۱۷ تقریباً ۵۷ درصد از مردم روسیه نگاه مثبتی به تعامل با اجرایی داشتند همکاری های اقتصادی تجاری و صنعتی روسیه قطره‌های نیز زمینه را برای نزدیک و گسترش روابط دو دولت فراهم کرده است به گونه‌ای که اسرائیل به طور عمده ماشین آلات و تجهیزات ترابری و شیمیایی و محصولات کشاورزی را به روسیه صادر می‌کند و واردات اسرائیل از روسیه پیشتر وارد مقر نفت خام سنگ های زینتی و فلزات می باشد از طرفی با کشف میادین نفتی در سواحل اسرائیل و عدم تجربه کافی اسرائیل برای استخراج در این منطقه همکاری دولت در زمینه انرژی گسترش یافت همچنین محصولات و فن آوری های فضایی شرکت‌های روسی توجه شرکت‌های اسرائیلی را به خود جذب کرد به طوری که در سال‌های اخیر توافقنامه هایی در خصوص اکتشاف و فضا بین مسکو ادعای بسته شده است پروژه های سرمایه گذاری در زمینه نانو و تاریخ سوزی فناوری‌های نوین کشاورزی روسیه و عشایر را به توسعه روابط تجاری و اقتصادی سوق داده است یکی دیگر از عوامل نزدیکی مسکو و تل‌آویو همکاری‌های سیاسی و امنیتی در زمینه‌های مبارزه با افراط گرایی و تروریسم در منطقه است این همکاری ناشی از جمعیت پیشمه دینی مسلمانان روسیه و تهدیدات بالقوه بنیادگرایی اسلامی بر دولت بوده است بر همین مبنا سرویس‌های اطلاعاتی روسیه و شاید در چند دهه های اخیر آموزش های نظامی و مانورهای مشترک به نمایش گذاشتند فروش ابعاد های بدون سرنشین اسرائیل به روسیه به منظور کنترل و نظارت نمونه‌ای از این همکاری بوده است در سال‌های اخیر نیز هماهنگی‌های سیاسی امنیتی آنها در بحران سوریه افزایش یافته است رهبران روسیه در عرصه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای به ویژه در حل و فصل اختلافات آمریکا اهمیت ویژه طرح اسرائیل قاعده زیرا روسیه بر این امر واقف است که لابی‌های قدرتمند یهودی می‌تواند نقش مهمی در روند کاهش تحریم‌های آمریکا ایفا کنند و شاید می‌داند که برای تضمین امنیت خود در منطقه نقش فرامنطقه‌ای روسیه نیاز دارد لذا تحریم های اقتصادی آمریکا علیه مسکو و اثربخشی اقتصادی روسیه در نظام بین الملل فرصتی را به اسرائیل داده که از آن به عنوان برگ برنده در نزدیکی راهبردی با روسیه استفاده کند و از سوی دیگر اسرائیل به دلیل نبود بازار کافی در منطقه در ارسال محصولات خود به بازار روسیه را مورد توجه قرار داده است از این رو نیاز اسرائیل و روسیه به دیگر انواع اطلاعات منطقه‌ای در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی تاکنون نقش مهمی در تقویت مناسبات آنها داشته است موانع همکاری اسرائیل و روسیه

اسرائیل و روسیه با وجود مناسبات گسترده و پیوندهای عمیق تاریخی نتوانستند و یک اتحاد استراتژیک را بین خود به وجود بیاورند مهمترین موانع توسعه روابط روسیه و متاثر از روابط مسکو با تهران است اسرائیل همواره ایران را به عنوان موجودیت خود در منطقه در نظر می‌گیرد اسرائیل بارها از همکاری سیاسی و نظامی ایران و روسیه در تعهدات منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه در قضایای هستی و بحران سوریه ابراز نگرانی کرده است به طوری که توسعه همکاری‌های هسته‌ای ایران و روسیه در اوایل قرن ۲۱ تا جایی پیش رفت که نخبگان اسرائیل رابطه با مسکو را یک بازی احمقانه تلقی می‌کردند همکاری روسیه با جبهه مقاومت و حکومت خودگردان فلسطین از دیگر موانع ای است که رابطه با سکوت آیفون را تحت شعاع قرار داده است افزایش نقش ام‌اس در فلسطین و تعامل تمایل روسیه و همکاری با این جنبش عدم توجه و نگرانی رهبران اسرائیل شده است به گونه‌ای که در دیدار رهبران حماس با مقامات روسیه در ۲ مارس ۲۰۲۰ وزیر خارجه روسیه لاور ضمن مخالفت با طرح معامله قرن بر ادامه همکاری ها و رایزنی‌ها تاکید کرد همچنین همکاری های نظامی روسیه و حزب الله در دمشق و اندازی غیر پیامدهای بسیار منفی برای منافع اسرائیل در سوریه داشته است اسرائیل همچنان از روابط نزدیک روسیه با حکومت خودگردان فلسطین ابراز نارضایتی کرده است روزی از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۳ حدود ۴۰ میلیون دلار هزینه های بودجه کمکی خودگردان فلسطین را تامین کرده و سازمان بودجه ای برای آموزش دانشجویان فلسطین در دانشگاه های موسیقی اختصاص داده است از طرف دیگر مبانی روسیه در سازمان ملل به ویژه در قطعنامه‌های ۲۴۲ ۳۸۸ ۱۳۹۷ ۱۵۱۵ شورای امنیت با منافع اسرائیل در منطقه نا همپوشانی دارد لذا هرگونه روابط روسیه با این گروهها روابط روسیه و اوکراین را تحت پوشش قرار می‌دهد اتحاد استراتژیک اسرائیل و آمریکا و حضور در جبهه مخالف روسیه به یک عامل منفی در توسعه روابط مسکو و تل‌آویو تبدیل شده است

حفظ امنیت اسرائیل یکی از اولویت های اصلی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه است روسیه و آمریکا یکدیگر را به عنوان تهدید جدی منافع خود در نظام بین‌الملل تلقی می کنند از این دنیای بی اعتمادی در روابط روسیه با اسرائیل وجود دارد به طوری که بعد از وقوع بحران اوکراین روابط روسیه و شاید به دلیل حمایت های تسلیحاتی اسرائیل و آمریکا به گروه‌های ضد روسیه بسیار محدود شده است نگاه کلی روسیه در چارچوب سیاست خاورمیانه خود به برقراری روابط با همه کشورهای منطقه پرداخته است و اسرائیل بر این واقعیت است که روابط راهبردی است که آمریکا با سیاست روسیه در خاورمیانه در تضاد است از این رو قرار گرفتن اسرائیل و روسیه در دو محور روی تاثیرات بسیار منفی و روابط آنها داشته است و از طرف دیگر با افزایش نفوذ سیاسی اسرائیل در تحولات اخیر اوکراین و رویکردهای متعارض دو طرف این احتمال وجود دارد که روابط روسیه و طراحی طرح آینده به فردی سوق یابد که در این صورت امکان توسعه فزاینده روابط روسیه با کشورهای ضداسرائیلی وجود دارد

 عوامل توسعه همکاری ایران و روسیه

ایران و روسیه با تاکید بر منافع مشترک به توسعه الگوهای مشارکتی در تنظیم روابط دو جانبه خود در ابعاد مختلف پرداختند یکی از عوامل نزدیکی ۲ کشور را می‌توان نوع نگاه به شرق نخبگان و روسای جمهور دو طرف نام برد هم بر دوره اتحاد جماهیر شوروی هم پس از آن طرف این روابط متقابل خود را مشت به روابط خود با غرب می دانستند به طوری که سریعترین نگرش نگاه شرکت در دوره ریاست جمهوری پوتین به احمدی‌نژاد موجبات توسعه روابط و همکاری نزدیک را فراهم کرده بود چنانکه در این دوره با وجود سطح مناسب آب دیپلماتی قراردادهای در زمینه انرژی هسته‌ای حوزه دریای خزر توسعه میادین گازی ایران ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای و تامین سیستم دفاعی کشور ایران به دو کشور صورت گرفت مهمترین آمد نزدیکی و توسعه روابط ایران و روسیه مقابل با نفوذ و سیاست های بی ثبات کننده آمریکا در حیاط خلوت این دو بازیگر است در این راستا وزیر اوکراین و گرجستان و تلاش‌های آمریکا برای هماهنگی سلطه کرملین در این کشورها از این سو و تنش های ایران و آمریکا در خصوص برنامه هسته ای خود از سوی دیگر نشان داد که مقابله با آمریکا نقش بسزایی در روابط دو کشور داشته است زیرا روسیه تنها راه فشار آمریکا همکاری با کشورهای ضد منافع خود به ویژه ایران می‌داند و از طرف دیگر ایران در راستای کاهش فشارهای بین‌المللی خود در قضیه هسته‌ای روسیه را مورد توجه قرار داده است تنش های جدید ایران و روسیه با آمریکا در این دوره زمانی باعث عدم همراهی روسیه با ترجمه آمریکا علیه ایران و همکاری های گسترده سیاسی نظامی و اقتصادی دو طرف شده است به طوری که در سال ۲۰۱۴ رئیس جمهور آذربایجان در سفر خود به تهران با هدف دور زدن روسیه به دنبال انتقال گاز ایران به اروپا بود ایران با بیان اینکه هیچ قراردادی به اروپا بدون هماهنگی روسیه انجام می‌شود این درخواست را رد کرد مهمترین همپوشانی منافع و همسویی و مقابله با آمریکا در طول سال‌های اخیر بحران سوریه بوده است به طوری که تهدیدات ناشی از موضع آمریکا در تحولات سوریه برای ایران و روسیه و تمایز دو کشور به حمایت از بشار اسد در راستای منافع و اهداف خود باعث قرار گرفتن آنها در یک مقر و اتلاف به منظور مواجهه با محور رقیب به رهبری آمریکا شده است به طوری که ایران به روسیه اجازه داد تا از نیروگاه هوایی همدان برای اقدامات نظامی در خاک سوریه استفاده کند از همکاری نظامی برای اولین بار بعد از انقلاب اسلامی برای ایران اتفاق افتاده بود و همچنین وزیر امور خارجه روسیه در سال ۲۰۱۸ اظهار داشت که توقف قدرت‌های غربی برای خروج ایران در سوریه هم غیر واقعی است رضا بحران سوریه بستر مناسبی را فراهم کرده تا ایران و روسیه بر گسترش همکاری خود در ابعاد مختلف پردازنده همکاری اقتصادی و تجاری دو کشور در زمینه های انرژی نفت و گاز کشاورزی و صنایع عامل دیگری در گسترش روابط ایران و روسیه است توافق در در زمینه انرژی هسته‌ای در سال ۱۹۹۲ تاریخ آغاز روابط اقتصادی دو کشور بوده است توافق که زمینه ساخت نیروگاه راکتور هسته ای و مراکز آموزشی در ایران شده است به طوری که در سال ۲۰۱۶ اولین نیروگاه هسته‌ای توسط مسکو برای بهره‌برداری به ایران تحویل داده شد همچنین در ۲۹ ۲۰۱۴ قراردادی برای ساخت واحد ۲ و ۳ نیروگاه بوشهر بین ایران و روسیه به امضا رسید بر اساس گزارش نهاد comterde  سازمان ملل روسیه بین ۱۰ شریک بزرگ ایران در حوزه تجارت خارجی در جایگاه پنجم قرار دارد به طوری که از بازرگانی ایران و روسیه در سال های اخیر رشد مثبتی داشته است از طرف دیگر پروژه‌های سرمایه‌گذاری در زمینه تولید واگن استخراج محصولات نفتی ساخت خط آهن و محصولات کشاورزی در نزدیک شدن دو کشور مفید بوده است مبارزه با تروریسم و افراط گرایی و تلاش های مشترک برای برقراری ثبات و امنیت در منطقه نقش قابل توجهی در نزدیکی دو کشور داشته از همکاری مشترک در مسئله افغانستان حل مناقشات داخلی تاجیکستان و بحران سوریه در سال‌های اخیر واجبات توسعه روابط دو کشور را فراهم کرده است به طوری که دو کشور به منظور مقابله با تهدیدات داعش یک مرکز هماهنگی در رفتار و ایجاد کردن همکاری نظامی و تسلیحاتی دیگر از عرصه‌های همکاری دو کشور بعد از فروپاشی اتحاد شوروی بوده است ۵ های منطقه ای ایران با عربستان و اسرائیل این همکاری را پیش بیش از پیش افزایش داده است با توجه به مخالفت با روسیه برای تحویل s۳۰۰ به ایران در سال ۲۰۱۲ روسیه به لغو ممنوعیت یک ساله تجهیزات نظامی به ایران را انتخاب کرده و بر همین اساس در سال ۲۰۱۶ روسیه اس ۳۰۰ را به ارتش ایران تحویل داد ایران روسیه در ابعاد سیاسی اقتصادی و نظامی روابط امیر و تاریخی دارند که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بخش از آن روابط روسیه و ایران تحت تاثیر رفتار سیاست‌های آمریکا بوده است به طوری که تهدیدات ناشی از محور غرب به رهبری آمریکا در بحران سوریه و تحریم های اقتصادی آمریکا علیه ایران و روسیه روابط دو کشور را پیش از گذشته به یکدیگر نزدیک کرده است رضا مقابله با آمریکا بیش از هر عامل دیگری در نزدیکی ۲ کشور دخیل بوده و سیاست های یکجانبه گرایی آمریکا در سال‌های اخیر تقابل با آمریکا را به عنصر مهم در توسعه روابط تهران و مسکو تبدیل کرده است

 موانع همکاری ایران و روسیه

داشتن همکاری نزدیک ایران و روسیه در سال‌های اخیر مقاله و تضادهای منافع و آینده روابط دو کشور سایه افکنده است مهمترین عامل محدود نگاه داشتن گسترش روابط ایران و روسیه متاثر از تمایل به همکاری آنها با آمریکا است روسیه در راستای کاهش تحریم‌های غرب علیه خود و دستیابی به قانونی منطقه حل و فصل اختلاف آمریکا را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده است لذا همکاری روسیه و آمریکا در مورد معادلات منطقه زمینه را برای تضعیف شدن رابطه مسکو تهران فراهم می‌کند موافقتنامه گور ۴۹ مورفین و تحریم‌های روسیه در دوران ریاست جمهوری محدوده علیه ایران نمونه‌ای از تاثیر آمریکا به تغییر رویکرد روسیه به نزدیکی با ایران است از طرفی بهبود روابط ایران با آمریکا توسعه روابط ایران و روسیه را محدود می‌کند به طوری که تمایل همکاری آمریکا با ایران در سال ۲۰۱۵ به منظور رها کردن روسیه از بازارهای گاز به اروپا چالش‌های اقتصادی در روابط دو کشور به وجود آورد یکی دیگر از موانع نزدیکی ایران و روسیه تعارض منافع و ناهمگونی در سیاست خارجه آنها نسبت به مسئله تعیین رژیم حقوقی دریای خزر از از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ایران و روسیه در خصوص تقسیم بستن دریای خزر و بهره‌برداری از ذخایر نفتی با یکدیگر اختلاف بنا همپوشانی مدافع داشتند اگرچه پس از ۲۱ سال مذاکره در دوازدهمین که ۲۰۱۸ کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر توسط پنج کشور در نشست آکتائو قزاقستان به امضا رسید به طوری که در این نشست ضمن عدم توجه به منافع ژئوپلیتیک ایران بسیاری از مسائل مورد اختلاف میان ایران و روسیه رد شده است

دستیابی روسیه به عنوان مهمترین تامین کننده نفت و گاز و اروپا و رقابت با ایران در زمینه موجبات تضعیف انگلیسی سازنده دو کشور را فراهم کرده است روسیه می داند که امیران تمایل به افزایش صادرات نفت و گاز به اروپا دارد و هم آمریکا برنامه‌هایی برای تامین نیازهای شیر اروپا به میزان ۸۰ میلیارد مترمکعب تا سال ۲۰۲۰ را دارد لذا برنامه های ایران برای افزایش سهم خود در بازار گاز به اروپا تعطیلی جدی برای روسیه در آینده به حساب می‌آید از این روسیه با آدم و تو در تحریم های شورای امنیت علیه ایران در سال های اخیر زنده چالش هایی برای صادرات نفت ایران واردات خود را به مشتریان اصلی ایران افزایش داده است همچنین روسیه در سال ۲۰۱۷ معاونت حقوقی ایجاد بندر نفت و گاز توسط ایران در شهر سوریه شد همکاری روسیه با کشورهای مخالف ایران در خاورمیانه وزیر اسرائیل و عربستان تاثیرات منفی جدی و روابط ایران و روسیه داشته است وابسته بودن عربستان و فضایی به روسیه در منطقه و صحنه‌های بین‌المللی و بالعکس زمینه توسعه روابط نزدیک با یکدیگر را فراهم کرده است به طوری که در سال‌های اخیر عربستان و روسیه در زمینه انرژی و توسعه تسلیحات نظامی و حل بحران سوریه به همکاری و هماهنگی سیاسی با یکدیگر پرداختند و از این دو کشور مقاله برای اهداف و منافع ایران در منطقه ایجاد کردند همان طور که در بخش قبلی به طور کامل شرح داده شده است پیوندهای عمیق تاریخی سیاسی و نظامی اسرائیل و روسیه محدودیت‌هایی را برای روابط ایران و روسیه به وجود آورده است تقویت نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی و قفقاز موجب تعدیل همکاری راهبردی روسیه با ایران شده است نسبت به رئیس جمهوری ایران در این منطقه متعاقبا حاشیه رفتن جایگاه خود در هرات هراس است در راستای قدم بر این نگرانی‌ها روسیه طی سه دهه اخیر با ابزارهای دیپلماتیک سعی در جلوگیری از خود را تأثیر آن کرده است که می‌داند قدرت های هسته ای ایران زمینه نفوذ و تعویض انقلاب اسلامی ایران در این کشورها می‌شود درباره روابط ایران و روسیه تضاد منافع در سیاست‌های اوراسیای یکدیگر و چهارشنبه مشخص برای تعامل با آمریکا دو مانع اصلی بر سر راه توسعه روابط دو کشور بوده است تقویت جبهه های مقاومت به رهبری ایران در سوریه و حرارت روسیه نسبت به جایگاه خود در آینده سوریه روابط دو کشور را از همزیستی منصور به نام هم پوشانی و نافذ سوق داده است به طوری که در سال های اخیر روسیه با وارد کردن کشورهای متخاصم ایران در حل بحران سوریه به نوعی محدودیت در روابط دو کشور را به وجود آورده است

 الگوی رفتاری موازنه قوای روسیه در قبال ایران و اسرائیل

پیوندهای عمیق تاریخی روسیه و اسرائیل و مناسبات دیپلماتیک گسترده دو بازیگر در سال‌های اخیر در نزدیکی استراتژیک با روسیه در دستور کار سیاست خارجی اسرائیل قرار گرفت نقش فرامنطقه‌ای روسیه در تحولات خاورمیانه نقش مهمی در روند توسعه روابط آنها داشته است از سوی دیگر تهدیدات ناشی از نظر آمریکا در خاورمیانه و افق های جدیدی در روابط دو کشور به وجود آورد با افزایش تنش ها میان ایران و آمریکا تحریم های شدید غرب علیه ایران نزدیک با مسکو در اولویت قرار گرفت و مناسبات گسترده مسکو با اسرائیل و ایران باعث شد که مسکو رفتاری توازن قوا را بهترین رویکرد در قبال این دو بازیگر برگزیند اولین ویژگی الگوی رفتاری توازن قوای روسیه در قبال اسرائیل و ایران تعویض این انتقاد از دو بازیگر در جهت موازنه سازی در برابر تعطیلات یکدیگر به روسیه نیاز دارند با افزایش نفوذ سیاسی و نظامی ایران در منطقه و تهدید اسرائیل از سوی این کشور این تصمیم را در نظام حکومتی اسرائیل به وجود آورد که آمریکا نمی‌تواند به طور کامل منافع اسرائیل را تنظیم کند از این رو اسرائیل در برابر مقابله با تهدیدات و قدرت ایران روسیه را مورد توجه قرار داده است تمامی دیدارهای رهبران اسرائیل و روسیه در سال های اخیر حوزه و موضوع توافق هسته‌ای ایران و بحران سوریه بوده است به طوری که مداخله قبل از مداخله نظامی روسیه در روسیه توافق‌هایی میان مقامات اسرائیلی و روسیه در خصوص نیروهای ایرانی در سوریه صورت گرفت

همچنین در دیدار پوتین در پنجاهمین نشست جهانی هلوکاست در ژانویه ۲۰۲۰ در طلایی ولنتاین در خصوص تعطیلات ایران در سوریه و منطقه با رئیس‌جمهور روسیه به گفتگو پرداخت ایران نیز بر این هوا پس از لابی قدرتمند یهودی نقش مهمی در روند سیاست‌گذاری آمریکا و سازمان های بین المللی علیه ایران ایفا کردند لذا تهدیدات نیابتی اسرائیل سوی محور غرب ایران را به همکاری با روسیه واداشته است و در سال‌های اخیر ایران از کمک‌های سیاسی و نظامی روسیه برای مقاومت توقف برنامه هسته‌ای و عدم مداخله نور غرب در سوریه استفاده کرده است به طوری که با خروج آمریکا از برجام به حمایت از اسرائیل در ایران همچنان به ادامه مذاکرات با روسیه پرداخته است ویژگی الگوی رفتاری توازن قوای روسیه ایجاد توازن قدرت بین اسرائیل و ایران بوده است روسیه ضمن همکاری با ایران و سرایی در معادلات بین‌المللی در تلاش است که با ایجاد موانع و محدودیت برای دو بازیگر بتوانند زنده برقراری توازن قدرت از دوره جنینی آنها در منطقه جلوگیری کند در این راستا روسیه در این همکاری در ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای ایران با موافقت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل در خصوص برنامه هسته‌ای ایران توانسته از من رضایت اسرائیل مانع از برهم خوردن تقاضا میشود همچنین یکی از دلایل عدم موفقیت قراردادهای مربوط به تکمیل تامین سیستم های دفاعی است ۳۰۰ روسیه به ایران در دوران مدرسه به دلیل به خطر افتادن امنیت اسرائیل و نیز تقاضا قوا بوده است نکته حائز اهمیت تحویل سامانه اس ۳۰۰ به ایران نیز در سال ۲۰۱۶ نشانه‌ای برای جلوگیری از افزایش قدرت اسرائیل و حفظ بالانس قدرت بوده است با افزایش نفوذ سیاسی و نظامی ایران در سوریه روسیه در راستای حفظ توازن قوا بین تهران و طلایی بود و بعداً به حاشیه رفتن جایگاهش در سوریه ایجاد موانع و محدودیت برای ایران را در دستور کار سیاسی خود قرار داد روسیه توانست زنده کاهش حضور نیروهای ایرانی و پایگاه نظامی در شهر مشخص از مرز اسرائیل ۸۵ کیلومتر از ایجاد پایگاه دریایی طرطوس توسط ایران ممانعت کند علاوه بر این روسیه به منظور تضعیف محور مقاومت با کاهش حضور نیروهای ایرانی در مرزهای جنوب غربی تا حدودی مانع از انتقال تسلیحات به لبنان شده است همچنین سامانه‌های دفاعی سوریه تحت رهبری نیروهای روسی ممانعت برای حملات اسرائیل به مواضع ایران ایجاد نکردند و از طرف دیگر بازسازی روسیه با مشارکت ایرانی نگرانی هایی را برای اسرائیل و روسیه مبنی بر افزایش نفوذ ایران در روسیه به وجود آورده است از این رو توصیه بیشتر سرمایه گذاری ها را در پروژه های حیاتی و سودآور را برای خود اختصاص داده است روسیه با مشروع دانستن حضور ایران در سوریه تحویل اس ۳۰۰ به سوریه و مخالفت با تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران توسط آرایی در سال ۲۰۲۰ ما از توافق به نام خوردن توازن قوا به نفع اسرائیل شده است آخرین ویژگی در الگوی رفتاری تقاضای قوای روسیه مدیریت تعاون تهران و طلایی رو به نفع اهداف و منافع خود در منطقه و نظام بین‌الملل است لذا نیاز به اسرائیل و روسیه در جهت موازنه سازی با تعطیلات ایران فرصتی برای مثبت در حل و فصل اختلافات با آمریکا و غرب از کانال اسرائیل بوده است روسیه نیز با استفاده از گزینه ایران در این بازی توانست از آمریکا و اسرائیل امتیازاتی بگیرد به طوری که اسرائیل به دلیل ترس از توسعه همکاری نظامی روسیه با ایران ضمن عدم مشارکت در طرح‌های روسی غرب در قضیه بحران سوریه خطوط قرمز روسیه را رعایت کرده است در واقع الگوی رفتاری توریستی در تعامل با ایران و اسرائیل بر اساس توازن قوا و جلوگیری از پژمان گرایی و هر کدام از آنها در منطقه است روسیه زنده کردن هرگونه اطلاعات استراتژیک از تقاطع آنها به نفع اهداف خود مدیریت می‌کند و کرملین بر این امر واقع است که ایجاد ثبات و امنیت در منطقه و بدون توجه بر جایگاه قدرت ایران امکان پذیر نیست سطح مناسبات فعلی دو کشور در مذاکرات صوت روسیه نشانگر این واقعیت است که می‌داند که کاهش نقش آمریکا در تعهدات منطقه در سالهای اخیر باعث تقویت این الگوی رفتاری شده است لذا روسیه طوری بازی کرده که گسترش روابطش با ایران به معنای دوری از اسرائیل نیست با توجه به وجود نگرانی اسرائیل و ایران در منطقه روسیه توانست با اتخاذ رفتاری توازن قوا استقلال عمل استراتژیک تو بازی میکرد و در صحنه بین‌المللی محدود کند

 نتیجه گیری

دولت‌ها در عرصه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای راهبرد تقاضای قوا را به عنوان الگوی رفتاری در قبال دو متعدد تاکتیکی خود را آغاز می‌کنند تحولات تاریخی نشان می‌دهند که توی رفتاری روسیه در قبال این دو بازیگر برگرفته از نظریه گرایانی چون باز وات و میر شایمر است بر اساس این الگوی رفتاری پژوهش حاضر تعیین می‌کنند که راهبرد روسیه ایران و اسرائیل مقاومت سازی در برابر تهدیدات است بر اساس نظریه موازنه قوا کشورها در مواقع تهدید و ترس با الگوی رفتاری موازنه قوا و موازنه سازی روی می‌آورد ایران و اسرائیل همواره یکدیگر را به عنوان تهدید و دشمنان خود در نظام بین‌الملل در نظر می‌گیرند لذا جهت مواضعشان سازی در قبال تعطیلات یکدیگر توسعه روابط با روسیه در اولویت سیاست خارجی آنها قرار گرفت توسعه فزاینده و برنامه هسته‌ای و نفوذ سیاسی و نظامی ایرانی در هر منطقه از یک سو و کاهش نقش آمریکا در تعهدات خاورمیانه از سوی دیگر نگرانی‌های امنیتی را برای اسرائیل به وجود آورد که با حضور ایران در تحولات سوریه کاهش های متعارض میان دو بازیگر تشکیل یافت از این رو اسرائیل تلاش کرده است تا که با همکاری قدرت های فرامنطقه ای به ویژه روسیه برای ایران را تضعیف کند و از طرف دیگر تعطیلات نیابتی اسرائیل از سوی آمریکا و اتلاف من و اردلان منطقه باعث شده است که ایران نزدیکی به آمریکا را در صورت دستور کار است سیاست خارجی خود قرار دهد زمان مناسب به مناسبات گسترده روسیه با ایران و اسرائیل و نقش آنها در سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی روسیه موجب شده است که مسکو رفتاری تقاضای غبار را بهترین رویکرد در قبال این دوم تاکتیکی خود برگزیند روسیه در راستای الگوی رفتاری  موازنه قوا در صدد آن است که این اعتقاد را به این دو بازیگر تغییر دهد که در تعهدات بین المللی به نفع آنها از میزان نیاز اسرائیل و ایران به روسیه در معادلات بین‌المللی فرصتی را برای مسافران کرد که با اتخاذ و رفتاری توازن قوا از تلاش آنها برای دستیابی به جرمی منطقه جلوگیری کند در این راستا روسیه با ایجاد مقاله و محدودیتی در اهداف سیاسی و نظامی دو بازیگر به ویژه در تحولات خاورمیانه و برنامه هسته‌ای ایران توانست زمینه برقراری تعادل بین آنان نفوذ و پریشانی خود را در منطقه توسعه بخشد رفتاری موازنه قوای روسیه در زمینه برای تحقق اهداف و منافع روسیه در منطقه و نظام بین‌المللی شده به طوری که روسیه در بازی با آمریکا در تلاش است با استفاده از محسن ایران و اسرائیل بتواند امتیازاتی از آمریکا و غرب در صحنه‌های بین‌المللی بگیرد روسیه بر این انواع است کتابی یهود اسرائیل نقش مهمی در کاهش فشارهای غرب بر کرملین دارد فارغ از انگیزه‌های سیاسی اقتصادی و فرهنگی روسیه از طریق ایران توانسته است به حضور و نفوذ آمریکا در منطقه را کاهش دهد تا جایگاه و قدرت ناشر آفرینی اسرائیل و ایران در معادلات منطقه و بین المللی روسیه نقش مهمی در تقویت مناسبات مسکو با این دو بازیگر داشته است روسیه نیز ضمن رد هرگونه اطلاعات استراتژیک با ایران و اسرائیل به توسعه همکاری و آنها پرداخته است بدون نزدیکی تهران و طلایی بود به مسکو با استراحت و خطوط قرمز روسی توسط این بازیگر در تعهدات بین‌المللی شده است به طوری که تقاضا سازی روسیه از نقش آفرینی های آنها در منطقة هجومی مسکو به ویژه سوریه جلوگیری کرده است بنابراین روسیه همزمان با گسترش روابط خود با اسرائیل به حفظ و توسعه رابطه خود با ایران پرداخته است در واقع روسیه با بهره‌برداری از تنش های ایران و اسرائیل اهداف و منافع خود را در نظام بین الملل به عنوان می‌کند در همین چهارچوب از یکسو روسیه از طریق هماهنگی‌های سیاسی و انسانی گازشوی محدودیت‌هایی را برای منافع ایران در منطقه ایجاد کرده است و از سوی دیگر با همکاری آیین آزادی احمد اسرائیل در صنایع بین المللی محدود کرده است دو بازیگر در تلاش هستند با تعامل و همکاری با روسیه ضمن توسعه نفوذ خود در منطقه محدودیت‌هایی را برای یکدیگر به وجود آورد در یک نگاه کلی می توان گفت الگوی رفتاری روسیه در قبال ایران و اسرائیل در چارچوب موازنه قوا در سطوح مختلف بوده است در نهایت می‌توان به روابط دوجانبه بین روسیه اسرائیل و روسیه ایران مثبت ارزیابی می‌شود که ناشی از یک منطقه قبل از منافع راهبردی مشترک است برخلاف دشمنی ایران با اسرائیل و آمریکا روسیه و رژیم صهیونیستی دشمن یکدیگر نیستند.

منبع : qzparadise.ir