تبيين رساني نظام ارتباطات و اطلاع ترويج كشاورزي ارگانيك را توضیح دهید .

تبیین رسانی نظام ارتباطات و اطلاع ترویج کشاورزی ارگانیک را توضیح دهید .

ﺑ ﻪدﻟﻴﻞ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ از ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮدن ﻏﺬا، ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺳﻼﻣﺖ اﻓﺮاد و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌـﻲ، ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺒﺰ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد، ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ؛ اﻣـﺎم ﺑـﺪون ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺣﻜﻤﺖ ﻛﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﮔﻤﺸﺪة ﻋﺼﺮ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ، ﻧﻈﺎم ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃﻼﻋﺎﺗﻲِ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﺑﻴـﻨﺶ ﺻـﺮف ﻋﻠﻤﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺮوﻳﺞ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻧ ﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. در اﻳﻦ ﻧﻈﺎ م ﻫﺎ، ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴـﻚ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰاﻳﻲ دارد. ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ در ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳـﺖ . در ﻣﺮﺣﻠـﺔ ﻧﺨﺴﺖ، ﺑﺎ روش اﺳﻨﺎدي ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﻠﺴﻔ ﺔ ﻣﻼﺻﺪرا ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه اﺳـﺖ . در ﻣﺮﺣﻠـﺔ دوم، اﺻﻮل ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻫﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﺑﺎزﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ. در ، ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺳﻮم ﻧﻴﺰ اﻟﮕﻮي ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آن ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﺤﺼـﻮﻻت ﺳـﺒﺰ ﻃﺮاﺣـﻲ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﺗﺮوﻳﺞ ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴـﻚ اﺑﺘـﺪ ا در ﻗﺎﻟـﺐ آﻣﻮزه ﻫﺎي ﺗﻮﺣﻴﺪي و ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ اﺟﺰاي ﻫﺴﺘﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ، اﻧﺴﺎ ن ﺷﻨﺎﺳﻲ، ارزش ﺷﻨﺎﺳـﻲ و رو شﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﻧﺪ؛ ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن و ﺗﺸﻮﻳﻖ آﻧﺎن ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ، از ﺑﻴﻨ ﺶﻫﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻣﺤﻮر ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ازاﻳـﻦ رو، ﻣﺤﺘـﻮاي اﻃﻼﻋـﺎت ﻓﻨـﻲ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي، ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮر ، ﻣﺤﺘـﻮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮي، ﻋﺪاﻟ ﺖﻣﺤﻮري و ﻗﻨﺎﻋﺖ در ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﺗﻬﻴﻪ و ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻣﺘﻨﻮع ﻧﻤـﺎﻳﺶ داده ﺷﻮد؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻮﻣﻲ و ﻣﺪرن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻈﺎم ﺑـﺎزﺧﻮرد ﻛـﺎﻓﻲ و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـ ﺎن و رﻳ ﺶﺳﻔﻴﺪان ﻣﺤﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. ﺣﻜﻤﺖ ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻃـﻼع رﺳـﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳـﺪ ﻛﺸـﺎورزان را ﻫـﻢ از ﺧﻄﺮﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي آﮔﺎه ﻛﻨﺪ و ﻫﻢ آن ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰد.

رﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻏﺬا در ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻮﺟـﺐ ﺗﺤـﻮﻟ ﻲ ﺷـﮕﺮف در ﻛﺸـﺎورزي ﺷـ ﺪ. ﻣﺼﺮف ﻛﻮدﻫﺎ و ﺳﻤﻮم ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻛﺎﺷـﺖ ﮔﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي ﭘﺮﻣﺤﺼـﻮل زراﻋـﻲ و ﺑـﺎﻏﻲ ﻣﻮﺟـﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي ﺷﺪ؛ اﻣﺎ اﻳﻦ روﻧﺪ ﻓﺰاﻳﻨﺪة ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺴـﺖ ﻣﺤﻴﻄـﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ آﻟـﻮدﮔﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب و ﺧﺎك، آﻓ ﺖﻫﺎ و ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ، و ﻧﻴﺰ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺳـﻮء ﺗﻐﺬﻳـﻪ و ﺑﻴﻤـﺎري ﻫـﺎ ﺑـ ﺮ اﺛـﺮ .(ﻣﺼﺮف ﺑ ﻲروﻳـﺔ اﻳـﻦ 2727 :1386 ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ اﻧﺴﺎن ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده اﺳﺖ )ﻛﻴﺎﻧﻲ و ﻟﻴﺎﻗﺘﻲ، ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﻮ مﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﺤﺼـﻮﻻت ﻛﺸـﺎورزي 1 ﻧﻬﺎده ﻫﺎ و ﺷﻴﻮ هﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي ﻏﻴﺮدﻗﻴﻖ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘـﻪ و درﺣـﺎ ل ، .(ﻃﻲ دﻫ ﻪﻫﺎي اﺧﻴﺮ Lobley Et al., 2009: 723) را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﺮد ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑ ﻪدﻧﺒﺎل اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑ ﻪدﻟﻴﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻏﺬا، ﺳﻼﻣﺖ اﻓﺮاد و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌـﻲ، ( و ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ 2728 :1386 ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘ ﻪ )ﻛﻴﺎﻧﻲ و ﻟﻴﺎﻗﺘﻲ، رﻳﺰي ﺑـﺮاي ﺗﻮﻟﻴـﺪ . ﻳﺎ ﺳﺒﺰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ 2ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻣﻔﻬﻮم ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ در ﻛﺸﻮر ﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﺑﺮ ﻣﺼﺮف ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤـﺪو د ﻛﻮدﻫـﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﺳﻤﻮم ﻧﺒﺎﺗﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪات ﻛﺸﺎورزي ﻛﻪ درﺟﻬﺖ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺳﺎزﮔﺎر ﻓﻌﺎﻟﻴ ﺖﻫﺎي اﻧﺴـﺎﻧﻲ ﺗﻮاﻓﻖ دارﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑـﻪ ﭘﺎﻳـﺪار ي ﻣﻨـﺎﺑﻊ آب و ، ﺑﺎ ﭼﺮﺧ ﺔ ﻃﺒﻴﻌﺖ و اﺳﺘﻔﺎد ة ﺑﻬﻴﻨﻪ از آن ﻫﺎﺳﺖ ( 2006: 171) 3 ﺷـﻲ ﻣﻴﻨـﮓ و ﺳـﻮﺑﻮرم .(19 :1382 ﺧﺎك ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲ ﺷﻮ د )ﻧﻴﻜﺒﺨﺖ و ﭘﮋﻣﺎن، ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ را ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﮔﺮا ﻣﻲ داﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﺳـﻼﻣﺖ و ﺑﻬﺒـﻮد ﺗﻨـﻮع ﭼﺮﺧﻪ ﻫﺎ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ ﺧـﺎك ﻛﺸـﺖ ﺑـﻮم ﻫـﺎ ﻣـﻲ ﺷـﻮد و ﺑـ ﻪ ﺟـﺎي ﻛـﺎرﺑﺮد ﻧﻬـﺎده ﻫـﺎي ﺑﺮون ﻣﺰرﻋﻪ اي، ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ آن ﻫﺎ، در اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻳﻚ رﻫﻴﺎﻓﺖ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺧﺎص ﺑﺎ ﺗﻮﺟ ﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ، ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ، ﻓﻨﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي درﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد و ﻧﻤﻲ ﺗﻮان از ﻳﻚ ﻧﺴﺨ ﺔ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻛﺸﺖ ﺑﻮ مﻫﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺖ .ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ، ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻧﻮﻋﻲ ﻛﺸﺎورزي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺪﻓﺶ اﻳﺠﺎد ﻧﻈﺎم ﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ، ﻧﻈﺎم ﻳﺎﻓﺘـﻪ و اﻧﺴـﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ زﻳﺴ ﺖﻣﺤﻴﻄﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﻀﺎدي ﻧﺪارد .درﺟﺔ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘـﺬﻳﺮ ﻣﻮرد ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري در ﺑﺨﺶ ﻛﺸﺎورزي ﺑ ﻪﺣـﺪي اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻣﻜـﺎن و ﺗـﻮان ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ زﻳـﺎد ﻣﺤﺼﻮﻻت زراﻋﻲ و داﻣﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﻧﺴﺎن و ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﻤﻨﻲ درﺑﺮاﺑﺮ آﻓ ﺖﻫـﺎ و ﺑﻴﻤـﺎري ﻫـﺎ ﺑـﺮاي ارﮔﺎﻧﻴـﻚ « واژ هاي اﺳـﺖ ﻛـﻪ » .(52 :1375 ﮔﻴﺎﻫﺎن و دام ﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ آﻳﺪ )دﻫﻘﺎﻧﻴﺎن و ﻛـﻮﭼﻜﻲ، ﻣﺰرﻋﻪ را ﻣﻮﺟﻮد ي زﻧﺪه ﻣﻲ داﻧﺪ ﻛﻪ اﺟﺰا ي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪ هاش ﻳﻌﻨﻲ ﺧـﺎك، ﻛـﺎﻧﻲ ﻫـﺎ، ﻣـﻮاد آﻟـﻲ، Willer & آﻓـ ﺖﻫـﺎ ، ﮔﻴﺎﻫـﺎن، ﺣﻴﻮاﻧـﺎت و اﻧﺴـﺎن اﺛـﺮ دوﺳـﻮﻳﻪ ﺑـﺮﻫﻢ دارﻧـ ﺪ ) ،رﻳﺰﻣﻮﺟﻮدات .(ﻣﻨﺸــﻮر ﻛﺸــﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴــﻚ ﭼﻬــﺎر اﺻــﻞ دارد و ﻛﺴــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ آن را Yussefi, 2004: 78 :(17 -16 :1386 ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮد را ﭘﺎي ﺑﻨﺪ اﻳﻦ اﺻﻮل ﺑﺪاﻧﻨﺪ) ﺟﻌﻔﺮي و ﻫﻤﻜﺎران، ، ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ اﻧﺴﺎن، ﺟـﺎﻧﻮران، ﮔﻴﺎﻫـﺎن، ﺧـﺎك و ﻛـﺮ ة زﻣـﻴﻦ ﺑـﻪ ﻃـﻮر 1:اﺻﻞ ﺳﻼﻣﺖ -1 ﻳﻜﭙﺎر ﭼﻪ ﺗﻮﺟﻪ و ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از آن ﻫﺎ ﻛﻮﺷﺶ ﺷﻮد. ﻛﺸﺎورزي ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﻛﺸﺖ 2:اﺻﻞ اﻛﻮﻟﻮژي -2 ﺑﻮ مﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣ ﻄﺎﺑﻖ ﻛﺎرﻛﺮد ﭼﺮﺧﻪ ﻫـﺎي آن ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﻳﺖ آن ﻫﺎ ﺷﻮد و ﺑﺎ اﻳﺠﺎد زﻳﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ، ﺑـﻪ ﺗﻌـﺎدل ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ. ﺳﻼﻣﺖ و رﻓﺎه ﻧﺴﻞ ﺣﺎﺿﺮ را ﺑﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ و رﻋﺎﻳﺖ اﺣﺘﻴﺎط 3:اﺻﻞ ﻣﺮاﻗﺒﺖ -3 ﻫـﺎي ﻻزم ﺑ ﻪﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺑﺮاي ﻧﺴﻞ ﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﺮد و آﻳﻨـﺪ ة ﻛـﺮ ة زﻣـﻴﻦ را ﻓـﺪاي ﻧﺴﻞ اﻣﺮوز ﻧﻜ ﺮد. ﻣﻨــﺎﻓﻊ ﻫﻤــﺔ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨــﺪﮔﺎن، ﻣﺼــﺮف 4:اﺻــﻞ اﻧﺼــﺎف -4 ﻛﻨﻨــﺪﮔﺎن، ﻛــﺎرﮔﺮان، ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﺎن، ﺗﻮزﻳ ﻊﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻏﻴﺮه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ و ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ اﻣﻨﻴﺖ ﻏﺬاﻳﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻘـﺮ ﻛﻮﺷـﺶ ﺷﻮد. اﺟــﺮاي اﻳــﻦ راﻫﻜﺎرﻫــﺎ ﺑــﺮاي ﻓﺮاﮔﻴــﺮ ﺷــﺪن ﻛﺸــﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴــﻚ، ﻧﻴﺎزﻣﻨــﺪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳــﺎزي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و اﺟﺮاي ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ و ﺗﺮوﻳﺠﻲ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﺗﻮﺳـﻌﻪ ، اي ﺑﺮﮔﺰﻳﺪن ﻧﻈـﺎم ارﺗﺒﺎﻃـﺎت و اﻃـﻼع رﺳـﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺑﺮﻗـﺮاري ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﻣﻄﻠـﻮب ﺑـﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺟﺮاي ﺻﺤﻴﺢ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﻴﻦ آن ﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ، اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي دارد. ﭘﺮﺳﺶ اﺳﺎﺳﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎﻃـﺎت راﻳـﺞ در ﻧﻈـﺎم ﺗـﺮوﻳﺞ ﻛﺸـﺎورزي ﻛﺸﻮر ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻴﻨﺶ ﻋﻠﻤـﻲ اﺳـﺖ ﻳـﺎ در ﻛﻨـﺎر ﺑﻴـﻨﺶ ﻋﻠﻤـﻲ ، از زﻳﺮﺑﻨـﺎي ﻓﻠﺴـﻔﻲ و ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ .ﺑﺮرﺳﻲ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ واﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﺗـﺮوﻳﺞ م ﻧﺸﺎن ﻣﻲ 1990 ﻛﺸﺎورز ي ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از دﻫﺔ دﻫﺪ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮ اﺳﺘﺪﻻل ﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ ، ﺑـ ﻪﻛـﺎرﮔﻴﺮي ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ و ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﮔﺮي ﻫﺎي روان ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﻗﺪرت رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﻏﻠﺒﺔ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﻚ رﺳـﺎﻧﻪ اي، ﺗﻮﺟـﻪ ﺑﻪ اﻟﮕـﻮ ﺗﻮﺳـﻌ ﺔ ﻣﺪاﺧﻠـﻪ ، ﻫـﺎي ﻧﮕﺮﺷـﻲ و رﻓﺘـﺎري ﮔـﺮي ﻫـﺎي ﻓﺮدﻣﺤـﻮر ، اﻟﮕـﻮ ﻫـ ﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ ﺳﻠﺴﻠﻪ .(7 :1390 ﻣﺮاﺗﺒﻲ و ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﺤﻮر و ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﺪه اﺳـﺖ )ﺷـﺎه وﻟـﻲ، اﻳﻦ ﻧﮕﺮش اﻏﻠﺐ ﺑﺮ ﺑﻴﻨﺶ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﻨﺎوراﻧﻪ ﻣﺤﻮر ﻣﺒﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻴﻨﺶ ﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ و ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﻴﻖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﺗﺮوﻳﺞ آﺷـﻜﺎر ﻣـﻲ ، ﻓﻠﺴﻔ ﺔ ﺗﺮوﻳﺞ .از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻌﺔ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﮔﺮي ﻫﺎي ﻓﺮدﻣﺤﻮر اﻏﻠﺐ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﻧﻮﻋ ﻲ ﺑﻴﻨﺶ ﺟﺰءﻧﮕﺮ در اﻳﻦ رﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن، اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ رﻓﺘﺎري و ﻏﺎﻟﺐ ﺑﻮدن ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت – ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﺤﻘﻘﺎن و ﻧﻴﺮوﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺗﺮوﻳﺞ ﻫﺴﺘﻨﺪ -ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ﺗﺎ واﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎي ﺟﻮاﻣﻊ روﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﻜﻞ ﻛﻞ ، ﮔﺮا ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ، ﻫﺪف ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت در ﺗـﺮوﻳﺞ ﺗﻮﺻﻴﻒ و ﻛﻨﺘﺮل اﻳﻦ ﻧﻮع ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ روش ، ﻫﺎ و اﺻﻮل ﻋﻠﻤـﻲ اﺳـﺖ .ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﺗﺮوﻳﺞ ﻛﺸﺎورزي از ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻴﻨﺶ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺎﻳﻪ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛـﻪ .(8 اﺳﺎس ﺗﺤﻘﻖ اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ، ﻧﻮﻋ ﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪ و آزﻣﻮن و ﻧﻪ ﻣﻨﻄﻖ و اﺳﺘﺪﻻل ﺑﻮده اﺳﺖ )ﻫﻤﺎن، ﺑﺮاﺳﺎس ﭼﺎﻟﺸﻲ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪاي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ، اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷﻮد: زﻳﺮﺑﻨـﺎي ﻓﻜـﺮي ﺗﺮوﻳﺞ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ و ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟ آﻳﺎ ﺑﻴﻨﺶ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ راﻳﺞ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻴﻨﺶ ﻫﺎي ﺗﺎزه اﺳﺖ؟ ﺟﺪول ﺷﻤﺎرة ﻳﻚ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻣﻴﺎن دو ﺑﻴﻨﺶ ﻋﻠﻤـﻲ و ﻓﻠﺴﻔﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺪول، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﻴﻨﺶ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ در ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﺿﺮورت اﺳﺖ؛ زﻳﺮا اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲ رود ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از اﻳﻦ دو ﻧﻮع ﺑﻴﻨﺶ، اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺑﻴﻨﺶ ﻫـﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮔﺬار ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﺑﻴـﻨﺶ ﻫـﺎي ﻓﻠﺴـﻔﻲ، ﺗﺒﻴـﻴﻦ ﻧﻈـﺎم ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﺑﺮﭘﺎﻳﺔ ﺣﻜﻤﺖ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﺣﻜﻤﺖ ﻋﻨﺼﺮ ﮔﻤﺸﺪ ة ﻧﻈـﺎم ﻫـﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃﻼع اﻣﺮوزه از ﺣﻜﻤﺖ، ﻛﺮاﻣﺖ اﺧﻼﻗـﻲ ، رﺳﺎﻧﻲ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ در ﺧﻼﺋﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت ، اﻧﺴﺎن و ﻓﺮزاﻧﮕﻲ آدﻣﻲ ﺧﺒﺮي ﻧﻴﺴﺖ. اﻣﺮوزه ﺑ ﻪﻓﺮاواﻧﻲ در دﺳﺘﺮس ﻫﻤﮕﺎن اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ارزش اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ و ﻣﻌﻨﺎي آن و ﺣﺘﻲ رﺿـﺎﻳﺖ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻳﻚ ﻧﻈﺎم ارﺗﺒـﺎﻃﻲ و ، ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ .(9 :1387 از زﻧﺪﮔﻲ وﺟﻮد دارد) ﺣﻨﺎﻳﻲ، اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﺮوﻳﺞ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﺎك از ﻧﻬـﺎده ﻫـﺎي ﻣﻀـﺮ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﭼـﺎﻟﺶ ﻫـﺎﻳﻲ ﭘﻴﺶ رو دارد : -آﻳﺎ ﻧﻈﺎم ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑـﺮ ﺑﻴـﻨﺶ ﻋﻠﻤـﻲ ﺑـﺮاي ﺗﺸـﻮﻳﻖ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﺑـﻪ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺪ؟ -زﻳﺮﺑﻨﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻃﺮاﺣ ﻲ ﻳﻚ ﻧﻈـﺎم ارﺗﺒـﺎﻃﻲ و اﻃـﻼع رﺳـﺎﻧﻲ ﻛـﺎرآ ﺑـﺮاي ﺗـﺮوﻳﺞ ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻛﺪام اﺳﺖ؟

روش ﭘﮋوﻫﺶ

ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ در ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ : ﻣﺮﺣﻠﺔ اول ﺑﺎ روش ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺳﻨﺎدي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ .روش اﺳـﻨﺎدي ﻳـﺎ ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻣﺤﺘـﻮا روش ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻣﻌﺘﺒﺮ و ﻣﻜﺮر از ﻣﺘﻮن ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در زﻣﻴﻨﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه اﻧﺪ. روش ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺤﺘﻮا درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪة ﻳﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺎص اﺳﺖ .ﻣﺤﻘﻘـ ﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮ اﻳﻦ ﻣﺒﻨﺎ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﺑﺴﻂ دﻫﻨﺪة دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ .در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ، درك ﻣﺤﻘﻘـﺎ ن از ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ وﻳﮋه اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻳﺎ از ﻳﻚ رﻓﺘﺎر ﺧﺎص آﮔﺎه ﻣﻲ Krippendorff, 2004: ) ﺷﻮﻧﺪ : .(اﺳﺘﻔﺎده از روش اﺳﻨﺎدي در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑ ﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﺤﻘﻖ دو ﻫﺪف ﻣﻬﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ 24 آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ و دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎي ﺣﺎﻛﻢ -1 ﺑﺮ آن ﺑﻪ وﻳﮋه اﺻﻮل ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧ ﻪاش؛

ﻛﺴﺐ درك و ﻓﻬﻤﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻪ -2 ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي و آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎي روﻳﻜـﺮد ﺗﻮﺣﻴﺪﻣﺤﻮر . در ﻣﺮﺣﻠﺔ دوم، روش ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﺑ ﻪﻛﺎر رﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ ؛ زﻳـﺮا ﻳﻜـﻲ از راه ﻫـﺎي ﺗﺤﻘﻴـﻖ و آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎ و راه ﺣﻞ ﻫﺎ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ دو ﻳﺎ ﭼﻨـﺪ ﭘﺪﻳـﺪه ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه و درﻳﺎﻓﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪي ﻫﺎ و ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ (37 -36 :1376) ﻫﺎي ﺑـﻴﻦ آن ﻫﺎﺳـﺖ .اﻋﺮاﺑـﻲ ﺳﻪ ﻛﺎرﻛﺮد ﺑﺮاي آن ﺑﺮ ﻣﻲ ﺷﻤﺮد : ﻧﻈﺮﻳﻪ -1 ﭘﺮدازي و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺮزﻫﺎي داﻧﺶ در ﺣﻮزة ﻋﻠﻮم و ﺗﺼـﻤﻴﻢ ﮔﻴـﺮي ﻫـﺎي ﻣﻨﺎﺳـﺐ و اﻧﺘﺨﺎب راه ﻫﺎي ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﻌﻀﻼت ﻋﻴﻨﻲ؛ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ؛ « ﻃﺒﻘ ﻪﺑﻨﺪي » رﻋﺎﻳﺖ -2 ﺳﺎزﮔﺎري اﺑﺰارﻫﺎ و ﺷﻴﻮه – 3 ﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﺎص ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﻳﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ . ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮارد ﻳﺎدﺷﺪه، اﺻﻮل ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﺔ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴـﺪي ﻣﻼﺻـﺪرا ﺗﻄﺒﻴﻖ داده ﺷﺪه اﺳﺖ . در ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺳ ﻮم، از روش ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ از : آﻳﺎ ﻧﻈﺎم -1 ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲِ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺑﻴﻨﺶ ﻋﻠﻤـﻲ ﺑـﺮاي ﺗﺮﻏﻴـﺐ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﺑـﻪ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺪ؟ زﻳﺮﺑﻨﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃـﻼع -2 رﺳـﺎﻧﻲ ﻛـﺎرآ ﺑـﺮاي ﺗـﺮوﻳﺞ ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻛﺪام اﺳﺖ؟ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ دو ﭘﺮﺳﺶ ﻳﻚ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺗﺒﻴﻴﻨﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .اﻳـﻦ ﻛـﺎر ﺑـ ﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ ﻓﺮا ﻳﻨـﺪ ﻋﻘﻠﻲ -ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈ ﻮر ﺑﺮرﺳﻲ و ﺑﻴﺎن ﻋﻠﻞ، ﻋﻮاﻣـﻞ، ﭼﻴﺴـﺘﻲ، ﭼـﻮﻧﻲ، رواﺑـﻂ، ﻧﺘـﺎﻳﺞ ، ﻗﻮاﻋـﺪ، ﻛﺎرﺑﺮد، ﻛﺎرآﻳﻲ و دﻳﮕﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي اﺳﺘﺪﻻل و ﺑﺮﻫﺎن ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﺮاي ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻈـﺎم ارﺗﺒﺎﻃـﺎت و اﻃﻼع .(68 :1389 رﺳﺎﻧﻲ ﺗﺮوﻳﺞ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺗﻮﺣﻴﺪﻣﺤﻮر دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺷﻮد) ﺟﻤﺸﻴﺪي، ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎرة ﻳﻚ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻧﺠﺎم ﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ 3 ﻣﺮﺣﻠ ﺔ اول :ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺳﻨﺎدي -1- 3 ﺣﻜﻤﺖ، ﺳﻌﺎدت و ﻛﻤﺎل ﺳﻪ واژة ﻣﻬﻢ در ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺻﺪراﻳﻲ اﺳﺖ. ازﻧﮕـﺎه ﻣﻼﺻـﺪرا، ﺟﻬـﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺎزﺗﺎب ﺣﻜﻤﺖ اﻟﻬﻲ و ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ .ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ، ﻋﺎﻟﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﺎﺣﺖ وﺟﻮدي اﻧﺴﺎن، ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎﺣﺖ ﻋﻘﻼﻧﻲ اش ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﻪ ﻓﻌﻠﻴﺖ ﻣﻲ رﺳـﺪ .ﻣﻼﺻـﺪرا از ﺗﻌﺒﻴـﺮ ﻣـﻲ « ﺣﻜﻤﺖ»اﻳﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻪ ﻛﻨـﺪ و ﺳـﻌﺎدت را در ﺳـﺎﺣﺖ ﻋﻘﻠـﻲ وﺟـﻮد اﻧﺴـﺎن، دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﺣﻜﻤـﺖ ﻣـﻲ داﻧـﺪ .در اﻳـﻦ ﻧﮕـﺮش، ﺣﻜﻤـﺖ ارزش ذاﺗـﻲ دارد و ﻧﮕـﺎه آن ﻏﺎﻳﺖ اﺑﺰارﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺮدود اﺳﺖ .ﻣﻼﺻﺪرا ، ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ اﺳﺖ و ارزش ﺗﺒﻌﻲ و درﻧﺘﻴﺠﻪ در ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺣﻜﻤﺖ ﺑﻪ راﺑﻄﺔ دوﺳﻮﻳﺔ ﻧﻈﺮ و ﻋﻤـﻞ ﻧﻴـﺰ ﺗﻮﺟـ ﻪ ﻛﺎﻣـﻞ دارد و ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲ دﻫـﺪ ﺣﻜﻤﺖ ﻫﻤﺎن ﺳﻌﺎدت و ﻛﻤﺎل اﻧﺴﺎن اﺳﺖ و ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ ﺗﺸـﻜﻴﻜﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در ﻓﺮاﻳﻨـﺪي از ﺗﻌﺎﻣﻞ و ﺗﺄﺛﻴﺮ دوﺳﻮﻳﺔ ﻧﻈﺮ و ﻋﻤﻞ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﺷﻜﻞ ﻣﻲ :1389 دﻫﺪ) اﻧﺘﻈـﺎم، ﻣﺒﻨﺎي ﻓﻜﺮي اﻳﻦ ﺣﻜﻤﺖ ﺑﺮﭘﺎﻳﺔ ﺗﻮﺣﻴﺪ و ﻣﻌﺎرف ﻓﻠﺴﻔﻲ دﻳﻦ اﺳﻼم اﺳﺖ و ﻣﻮﺿـﻮع  ﺑﺤﺚ در ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ، ﻣﻌﻨﺎي زﻧﺪﮔﻲ درﻧﻈﺮ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺣﻴﺎت و ﻫـﺪف ﺧﺪاوﻧـﺪ از .(17 آﻓﺮﻳﻨﺶ اﻧﺴﺎن ﺑﺎز ﻣﻲ ﮔﺮدد .ﻣﻼﺻﺪرا ﺑﺎ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﺮاﺗﺐ ﻧﻔﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﻧﺒﺎﺗﻲ، ﺣﻴﻮاﻧﻲ و اﻧﺴﺎﻧﻲ، ﺳﻴﺮ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻧﻔﺲ را ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ روﻧﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻮﻫﺮ در ﻣﺎده ﻣﻲ داﻧﺪ ﻛﻪ از ﻣﺎده آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻓﺮاﺗﺮ از آن ﻣﻲ ﻣﻌﺎد و ﻗﻴﺎﻣﺖ و ﺗﺠﺴﻢ ﺑﺮاي روح اﻧﺴﺎن ﻣﺤﻘﻖ ، اﻧﺠﺎﻣﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ در ﺣﻜﻤـﺖ ﺻـﺪراﻳﻲ، در ﺣﻴﻄـﻪ .(17 :1389 ﻣﻲ ﺷﻮد )آذرﺑﺎﻳﺠﺎﻧﻲ، ﻫـﺎي ﻫﺴـﺘﻲ ،1 ﺷﻨﺎﺳـﻲ ﻣﻌﺮﻓﺖ ، روش2 ﺷﻨﺎﺳﻲ ، اﻧﺴﺎن3 ﺷﻨﺎﺳﻲ و ارزش 4 ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷـﺮح ﺑﻴـﺎن 5 ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ : ﻫﺴﺘﻲ -1-1- 3 ﺷﻨﺎﺳﻲ :ﭼﻪ ﭼﻴﺰي وﺟﻮد دارد؟ ﻫﺴﺘﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ درﺑﺎرة وﺟﻮد ﻳﺎ ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ و ﺑﻨﻴـﺎدي ﺗـﺮﻳﻦ ﺷـﺎﺧ ﺔ ﻧﻈﺮﻳـﻪ ﻫـﺎي ﻣﺘﺎﻓﻴﺰﻳﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدي و رواﺑﻂ وﺟﻮد را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ ﺗـﺎ اﻧـﻮاع وﺟـﻮد و ﻗﺎﻟﺐ آن ﻫﺎ را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ .ﻫﺴﺘﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﻣﻴﺪه اﻧـﺪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻫﺴﺘﻲ .(59 :1388 )ﺷﺮﻓﻲ، ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺒﻨﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﻣﻲ ﺳـﺎزد ﻛـﻪ ﻣﻌﺮﻓـﺖ ﺷﻨﺎﺳـﻲ و اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺮ آن اﺳﺘﻮارﻧﺪ. ﻻزﻣ ﺔ ﻫﺴﺘﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺳﻤﺖ وﺳﻮﻫﺎﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨـﻲ ﺣﺮﻛـﺖ از ﺑـﺪﻳﻬﻲ ﭘﻨـﺪاري ﺑـﻪ ﺗﺮدﻳﺪاﻧﮕﺎري؛ زﻳﺮا ﻫﻤﺔ ﻣﻜﻨﻮﻧﺎت ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺮ اﻧﺴﺎن روﺷﻦ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و او ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ﺗﻤﺎم اﺑﻌﺎد زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻴﺴﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ، ﺑﺎﻳﺪ از ﺳﻴﺮ درون ﺑﻪ ﺑﻴﺮون و ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد و از ﺗﻮﺟ ﻪ ﺻﺮف ﺑـﻪ اﺷﻴﺎء دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪ و ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﻪ اﺷﻴﺎء و اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد و درﻧﻬﺎﻳﺖ، ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﺟﻨﺒـﺔ ﻋﻴﻨـﻲ و ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻣﻨﻄﺒـﻖ .(38 :1386 ذﻫﻨﻲ ﭘﺮداﺧﺖ) ﺷﺎه وﻟﻲ و ﻫﻤﻜﺎران، ﺑـﺮ اﺻـﻮل و ﻓﻠﺴـﻔﺔ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺴﺎن ﻫﺴﺘﻲ» : اﺳﻼﻣﻲ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر دو ﺑﺨﺶ ﻛﻠﻲ اﺳﺖ آﻓـﺮﻳﻦ « و »وﻳﮋﮔـﻲ ﻫـﺎ، ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎ و ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻲ .« ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ

ﺷﻨﺎﺳﻲ :ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﭼﻪ اﺛﺒﺎﺗﻲ دارد ؟ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎﻫﻴﺖ، ﻗﻠﻤﺮو و ﻣﺤﺘﻮاي داﻧﺶ ﻣﻲ ﭘﺮدازد ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮ ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻣﺎﻫﻴـ ﺖ .( 157 :1388 داﻧﺶ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻧﺴﺒﺖ آن ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺣﻘﻴﻘﺖ و ﻋﻘﻴـﺪه ﻣﺘﻤﺮﻛـﺰ اﺳـﺖ )ﺷـﺮﻓﻲ، ازﻧﻈﺮ ﻣﻼﺻﺪرا، ﻋﻠﻢ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﺮﭼﻴﺰ ﻳﻌﻨﻲ ﺻﻮرت ﻋﻘﻠﻴ ﺔ آن در ذات ﻣﺪرك ﻣﺘﻤﺜّـ ﻞ (. ﺑ ﻪاﻋﺘﻘﺎد او، ﻋﻠﻢ وﺟـﻮدي ﺑﺎﻟﻔﻌـﻞ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻋـﺪم 284 :1380 ﺷﻮد )ﺻﺪراﻟﺪﻳﻦ ﺷﻴﺮازي، (؛ ﺑﻠﻜﻪ وﺟﻮدي ﻏﻴﺮﻣﺎدي و ﻣﺠﺮد اﺳﺖ .درﻧﻈﺮ او، ﻋﻠﻢ ﻧﻮﻋﻲ وﺟـﻮد 291 آﻣﻴﺨﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ) ﻫﻤﺎن، اﻣﺮ ﻣﺠﺮد از ﻣﺎده اﺳﺖ .از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﻳﻌﻨﻲ رﺳﻴﺪن ﻋـﺎﻟ ﻢ ﺑـﻪ ﻣﻌﻠـﻮم، ﺑﻨـﺎﺑ ﺮاﻳﻦ وﺟـﻮد ﻋﻠﻤـﻲ وﺟﻮدي ﻣﺠﺮد از ﻣﺎده، و ﻧﻮري اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻧﻔـﺲ ﻋـﺎﻟ  ﻢ در ﻣﻘـﺎم ﻋﻠـﻢ و ادراك ﺑـﻪ ﺣﻘﻴﻘـﺖ آن ﻣﻲ رﺳﺪ .ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺟﻬﺎن آﺷﻜﺎر و ﺟﻬـﺎن ﭘﻨﻬـﺎن )ﻋﻘـﻞ (را ﺑـﻪ «دوﺑﻴﻦ» ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ رﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﺪ، ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ ﺑﻴﺶ از دو ﺟﻬﺎن را رﺳـﻤﻴﺖ ﻣـﻲ ﺑﺨﺸـﺪ .اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﺷﻨﺎﺧ ﺖﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺄوﻳﻠﻲ )ﻫﺮﻣﻨﻮﺗﻴﻚ ( ﺑﺎ ﺗﻔﻜ ﺮ دﻳﻨﻲ و رﻣﺰي -ﺗﺄوﻳﻠﻲ و اﺳﻄﻮره اي ﻣﻌﻨﺎ ﻣـﻲ ﻳﺎﺑـﺪ . ﻗﻀﺎﻳﺎي اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﻀـﺎﻳﺎي ﺗﺠﺮﺑـﻲ -ﺗـﺎرﻳﺨﻲ ﻧﻴﺴـﺖ ؛ ﺑﻠﻜـﻪ ﻧـﻮع ﺳـﻮﻣﻲ از ﻗﻀــﺎﻳﺎي دﻳﻨــ ﻲ -اﺳــﻄﻮره اي را ﻧﻴــﺰ درﺑﺮﻣــﻲ .(ﻻزﻣــﺔ 298 – 297 :1380 ﮔﻴــﺮد) ﺧﺴــﺮوي، ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ، ﺗﺄوﻳﻞ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎ ﺑ ﻪﺟﺎي ﺗﻮﺻﻴﻒ آن ﻫﺎﺳﺖ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از ﺳﻜﻮن و اﻳﺴـﺘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺟﻬﺖ دﻫﻴﻢ، ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﮔﺮاﻳﻲ را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮاﻳﻲ ﻛﻨﻴﻢ و درﻧﻬﺎﻳﺖ، از ﺟﺰء ﻧﮕﺮي ﺑﻪ .(39 :1386 ﺳﻮي ﻛ ﻞﻧﮕﺮي ﺑﺮوﻳﻢ) ﺷﺎه وﻟﻲ و ﻫﻤﻜﺎران، -روش 3-1- 3 ﺷﻨﺎﺳﻲ :روش ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻛﺪام اﺳﺖ ؟ در روش ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﭼﺎرﭼﻮب ﻫﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ و ﻣﻌﺮﻓﺖ ، ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ و ﺑﺮﻣﺒﻨـﺎي آن ﻫـﺎ ﻗﻮاﻋﺪ و روش ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑـﺮ روش ﻫـﺎي ﺟﻤـﻊ آوري و ﺑﺮرﺳـﻲ داده ﻫﺎ، ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ داﻧﺴﺘﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد )ﺻﺎدق .(در ﺗﻔﻜ ﺮ 144 :1386 زاده ﻗﻤﺼﺮي، روش ،ﻣﻼﺻﺪرا ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر از روش ﭼﻴﺴﺖ. ازﻧﻈـﺮ او، روش رﻓﺘﻦ ﻳﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ رﻓﺘﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻗﺮآﻧﻲ ﻛـﻪ در ﻛﺘـﺐ اﺳـﻔﺎر آورده ، ﺑ ﻪﻣﻌﻨﺎي راه رﻓﺘﻦ اﺳﺖ، روﺷﻦ ﻣﻲ راه« ﺑـﺮاي رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ ﻋﻠـﻢ و ﻣﻌﺮﻓـﺖ وﺟـﻮد دارد؛ اﻣـ ﺎ » ﻛﻨﺪ ﻛـﻪ ﻓﻘـﻂ ﻳـﻚ ﺳﺒﻴﻞ» . ﺷﻴﻮة ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ دو ﺑﻌﺪ ﺳﻠﺒﻲ و اﺛﺒـﺎﺗ ﻲ دارد ، ﻣﺘﻌﺪد در دل دارد. در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل « ﻫﺎي ﻧﺎﻛﻔﺎﻳﺘﻲ ﻋﻘﻞ ﺑﺮاي دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﻘـ ﺎﻳﻖ و ﻧﺎرﺳـﺎﻳﻲ ﻋﺮﻓـﺎن ﺑـﺮاي ادراك ﺣﻘـ ﺎﻳﻖ و زﻳـﺎن ﻫـﺎي ﺳــﻄﺤﻲ ﻧﮕــﺮي و ﻇــﺎﻫﺮﺑﻴﻨﻲ در ﺑﺮرﺳــﻲ ﺷــﺮﻳﻌﺖ ﺟــﺰء ﺳــﻠﺒﻲ آن اﺳــﺖ .ﻣﺠﻤﻮﻋــﺔ ﻧﻜــﺎت روش :(41 :1386 ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻧﻈﺎم ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺣﻜﻤـﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴـﻪ ﭼﻨـﻴﻦ اﺳـ ﺖ) ﺷـﺎه وﻟـﻲ و ﻫﻤﻜـﺎران، ﻣﺠﻤﻮﻋ ﺔ وﺣﻲ ﺷﻬﻮد و ﻋﻘﻞ را ﭘﻴﺶ ﻓﺮض ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﻓﻘﻂ ﺑﺮ داوري ﻋﻘﻞ و ﭘﻴﺮوي از اﺳـﺘﺪﻻل ﻋﻘﻠﻲ ﺗﻜﻴﻪ ﻧ ﻤﻲ ﻛﻨﺪ؛ اﻟﺒﺘﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ اي را ﺑﺪون دﻟﻴﻞ و ﺑﺮﻫﺎن ﻧﻤﻲ ﭘﺬﻳﺮد و ﻣﻲ ﻛﻮﺷـﺪ ﻳﺎﻓﺘـﻪ ﻫـﺎ را از ﺣﻤﺎﻳﺖ وﺣﻲ و ﺷﻬﻮد و آراي اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان ﺑﺰرگ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﻛﻨﺪ و در ﺑﻴﺎن اﺻﻮل و ارﻛـﺎن ، زﺑـﺎﻧﻲ ﻣﻼﻳﻢ ﺑﺎ ﻣﺘﻮن اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮد . ﻻزﻣ ﺔ ﮔﺬار از روش ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫـﺎي راﻳـﺞ ﺑـﻪ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴـﻪ ، ﺑـ ﻪﺟـﺎي ﺑﻬـﺮه ﮔﻴـﺮي از ﻧﺴـﺨﻪ ﭘﻴﭽـﻲ و روش اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻴﻮه ، ﻫﺎي دﺳﺘﻮري ﻫﺎي ﺗﺮﻏﻴﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎي ذي ﻧﻔﻊ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ، و ﻫ ﻢﻓﻜﺮي وﺟﻮد دارد .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺮي ﺻﺮف را ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي در ﭘﺮﺳﺸـﮕﺮي ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑ ﻪﺟﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ، ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ .(41 :1386 ﻛﻨﺪ ) ﺷﺎه وﻟﻲ و ﻫﻤﻜﺎران، ﻛﻪ از ﻧﺴﺨﻪ ﭘﻴﭽﻲﻫﺎي ﻳﻚﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ روشﻫﺎي ﻓﻌﺎل ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ، اﻗﻨﺎﻋﻲ و ﺗﻌـﺎﻣﻠﻲ ﻣـﻲ رود و ﺑـﺎ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳـﺎزي اﻓـﺮاد در ﭘﺮﺳﺸــﮕﺮي ، ﺑـﻪ ﺟـﺎي ﻣﺸـﺎﻫﺪ هﮔــﺮي ﺻـﺮف، ﻛـﺎراﻳﻲ و اﺛﺮﺑﺨﺸــﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي آنﻫﺎ را ارﺗﻘﺎ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﺻـﺮف ﻣﻲﺗﻮان از روشﻫﺎي آﻣﻴﺨﺘـﺔ ﻛﻤـﻲ ﺑـﻪ ﻛﻴﻔـﻲ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺑﻬـﺮه ﮔﺮﻓـﺖ ، ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر )ﻟﻄﻒ .( 250 :1385 آﺑﺎدي، -اﻧﺴﺎن 4-1- 3 ﺷﻨﺎﺳﻲ :ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻧﺴﺎن در ﻫﺴﺘﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﻫﺴﺘﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﺳﺖ .ازﻧﻈﺮ ﻣﻼﺻﺪرا، اﻧﺴﺎن ﻫـﺎ ﺑ ﻪﻟﺤﺎظ ﻧﺴﺒﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ، ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ؛ وﻟﻲ درﺟﺎت و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ دارﻧﺪ .دﺳﺘﺔ اول، اﻧﺴﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ رﻓﺘﺎرﺷﺎن ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺣﻮاﺳﺸﺎن اﺳﺖ و ﺑﻴﺶ از ﺣﻮاس ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اوج ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ .دﺳﺘﺔ دوم، ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ از ﺧﻄﺮي آﮔـﺎه ﺷـﻮﻧﺪ و رﻧـﺞ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ، از آن ﻓﺮار ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ اﻟﺒﺘﻪ ﺑ ﻪﺷﺮط اﻳﻨﻜﻪ ﻳ ﻚﺑﺎر از آن ﺧﻄﺮ آﺳﻴﺐ دﻳـﺪه و ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﺑـ ﻪ دﺳـﺖ آورده ﺑﺎﺷﻨﺪ .اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺣﻮاس، از ﻗﻮة ﺧﻴﺎل ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ. دﺳﺘﺔ ﺳﻮم ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﮔﺰﻧﺪي ﺑﺮﺳﺪ، ﺧﻄﺮ را ﺣﺲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨـ ﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ اﻳـﻦ درﺟـﻪ و ﻣﺮﺗﺒـﻪ ﻣﻮﻫﻮﻣـﺎت ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ .اﻧﺴﺎن در اﻳﻦ ﻣﻨﺰل و درﺟﻪ، ﻛﺎﻣﻼً ﺣﻴﻮاﻧﻲ اﺳﺖ .دﺳﺘﺔ ﭼﻬﺎرم اﻧﺴﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺼﺮ ﺧﻮد را درﻣـﻲ ، از ﺑﻴﻨﺸﻲ ﻗﻮي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ و ﻧ ﻪﺗﻨﻬﺎ ﺧﻄﺮﻫﺎ ﻳﺎﺑﻨـﺪ؛ ﺑﻠﻜـﻪ  آن ﻫﺎ را ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ و ﺑﺮاي آن ﻫﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت دﻳﮕـﺮ اﮔﺮﭼـﻪ اﻧﺴـﺎن ﻫـﺎﻳﻲ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﺴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﻔﻜﺮ راﻫﺒﺮدي دارﻧﺪ، ﻓﻘﻂ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻘﺎي دﻧﻴﻮي ﻫﺴﺘﻨﺪ. دﺳﺘﺔ ﭘﻨﺠﻢ ﻧ ﻪﻓﻘﻂ ﻛﺸﻮرﺷـﺎن و دﻳﮕـﺮ ﺟﻮاﻣـﻊ ، ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻄﺮﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻘﺎي اﺑﺪي آﻧـﺎن ، ﺧﻄﺮﻫﺎي اﻳﻦ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ، درﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ و ﺑﺮاي دﻓﻊ آن ﻫﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. اﻳﻦ اﻓﺮاد ﭼﻮن ﺳﻌﺎدت را ﻓﻘـﻂ دﻧﻴـﻮي ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ و دﻧﻴﺎ را ﻣﻘﺪﻣﺔ آﺧﺮت ﻣﻲ داﻧﻨﺪ، اﻧﺴﺎن ﻫﺎي دﻳﻨـﻲ ﻧﺎﻣﻴـﺪ ه ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ . اﻧﺴـﺎن در ﭼﻨـﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ، در ﺟﺴﺖ وﺟﻮي ﺳﺮاي اﺧﺮوي و ﺑﻘـﺎي اﺑـﺪي اﺳـﺖ و از اﻳﻨﺠﺎﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻧـﺎم اﻧﺴـﺎﻧﻴﺖ ﺑ ﻪﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺮ وي ﺻﺪق ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﻫﻤـﺎن روح ﻣﻨﺴـﻮب ﺑـﻪ ﺧـﺪاي ﻣﺘﻌـﺎل اﺳـﺖ .(70 -67 :1387 )ﻟ ﻚزاﻳﻲ، -ارزش 5-1- 3 ﺷﻨﺎﺳﻲ :ارزش ذاﺗﻲ و ﺣﻘﻴﻘﻲ ازآنِ ﻛﻴﺴﺖ؟ ارزش ﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺣﻴﻄﺔ ارزﺷﻲ ﻣﻜﺘﺐ اﺳﻼم و ﻧﻈﺎم ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻗﻠﻤﺮ و آن ﻫﺎ، ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻨﺸﺄ ﺧﻴﺮ ﻣﻄﻠﻖ و آﮔﺎه از ﻫﻤﺔ ﺧﻴﺮﻫﺎ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻧﺴﺒﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ اﻳﻦ ارزش ﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧ ﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ارزش ﺧﺪاﮔﻮﻧﮕﻲ دارد .ﻣﻼﺻﺪرا ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﺳﻪ ﻧﺸﺌ ﺔ دﻧﻴﺎ، ﺑـﺮزخ و آﺧـﺮت، ﺳـﻪ اﻧﺴﺎن ﺣﺴﻲ، ﺧﻴﺎﻟﻲ و ﻋﻘﻼﻧﻲ را درﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴـﺮد و ﻛﻤـﺎل ﻧﻬـﺎﻳﻲ اﻧﺴـﺎن را رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ اﻧﺴـﺎ ن ﻋﻘﻼﻧﻲ ﻣﻲ داﻧﺪ .او ﺷﺮط رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻧﺴﺎن اول ﺣﻘﻴﻘﻲ )ﺣﻀﺮات ﻋﻘﻞ (را ﻧﻴﻜﻮﻛﺎري و ﻓﻀـﻴﻠﺖ ﺑﺮﻣﻲ .( 48 -47 :1385 ﺷﻤﺎرد) ﺳﺠﺎدﻳﻪ، ﻣﺮﺣﻠ ﺔ دوم: ﺗﻄﺒﻴﻖ اﺻﻮل ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي -2- 3 ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ ﻣﻜﺘﺒﻲ ﺗﻮﺣﻴﺪﻣﺤﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺣﻀﻮري ﺟﺪي در ﻣـﺘﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻓﺮدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ دارد .ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺳﺎﺳـﻲ ﻫﺴـﺘﻲ در اﻳـﻦ ﺗﻔﻜـ ﺮ، ﺧﺪاوﻧـﺪ، اﻧﺴـﺎن و ﻃﺒﻴﻌﺖ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﺗﻔﻜ ﺮ ﺑﺮآﻣﺪه از ﻣﻜﺘﺒﻲ ﻏﺎﻳﺖ ﮔﺮا و ﻫﺪف ﻣﺤﻮر اﺳﺖ) ﻟـﻚ :1387 زاﻳـﻲ، ﺿﺮورت ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻪ .(53 ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﻲ ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ و اﻧﺴﺎن ﻗﺮار دارد، ﺑـﻪ وﻳـﮋه در ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻫـﺎي ﻛﺸـﺎورزي اﻟﺰاﻣـﻲ اﺳـﺖ .ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﺗـﺮوﻳﺞ ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي دوﺳﺘﺪار ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ در ﺟﺎﻣﻌﺔ روﺑﻪ ﺳـﻮي ﺗﻌـﺎﻟﻲ ﺑﺎﻳـﺪ در اوﻟﻮﻳـﺖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد .ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﺎ دارا ﺑﻮدن اﺻﻮل ﺳـﻼﻣﺖ، اﻛﻮﻟـﻮژي، ﻣﺮاﻗﺒـﺖ و اﻧﺼـﺎف ﺗﺎﺣﺪ ي ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي را دارد  ﺑﺮﭘﺎﻳﺔ اﺻﻞ ﺳﻼﻣﺖ ﻛﻠﻴﺘﻲ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از آن ﻛﻮﺷﻴﺪ .از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﻔﻜ ﺮ ﺻـﺪراﻳﻲ ﻧﻴـﺰ ﺣﺎﺻﻞ ﻳﮕﺎﻧﮕﻲ ﻋﻘﻞ، ﻋﺮﻓﺎن، وﺣﻲ و ﺷﺮﻳﻌﺖ اﺳﺖ، ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻧﺴﺎن در ﻧﻈﺎم آﻓـﺮﻳﻨﺶ از اﺑﻌـﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺟ ﻪ دارد؛ زﻳﺮا اﻧﺴﺎن ﺧﻼﺻ ﺔ ﻋﻮاﻟﻢ وﺟﻮد اﺳﺖ و درﻧﺘﻴﺠﻪ، اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻈﻬﺮ اﻋـﻼ و اﺷﺮف ﺗﻤﺎم ﺻﻔﺎت ﺧﺪاوﻧـﺪ اﺳـﺖ ) ﺑـﻮذري ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ، ازدﻳـﺪﮔﺎه ﺗﻮﺣﻴـﺪي .(155 :1389 ﻧـﮋاد، آﻓﺮﻳﻨﺶ، ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻼﻣﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻏﺬاي ﺳﺎﻟﻢ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد .اﻳﻦ ﻣﻮﺿـﻮع ﺑﺨﺸـﻲ از اﺻﻞ ﺳـﻼﻣﺖ در ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴـﻚ اﺳـﺖ .اﺻـﻞ ﺳـﻼﻣ ﺖ ﻣﻌـﺎدل ﺿـﺮورت اﻳﺠـﺎد ﺣـﺲ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴ ﺖﭘﺬﻳﺮي در اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﻃﺒﻖ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي اﺳﺖ؛ ﺑ ﻪوﻳـﮋه ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﺑﺎﻳـﺪ ﺧـﻮد را درﻗﺒﺎل ﺳﻼﻣﺖ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺪاﻧﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺣﻜﻤﺖ ﺻـﺪرا ﻳﻲ، ﺣﻴـﺎت از ﺷـﺌﻮن ﻫﺴﺘﻲ اﺳﺖ و ﻫﺮﭼﻴﺰ ﻣـ ﺎدي و ﻏﻴﺮﻣـﺎدي آن ﺑﺮﺣﺴـﺐ ﻇﺮﻓﻴـﺖ وﺟـﻮدي داراي ﺣﻴـﺎت، درك، اﺣﺴﺎس، ﺷﻌﻮر و ﻋﺸﻖ اﺳﺖ .در ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻧﻴﺰ ﺑـﻪ ﭘﻴـﺮوي از آﻣـﻮزه ﻫـﺎي ﻗـﺮآن، ﺗﻤـﺎم اﺟﺰاي ﻃﺒﻴﻌﺖ در رﺳﺘﮕﺎري اﻧﺴﺎن ﺳﻬﻴﻢ اﻧﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺒﺎﺗﺎت و ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺴﺎن ﻗـﺮب و ﺑﺎزﮔﺸﺖ (ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮ آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﺪ، ﻃﺒـﻖ ) « ﺣﺸﺮ»ﺑﻪ ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ ، ﻣﻨﺰﻟﺖ دارﻧﺪ و درﻧﻬﺎﻳﺖ اﺻﻮل و ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﻜﻤﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻴﻪ، ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ درﺑﺮاﺑـﺮ ﮔﻴﺎﻫـﺎن و ﺟـﺎﻧﻮران ﻛـﻪ ﻣﺨﻠﻮﻗـﺎت ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺎﺷ ﺪ؛ ﺑ ﻪﮔﻮﻧ ﻪاي ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي ﺳﻼﻣﺖ آن ﻫﺎ را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﻜﻨﻨﺪ. در اﻳﻨ ﺠﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح زﻳﺴﺖ ﻧﻴﺰ اﺷﺎره ﻛﻨـﻴﻢ .زﻳﺴـﺖ 1 ﻣﺤﻮري ﻣﺤـﻮري اوﻟـﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن از ﺧﻮد ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﻲ رود و ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد ﻛﻪ ارزش ذاﺗﻲ در ﻣﻮﺟﻮدات ﺟـﺪا از اﻧﺴﺎن اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه از درك ﻟﺬت و درد ﻳﺎ ﺧﻮدآﮔـﺎﻫﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ؛ ﭘـﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ آن ﻫﺎ اﺧﻼﻗﻲ رﻓﺘﺎر ﻛﺮد .ﺣﺘﻲ ارزش ذاﺗﻲ اﻧﺴﺎن در زﻳﺴﺖ ﺑﻮ مﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎ ارزش ذاﺗـﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ و اﻧﺴﺎن ﻓﻘﻂ ﮔﻮﻧﻪ اي در ﻛﻨﺎر دﻳﮕﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر ﻣﻲ رود) ﻋﺎﺑﺪي ﺳﺮوﺳﺘﺎﻧﻲ و ﺷﺎه اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺻـﻞ ﺳـﻼﻣﺖ در .(60 -59 :1389 وﻟﻲ، ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ اﺳﺖ و در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ ﺳﻼﻣﺖ دﻳﮕﺮ اﺟﺰاي ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻧﻴﺰ اﻫﻤﻴﺖ داد .

ﺑﺮاﺳﺎس اﺻﻞ اﻛﻮﻟﻮژي ﺑﻮ مﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻛﺎرﻛﺮد ﭼﺮﺧﻪ ﻫـﺎي آن ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ آﻧﺎن ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد زﻳﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺗﻨﻮع زﻳﺴـﺘﻲ، ﺑـﻪ ﺗﻌـﺎدل زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ. اﻳﻦ اﺻﻞ ﺑﺎ اﻣﺎﻧ ﺖدار ﺑﻮدن اﻧﺴﺎن ﻫﺎ درﺑﺮاﺑـﺮ ﻧﻌﻤـﺖ ﻫـﺎي ﺧـﺪاد ادي در ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد .اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻨ ﺪ ﻛـﻪ ﺧﻠﻴﻔـﺔ اﻟﻬـﻲ روي زﻣـﻴﻦ اﻧـﺪ و ﻣﺤـﻴﻂ زﻳﺴﺖ، زﻳﺴﺖ ﺑﻮ مﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲِ دراﺧﺘﻴﺎر ﺷﺎن اﻣﺎﻧ ﺖﻫﺎي اﻟﻬﻲ ﻧﺰد آن ﻫﺎﻳﻨﺪ و آﺳﻴﺐ رﺳـﺎﻧﺪن ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﻧﻌﻤــﺖ ﻫــﺎ را ﻣﺼــﺪاق ﺧﻴﺎﻧــﺖ در اﻣﺎﻧــﺖ ﺑﺸــﻤﺎرﻧﺪ .ﻋــﻼوه ﺑــﺮ ﺟﻬــﺖ ﮔﻴــﺮي ارزﺷــﻲ زﻳﺴﺖ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﻛﻞ ، ﻣﺤﻮري در اﺻﻞ ﺳﻼﻣﺖ ﻧﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮي زﻳﺴﺖ 1 ﺑﻮ مﻣﺤﻮر ﺗﻮﺟ ﻪ ﺷﻮد؛ زﻳﺮا اﺟﺰاي آن ﺷﺎﻳ ﺴﺘﺔ ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺧﻼﻗـﻲ ، و از ارزش ذاﺗـﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ و ﺗﻤـﺎم ﻣﻮﺟﻮدات ﺟﺎﻧﺪار ﻳﺎ ﺑﻲ ﺟﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﻨ ﺪ. در اﻳﻦ ﻧﻮع اﺧﻼق زﻳﺴﺖ اﻧﺴﺎن ، ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻫـﺎ ﻧ ﻪﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮداﺗﻲ ﺑﺮﺗﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﻚ ﻛﻠﻴﺖ ﺑﺰرگ ﺗﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻧﺪ و از آن ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻳﺎد ﻣﻲ 2 ﺷﻬﺮوﻧﺪان زﻳﺴﺘﻲ ﺳﺎده ﺷﻮد) ﻋﺎﺑﺪي ﺳﺮوﺳﺘﺎﻧﻲ و ﺷﺎه .(60 :1389 وﻟﻲ، اﻣﺮوزه ﺑـﺎ وﺟﻮد ﻋﻠـﻢ و ﻓﻨـﺎوري ، اﮔﺮﭼﻪ درﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻄﺮح ﺑﻮده اﺳﺖ ﻫـﺎي ﻧﻮﻳﻦ، ﻧﻘﺶ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ و ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻛﺸﺎورزي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺿﺮورت ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ . اﻧّﻲ ﺣﻔـﻴﻆٌ ﻋﻠـﻴﻢ « و ﺑـﺮ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺣﻔـﺎﻇﺘﻲ و » : ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺳﻮرة ﻳﻮﺳﻒ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﺔ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد .ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻣﺼﺮف و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﭘﺎﻳﺪار از ﻣﻨﺎﺑﻊ زﻧﺪه و ﻏﻴﺮزﻧـﺪه، ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﻳﺮ و ﺑﺮﮔ ﺸ ﺖﻧﺎﭘﺬﻳﺮ، روش ﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴـﺪ و ﺑﻬـﺮه ﺑـﺮداري و ﻣﻴـﺰان ﺑﺮداﺷـﺖ و ﺳـﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺮاﻳﻂ زﻣﺎﻧﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻲ آن ﻫﺎ ﺿﺮوري اﺳﺖ .اﻳ ﻦﮔﻮﻧﻪ آﮔﺎﻫﻲ ﻫﺎ و دﺳـﺘﺎوردﻫﺎي ﻋﻠﻤـﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﺑ ﻪﻣﻔﻬﻮم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﻬﺮه 28( ﻛﻪ -79 :1389 ﺑﺮداري ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ و ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﻪ اﺳﺖ) ﻣﻈﻔﺮي، در آن ﻧ ﻪﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ زﻳﺴ ﺖﺑﻮ مﻫﺎ آﺳﻴﺒﻲ ﻧﻤﻲ رﺳﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﻃﺒﻖ اﺻﻞ اﻛﻮﻟﻮژي ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴـﻚ، از ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺳﻼﻣﺖ و رﻓﺎه ﻧﺴﻞ ﺣﺎﺿﺮ را ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ و رﻋﺎﻳﺖ ، ﺑﺮﭘﺎﻳﺔ اﺻﻞ ﻣﺮاﻗﺒﺖ اﺣﺘﻴﺎط ﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و زﻳﺴﺖ ﺑﻮ مﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﺴﻞ ﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ . رﻋﺎﻳﺖ ﻋﺪل و اﻧﺼﺎف در ﺣﻖ ﻫﻢ ﻧﻮﻋﺎن در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ، رﻋﺎﻳـﺖ ﻣﺼـﻠﺤﺖ ﻧﺴـﻞ ﻫـﺎي آﻳﻨـﺪة ﺑﺸﺮي، ﺟﺎﻧﻮران و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ از ﻧﻜﺎت ﻣﻬﻤﻲ اﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ .در ﻗﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ  ﻧﻴﺰ رﻋﺎﻳﺖ ﺣﻘﻮق ﻧﺴﻞ آﻳﻨﺪه ﺑﺮ ﻋﻬﺪة ﻣﺮدم ﺣﺎﺿﺮ اﺳـﺖ )ﻣﻈﻔـ ﺮي، و »اي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آورده 1«ﺑﺮﭘﺎﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺎﺷﻴﺪ اﻳﺪ، ﻣﺠﺮﻳﺎن و اﻗﺎﻣﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻗﺴﻂ و ﻧﺸﺎن ﻣﻲ 2«ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺎﺷﻴﺪ دﻫﻨﺪ ﻋﺪاﻟﺖ اﺑﻌﺎد ي ﻣﺘﻔﺎوت دارد ﻛﻪ از ﻣﺼﺎدﻳﻖ آن، ﻋﺪاﻟﺖ در ﺗﻮزﻳـﻊ و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﻮاﻫﺐ اﻟﻬﻲ ﺑﺮاي ﻧﺴﻞ ﻫﺎي ﺣﺎﺿﺮ و آﻳﻨﺪه و ﺑﻪ وﻳﮋه ﮔـﺮوه ﻫـﺎي آﺳﻴﺐ اﺻﻞ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻴﺎﻧـﻪ ، ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ روي در ﺣﻜﻤـﺖ ﺗﻮﺣﻴـﺪي ﻫﻤﺨـﻮاﻧﻲ ﻛﺎﻣﻞ دارد .ﻧﺴﻞ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ اﺣﺘﻴﺎط ﻫﺎي ﻻزم در ﺑﻬـﺮه ﺑـﺮداري از ﻣﻨـﺎﺑﻊ و ﻣﻮاﻫـﺐ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻧ ﻪﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺣﺎﺿﺮ آﺳﻴﺒﻲ ﻧﻤﻲ رﺳﺎﻧﻨﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ آﻳﻨﺪﮔﺎن را ﻧﻴﺰ ﭘﺎس ﻣﻲ دارﻧﺪ . .( 131-130 :1389 اﮔﺮ ﺟﺰ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ، ﻋﺪاﻟﺖ رﻋﺎﻳﺖ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ) ﻣﺒﺮﻗﻲ، اﺻﻞ اﻧﺼﺎف ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد ﻛﻪ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷـﻜﻠﻲ ﻋﻤـﻞ ﻛﻨـﺪ ﺗـﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن، ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن، ﻛﺎرﮔﺮان، ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن، ﺗﻮزﻳ ﻊﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻏﻴﺮه ﻋﺎدﻻﻧـﻪ ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺷﻮد و ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ اﻣﻨﻴﺖ ﻏﺬاﻳﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻘﺮ ﺑﻜﻮﺷﺪ .اﻳﻦ اﺻﻞ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ را ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ اﻧﺼﺎف و ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﺳﻮدﺟﻮﻳﻲ و ﺧﻮدﺧﻮاﻫﻲ رﻫﻨﻤﻮن ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ .ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ ﻧﻴـﺰ در آﻳـﺎت ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑـﺮ :1389 ﻋﺪاﻟﺖ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد و اﻫﺪاف اﻧﺒﻴﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﻗﺮاري ﻋﺪاﻟﺖ و ﻗﺴﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدم اﺳﺖ) ﻣﻈﻔﺮي، 48(؛ ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ آﻳﺎت ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ: »ﺑ ﻪراﺳـﺘﻲ ﻣـ ﺎ ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮان ﺧـﻮد را ﺑـﺎ دﻻﻳـﻞ آﺷـﻜﺎر ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ و ﺑﺎ آن ؛ 3« ﻫﺎ ﻛﺘﺎب و ﻣﻴﺰان، ﻧـﺎزل ﻧﻤـﻮدﻳﻢ ﺗـﺎ ﻣـﺮدم ﻋـﺪل و اﻧﺼـﺎف را اﻗﺎﻣـﻪ ﻛﻨﻨـﺪ »ﺑ ﻪراﺳﺘﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﺪل و ﻧﻴﻜﻮﻛﺎري ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲ ؛ »ﻋﺪاﻟﺖ را ﻣﺮاﻋـﺎت ﻛﻨﻴـﺪ، ﻋـﺪاﻟﺖ ﺑـﻪ 4« دﻫﺪ ﺗﻘﻮي و ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎري ﻧﺰدﻳﻚ .6« ؛ »اي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ، ﺑﮕﻮ !ﺧﺪاي ﻣﻦ ﺑﻪ ﻗﺴﻂ ﻓﺮﻣـﺎن داده اﺳـﺖ 5« ﺗﺮ اﺳﺖ از ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺪاﻟﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻖ ﻫﺮ ﻓﺮد ﺑﻪ او داده ﺷﻮد .ﺣﻖ ﺣﻴـﺎت و اﺳـﺘﻔﺎده از ﻫـﻮا و آب ﺳﺎﻟﻢ از ﺿﺮوري ﺗﺮﻳﻦ ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎن ﻫﺎﺳﺖ؛ ﭘﺲ اﺻﻞ ﻋﺪاﻟﺖ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي اﻳﺠﺎب ﻣﻲ ﻛﻨﺪ از .(117 :1389 ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﺎوز ﺑـﻪ ﺣـﺮﻳﻢ ﻃﺒﻴﻌـﺖ و ﻣﺤـﻴﻂ زﻳﺴـﺖ ﭘﻴﺸـﮕﻴﺮي ﺷـﻮد ) ﺣﺴـﻴﻨﻲ،
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺮ از اﺻﻞ اﻧﺼﺎف در ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ اﺳﺖ و آن را درﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد؛ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﻛﺸـﺎورزي ﺑﺎﻳـﺪ ﻋﺎدﻻﻧـﻪ ﻣﻴـﺎن ﺗﻤـﺎم ذي ﻧﻔﻌﺎن ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﻮد؛ ﺑﻠﻜﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺣﻖ ﺗﺠﺎوز و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫـﺎي آﻻﻳﻨـﺪة ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌـﻲ و ﻣﺤـﻴﻂ زﻳﺴﺖ را ﻧﺪارﻧﺪ . در ﺟﺪول ﺷﻤﺎرة دو اﺻﻮل ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴـﺪ ي ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ و ﻧﺸـﺎن داده ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎوﺟﻮد ﺑﺮﺧﻲ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻫﺎ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو، داﻣﻨ ﺔ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺮ و ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗـﺮ اﺳﺖ و ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻫﺎي اﻳﻦ اﺻﻮل ازدﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎي ﻫﺴﺘﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ، اﻧﺴـﺎ ن ﺷﻨﺎﺳـﻲ، ارز ش ﺷﻨﺎﺳﻲ و روش ﺷﻨﺎﺳﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫـﺪ .ﻏﻔﻠـﺖ از ﺗﻮﺣﻴـﺪ در ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴـﻚ ﻧﺎرﺳﺎﻳ ﻲ اﺻﻠﻲ آن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ رود؛ زﻳﺮا ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﻨﻴﺎن ﺟﻬـﺎن ﺑﻴﻨـﻲ و رﻛـﻦ ﻣﻬـ ﻢ اﻋﺘﻘـﺎد ﻫـﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ و ﺑﺮ ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ اﺳـﻼم ﺳـﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨـﺪه و ﺗﻤـﺎم دﺳـﺘﻮرات آن ﺑـﻪ ﺗﻮﺣﻴـﺪ ﺑﺎزﻣﻲ ﻧﮕﺎه ﺗﻮﺣﻴﺪي ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻳﮕﺎﻧﮕﻲ ذاﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ .(51 :1385 ﮔﺮدد) ﻧﻔﻴﺴﻲ، ﺗﻤﺎم اﺟﺰاي ﻫﺴﺘﻲ، ازﺟﻤﻠﻪ اﻧﺴﺎن و ﻃﺒﻴﻌﺖ وﺟـﻮد دارد؛ درﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ دﻳﮕـﺮ ﻛـﺎﻧﻮن ﻫـﺎي ارزﺷﻲ ذاﺗﻲ ﻣﺜﻞ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﻳﮕﺎﻧﮕﻲ و اﻧﺴﺠﺎﻣﻲ ﻧﺪارﻧﺪ .ﺣﺘـﻲ زﻳﺴـﺖ ﺑـﻮم ﻣﺤﻮري ﻛﻪ ﻛﻞ ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ اﺳﺖ، ﻳﮕﺎﻧﮕﻲ اﻧﺴﺎن و ﻃﺒﻴﻌﺖ را از ﺳﺮﻣﻨﺸﺄ ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻲ ﻛﻨـﺪ؛ ﺑﻠﻜـﻪ اﻧﺴﺎن را در ﻛﻨﺎر ﺳﺎﻳﺮ اﺟﺰاي زﻳﺴﺖ ﺑﻮم درﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ راﺑﻄﻪ اي ﺳﺎﺧﺘﺎري در ﻳﻚ ﻧﻈﺎم زﻳﺴﺖ ﺑﻮم دارﻧﺪ) ﻋﺎﺑﺪي ﺳﺮوﺳﺘﺎﻧﻲ و ﺷﺎه .(65 :1389 وﻟﻲ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮي ارزﺷﻲ دﻳﻨﻲ در اﺧﻼق زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ارزش ذاﺗﻲ را ﻣﺨﺘﺺ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ داﻧﺪ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮﺟﻮدات، ازﺟﻤﻠـﻪ ﻃﺒﻴﻌـﺖ و اﺟـﺰاﻳ ﺶ را ﻛـﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آن ﻫﺎ را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ، ﺷﺎﻳﺴﺘﺔ رﻓﺘﺎرﻫـﺎي اﺧﻼﻗـﻲ اﻧﺴـﺎن ﻣـﻲ ﺷـﻤﺎرد .اﻧﺴـﺎن ﺟﺎﻧﺸـﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد؛ ازاﻳـﻦ رو داراي اﺧﺘﻴـﺎر و آزادي اﺳـﺖ ؛ اﻣـ ﺎ از ﺳـﻮي دﻳﮕـﺮ ﻣﺴﺌﻮل رﻓﺘﺎر ﺧﻮد ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﻧﻴﺰ اﺳـﺖ؛ زﻳـﺮا ﺑﺎﻳـﺪ آﻳﻨـﺔ ﺗﻤـﺎم ﻧﻤـﺎي اﺳـﻤﺎ و اوﺻﺎف اﻟﻬﻲ و ﺣﺎﻓﻆ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت او ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘ ﺔ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺷﻮد .ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ، اﮔـﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻫـﺎي ﻛﺸﺎورزي ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﻛﺎﻧﻮن ارزﺷﻲ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﻮد، ﻧﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﻣﺴـﺌﻮﻟﻴ ﺖﭘـﺬﻳﺮي اﻧﺴـﺎن درﻗﺒـﺎل ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﺗﻔﻜﺮ ﻳﮕﺎﻧﮕﻲ اﻧﺴﺎن و ﻃﺒﻴﻌﺖ، اﻓﺰاﻳﺶ ﺿـﻤﺎﻧﺖ اﺟـﺮا و ﮔﺴﺘﺮش داﻣﻨ ﺔ رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ آن ﻣـﻲ اﻧﺠﺎﻣـﺪ )ﻋﺎﺑـﺪي ﺳﺮوﺳـﺘﺎﻧﻲ و ﺷـﺎه وﻟـﻲ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، .(60 -59 :1389 ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﺑﺎﻳﺪ ﻏﺎﻳﺖ ﺗﺮوﻳﺞ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺣﻠ ﺔ ﺳﻮم :ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃﻼع 3-3 رﺳﺎﻧﻲ ﺗﻮﺣﻴﺪﻣﺤﻮر ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ را ﻧﻤﻲ ﺗـﻮان ﺑـﺎ اﻟﮕﻮﻫـﺎ ي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ و اﻃـﻼع رﺳـﺎﻧﻲ راﻳـﺞ ﻛﺠﺎﺳـﺖ آن ﺣﻜﻤﺘـﻲ ﻛـﻪ ﻣـﺎ در » : ﺑﺮﻃﺮف ﻛﺮد؛ زﻳﺮا آن ﻫﺎ ﻣﺼﺎدﻳﻘﻲ از اﻳﻦ ﺳـﺨﻦ اﺳـﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﮔﻢ ﻛﺮده .« اﻳﻢ؟ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ، ﺷﺎﻳﺪ اﻧﺴﺎن در ﻋﺼﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺑﺪ اﻧـﺪ؛ اﻣـ ﺎ اﻳﻦ داﻧﺴﺘﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻓﻜﺮي، اﺧﻼﻗـﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ ﻣﻨﺠـﺮ ﻧﻤـﻲ ﺷـﻮد و درﻧﺘﻴﺠـﻪ، زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻬﺘﺮي را ﻧﻤﻲ ﺣﻜﻤﺖ ﮔﻤﺸـﺪ ة ﻋﺼـﺮ ، .(ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ 1387 ﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ) ﺣﻨﺎﻳﻲ، اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ .ﮔﺮﭼﻪ اﻳـﻦ دوران، ﻫﻨﮕﺎﻣـ ﺔ ﺑﺎﺳـﻮاد ﺷـﺪن اﻧﺴـﺎن و ﮔﺴـﺘﺮش رﺷـﺘﻪ ﻫـﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ، از ﻛﺮاﻣﺖ اﺧﻼﻗﻲ اﻧﺴﺎن و ﻓﺮزاﻧﮕﻲ آدﻣﻲ ﺧﺒﺮي ﻧﻴﺴﺖ. ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﻓﻜﺮي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺜﻞ ﻓﻨﺎوري ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ در داﺷﺘﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺑﺰارﻫﺎﺳﺖ و ﺑﺴﻴﺎري از آن ﻫﺎ زاﻳﺪ اﺳﺖ؛ زﻳﺮا اﻧﺴﺎن ﻫﺎ را ﺗﻨﺒﻞ و زﻧﺪﮔﻲ را ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻛﺮده اﻧﺪ. ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪة ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺿﻌﻔﻲ را در زﻧـﺪﮔﻲ ﺑﺸـﺮِ ﺑﺪون ﻏﺎﻳﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات وﻫﻢ ﭘﺴﻨﺪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻓﻨﺎوري ﻫـﺎ را ﺑـﺮ روح و روان ﻣـﺮدم ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﺮده و ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﺎذب ﺑﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﺷﺎن ﭼﻴﺮه ﺷﺪه اﻧﺪ .راه ﺑﺮون رﻓﺖ از اﻳﻦ وﺿـﻊ، اﺳـﺖ ؛ اﻟﺒﺘـﻪ ﻣﻔﻴـﺪ ﺑـﻮدن اﺑـﺰار « داﺷﺘﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺑﺰار، ﺑﻪ ﻣﻔﻴﺪﺗﺮﻳﻦ اﺑﺰار »ﺗﻐﻴﻴﺮ روﻳﻜﺮد از 23(؛ زﻳـﺮا اﻧﺴـﺎن :1390 ﺑﺮاﺳﺎس اﻫﺪاف ﻏـﺎﻳﻲ ﻣﻘـﺪ س ﺑﺎﻳـﺪ ﺳـﻨﺠﻴﺪه ﺷـﻮد ) ﻃـﺎﻫﺮزاده، ﻣﻮﺟﻮدي ﻏﺎﻳﺖ ﻃﻠﺐ اﺳﺖ؛ ﭘﺲ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﻧﻈﺎم ﻫﺎي ﻛـﺎر ﺑﺸـﺮ را ﻣـﻲ ﺳـﺎز ﻧﺪ، ﺑﺎﻳـﺪ ﻏﺎﻳﺘﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﺗﺠﻠﻲ ﺗﻤـﺎم ﺣﻘﻴﻘـﺖ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﻋﻘـﻞ ﺣـﺎﻛﻢ ﺑـ ﺮ ﻧﻈـﺎم ﻫـﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ .راﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي اﻳﻦ ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻳﺎ ﻋﻘـﻞ ﻓﻌـﺎل اﺳـ ﺖ؛ ﻳﻌﻨـ ﻲ ، رود ﮔﺬاري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪام ﺑﺎ ﻛﺸﻒ ﺣﻘﻴﻘﺖ و واﻗﻌﻴﺖ ﻓﻨﺎوري ﻣﻌﻠﻮم ﺷﻮد) ﻗـﺎﻧﻊ ﺑﺼـﻴﺮي، :1388 .(78 ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن ﻧﻈـﺎم ﻫـﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ و اﻃـﻼع رﺳـﺎﻧﻲِ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﺑﻴـﻨﺶ ﻋﻠﻤـﻲ و ﭘــﺎراداﻳﻢ ﻫــﺎي اﺛﺒــﺎت ﮔﺮاﻳــﻲ، اﻧﺘﻘــﺎدي و ﭘﺴــﺎاﺛﺒﺎت ﮔﺮاﻳــﻲ، ﺑــﺮ ﺗﺒﻴــﻴﻦ اﻟﮕــﻮي ارﺗﺒــﺎﻃﻲ و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﺗﺮوﻳﺞ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﺷـﻮد .از ﺗﻄﺒﻴـﻖ اﺻـﻮل ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﺔ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣـﺪ ﻛـﻪ از ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎ، ﺑﺎﻫﻢ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ دارﻧﺪ؛ وﻟﻲ ازﻧﻈﺮ زﻳﺮﺑﻨﺎي ﺗﻮﺣﻴﺪي، ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻫـﺎﻳﻲ دارﻧـ ﺪ.  از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ، ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ را ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻓﻘﻂ ﺑـﺎ راه ﺣـﻞ ﻫـﺎي ﻋﻠﻤـﻲ و ﻓﻨـ ﺎوري ﮔﺸﻮد .اﻣﺮوزه، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﻌﺎﻻن ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﻢ ﻓﻜﺮي رﺳﻴﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮون رﻓﺖ از اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻧﻮ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻧ ﮕﺎه ﻧﻮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ارزش ﻫﺎي ﻫﻤﮕﻮن و اﺧﻼﻗﻲ ﺣﻔﻆ ﻃﺒﻴﻌﺖ، ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم آﻓﺮﻳﺪه ﻫﺎي ﭘﺮوردﮔﺎر ﺣﻖ ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ و اﻧﺴﺎن را ﻣﻮﺟﻮدي ﺧﻮدﺧـﻮاه و ﺧﻮدﺑﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺪون دوراﻧﺪﻳﺸﻲ و ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺣﺮﻳﺼﺎﻧﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ و ﺣﺘـﻲ در ﺗﺨﺮﻳﺐ آن ﻣﻲ ﻛﻮﺷﺪ، ﻧﻤﻲ داﻧﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ او را ﺟﺎﻧﺸـﻴﻦ ﭘﺮوردﮔـﺎر در زﻣـﻴﻦ ﻣـﻲ داﻧـﺪ ﻛـﻪ .(21 :1389 ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺣﻔﻆ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﺑﻪ او ﺳﭙﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ )ﺳﻴﺪ اﻣﺎﻣﻲ، ﺗﻄﺒﻴﻖ اﺻﻮل ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﺿـﻌﻒ آن، ﻏﻔﻠﺖ از اﺻﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ اﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﻠﻘﺔ ﮔﻤﺸﺪه در اﺻـﻮل ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴـﻚ، ﻧﺒﻮد زﻳﺮﺑﻨﺎي ﺗﻮﺣﻴﺪي اﺳﺖ. در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ در رأس ﻫـﺮم زﻧـﺪﮔﻲ ﺑﺸـﺮ ﻗـ ﺮار ﮔﻴﺮد؛ زﻳﺮا ﻏﻔﻠـﺖ از آن ﺑـﻪ اﻧﺤـﺮاف از ﻣﺴـﻴﺮ ﻣﺘﻌـﺎﻟﻲ ﻣﻨﺠـﺮ ﻣـﻲ ﺷـ ﻮد. درواﻗـﻊ، ﻧﻈـﺎم ﺗﻮﺣﻴﺪ ي ﻣﺒﺘﻨ ﻲ ﺑﺮ ﺧﻠﻘﺖ ﻋﺎﻟﻢ ﺳﺮﭼﺸﻤ ﺔ واﺣﺪ ي دارد. ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴـ ﺮ ﻋﻼﻣـ ﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒـﺎ ﻳﻲ، ﻋـﺎﻟﻢ دارا ي وﺣﺪت در ﻋﻴﻦ ﻛﺜـﺮت و ﻛﺜـﺮت در ﻋـ ﻴﻦ وﺣـﺪت اﺳـﺖ .ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻋـﺎﻟﻢ ﻣﺎﻧﻨـﺪ دارا ي ، ﻧﻮرﻫﺎ ي ﻣﺘﻜﺜﺮي ﻛﻪ از ﻣﻨﺸﻮر ﻋﺒﻮر ﻛﺮدهاﻧﺪ و درﺣﺎﻟ ﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ آن ﻫﺎ ﻳ ﻜـ ﻲ اﺳـﺖ ﻛﺜﺮت ﻧﻤﻮدﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻪ ﻗﻮل ﻋﺎرﻓﺎن، ﻣﻈﺎﻫﺮ و ﺗﺠﻠﻴـ ﺎت اﻟﻬـ ﻲ ﻣﺘﻜﺜﺮﻧـﺪ و اﻳـ ﻦ ﺗﻜﺜـﺮات ﻣﺆﻣﻦ) « ﻫﺴﺘﻨﺪ « ﻧﻪ »ﺑﻮد » ﻧﻤﻮد .( 1391 زاده، ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﻃـﻼع رﺳـﺎﻧﻲ ﺗـﺮوﻳﺞ ﻛﺸـﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴـﻚ ﻧﺨﺴـﺖ در ﻗﺎﻟـﺐ آﻣﻮزه ﻫﺎي ﺗﻮﺣﻴﺪي و ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ اﺟـﺰاي ﻫﺴـﺘﻲ ﺷﻨﺎﺳـﻲ، ﻣﻌﺮﻓـﺖ ﺷﻨﺎﺳـﻲ، اﻧﺴـﺎن ، ﺷﻨﺎﺳـﻲ ارزش ﺷﻨﺎﺳﻲ و روش ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣـﺆﺛﺮ ﺑـﺎ ،ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ .(3 ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﺪ )ﺟﺪول ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن و ﺟﻠﺐ رﺿﺎﻳﺖ آﻧﺎن در ﭘﺬﻳﺮش ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﻻزم اﺳﺖ از ﺑﻴﻨﺶ ﻫـﺎي ﻓﻠﺴـﻔﻲ ﺗﻮﺣﻴﺪي درﺑﺎرة ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ، اﺳﺘﻔﺎدة ﺑﻬﻴﻨـﻪ و ﻣﺘﻌـﺎدل از ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌـﻲ، ﻳـﺎدآوري ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن در ﻣﻘﺎم ﺧﻠﻴﻔﺔ اﻟﻬﻲ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ و ﻣﻘﺪﻣﺎت ﺗﺮوﻳﺞ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺖ؛ ﺳﭙﺲ ﻣﺤﺘﻮاي اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻨﻲ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑـﺎ ﺣﻜﻤـﺖ ﺗﻮﺣﻴـﺪي، ﻧﻈـﺎم ارﺗﺒـﺎﻃﻲ و اﻃـﻼع رﺳـﺎﻧ ﻲ را .(2 ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮ د )ﺷﻜﻞ  اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻨﻲ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ در ﺟﺪول ﺷﻤﺎرة ﭼﻬﺎر آﻣﺪه و ﻣﺤﺘـﻮاي آن ﻫـﺎ ﺑـ ﻪ ﺗﻔﻜﻴـﻚ ﻫﺮﻳﻚ از اﺻﻮل ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧ ﺔ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴـﻚ ﺑﻴـﺎن ﺷـﺪه اﺳـﺖ . درﻧﻬﺎﻳـﺖ، ﻧﻈـﺎم ارﺗﺒـﺎﻃﻲ و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮاي ﻓﻨﻲ ﻃﺒﻖ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎر ة ﺳﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ  ﭘﺲ از اﺟﺮاي اﻟﮕﻮي اول ﻛﻪ درﺑـﺎرة ﻣﻌﺮﻓـﺖ ﻣﺨﺎﻃﺒـﺎ ن از وﻇـﺎﻳﻒ ﺧـﻮﻳﺶ درﺑﺮاﺑـﺮ ﺧﺪاوﻧـﺪ و ﻧﻌﻤﺖ ﻫﺎي اوﺳﺖ، آﻣﺎدﮔﻲ ﻻزم در آﻧﺎن اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ آن ﻫﺎ آﮔﺎﻫﻲ ﻫﺎي ﻓﻨﻲ – ﺗﺨﺼﺼـﻲ را ﺑﺮاي ﺗﺮوﻳﺞ ﻛﺸﺎورزي ارﮔﺎﻧﻴﻚ داد. رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮاي اﻟﮕﻮي اول، رﺳـﺎﻧﻪ ﻫـﺎي ﺑﻴﻨـﺎﻓﺮدي، ﺑ ﻪوﻳﮋه اﻓﺮاد اﺛﺮﮔﺬا ر ﻣﺜﻞ روﺣﺎﻧﻴﺎن و رﻳـﺶ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن ﻣﺮاﻛـﺰ ، ﺳـﻔﻴﺪان ﻣﺤﻠـ ﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺧﺪﻣﺎت و ﺟﻬﺎد ﻛﺸﺎورزي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﺮش ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﻣﻲ ﺗـﻮان ﻛﻤـﻚ ﮔﺮﻓـﺖ .ﺑﺮﻣﺒﻨـﺎي ﻧﻈﺮﻳـﺔ ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي ﻛﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ آن ﺑﺮ دﻳﮕﺮان ﺑﺮاي رﻓﺘﺎر ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ اﺳﺖ، اﺳﺘﻔﺎده از اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ اﻓـﺮاد ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻛﺎرﻛﺮد اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ در ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻃﻼع رﺳـﺎﻧﻲ ﺑﻬﻴﻨـﻪ در ﭘـﮋوﻫﺶ ﺷـﺎه وﻟـﻲ و رﺳﺎﻧﻪ ، ﻧﻴﺰ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ .از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ (1392) ﻫﻤﻜﺎران ﻫﺎي ﺑـﻮﻣﻲ ﻣﺜـﻞ ﺧﻮاﻧـﺪن ﻗﺼـﻪ ﻫـﺎي ﻣﺤﻠ ﻲ و ﻗﺮآﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر اﺛﺮﮔﺬار اﺳﺖ .ﺷﻌﺮﺧﻮاﻧﻲ، ﺳﺮود ﻫﺎي ﺑﻮﻣﻲ، ﺟﺸـﻦ ﻫـﺎ و ﺑـﺎزي ﻫـﺎي ﻣﺤﻠـ ﻲ از دﻳﮕﺮ رﺳﺎﻧﻪ رﺳﺎﻧﻪ ، ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺮﻳﺔ ﻗﻀﺎوت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ ﭼـﻮن ﺑﺮﺧﺎﺳـﺘﻪ از ﺑﺎورﻫﺎ ، ﻓﺮﻫﻨﮓ، آداب و رﺳﻮم ﻣﺮدم ﺑﻮﻣﻲ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑـﺎ زﻣﻴﻨـ ﻪ ، ﻫـﺎي ﻋـﺎﻃﻔﻲ و ذﻫﻨـﻲ آﻧـﺎن اﺳـﺖ ﺟﺬاﺑﻴﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در اراﺋﺔ ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻛﺎرا ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .اﻃﻼع رﺳـﺎﻧﻲ در ﻗﺎﻟـﺐ ﺗﺒﻠﻴﻐـﺎت در رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﻤﻌﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن، ارﺳﺎل ﭘﻴـﺎم ﻫـﺎي ﻛﻮﺗـﺎه ﺗﺒﻠﻴﻐـﺎﺗﻲِ آﻣﻮزﻧـﺪه ﻧﻴـﺰ ﻛـﺎرﮔﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ رﺳﺎﻧ ﻪﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺷﻴﻮه ، ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؛ زﻳﺮا ﺑﺮﭘﺎﻳﺔ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺑﻤﺒﺎران ﻛﻼﻣﻲ ﻫﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ ﻧﻮﻳﻦ، اﻣﻜﺎن ﻋﺮﺿﺔ اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﻲ آﻳـﺪ .ﻛـﺎرﺑﺮد ﭼﻨـﻴﻦ رﺳـﺎﻧﻪ ﻫـﺎ ﻳﻲ در ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎه . ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ (1392 وﻟﻲ و ﻫﻤﻜﺎرا ن ) ﺑﺮاي اﺟﺮاي اﻟﮕﻮي دوم ﻧﻴﺰ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻴﻨـﺎﻓﺮدي و ﭼـﺎﭘﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻧﺸـ ﺮﻳﻪ و ﺑﺮوﺷـﻮرﻫﺎي ﺗﺮوﻳﺠـﻲ و ﺑﻬﺮ هﮔﻴﺮي از رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﻣﺎﻧﻨﺪ راﻳﺎﻧﻪ و اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑ ﻪوﻳﮋه ﺑﺮاي ﺟﻮاﻧﺎن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲ ﺷـﻮد .ﺷـﺎه وﻟـﻲ (ﺑﺮ ﻛـﺎرﺑﺮد ﺗـﻮأم رﺳـﺎﻧﻪ 1392 و 1387 و ﻫﻤﻜﺎران ) ﻫـﺎي ﭼـﺎﭘﻲ و ﻓـﺮدي ﺗﺄﻛﻴـﺪ ﻛـﺮده اﻧـﺪ .در ﺣﻴﻄـﺔ روش ﻫﺎي ﺗﺮوﻳﺠﻲ ﻣﻄﻠﻮب و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺰ روش ﻫـﺎي ﻣﺸـﺎرﻛﺘﻲ ﻓﻌـ ﺎل، ﺗﻌـﺎﻣﻠﻲ و ﻓﻨـ ﻮن ﺣـﻞ ﻣﺴـﺌﻠﻪ، ﮔﻔﺘﻤﺎن) ﺑﺤﺚ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ( و ﺳﺮاﻧﺠﺎم روش ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ اﻧﻔﺮادي و اﻧﺒﻮﻫﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد.

منبع : مقالات جهاد کشاورزی