بررسي روشهاي مختلف شكستن خواب و دماي بهينه جوانهزني بذر علفهرز تلخه را شرح دهید.
بررسي روشهاي مختلف شكستن خواب و دماي بهينه جوانهزني بذر علفهرز تلخه را شرح دهید.
بررسی روشهای مختلف شکستن خواب و دمای بهینه جوانهزنی بذر علفهرز تلخه را شرح دهید.
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ دﻗﻴﻖ زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻋﻠﻔﻬﺎي ﻫﺮز و رﻓﺘﺎر ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر آن ﺑﺎﻋﺚ اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺻﺤﻴﺢ و ﺑﻬﻴﻨﻪ اي ﺟﻬﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲ ﺷﻮد . ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﻋﻠﻒ ﻫﺮز ﺗﻠﺨﻪ، آزﻣﺎﻳﺶ 1383-84 ﻫﺎﻳﻲ در ﺳﺎل در ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز ﻣﻮﺳـﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت آﻓـﺎت و ﺑﻴﻤـﺎري ﻫـﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ . آزﻣﺎﻳﺶ اول ﺑﺮاي ﺣﺬف ﺧﻮاب ﺑﺬر و ﺑﻪ 3 ﺻﻮرت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ ﺑﺎ . ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ً ﺗﻜﺮار در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﻓﺎﻛﺘﻮر اول ﻧﻮع ﺗﻴﻤﺎر آﺑﻲ ) 3 آب ﻣﻘﻄﺮ و ﻣﺤﻠﻮل ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ درﺻﺪ ( و ﻓﺎﻛﺘﻮر دوم ﺗﻴﻤﺎر ﺑﺬر ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ ا ﺳﻴﺪ ﻏﻠﻴﻆ ) 5 ﺑﻪ ﻣﺪت ، 10 ، 15 ، 20 ، 25 و 30 دﻗﻴﻘﻪ ( ﺑﻮد . آزﻣﺎﻳﺶ دوم ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﻬﺘ ﺮﻳﻦ دﻣﺎي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺑﻪ 26 ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ً ﺻﻮرت ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻴﻤﺎر دﻣﺎﻳﻲ ) 5 دﻣﺎﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ، 10 ، 15 ، 20 ، 25 ، 30 35و درﺟﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد در 10/2 ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻮر ﻣﻄﻠﻖ و ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻣﻄﻠـﻖ، دﻣﺎﻫـﺎي ﻣﺘﻨـﺎوب ،/7 15 ،/12 20 ،/17 25 ،/22 30 و 27 35/ و دﻣﺎﻫـﺎي ﻣﺘﻨـﺎوب 0 10/ ،515/ ،/10 20 ،/15 25 ، /20 30 ( 35/25و 8و ﺗﻜﺮار اﻧﺠﺎم ﺷﺪ . دﻗﻴﻘﻪ20 ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺧﻮاب ﺑﺬر، ﺗﻴﻤﺎر ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اي ﺑﺎ اﺳﺖ اﺳﻴﺪ ﻏﻠﻴﻆ ﻻزم . از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ، 3 ﺑﻴﻦ اﺛﺮ آب ﻣﻘﻄﺮ و ﻣﺤﻠﻮل ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ درﺻﺪ ﺑﺮ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر، ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ . ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دﻣﺎي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ، دﻣﺎي 30/20ﻣﺘﻨﺎوب 8)16/ ﺗﺎرﻳﻜﻲ / روﺷﻨﺎﻳﻲ (درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ 42 ﮔﺮاد ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ ﺷﺪ . ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ دﻣـﺎ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ وﻟـﻲ ﻧـﻮر ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ ﻧﺪاﺷﺖ . ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺑﺬور ﺗﻠﺨﻪ ﻓﺘﻮﺑﻼﺳﺘﻴﻚ ﻧﺒﻮدﻧﺪ .ﺟﻮا ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت دﻣﺎﻳﻲ در اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻪ زﻧﻲ ﺗﻠﺨـﻪ ﻣـﻮﺛﺮ ﺑـﻮد و ﻣـﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﺗﻬﺎﺟﻢ اﻳﻦ ﻋﻠﻒ ﻫﺮز ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و اﻃﻼع دﻗﻴﻖ از آن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻛﻨﺘﺮل و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ ﻋﻠﻒ ﻫـﺮز ﻣـﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻠﺨﻪ ﻋﻠﻒ ﻫـﺮزي ﭼﻨـﺪ ﺳـﺎﻟﻪ از ﺗﻴـﺮه ﻣﺮﻛﺒـﺎن و ﺑـﺎ ﻧـﺎم ﻋﻠﻤـﻲ Acroptilon repens ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ . ﮔﺰارﺷـﻬﺎي ﻣﻮﺟـﻮد ﺣـﺎﻛﻲ از آن 80 اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻠﺨﻪ ﻗﺎدر اﺳﺖ در زراﻋﺖ دﻫﺎي دﻳﻢ ﺗﺎ درﺻﺪ ﻣﺤﺼﻮل را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺟـﺪي ﻋﻤﻠﻜـﺮد و ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﮔﻴـﺎه زراﻋﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺣﺘﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻣﻴﻦ زراﻋﻲ را .(1) ﻧﻴﺰ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣـﻲ آورد ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر در اﻳـﻦ ﮔﻴـﺎه ﺗﻮﺳـﻂ ﺑﻌـﻀﻲ داﻧـﺸﻤﻨﺪان ﻣـﻮرد .(26) ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر از ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ روﻳـﺪادﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻠﻔﻬﺎي ﻣﻲ ﻫﺮز ﻣﺤﺴﻮب ﮔﺮدد، زﻳﺮا ﻧﺨـﺴﺘﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﻳﻚ ﻋﻠﻒ 7) ﻫﺮز در ﻳﻚ آﺷﻴﺎﻧﻪ اﻛﻮﻟـﻮژﻳﻜﻲ اﺳـﺖ ، 12 و .(19 در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬور ﺑـﻮﻳﮋه در ﻋﻠﻔﻬﺎي ﻫﺮز ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺧﻮاب ﺑﺬر اﺳﺖ . ﺑﺬر ﺧﻮاب، ﺑﺬر زﻧـﺪه اي اﺳـﺖ .(2) ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪن ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮب ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ، ﺟﻮاﻧﻪ ﻧﺰﻧﺪ ﺑﺬور ﺗﻠﺨﻪ ﺟﺰو آﻧﺪﺳﺘﻪ از ﺑﺬور ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ داراي ﺧـﻮاب ﺑـﻮده و ﺷﻜـﺴﺘﻦ ﺧﻮاب آﻧﻬﺎ ﺑﺮ .(26) اي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺧـﻮاب ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﺧﺮاﺷﺪﻫﻲ ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺮﺳﻮﻣﺘﺮﻳﻦ روﺷـﻬﺎ در ﺗﺤﺮﻳـﻚ (28) 5 ﺑﺬور ﺑﺮاي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﺳﺖ، ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ در ﺑﺬور ﻋﻠـﻒ ﻫـﺮز ﻛـﻮر ، Cyclocarya paliurus (ﻣﺎﺳﺘﻮﻧﻚ 11) ﺳﺲ 6 ، ،7 8 و ﺗﻠﺨـﻪ ﺑﻴـﺎن ) و ﺗﻠﺨﻪ و ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕـﺮ از ﺑـﺬور ﺑﺎﻋـﺚ ﺷﻜـﺴﺖ ﺧـﻮاب و ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑـﺬر ﻋﻠـﻒ ﻫـﺎي ﻫـﺮز ﻣﻮﺛﺮﻧـﺪ ﻛـﻪ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ دﻣﺎ و ﻧﻮر اﺷﺎره ﻛﺮد . ﻧﻴﺎز دﻣﺎﻳﻲ ﺑﺬور ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و ﺑﺬر ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣـﺪاﻗﻞ دﻣـﺎ ﺑـﺮاي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ دارد و ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﻣﻴﺰا ن ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ آن ﻧﻴﺰ اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ . ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﺗﺎ ﻧﻘﻄﻪ اي، ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اداﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ آﻧﺮا ﺣﺪاﻛﺜﺮ دﻣﺎي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ . دﻣﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آن ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻴﺰان ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ را دﻣﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪ و در ﻣﺠﻤﻮع ﺑﻪ دﻣﺎي ﺣﺪاﻗﻞ، 1 ﺣﺪاﻛﺜﺮ و ﺑﻬﻴﻨﻪ، دﻣﺎي اﺻـﻠﻲ ﻣـ .(10) ﻲ ﮔﻮﻳﻨـﺪ ﺑﻌﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل، ﺑـﺬر ﻋﻠﻒ ﻫﺮز 2 ﻛـﺎﺗﻮس 11 در دﻣـﺎي ﻛﻤﺘـﺮ از درﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲ ﮔـﺮاد، ﺟﻮاﻧـﻪ ﻧﻤﻲ زﻧﺪ .ﺟﻮاﻧﻪ 35 زﻧﻲ آن در درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﺑﻪ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻣـﻲ رﺳـﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ . داﻣﻨﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﺟﻮاﻧﻪ 15 زﻧﻲ آن، ﺑﻴﻦ ﺗـﺎ 35 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ 10) ﮔﺮاد اﺳـﺖ و 31 .( ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﺟﻮا ﻧـﻪ زﻧـﻲ ﻋﻠـﻒ ﻫـﺮز 3ﮔﻨﺪﻣﻚ در دﻣﺎي ، 15 ﺗﺎ 20 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔـﺮاد روي ﻣـﻲ .(15)دﻫـﺪ داﻣﻨﻪﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻋﻠـﻒ Sicyos angulatusﻫـﺮز ، 15 ﺗـﺎ 35 درﺟـﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد اﺳﺖ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺟﻮاﻧـﻪ 25 زﻧـﻲ آن در دﻣـﺎي ﺗـﺎ 30 درﺟـﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد اﻧﺠﺎم ﻣﻲ .(21)ﮔﻴﺮد دﻣﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧـﻲ ﺳـﻠﻤﻪ 4ﺗـﺮه در ﮔ 17/5ﺴﺘﺮه ﺗﺎ 5 27/ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ .(ﺟﻮاﻧﻪ 25) ﮔﺮاد ﻗﺮار دارد زﻧـﻲ ﺑـﺬر 5 ﺗﻠﺨﻪ در داﻣﻨﻪ ﺗﺎ 35 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و دﻣﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺟﻮاﻧﻪ 20 زﻧﻲ آن ﺗﺎ ﺳﺎﻧﺘﻲ 30 درﺟﻪ 5) ﮔﺮاد اﺳﺖ ، 16 .(22و ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز در دﻣﺎي ﻣﺘﻨﺎوب در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ دﻣﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ .ﻋﻠﻒ ، Scoparia ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﺑﺬر ﻫﺮز dulcis 40/35 در روﺷــﻨﺎﻳﻲ و ﮔــﺴﺘﺮه دﻣــﺎﻳﻲ ، ﺗــﺎ 20 25/ درﺟــﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد، ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ از دﻣﺎﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﺟﻮاﻧﻪ ﻣﻲ .(ﺟﻮاﻧﻪ 17)زﻧﺪ زﻧﻲ ﺑـﺬر 5 ﻋﻠﻒ ﻏﺎز در ﺗﻨﺎوب دﻣﺎﻳﻲ 20 35/ ﺑﺎ 8 16/ ﺳﺎﻋﺖ ﺗـﺎرﻳﻜﻲ / روﺷـﻨﺎﻳﻲ ﻣﻲ 99 ﺑﻪ درﺻﺪ .(ﺑ ﺟﻮاﻧﻪ 23)رﺳﺪ ﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ Richardia زﻧﻲ ﺑﺬر scabra دﻣﺎي ﻣﺘﻨﺎوب ، 20 30/ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ .(ﺟﻮاﻧﻪ 4) ﮔﺮاد اﺳﺖ زﻧﻲ 30/20 ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ در ﺗﻨﺎوب دﻣـﺎﻳﻲ درﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲ 16) ﮔـﺮاد و ﺗـﺎرﻳﻜﻲ 8 ﺳﺎﻋﺖ روﺷﻨﺎﻳﻲ و ﺳﺎﻋﺖ ﺗـﺎرﻳﻜﻲ ( ، 48 درﺻـﺪ و در ﺗﻨـﺎوب دﻣـﺎﻳﻲ /20 30 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﻨﺎوب ﺗﺎرﻳﻜﻲ / 69روﺷﻨﺎﻳﻲ، درﺻﺪ .(20) اﺳﺖ ﺑﺬر ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﻴﻤﻲ از ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز ﻳﻜﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮاي ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﻮر دارﻧﺪ . اﻟﺒﺘﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﺎﺗﻮره و ﭘﻴـﺎز وﺣـﺸﻲ در ﺗـﺎرﻳﻜﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ .(34)ﮔﻴﺮد ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﻋﻠﻔﻬـﺎي ﻫـﺮز، ﺑﺎﻋـﺚ اراﺋـﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد . ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ آﮔـﺎﻫﻲ از ﻧﻴﺎز دﻣﺎﻳﻲ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑـﺬر ﻋﻠﻔﻬـﺎي ﻫـﺮز ﺑـﺮاي ﻃﺮاﺣـﻲ و اﺟـﺮاي .(33) اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آﻧﻬﺎ اﻫﻤﻴﺖ دارد ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻫﻤﻴـﺖ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣـﻮﺛﺮ ﺑﺮﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز ﻣﻬﻢ و ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺎزي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻠﺨﻪ و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﻴﻘﻲ درﺑﺎره ﻋﻮاﻣﻞ ﻣـﻮﺛﺮ ﺑﺮﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨﻪ در اﻳﺮان ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ، اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ ﻫـﺎﻳﻲ در اﻳـﻦ زﻣﻴﻨـﻪ ﺑـﺎ ﻫﺪف اراﺋﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﺗـﺮ ﺗﻠﺨـﻪ، ﺿـﺮوري ﺑﻨﻈـﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ . ﻣﻮاد و روش ﻫﺎ 1383 ﺑﺬور رﺳﻴﺪه ﺗﻠﺨﻪ، ﻣﻬﺮﻣﺎه از اﻃﺮاف ﻓﻴﺮوزﻛﻮه ﺟﻤـﻊ آوري و ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳ ﺷﺪ ﻲ زﻳﺴﺘﺎﻳﻲ ﺑﺬور، آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎي زﻳﺮ روي آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم : آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﻮه ﻧﺎﻣﻴـﻪ ﺑـﺬور : زﻳـﺴﺘﺎﻳﻲ ﺑـﺬور ﺗﻠﺨـﻪ ﺑـﺎ آزﻣـﻮن ﺗﺘﺮازوﻟﻴﻮم ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ . 48 ﺑﻪ اﻳـﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﻛـﻪ ﺑـﺬور ﺳـﺎﻋﺖ در %1 ﻣﺤﻠﻮل 30 ﺗﺘﺮازوﻟﻴﻮم ﻛﻠﺮاﻳﺪ و در دﻣﺎي درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد و ﺗﺎرﻳﻜﻲ 9) ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و 20 .( آزﻣﺎﻳﺶ در ﺳ 50 ﻪ ﺗﻜﺮار و در ﻫﺮ ﺗﻜﺮار ﺑـﺎ ﺑـﺬر اﻧﺠﺎم ﺷﺪ . آزﻣﺎﻳﺶ اول : اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ اﺛـﺮ ﻧﻴﺘـﺮات ﭘﺘﺎﺳـﻴﻢ و ﻣﺪت ﺗﻴﻤﺎر ﺑﺬر ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ ﻏﻠﻴﻆ ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬور ﻧﮕﻬـﺪاري ﺷﺪه در ﻣﺪﺗﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوت )اﻟﻒ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﺑﺮداﺷـﺖ ﺑـﺬر، ب – 4 4 – ﻣﺎه ﻧﮕﻬﺪاري در دﻣﺎي اﺗﺎق، ج ﻣﺎه ﻧﮕﻬ 10 ﺪاري در ﺳﺮدﺧﺎﻧﻪ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ 8 – ﮔﺮاد، د ﻣﺎه ﻧﮕﻬﺪاري در ﺳﺮدﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ 10 درﺟﻪ ﮔـﺮاد و ه 18 ﻣﺎه ﻧﮕﻬﺪاري در ﺳﺮدﺧﺎﻧﻪ 10 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔـﺮاد ( اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ . اﻳـﻦ 3 آزﻣﺎﻳﺶ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﺗﻜﺮار و ﺑـﺼﻮرت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳـﻞ اﺟﺮا ﺷﺪ . در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﻓﺎﻛﺘﻮر اول، ﻧﻮع ﺗﻴﻤﺎر آﺑـﻲ در دو ﺳـﻄﺢ ) آب 3 ﻣﻘﻄﺮ ﻳﺎ ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ درﺻﺪ ( 5) و ﻓـﺎﻛﺘﻮر دوم، ﻣـﺪت ﺗﻴﻤـﺎر ، 10 ، 15 ، 20 ، 25 30 و دﻗﻴﻘﻪ ( ﺑﺬر ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ ﺑﻮد اﺳﻴﺪ ﻏﻠﻴﻆ . ﺑـﺬور ﻣـﻮرد ﻧﻈﺮ ﭘﺲ از ﺗﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ و ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺑﺎ آب ﻣﻘﻄـﺮ در ﻇـﺮوف ﭘﺘﺮي ﺣﺎوي ﻛﺎﻏﺬ ﺻﺎﻓﻲ، ﻛﺸﺖ ﺷـﺪﻧﺪ . 25 در ﻫـﺮ ﭘﺘـﺮي، ﺑـﺬر ﻗـﺮا ر 7 ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻴﻠﻲ 3 ﻟﻴﺘﺮ آب ﻣﻘﻄﺮ ﻳﺎ ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ درﺻﺪ ) ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﺗﻴﻤﺎر ( اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ . ﭘﺘﺮﻳﻬﺎ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ در دﺳﺘﮕﺎه ژرﻣﻴﻨﺎﺗﻮر ﺑﺎ ﺗﻨﺎوب دﻣﺎﻳﻲ /20 30 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ) 16/8ﺑﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎرﻳﻜﻲ / روﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺷﺪت ﻧﻮر ﻟﻮﻛﺲ500 ( ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻗﺮار .ﺟﻮاﻧﻪ ﺳﭙﺲ درﺻﺪ ﺷﺪ زﻧﻲ ﺑﺬور ﻳﺎدداﺷﺖ . آزﻣ ﺎﻳﺶ دوم: اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ اﺛـﺮ دﻣـﺎي ﺛﺎﺑـﺖ و ﻣﺘﻨﺎوب و ﺗﻴﻤﺎر روﺷﻨﺎﻳﻲ و ﺗـﺎرﻳﻜﻲ ﺑـﺮ درﺻـﺪ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎر آزﻣﺎﻳﺶ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑـﻮد ﻛـﻪ در ﻗﺎﻟـﺐ ﺷﺪ 8 ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ً ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻜﺮار و ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ اﻧﺠﺎم : 7 (اﻟﻒ ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻣﻞ روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻛﺎﻣـ 5 ﻞ و دﻣﺎﻫـﺎي ﺛﺎﺑـﺖ ، 10 ، 15 ، 20 ، 25 ، 30 و ﺳﺎﻧﺘﻲ 35 درﺟﻪ ﮔﺮاد ب ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻛﺎﻣﻞ و دﻣﺎﻫﺎي ﺛﺎﺑـﺖ 5 ، 10 ، 15 ، 20 ، 25 ، 30 و ﺳﺎﻧﺘﻲ 35 درﺟﻪ ﮔﺮاد 6 (ج ﺗﻴﻤﺎر ﺷـﺎﻣﻞ 16 ﺳـﺎﻋﺖ روﺷـﻨﺎﻳﻲ و 8 ﺳـﺎﻋﺖ ﺗـﺎرﻳﻜﻲ در 35/27 دﻣﺎﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎوب ،/22 30 ،/17 25 ،/12 20 ،/7 15 و 2 10/ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد 6 (د ﺗﻴﻤــﺎر ﺷــﺎﻣﻞ 16 ﺳــﺎﻋﺖ روﺷــﻨﺎﻳﻲ و 8 ﺳــﺎﻋﺖ ﺗــﺎرﻳﻜﻲ در 35/25 دﻣﺎﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎوب ،/20 30 ،/15 25 ،/10 20 ،/5 15 و 0 10/ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ 20)ﮔﺮاد و 22 .( 20 در ﺗﻤﺎم آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎ، اﺑﺘﺪا ﺑﺬور دﻗﻴﻘﻪ ﺑـﺎ ﺳـﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳـﻴﺪ ﻏﻠـﻴﻆ 1 ﺗﻴﻤﺎر ﺷـﺪﻧﺪ و ﻗﺒـﻞ از ﻛـﺸﺖ در ﭘﺘـﺮي، دﻗﻴﻘـﻪ ﺑـﺎ ﻣﺤﻠـﻮل ﺳـﺪﻳﻢ ﺷﺪﻧﺪ 10 ﻫﻴﭙﻮﻛﻠﺮﻳﺖ درﺻﺪ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ آب ﻣﻘﻄﺮ ﺷﺴﺘﻪ . Arcsin X /100 ﻗﺒــﻞ از ﺗﺠﺰﻳــﻪ وارﻳــﺎﻧﺲ ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﺑــﺮاي داده ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ اﻋﻤﺎل ﺷﺪ . ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳـﺎﻧﺲ ﺗﻤـﺎم ﻣﻮﻟﻔﻪ MSTAT-C ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ و ﻣﻘﺎﻳـﺴﺎت ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ آزﻣﻮن ﭼﻨﺪ داﻣﻨﻪ %1 اي داﻧﻜﻦ و در ﺳﻄﺢ آﻣﺎري ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ . ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﺑﺤﺚ آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﻮه ﻧﺎﻣﻴﻪ ﺑﺬور : ﺑﺮ اﺳﺎس آزﻣﻮن ﺗﺘﺮازوﻟﻴﻮم، ﺑـﺬور ﺑـﺎ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ زﻧﺪه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ . 80 ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ زﻳـﺴﺘﺎﻳﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ درﺻﺪ ﺑﻮد )اﻧﺪ داده ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﻧﺸﺪه .(. آزﻣﺎﻳﺶ اول: ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ا 18 ول، ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺬوري ﻛـﻪ 10 ﻣﺎه در دﻣﺎي درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪﻧﺪ، ﺟﻮاﻧﻪ زدﻧﺪ . در ﺳﺎﻳﺮ 10 ﻣﺪﺗﻬﺎي ﻧﮕﻬﺪاري در درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد، ﺑﺬر ﺗﻠﺨـﻪ ﺟﻮاﻧـﻪ ﻧـﺰد . ﺑـﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ، ﻣﺪت ﺗﻴﻤﺎر ﺑﺬر ﺑﺎ ﺳـﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳـﻴﺪ، اﺛـﺮ ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﺮ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ 18 زﻧﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ ﻣـﺎه ﻧﮕﻬـ ﺪاري ﺷـﺪه در 10 دﻣﺎي درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ .(α=%1) ﮔﺮاد دارد ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺟﻮاﻧﻪ 20 زﻧﻲ در ﺑﺬوري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﻛﻪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑـﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ ﻏﻠﻴﻂ ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑـﺎ ﺗﻴﻤـﺎر 15 دﻗﻴﻘﻪ اي ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ ﻧﺪاﺷـﺖ . ﺑـﺮ ﻋﻜـﺲ، ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ د رﺻـﺪ
ﺟﻮاﻧﻪ 30 زﻧﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎر دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻴﻤـﺎر 5 دﻗﻴﻘﻪ ﻧﻴﺰ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ﻧﺪاﺷﺖ ) .(1ﺷـﻜﻞ ﺑﻨﻈـﺮ ﻣـﻲ رﺳـﺪ ﻛـﻪ ﺗﻴﻤﺎر ﺑﺬر ﺑﺎ ﺳـﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ 20 اﺳـﻴﺪ ﭘـﺲ از دﻗﻴﻘـﻪ، ﺑﺎﻋـﺚ ﺗﺨﺮﻳـﺐ ﺑـﺬر ﻣﻲ ﺷﻮد . (26) ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺳﻠﻚ ﺗﻴﻤﺎر ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ ﺑـﺎ ﺳـﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳـﻴﺪ ﻏﻠﻴﻆ، ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ آن ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑﺮرﺳـﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ دارد . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ ﭘـﺲ از ﺗﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ، اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ، ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ «ﺳﺨﺖ» از ﻧﻮع اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺳﺨﺖ ﻣﺎﻧﻊ ﻧﻔـﻮذ آب و اﻛـﺴﻴﮋن ﻣﻲ .(30)ﺷﻮد روﻧﺪ ﺗﻐ ﻴﻴﺮات درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ 18 زﻧﻲ ﺑﺬور ﺗﻠﺨﻪ ﭘﺲ از ﻣﺎه ﻧﮕﻬـﺪاري 10 در درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد از ﻣﻌﺎدﻟـﻪ درﺟـﻪ دوم ﭘﻴـﺮوي ﻛـﺮد و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﺟﻮاﻧﻪ 15 زﻧﻲ اﻳﻦ ﺑﺬر در ﮔﺴﺘﺮه دﻣﺎﻳﻲ ﺗﺎ 20 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ) .(1ﺷﻜﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ آزﻣﺎﻳﺶ اول، اﺛﺮ ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳـﻴﻢ و اﺛﺮ ﻣﺘ ﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺘﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺑﺎ زﻣﺎن ﺗﻴﻤـﺎر ﺑـﺬر ﺑـﺎ ﺳـﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳـﻴﺪ، ﺑـﺮ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ 18 زﻧﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ ﭘـﺲ از ﻣـﺎه ﻧﮕﻬـﺪاري در 10 درﺟـﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﻣﻌﻨﻲ دار ﻧﺒﻮد، اﻣﺎ اﺛﺮ ﻣﺪت ﺗﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ، ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻮد ) .(1ﺟﺪول .
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن در اﻳﺮان ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻲ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ، ﻧﻤﻲ ﺗﻮان در ﺑﺮرﺳﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﺧﻠﻲ اﺳـﺘﻨﺎد ﻧﻤﻮد . ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ اول، ﺑﺬر ﺗﺎزه ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﺪه ﺗﻠﺨﻪ، ﺑﺤﺎﻟـﺖ 18 ﺧﻮاب اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺎ ﺑﻌﻠﺖ وﺟﻮد روﻳﺎن ﻧﺎرﺳﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﭘـﺲ از ﻣـﺎه 10 ﻧﮕﻬﺪاري در درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد و ﭘﺲ ﺟﻮاﻧﻪ رﺳﻲ، آﻣﺎده ﻣﻲ زﻧﻲ ﺷـﻮد و ﻳﺎ ﺑﻌﻠﺖ وﺟﻮد ﺑﺎزدارﻧﺪه ﻫﺎي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ درون ﺑﺬر اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﺎ ﮔﺬﺷـﺖ زﻣﺎن، ﻏﻠﻈﺖ آﻧﻬﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﺬر ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد .اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ ژﻧﺘﻴﻜﻲ را ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ . ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ژﻧﻬﺎي ﺑﺎزدارﻧﺪه ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در روﻳﺎن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﻏﻴـﺮ ﻓﻌﺎل و ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر آﻏﺎز ﻣﻲ .(33)ﺷﻮد ﻋﺪم ﺗﺠﻬﻴﺰ ذﺧﺎﻳﺮ درون ﺑﺬر و ﺗﻮﻗــﻒ ﺳــﻨﺘﺰ اﺳــﻴﺪﻫﺎي ﻧﻮﻛﻠﻴﻴــﻚ و ﭘــﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻫــﺎ و ﻋــﺪم ﺣــﻀﻮر ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه ﻫ ﺎي رﺷﺪ روﻳـﺎن ﻧﻴـﺰ در ﺧﻔﺘﮕـﻲ اوﻟﻴـﻪ ﻣﻮﺛﺮﻧـﺪ . ﮔـﺰارش ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺿﺮ درﺑﺎره ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ در ﻛﺎﻧﺎدا اراﻳـﻪ ﺷـﺪه اﺳﺖ . ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد آﻧﻬﺎ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﻮاب ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺬر ﺗﻠﺨـﻪ ﺑـﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺘﺪرﻳﺞ اﻣﻜﺎن ﮔﺴﺘﺮش آﻟـﻮدﮔﻲ آن را ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎط ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـ ﻲ .(26)آورد 60 در ﻳـﻚ ﺑﺮرﺳـﻲ، ﺑـﻴﺶ از 20 درﺻــﺪ ﺑــﺬور ﺗــﺎزه ﺑﺮداﺷــﺖ ﺷــﺪه ﺗﻠﺨــﻪ در دﻣــﺎي ﺗــﺎ 22 درﺟــﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﺟﻮاﻧﻪ زدﻧﺪ، اﻣﺎ در ﭘﮋوﻫﺸﻲ دﻳﮕﺮ، ﺑـﺬر ﺗـﺎزه ﺑﺮداﺷـﺖ ﺷـﺪه ﺟﻮاﻧﻪ ﻧﺰد و ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ آن ﺑﻌﺪ از ﺣـﺪود ﻳﻜـﺴﺎل ﻧﮕﻬـﺪاري در ﺷـﺮاﻳﻂ 80 ﺧﺸﻚ، ﺑﻪ درﺻﺪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮرﺳﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﻫﻤﺎﻫﻨـﮓ اﺳـﺖ 6) .( آزﻣﺎﻳﺶ دوم : 18 ﻧﺘﺎج ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﺎﻳﺶ دوم ﺑﺮ روي ﺑﺬور ﻣـﺎه 10 ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪه در درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد، ﻧﺸﺎن داد ﻛـﻪ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨﻪ در روﺷﻨﺎﻳﻲ و ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻣﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ .(α=%1)ﻛﻨـﺪ 10 ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ ﺗﺎ دﻣﺎي درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد در روﺷﻨﺎﻳﻲ و ﺗـﺎرﻳﻜﻲ ﻣﻄﻠـﻖ ، ﺑﺬر ﺟﻮاﻧﻪ ﻧﻤﻲ زﻧﺪ . 15 در روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﻄﻠـﻖ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ دﻣـﺎ ﺗـﺎ درﺟـﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد، ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر آﻏﺎز ﻣﻲ 25 ﺷﻮد و در درﺟﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲ ﮔـﺮاد ﺑـﻪ
ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ . ﺳﭙﺲ روﻧﺪ ﻧﺰوﻟﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ) -2ﺷﻜﻞ اﻟﻒ .( اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ در ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎي دﻣﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺗـﺎرﻳﻜﻲ ﻣﻄﻠـﻖ ﻧﻴـﺰ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ، ﺑﺎ ا ﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ دﻣﺎي ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺟﻮاﻧﻪ 30 زﻧﻲ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﺑـﻪ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ و ﺳﭙﺲ روﻧﺪ ﻧﺰوﻟﻲ ﭘﻴـﺪا ﻛـﺮد ) ﺷـﻜﻞ -2 ب .( ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﺛﺮ ﺗﺎرﻳﻜﻲ و روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع، ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ در ﺗﻴﻤﺎرﻫـﺎي دﻣـﺎﻳﻲ ﻣﺨﺘﻠـﻒ در روﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺗﺎرﻳﻜﻲ اﺳﺖ . اﻳﻦ روﻧﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺎ دﻣـﺎي ﺑﻬﻴﻨـﻪ 15) ﺟﻮاﻧــﻪ زﻧــﻲ ﺑــﺴﻴﺎري از ﻋﻠﻔﻬــﺎي ﻫــﺮز ﻣﻄﺎﺑﻘــﺖ دارد ، 19 و 31 .( Richardia scabra ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﻧﻴـﺰ در دﻣـﺎي 10 ﺗـﺎ 15 درﺟـﻪ .(4) ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﺟﻮاﻧﻪ ﻧﻤﻲ زﻧﺪ Asclepias ﺣﺪاﻗﻞ دﻣﺎي ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ syriaca15 ﺗﺎ 20 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﮔﺰ ارش ﺷﺪه ﻛﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺗﻠﺨﻪ ﻧﻴﺰ ﺻﺎدق اﺳﺖ . Ampelamus دﻣﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺑﺮاي ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر albidus ، 30 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد اﺳﺖ و در دﻣﺎي زﻳﺮ 15 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﺟﻮاﻧﻪ ﻧﻤﻲ زﻧـﺪ ) .(27 ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ در دﻣـﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﻋﻠﻔﻬﺎي ﻫﺮز از ﻋﻠﻔﻜﺶ ﻫﺎي ﭘـﻴﺶ روﻳـﺸﻲ در اواﻳﻞ ﺑﻬﺎر در .(3) اﻣﺎن ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﻴﻖ دﻣﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻌﻴﻴﻦ زﻣـﺎن ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻛـﺎرﺑﺮد ﻋﻠﻔﻜـﺸﻬﺎي ﭘـﻴﺶ روﻳﺸﻲ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻠﺨﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻲ ﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ ﻫﻢ در روﺷـﻨﺎﻳﻲ و ﻫﻢ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺟﻮاﻧﻪ ﻣﻲ زﻧﺪ ﻛـﻪ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﺰﻳﺘـﻲ ﺑـﺮاي ﮔـﺴﺘﺮش ﺳــﺮﻳﻌﺘﺮ آن ﺑﺎﺷــﺪ . رﻓﺘــﺎر ﻣــﺸﺎﺑﻬﻲ ﻧﻴــﺰ در ﻋﻠﻔﻬــﺎي ﻫــﺮز ﺧﺎرﻟﺘــﻪ (Cirsium arvense) و دودﻧﺪان( Bidens pilosa) ﮔﺰارش ﺷﺪه 24) اﺳﺖ و 32 .( در ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ، ﻧﻮر اﺛﺮي ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ ﻧﺪارد . ﺑﻌﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ ﻓﺘﻮﺑﻼﺳﺘﻴﻚ ﻧﻴﺴﺖ، اﻣﺎ ﻧﻮر در دﻣﺎي ﭘﺎﻳﻦ ﺗﺮ ا 25ز درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﻛﻪ دﻣـﺎي ﺑﻬﻴﻨـﻪ ﺑـﻮد، ﺑﺎﻋـﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺷﺪ .
ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻧﻮر ﺑﺎ اﻳﺠﺎد دﻣﺎ، ﺟﺒـﺮان دﻣـﺎي ﭘـﺎﻳﻴﻦ را .(3) ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ج و د آزﻣﺎﻳﺶ دوم، در ﺷﺮاﻳﻂ 16 ﺳـﺎﻋﺖ 8 روﺷﻨﺎﻳﻲ و ﺳﺎﻋﺖ ﺗـﺎرﻳﻜﻲ ) (8 ﺑـﺎ ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺗﻨـﺎوب ﺑـﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺻـﺪ ، ﺟﻮاﻧﻪ 30/22 زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ در دﻣﺎي ﻣﺘﻨﺎوب درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔـﺮاد ﺑﺪﺳـﺖ آﻣﺪ . ﺳﭙﺲ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺸﺪت ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓـﺖ، ﺑﻄﻮرﻳﻜـﻪ دﻣـﺎي ﻣﺘﻨـﺎوب /22 30 ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎ ﺗﻔﺎ وت ﻣﻌﻨﻲ داري داﺷﺖ ) .(اﻟﻒ-3ﺷﻜﻞ ﻧﺘـﺎﻳﺞ 16 ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺎر ﺳﺎﻋﺖ روﺷﻨﺎﻳﻲ و 8 ﺳـﺎﻋﺖ ﺗـﺎرﻳﻜﻲ ) ﺑـﺎ ﻓﺎﺻـﻠﻪ (10 ﺗﻨﺎوب ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ، ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛـﻪ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر در 30/20 دﻣﺎي ﻣﺘﻨـﺎوب درﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲ ﮔـﺮاد ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺗﻤـﺎم ﺗﻴﻤﺎرﻫــﺎي آزﻣﺎﻳــﺸﻲ ﺗﻔــﺎوت ﻣﻌﻨــﻲ داري داﺷــﺖ ) -3ﺷــﻜﻞ ب .( در 16 ﻣﺠﻤﻮع، ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ج و د در آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻮم، در ﺗﻴﻤـﺎر 8 ﺳﺎﻋﺖ روﺷﻨﺎﻳﻲ و ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎرﻳﻜﻲ، درﺻـﺪ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ در ﺳﺎﻧﺘﻲ 10 ﻓﺎﺻﻠﻪ دﻣﺎﻳﻲ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ 8 ﮔﺮاد ﺑﻴﺸﺘﺮ از درﺟﻪ ﺑﻮد ﮔﺮاد . ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﻳﻚ روﻳﺪاد ﻛﻠﻴﺪي ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ ﻋﻠﻔﻬـﺎي ﻫـﺮز در اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي .(8) زراﻋﻲ اﺳـﺖ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ، داﺷـﺘﻦ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ درﺑـﺎره ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺑـﺮاي اراﻳـﻪ ﻳـﻚ اﺳـﺘﺮاﺗﮋي ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﻋﻠﻔﻬﺎي ﻫﺮز، اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ . ﺑﻮﻳﮋه ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺟﻮاﻧــﻪ ﭘــﻴﺶ زﻧــﻲ و دﻣــﺎ ﺑــﺮاي ﺟﻮاﻧــﻪ ﺑﻴﻨــﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ زﻣــﺎﻧﻲ زﻧــﻲ ﺑــﺬر ﻋﻠﻔﻬﺎي ﻫﺮز، ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .ﺧﻮ اب ﺑﺬر ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻃـﻮل ﻋﻤﺮ ﺑﺎﻧﻚ ﺑﺬر ﻋﻠﻔﻬﺎي ﻫﺮز اﻳﻔﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ . ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﻣﺤﻘﻘﺎن، اﻳﻦ ﭼﺮﺧـﻪ ﺧﻮاب ﺑﻌﻨﻮان ﺳﺎزﺷﻲ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻘﺎي ﺑﺬر ﻋﻠﻒ ﻫﺮز در ﺧﺎك ﺑـﻮﻳﮋه در اﻋﻤﺎق ﺧﺎك، ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ .(13)ﺷﻮد ﺑﻄﻮرﻛﻠﻲ، ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣـﺎﻳﺶ دوم، ﺗﻴﻤـﺎر دﻣـﺎﻳﻲ ﻣﺘﻨـﺎوب و رژﻳﻢ ﻧﻮري ﻣﺨﺘﻠ ﻒ اﺛﺮ ﺑﻤﺮاﺗﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻴﻤﺎر دﻣﺎﻳﻲ و ﻧـﻮري ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﺧﻮاب ﺑﺬر ﺗﻠﺨـﻪ دارد ) .(3ﺷـﻜﻞ ﻣـﺎﮔﻮﻳﺮ و اورﻟﻨـﺪ 20) ( ﻧﻴﺰ درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ در ﺷـﺮاﻳﻂ ﺗﻨـﺎوب
روﺷﻨﺎﻳﻲ / ﺗﺎرﻳﻜﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ . ﺑﻪ ﮔﺰارش آﻧﻬﺎ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ 20/30 در ﺗﻨﺎوب دﻣﺎﻳﻲ در ﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ 48 ﮔﺮاد و ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺑﻪ درﺻـﺪ و در 20/30 ﺗﻨﺎوب دﻣﺎﻳﻲ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد و ﺗﻨﺎوب ﺗﺎرﻳﻜﻲ / روﺷـﻨﺎﻳﻲ ﺑـﻪ 69 درﺻﺪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑﺮرﺳـﻲ ﺣﺎﺿـﺮ اﺳـﺖ . اﻳـﻦ ﺗﻔﺎوت را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺴﺒﺖ داد، زﻳـﺮا ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﮔﻴﺎه ﻣـﺎدري ﻧﻴـﺰ ﺑـﺮ ﺟﻮاﻧـﻪ ز ﻧـﻲ ﻣﻮﺛﺮﻧـﺪ . ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪد، ﺧﻔﺘﮕﻲ ﺑﺬر ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﮔﻴﺎه ﻣـﺎدري ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد . (18) ﺑﻪ ﮔـﺰارش ﻛﻴﮕـﻞ و ﻫﻤﻜـﺎران ﺑـﺬر ﺗـﺎج ﺧـﺮوس وﺣﺸﻲ ﺣﺎﺻﻞ از واﻟﺪﻳﻦ رﺷﺪ ﻛﺮده در روزﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه، ﺧﻔﺘﮕـﻲ ﺧـﻮد را ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ از ﺑﺬور ﺣﺎﺻﻞ از واﻟـﺪﻳﻦ رﺷـﺪﻛﺮده در روزﻫـﺎي ﺑﻠﻨـﺪ از د ﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ . اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﭘﺬﻳﺮي در ﺧﻔﺘﮕﻲ ﺑﺬر ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﻌﻨـﻮان ﻳـﻚ وﻳﮋﮔﻲ ﺳﺎزﺷﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺤﻴﻂ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ زراﻋـﻲ ﻧﻴـﺰ ﺗﻔﻴـﺴﺮ ﺷﻮد . ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺑﺎ دﻣﺎي ﻣﺘﻨﺎوب، در ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز ﻣﺘﻌﺪدي .(23) ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻠﻔﻬﺎي ﻫـﺮز در دﻣـﺎي ﻣﺘﻨﺎوب اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ 17) ﻳﺎﺑﺪ ، 19 و 30 .( ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﺟﻮاﻧﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر 30 ﺗﺎج ﺧﺮوس و دم روﺑﺎﻫﻲ ﻛﺒﻴـﺮ از درﺻـﺪ در دﻣـﺎي ﺛﺎﺑـﺖ ﺑـﻪ 90 .(29) درﺻﺪ در دﻣﺎي ﻣﺘﻨﺎوب اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ (26) ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺳـﻠﻠﻚ ﻧﻴﺰ دﻣﺎﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎوب، ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺧﻮاب، ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ را اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ .ﻋﺪه اي از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻧﻴﺰ ﮔﺴﺘﺮه ﺟﻮاﻧﻪ 5 زﻧﻲ ﺗﻠﺨﻪ را ﺗﺎ 35 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دﻣﺎي ﺟﻮاﻧﻪ 20 زﻧﻲ آن را ﺗﺎ 30 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﮔﺰارش ﻧﻤﻮده 5)اﻧﺪ ، 16 (22و ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑﺮرﺳـﻲ ﺣﺎﺿـﺮ ﺳـﺎزﮔﺎري دارد . ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻨﺎوب ﻧـﻮري و دﻣﺎﻳﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﻴ ﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ درون ﺑﺬر ﻧﺴﺒﺖ داد . ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ در ﺑـﺬر روي ﻣـﻲ دﻫـﺪ و ﺑﺎزدارﻧﺪه ﻫﺎي ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد .
ﺧﻮاب ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ، ﭘﺎﻳﺪاري آن را در ﺳﻴﺴﺘﻢ زراﻋﻲ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ وﻳﮋﮔﻲ ﺳﺎزﺷﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﺑـﺮﻫﻢ ﻛـﻨﺶ آن ﺑـﺎ ﻣﺤﻴﻂ، ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺷﺪن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ آن ﻣـﻲ ﺷـﻮد . ﺑﻨﻈـﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ دﻣﺎي ﺧﺎك ﻳﻚ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﻲ اﻳﻔﺎ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ اﻳـ ﻦ ﻧﻘـﺶ را ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺼﻠﻲ ﺧﻮاب، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﻢ درﺻﺪ و ﻫـﻢ ﻣﻴﺰان ﺟﻮاﻧﻪ ﻣﻲ زﻧﻲ ﺑﺬور ﻏﻴﺮ ﺧﻮاب اﻧﺠﺎم .(13)دﻫﺪ در ﭘﺎﻳﺎن، ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮرﺳﻲ ﺣﺎﺿﺮ، ﺑﺘﻮان ﻇﻬـﻮر ﮔﻴﺎﻫﭽﻪ ﺗﻠﺨﻪ را در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻔﺎوت اﻗﻠﻴﻤﻲ ﺑﻄﻮر دﻗﻴﻘﺘﺮ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮد
و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮ ﺗﻴﺐ، ﮔﺎم ﻣﻮﺛﺮﺗﺮي ﺑـﺮاي ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳـﻦ ﻋﻠـﻒ ﻫـﺮز ﺟـﺪي ﺑﺮداﺷﺖ . اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺛﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻘﺪار آب ﺧﺎك ﺑـﺮ ﺳﺒﺰﺷـﺪن ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ در ﺷـﺮاﻳﻂ ﻣﺰرﻋـﻪ، ﺑﺮرﺳـﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺼﻠﻲ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ، ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﻋﻤﻖ ﺧﺎك ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ، ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺣﻀﻮر ﺑﻘﺎﻳﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﺮ ﺟﻮاﻧـﻪ زﻧـﻲ ﺑـﺬر ﺗﻠﺨـﻪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ زﻳﺴﺘﺎﻳﻲ ﺑﺬر ﺗﻠﺨﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن، در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺿﺮوري ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ.
منبع : ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻛﺸﺎورزي ﻋﻠﻮم و ﺻﻨﺎﻳﻊ
ثبت نام
با ایمیل خود وارد شویدورود
