اثر تنش قطع آب و کاربرد کود کمپوست بر عملکرد و اجزاي عملکرد لوبیاي چشم بلبلی را توضیح دهید .

اثر تنش قطع آب و کاربرد کود کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیای چشم بلبلی را توضیح دهید .

اثر تنش قطع آب و کاربرد کود کمپوست بر عملکرد و اجزاي عملکرد لوبیاي چشمبلبلی به منظور بررسی اثر تنش قطع آب و کاربرد کود کمپوست بر عملکرد و اجزاي عملکرد لوبیا چشمبلبلی، این آزمایشدر سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزي دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان به روش اسپلیتپلات فاکتوریل در قالب – زراعی 92 طرح آماري بلوكهاي کامل تصادفی اجرا شد. تیمار تنش قطع آب (بدون تنش، قطع آب در مرحله گلدهی و غلافبندي) به عنوان عامل اصلی و دو رقم (بسطامی و دامغانی) و کود کمپوست (عدم مصرف کود و مصرف 10 تن کود) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بین ارقام مختلف لوبیا اختلاف معنیداري از لحاظ صفات مورد مطالعه وجود نداشت. همچنین نتایج نشان داد که لوبیا به تنش قطع آب حساس میباشد. تمامی صفات مورد مطالعه با قطع آب در مراحل گلدهی و غلافبندي کاهش معنیداري را نسبت به تیمار شاهد نشان دادند. میانگین عملکرد دانه ( 45 درصد)، تعداد غلاف در شاخه فرعی ( 33 درصد و اصلی 26 درصد)، تعداد شاخه فرعی ( 25 درصد) و تعداد دانه در غلاف شاخه اصلی ( 25 درصد به ترتیب بیشترین کاهش را نسبت به ) تنش قطع آب داشتند. همچنین نتایج نشان دادند که لوبیا به مصرف کود کمپوست واکنشمثبت نشان داد. همچنین نتایج حاکی از آن بودند که با مصرف کود کمپوست، میتوان اثر سوء کمبود آب را بر روي عملکرد و اجزاي عملکرد لوبیا چشمبلبلی کاهش داد.

نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد دانه لوبیا بالاترین همبستگی مثبت و معنیداري را با صفات تعداد دانه در غلاف شاخه  داشت. همچنین نتایج تجزیه ضرایب همبستگی (تجزیه علیت) نشان داد که  و تعداد غلاف در شاخه اصلی** 90 / اصلی (** 91 صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در غلاف شاخه اصلی و ارتفاع بوته، مؤثرترین صفات در بهبود عملکرد دانه شناخته شدند حبوبات از گیاهان مهم زراعی بوده که به لحاظ سرشار بودن از پروتئین، تحت عنوان گوشت مردم فقیر معروف

Skryptez, ) میباشند (مجنونحسینی، 1387 ). دانه حبوبات بعد از غلات دومین منبع مهم غذایی انسان به شمار میروند . از طرفی، این گیاهان به علت توانایی در تثبیت نیتروژن جوي باعث حاصلخیزي خاكهاي فقیر و بهبود از حبوبات علفى و یکساله با رشد (Vigna sinensis) بومنظامهاي کشاورزي میشوند (ایمانی، 1390 ). لوبیا چشمبلبلی سریع است که دوره رشد آن 90 تا 120 روز طول میکشد و مختص مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر میباشد (کوچکی و خواجهحسینی، 1387 ). این گیاه بهصورت دانه، سبزیجات، علوفه تازه و کود سبز مورد استفاده قرار می گیرد (باقري و همکاران، 1380 ). بزرگترین تولید کنندگان لوبیا در دنیا کشورهاي هندوستان، آمریکا، برزیل و مکزیک هستند. در ایران سطح زیر کشت این گیاه حدود 240 هزار هکتار میباشد و عملکرد متوسط آن 1500 کیلوگرم در هکتار است (ایمانی، 1390 ). گیاهان در شرایط طبیعی با تنشهاي متعددي مواجه هستند که یکی از مهمترین آنها تنش خشکی است. این تنش به عنوان مهمترین عامل محدودکننده رشد و تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک شناخته شده است بهطوريکه آمارها نشان داده است تنش خشکی باعث کاهش 35 تا 50 درصدي عملکرد .(Reddy et al., 2004) و همکاران ( 2007 ) گزارش نمودند که ایران Naghavi maremati محصولات زراعی میگردد (صباغپور، 1385 ). از طرفی با دارا بودن 65 درصد مناطق خشک و 25 درصد مناطق نیمه خشک جزء مناطقی است که با کمبود آب مواجه است. با حال اثر تنش خشکی بر روي گیاهان زراعی تابع مدت زمان خشکی، مرحله رشد گیاه، رقم، نوع خاك و فعالیتهاي به طور کلی تنش خشکی باعث بسته شدن روزنهها، .  مدیریتی براي سازگاري به خشکی میباشد  کاهش جذب و تثبیت دياکسیدکربن، کاهش میزان کلرفیل، کاهش میزان فتوسنتز و در نهایت کاهش میزان کل مواد  پرورده شده که این عوامل در مجموع باعث کاهش عملکرد در گیاهان زراعی میشوند رضایی و کامگار حقیققی ( 1388 ) با Nikolaeva et al., 2010; Mafakheri et al., 2010; Akhkha et al., 2011 بررسی اثر تنش قطع آب در مراحل مختلف رشد لوبیا چشمبلبلی (شاهد، قطع آبیاري در مرحله سبزینهاي، قطع آبیاري در مرحله گلدهی، قطع آبیاري در مرحله غلافدهی و قطع آبیاري در مرحله پر شدن غلاف) گزارش نمودند که عملکرد دانه در تیمار شاهد و تیمار قطع آب در مرحله سبزینهاي اختلاف معنیداري با هم نداشتند. ولی عملکرد این دو تیمار (شاهد و تیمار قطع آب در مرحله سبزینهاي) با تیمارهاي قطع آب در مرحله گلدهی، غلافدهی و پر شدن غلاف، اختلاف معنیداري با یکدیگر داشتند. نتایج بهدست آمده نشان داد که قطع آب به مدت دو هفته در مراحل گلدهی یا غلافدهی و و همکاران ( 2004 ) بیان Souza . یا پر شدن غلاف سبب کاهش عملکرد دانه، تعداد بذر در غلاف و وزن هزار دانه میشود__ نمودند اگرچه لوبیا چشمبلبلی قادر به نگهداري پتانسیل آب برگی بالا یا محتواي رطوبت نسبی برگی بالا، طی تنش خشکی است و این موضوع میتواند از پسابیدگی بافتها جلوگیري کند. ولی تحت چنین شرایطی روزنهها بسته میشوند و 2004  با مطالعه Herzog و Anyia . باعث کاهش در آسیمیلاسیون دياکسیدکربن، کاهش رشد و عملکرد دانه میگردد تنش خشکی در لوبیا چشمبلبلی بیان نمودند که کمبود آب طی مراحل رشد لوبیا چشمبلبلی باعث کاهش محتواي نسبی آب، پتانسیل آب برگ و پتانسیل اسمزي سلولها شده که این موضوع باعث کاهش تقسیم سلولی، رشد اندامها و فتوسنتز و همکاران ( 1991 ) با بررسی اثر تنش خشکی روي Fienebaum . خالص میگردد و در نهایت عملکرد لوبیا کاهش مییابد اجزاي عملکرد لوبیا نشان دادند که تنش در مرحله گلدهی باعث کاهش تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف میشود. بدون تردید کاربرد کودهاي زیستی، کودهاي آلی، ورمی کمپوست و کودهاي دامی علاوه بر اثر مثبتی که بر کلیه ویژگیهاي خاك دارند، از جنبههاي اقتصادي، زیست محیطی و اجتماعی نیز مفید واقع شده و میتوانند به عنوان در بین کودهاي آلی، .Karadavut and Ozdemir, جایگزینی مناسب و مطلوبی براي کودهاي شیمیایی باشند 2001 کودهاي کمپوست به دلیل اینکه باعث پایداري خاكدانههاي خاك، افزایش تخلخل خاك، افزایش ظرفیت نگهداري آب خاك، حاصلخیزي و باروري خاك، افزایش نیتروژن در دسترس خاك و بهبود ریزوسفر خاك میشود، نقش بسیار مهمی Ferguson در این راستا .(Sullivan et al., را در کشاورزي پایدار و بهبود بومنظامهاي زراعی داشته است ( 2002،2001 ) گزارش نمود که با مصرف 20 تن در هکتار کمپوست حاصل از زبالههاي شهري، عملکرد گیاهان زراعی به میزان ) و همکاران ( 1995 ) مشاهده نمودند که با مصرف کمپوست عملکرد محصول Feibert 15 درصد افزایش مییابد. همچنین پیاز به میزان چشمگیري افزایش یافت. محققان دلیل افزایش عملکرد را بهبود سطح تغذیه، بالا رفتن نفوذپذیري و تهویه و   و همکاران 2004 Singh از طرفی .Stoffella and Kahn, فعالیتهاي میکروبی در ناحیه ریشه عنوان نمودند  2001 اثر کمپوست را در گیاهان اسفرزه و منداب مطالعه کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش نسبت کمپوست در خاك، زیستتوده و عملکرد دانه بهطور قابل توجهی بهبود یافتند. با توجه به نتایج تحقیقات فوق، هدف از انجام پژوهشحاضر، ارزیابی اثر تنش قطع آب در زمان گلدهی و غلافبندي و مطالعه اثر کود کمپوست بر عملکرد و اجزاي عملکرد لوبیا چشمبلبلی میباشد.

مواد و روش ها

به منظور بررسی اثر تنش قطع آب و کاربرد کود آلی کمپوست در ارقام لوبیا چشمبلبلی، این پژوهش در سال زراعی 1391-92 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزي دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، اجرا شد. مزرعه تحقیقاتی در عرض جغرافیایی 36 درجه و 7 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 54 درجه و 16 دقیقه شرقی واقع شده که ارتفاع منطقه از سطح تراز دریا 11/70 متر، اقیلم منطقه بر اساس تقسیمبندي کوپن خشک، میانگین بارندگی 140 میلیمتر و درجه حرارت 15 درجه سانتیگراد بوده و مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاك مزرعه مورد آزمایش طبق جدول زیر میباشد: / سالیانه این پژوهش در قالب آزمایش اسپلیتپلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوكهاي کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد که یمار تنش قطع آب (بدون تنش (شاهد)، قطع آب در مرحله گلدهی و قطع آب در مرحله غلافبندي) به عنوان عامل اصلی و دو تیمار رقم (بسطامی و دامغانی) و کود کمپوست (عدم مصرف کود و مصرف 10 تن کود کمپوست در هکتار) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. جهت اجراي طرح، ابتدا زمین در پاییز سال قبل با استفاده از گاو آهن به عمق 20-30 سانتیمتر شخم زده شد. سپس در بهار بعد از سبز شدن علفهاي هرز با انجام یک دیسک ضمن مبارزه با علفهاي هرز، 10 تن کود کمپوست در واحد هکتار پخش و با خاك مخلوط گردید. سپس با استفاده از دستگاه فاروئر جوي و پشته ایجاد شد. کشت گیاه در اواسط اردیبهشت ماه انجام گردید و هر کرت شامل پنج ردیف کاشت به طول چهار 5 متر بود. فاصله بین بوته بر روي ردیف 10 سانتیمتر و عمق کاشت پنج سانتیمتر در / متر و فاصله بین ردیف عرض 7 نظر گرفته شد. بذور قبل از کاشت، ابتدا با باکتري ریزوبیوم فازواولی 1 تیمار شدند تا جذب نیتروژن بهتر صورت گیرد. پس از کاشت، آبیاري مزرعه هر هفت روز یکبار انجام گرفت (علیمددي و همکاران، 1385 ). جهت اعمال تنش در کرتهاي مورد نظر، آبیاري در مرحله گلدهی و غلافبندي قطع گردید (پاكمهر و همکاران، 1390 ). در طول فصل رشد، کلیهي علفهاي هرز که شامل تاج خروس، سلمه تره و توق بودند، بهصورت دستی وجین گردیدند. در نهایت صفات زراعی ارتفاع بوته، تعداد شاخههاي فرعی، تعداد غلاف در شاخههاي اصلی و فرعی، تعداد دانه در غلاف شاخههاي اصلی و فرعی، طول غلاف در شاخههاي اصلی و فرعی، وزن صد دانه در شاخههاي اصلی و فرعی و عملکرد دانه اندازهگیري شدند. سپس جهت محاسبه جدول تجزیه واریانس، مقایسه میانگین تیمارها به روش دانکن در سطح احتمال پنج درصد و محاسبه ضرایب استفاده گردید. همچنین جهت انجام تجزیه علیت (تجزیه ضرایب همبستگی) و محاسبه SAS همبستگی از نرمافزار آماري استفاده SPSS اثر مستقیم و غیرمستقیم و تعیین مؤثرترین صفات بر روي عملکرد دانه در لوبیا چشمبلبلی از نرمافزار گردید. در این تجزیه عملکرد دانه به عنوان صفت وابسته و تمامی صفات زراعی مورد مطالعه به عنوان صفات مستقل در نظر گرفته شدند.

نتایج و بحث

نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش قطع آب بر روي تمامی صفات مورد مطالعه به جزء طول غلاف در شاخه اصلی و فرعی معنیدار بود (جدول 2). شکاري و همکاران ( 1389 ) و پاكمهر و همکاران ( 1390 ) نیز با مطالعه تنش قطع آب در مرحله گلدهی و غلافبندي در گیاه لوبیا چشمبلبلی، اختلافات معنیداري را بین سطوح مختلف تنش قطع آب با شاهد مشاهده نمودند. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین دو رقم لوبیا چشمبلبلی از لحاظ تمامی صفات مورد مطالعه جزء تعداد غلاف در شاخه اصلی اختلاف معنیداري وجود نداشت که این نتیجه ممکن است به این موضوع مرتبط باشد که هر دو رقم مورد استفاده در این تحقیق، بومی بوده لذا واکنش یکسانی در برابر تیمار قطع آب و مصرف کود کمپوست داشتهاند. از طرفی نتایج نشان دادند که لوبیا چشم بلبلی به مصرف کود کمپوست واکنش نشان داده است. بهطوريکه بین سطوح مصرف و عدم مصرف کود از لحاظ اکثر صفات مورد مطالعه اختلاف معنیداري وجود داشت. در این راستا آقاعلیپور و همکاران ( 1391 ) با مطالعه اثر کودهاي زیستی و شیمیایی بر عملکرد و اجزاي عملکرد لوبیا چشمبلبلی بیان نمودند که بین سطوح مختلف مصرف کود لحاظ صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه و شاخص برداشت اختلاف آماري معنیداري در سطح احتمال پنج درصد وجود دارد. اثر رقم بر تمامی صفات مورد مطالعه جزء ارتفاع بوته معنیدار نبود. این موضوع نشان داد که واکنش ارقام × برهمکنش کود مورد مطالعه لوبیا در برابر تیمار مصرف و یا عدم مصرف کود کمپوست یکسان بوده است. گیاهان به تنش خشکی در سطوح فیزیولوژیکی، سلولی و مولکولی پاسخ میدهند. این پاسخ به گونه و ژنوتیپ گیاه طول دوره و شدت کمبود آب و سن Rampino et al., و مرحلهي نموي بستگی دارد 2006 نتایج حاصل از مقایسه میانگین تیمار تنش قطع آب نشان داد که تمامی صفات مورد مطالعه در لوبیا چشمبلبلی با قطع آب در مراحل گلدهی و غلافبندي کاهش معنیداري را نسبت با تیمار عدم تنش قطع آب (شاهد) نشان دادند (جدول 3). این نتیجه به خوبی آشکار میسازد که گیاه لوبیاي چشمبلبلی در هر مرحلهاي از رشد خود به کمبود آب بسیار حساس میباشد و این موضوع میتواند ابتدا باعث محدود شدن رشد و برخی تغییرات فیزیولوژیکی و متابولیکی شده و در همچنین مشخص شده است که تنش .(Turkan et al., نتیجه عملکرد و اجزاي عملکرد در گیاه را کاهش دهد 2005 کم آبی در مرحله گلدهی موجب ریزش گلها، سقط دانههاي تازه تشکیل شده، کاهش طول دورهي تشکیل اندامهاي زایشی و در نتیجه کاهش تعداد غلافها میشود در حالیکه اعمال تنش در مرحله غلافبندي تنها باعث کاهش وزن صد دانه میشود. لذا اثر مخرب تنش کم آبی در مرحله گلدهی در مقایسه با مرحله غلافبندي بر روي کاهش عملکرد دانه 1970 بیان نمود که تنش آبی در مرحله قبل از  Froussios لوبیا بسیار بیشتر است (شکاري، 1385 ). از طرفی گلدهی، غلافبندي، دانهبندي و حتی قبل از برداشت سبب کاهش محصول دانه لوبیا تا حدود 30 درصد میشود. این پژوهشگر اثر آبیاري از مرحله گلدهی تا دانهبندي در افزایش محصول دانه لوبیا را بسیار مهم گزارش نمود. همچنین 1969  بیان نمود که گیاه لوبیا به شرایط آب و خاك و کیفیت آنها حساس بوده و عملکرد آن حتی از  Maurer دورههاي کوتاه کمبود آب صدمه میبیند و خسارت حاصل از خشکی با سن گیاه افزایش مییابد. با این حال نتایج تحقیق حاضر نشان داد که قطع آب در مرحله گلدهی نسبت به مرحله غلافبندي اثر منفی بر صفات مورد مطالعه داشت و صفاتی از جمله تعداد غلاف، عداد دانه در غلاف و عملکرد دانه در مرحله گلدهی نسبت به مرحله غلافبندي بهطور معنیداري کاهش نشان دادند. کوچکی و خواجهحسینی ( 1387 ) در تحقیق خود بیان نمودند که گلدهی حساسترین مرحله رشد گیاهان زراعی به تنش خشکی است به طوري که در برخی از گیاهان دو هفته تنش خشکی در مرحله گلدهی میتواند به کاهش کامل عملکرد دانه منجر شود. لایی و همکاران ( 1390 ) نیز بیان نمودند که چنانچه در زمان عبور از فاز رویشی به زایشی، گیاه با محدودیت آبی مواجه شود این موضوع باعث کاهش فتوسنتز شده و با توجه به این که در آن زمان تعداد دانه و وزن دانه در حال شکلگیري است، این عمل باعث تسریع پیري و کاهش دوره پرشدن دانهها و وزن همچنین شکاري و همکاران ( 1389 ) با .Kisman, دانهها میگردد که در نهایت عملکرد دانه کاهش مییابد ( 2003 ) مطالعه تنش قطع آب در مرحله گلدهی در گیاه لوبیا چشمبلبلی بیان نمودند که صفات محتواي آب نسبی، سرعت فتوسنتز، هدایت روزنهاي، محتواي کلروفیل و عملکرد دانه در شرایط تنش کم آبی در مقایسه با شاهد کاهش معنیداري را نشان دادند. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که از بین صفات مورد مطالعه به ترتیب عملکرد دانه ( 45 درصد)، تعداد غلاف در شاخه فرعی ( 33 درصد) و اصلی ( 26 درصد)، تعداد شاخههاي فرعی ( 25 درصد) و تعداد دانه در غلاف شاخه اصلی ( 25 درصد) بیشترین کاهش را نسبت به تنش قطع آب در مرحله غلافبندي داشتند. همچنین صفات طول غلافدر شاخه فرعی (یک درصد)، ارتفاع بوته ( 10 درصد) و تعداد دانه در غلاف شاخه فرعی ( 12 درصد) به ترتیب بیشترین__ تحمل را نسبت به تنش قطع آب در مرحله غلافبندي داشته و به عنوان صفات مقاوم به تنش قطع آب در لوبیا چشمبلبلی شناخته شدند (جدول 3). پاكمهر و همکاران ( 1390 ) با ارزیابی اثر تنش قطع آب در مرحله گلدهی و غلافبندي با شرایط نرمال در گیاه لوبیا چشمبلبلی بیان نمودند که تمامی صفات زراعی لوبیا با اعمال تنش کاهش یافتند و عملکرد دانه 1500 و 1000 کیلوگرم در هکتار بود. لذا ، در شرایط نرمال، تنش قطع آب مرحله گلدهی و غلافبندي به ترتیب 2200 با اعمال تنش در مرحله گلدهی و غلافبندي میزان عملکرد دانه به ترتیب 32 درصد و 55 درصد کاهش یافت. صفاپور و همکاران ( 1388 ) گزارش کردند که بیشترین اثر تنش کم آبی در لوبیا مربوط به صفت وزن خشک برگ و زیستتوده بود. در حالیکه خاقانی و همکاران ( 1388 ) وزن خشک برگ، وزن صد دانه، ارتفاق بوته و تعداد شاخه هاي فرعی را حساسترین صفات لوبیا به تنش کم آبی معرفی نمودند. با انجام مقایسه میانگین براي تیمار کود کمپوست مشخص گردید که لوبیا چشمبلبلی به مصرف کود کمپوست واکنش مثبت نشان داده است (جدول 3). بهطوريکه با مصرف 10 تن کود در واحد هکتار در مقایسه با شاهد (عدم مصرف کود) تمامی صفات بهبود یافتند. با این حال صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در شاخه اصلی و فرعی تعداد دانه در غلاف شاخه اصلی و فرعی، وزن صد دانه در شاخه فرعی و عملکرد دانه در تیمار مصرف کود به طور معنیداري در مقایسه با همتاي خود در تیمار شاهد افزایش نشان دادند. به نظر میرسد این موضوع به خاطر نقش کود کمپوست در تأمین عناصر کم متابولیسم کربوهیدراتها، متابولیسم نیتروژن، به عنوان ،(IAA) مصرف است که این عناصر در سنتز ایندول استیک اسید بخشی از ساختمان آنزیمها و یا بهصورت کوفاکتورهاي تنظیمکننده در تعداد زیادي از آنزیمها نقش بسیار مهمی را بازي همچنین تحقیقات مختلف نشان دادهاند که کود کمپوست باعث افزایش چشمگیر میزان کربن , میکنند  در خاك، افزایش نیتروژن قابل جذب در خاك و افزایش جمعیت و فعالیت ریزسازوارههاي سودمند خاك و فراهم کردندسترسی گیاه به عناصر غذایی (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) میشود که این عوامل در مجموع باعث بهبود رشد رویشی و در مجموع نتایج .Arancon et al., 2004 ؛Sarwar et al., 2009 ؛Eghbal et al., زایشی گیاهان میگردند 2002 حاصل از این تحقیق نشان داد که صفات عملکرد دانه ( 11 درصد)، وزن صد دانه در شاخه فرعی ( 11 درصد) و تعداد غلاف در شاخه فرعی ( 11 درصد) بیشترین واکنش مثبت و معنیداري را در سطح احتمال یک درصد، به مصرف کود نشان دادند (جدول 3). در حالیکه صفات تعداد شاخههاي فرعی، طول غلاف در شاخههاي فرعی و وزن صد دانه در شاخه اصلی اگر چه با مصرف کود افزایش یافتند ولی افزایش آنها قابل توجه و چشمگیر نبود (جدول 3). در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که اثر سوء قطع آب بر کاهش عملکرد و اجزاي عملکرد لوبیا بیشتر از اثر مثبت مصرف کود کمپوست بر صفات مورد مطالعه در لوبیا بوده است (جدول 3). با این حال مشخص گردید که با مصرف کود کمپوست در مقایسه با شاهد میتوان باعث کاهش اثر سوء قطع آب شد. به عبارت دیگر با مصرف کود کمپوست میتوان باعث حفظ بهتر آب در خاك، بهبود سطح تغذیه، بالا رفتن نفوذپذیري، تهویه و فعالیتهاي میکروبی در ناحیه ریشه شد و این موضوع میتواند تحمل محققان زیادي اثر کود Stoffella and Kahn, 2001 ؛Feibert et al., گیاه لوبیا را به قطع آب افزایش دهد  کمپوست را در بهبود رشد رویشی و عملکرد گیاهان زراعی را مورد تأیید قرار دادند. محققان گزارش نمودند که کود کمپوست باعث افزایش عناصر پرنیاز و کم نیاز در خاك شده که این موضوع باعث افزایش میزان جذب این عناصر در Hu and Barker, 2004; Perez-Murcia et  گیاهان شده و در نتیجه باعث بهبود عملکرد و اجزاي عملکرد میگردد al., 2006; Sahni et al., 2008 نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد دانه لوبیا چشمبلبلی با تمامی صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنیداري (جزء تعداد دانه در غلاف شاخه فرعی و طول غلاف در شاخه فرعی) دارد (جدول 4). بهطوريکه بهبود در هر کدام از این صفات باعث افزایش عملکرد دانه در لوبیا میگردد. با این حال مشخص گردید که صفات تعداد دانه در غلاف

بالاترین همبستگی مثبت و معنیداري را با عملکرد دانه  و تعداد غلاف در شاخه اصلی ** 90 / شاخه اصلی ** 91 داشتند و به عنوان مهمترین صفات مؤثر بر عملکرد دانه شناخته شدند. از طرفی صفات طول غلاف در شاخه فرعی و تعداد  به ترتیب کمترین میزان همبستگی مثبت را با عملکرد دانه لوبیا داشتند. همچنین در / دانه در غلاف شاخه فرعی ( 21 این تحقیق به وضوح مشخص گردید که صفات در شاخه اصلی در مقایسه با همتاي خود در شاخههاي فرعی همبستگی مثبت بالاتري را با عملکرد دانه داشتند که این موضوع اهمیت و توجه به صفات شاخه اصلی را دو چندان مینماید. شکاري و همکاران ( 1389 ) نیز در مطالعه خود همبستگی مثبت و معنیداري را بین عملکرد دانه و صفات فیزیولوژي در لوبیا چشمبلبلی گزارش نمودند. همچنین عبدزادگوهري و همکاران ( 1389 ) در تحقیق خود همبستگی مثبت و معنیدار بالایی بین عملکرد دانه و صفات زراعی لوبیا چشمبلبلی گزارش نمودند. این محققان در تحقیق خود صفات تعداد غلاف در بوته

را به عنوان مؤثرترین صفات در بهبود / و ارتفاع بوته (* 80 / 0)، تعداد دانه در بوته (** 84 / 0/91 )، طول غلاف (** 85 **) عملکرد دانه لوبیا چشمبلبلی معرفی نمودند. به منظور ارزیابی روابط مستقیم و غیرمستقیم صفات با عملکرد دانه و همچنین تعیین مؤثرترین صفات در بهبودعملکرد دانه در لوبیا از تجزیه علیت (تجزیه  ضرایب همبستگی) استفاده گردید. نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات 36 و 31 درصد ، تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در غلاف شاخه اصلی و ارتفاع بوته به ترتیب با ضرایب مستقیم و مثبت 51 مؤثرترین صفات در بهبود عملکرد دانه در لوبیا چشمبلبلی شناخته شدند (جدول 5 و شکل 1). لذا هرگونه بهبود در این صفات میتواند بهصورت مستقیم و مؤثري باعث بهبود عملکرد دانه در لوبیا چشمبلبلی شود. همچنین این صفات توانستند (0/ 0 و 36 /54 ،0/ اثر غیرمستقیم مثبت و بالایی از طریق یکدیگر بر روي عملکرد دانه داشته باشند به ترتیب 34 به طوريکه در مجموع توانستند همبستگی (مجموع ضرایب مستقیم و غیرمستقیم) مثبت و بالایی را با عملکرد دانه در . در ادامه نیز مشخص گردید که صفات تعداد غلاف / 0 و ** 67 /90** ،0/ لوبیا  شمبلبلی داشته باشند (به ترتیب ** 85 در شاخه فرعی و وزن صد دانه در شاخه اصلی در مرحله دوم وارد مدل تجزیه علیت شدند و به ترتیب با ضرایب مستقیم  مؤثرترین صفات در بهبود صفات مرحله اول تجزیه علیت صفات تعداد دانه در غلاف شاخه اصلی و تعداد / 0/88 و 89 شاخه فرعی شناخته شدند. لذا هر گونه بهبود در صفات مرحله دوم باعث بهبود صفات در مرحله اول شده و این موضوع Svetleva و Dimova . در نهایت بهصورت مستقیم و غیرمستقیم باعث افزایش عملکرد دانه در لوبیا چشمبلبلی میگردد 1993  در بررسی اجزاي عملکرد دانه لوبیا نشان دادند که صفت تعداد غلاف در بوته بهطور مستقیم و صفات شاخههاي  فرعی، طول غلاف و تعداد دانه بهطور غیرمستقیم باعث بهبود وزن دانه می شوند.

نتیجه گیري

نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که بین دو رقم لوبیا چشمبلبلی (بسطامی و دامغانی) اختلاف معنیداري وجود نداشت. در حالیکه تنش کم آبی و مصرف کود کمپوست اکثر صفات مورد مطالعه اثر معنیداري داشتند. این نتیجه نشان داد که گیاه لوبیا چشمبلبلی به تنش قطع آب حساس بوده و تمامی صفات مورد مطالعه در لوبیا با تنش قطع آب کاهش معنیداري را نشان دادند. با این حال نتایج نشان دادند که قطع آب در مرحله گلدهی نسبت به مرحله غلافبندي، اثر منفی و معنیداري بر صفات مورد مطالعه داشت. در مجموع مشخص گردید که صفات عملکرد دانه، تعداد غلاف در شاخه فرعی و اصلی، تعداد  شاخههاي فرعی و تعداد دانه در غلاف شاخه اصلی بیشترین کاهش را نسبت به تنش کم آبی داشتند. همچنین نتایج نشان دادند که لوبیا چشمبلبلی به مصرف کود کمپوست واکنش مثبت نشان داده است بهطوريکه با مصرف 10 تن کود در واحد هکتار در مقایسه با شاهد تمامی صفات عملکرد و اجزاي عملکرد تا حدود 11 درصد افزایش یافتند و اثر مصرف کود بر افزایش صفات عملکرد دانه، وزن صد دانه در شاخه فرعی و تعداد غلاف در شاخه فرعی مثبت و معنیدار بود. از طرفی نتایج حاصل از تجزیه علیت نشان داد که صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در غلاف شاخه اصلی و ارتفاع بوته به عنوان مؤثرترین صفات در بهبود عملکرد دانه در لوبیا چشمبلبلی شناخته شدند. لذا هرگونه بهبود در این صفات میتواند بهصورت مستقیم و مؤثري باعث بهبود عملکرد دانه در لوبیا چشمبلبلی شود.

منبع :گروه زراعت، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران.

کود مناسب رشد و عناصر ریز مغذی ( میکرو )
مشخصات کود های میکرو
یکی از صدها خدمات مجموعه ی بزرگ پارادایس تهیه و بسته بندی بهترین نوع کودهای میکرو می باشد ، که تهیه نمودن آن برای شما دوستان عزیز به علت سنگین بودن وزن بسته های آن (25 کیلوگرم ) هزینه بر و گاهی اوقات غیرممکن است .
میکرو المنت ها یا عناصر یا عناصر کم مصرف ( ریز مغذی ها ) مانند :
آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بور ، مولیبدن و کلر گیاهان مختلف برحسب نیاز و با توجه به نتایج آزمایشات خاک و برگ به کود های فوق نیازمند خواهند بود . ادامه مطالب کلیک کنید .
جایگاه میکروالمنت در تولیدات کشاورزی :
با وجود این که گیاهان به شکل واضحی به کود های ماکروالمنت ها نیازمندند ، اما کودهای میکروالمنت یا ریز مغذی ها علی رغم نیاز کم گیاهان جایگاه ویژه ای در تولیدات کشاورزی دارند لذا از آنها به عناصر خرد با تاثیرات مکان یاد میشود.

کود مناسب رشد و عناصر درشت مغذی ( ماکرو)
مشخصات کود های ماکرو
در این قسمت از بانک اطلاعاتی مجموعه ی پارادایس نظر شما را به توضیحاتی هر چند مختصر توسط متخصصان این مجموعه در رشته ی کشاورزی و کود شناسی در رابطه با کود های ماکرو بستته بندی شده توسط این مجموعه جلب می نماییم .
معرفی عناصر کود ماکرو :
کودهای ماکرو موضوع بحث ما را تشکیل می دهند این کودها از مجموع سه عنصر : ازت ، فسفر و پتاسیم به نسبت های مختلف و متناسب با زمانبندی رشد و باروری گیاه تشکیل میشود .

حال برای درک هرچه بیشتر تاثیر این کودها نظر شما را به تاثیر هر یک از این عناصر به تنهایی بر روی گیاهان و درختان جلب می نماییم : جهت مطالعه ادامه مطالب کلیک کنید .

کود مناسب تقویت محصول و گلدهی ( پتاس بالا )

تغذیه گیاهان شامل چندین مرحله می باشد، مرحله رویشی ، نمو و گلدهی، گیاهان برای رشد به ازت برای ریشه دهی و شروع سوخت و ساز و پتاسیم مسئول خیلی از وقایع فیزیولوژیک گیاه می باشد. گیاهی که وارد فاز گلدهی نمی شود، به خاطر رشد رویشی ناشی از مصرف کود ازته یا ضعف عمومی گیاه می باشد. فاز رویشی ناشی از استفاده از ازت باعث آبدار شدن بافت گیاه شده و نسبت C/N را کمتر یا به زبان ساده پوست به گوشت را بیشتر میکند، و همین عامل باعث می شود گیاه شما بزرگ و قوی شده ولی به شما گل نمی دهد ! با دادن کودهای گلدهی میزان گوشت را بیشتر کرده و از شیره گیاهی کاسته می شود. همین امر موجب افزایش گلدهی در همه گیاهان می شود. برای افزایش کیفیت گلها باید هنگام اتمام عمر گل ، غنچه های خشک شده رو از ته بچینید ، تا انرژی گل روی تولید بذر متمرکز نشود ! همینطور برای افزایش کیفیت گلدهی باید از مکمل های غذایی استفاده نمود ، از آنجایی که جذب مواد غذایی و کودهای شیمیایی تابع اسیدیته ی خاک می باشد و درصورت بالاتر رفتن اسیدیته خاک از 7 ، برخی از مواد غذایی قابلیت جذب خود را از دست می دهند  جهت کسب اطلاعات بیشتر و طرح سوال کلیک کنید .

جهت خرید انواع محصولات کشاورزی اعم از کود ، سم و اقلام کلیک کنید .

جهت بازدید از ویدئو های آموزش کشاورزی رایگان کلیک کنید .