تأثير كاربرد مقادير مختلف كود اوره و ورمي كمپوست بر عملكرد و تركيبات اسانس دو رقم شويد چیست؟
تأثير كاربرد مقادير مختلف كود اوره و ورمي كمپوست بر عملكرد و تركيبات اسانس دو رقم شويد چیست؟
تأثیر کاربرد مقادیر مختلف کود اوره و ورمی کمپوست بر عملکرد و ترکیبات اسانس دو رقم شوید چیست؟
علاوه بر تأمين مصارف داخلي، در افزايش درآمدزايي نيز مورد
توجه ميباشند، امروزه گرايش براي كشت و بهرهبرداري از
گياهان دارويي به روش توليد پايدار متمركز شده است (ماليك و
همكاران، 2011 ). به كارگيري انواع كودهاي آلي و شيميايي به
منظور حصول عملكرد بالا در محصولات زراعي لازم است (وو
و همكاران، 2011 ). با اين وجود، استفاده درازمدت از كودهاي
شيميايي به سبب تخريب ساختار فيزيكي و شيميايي خاك مي-
تواند منجر به كاهش محصولات زراعي شود (ليو و همكاران،
.(2010
با توجه به اثرات زيست محيطي و افزايش هزينههاي
تحميلي ناشي از كاربرد نهادههاي شيميايي، فراهمي عناصر
غذايي مورد نياز رشد گياهان از منابع جايگزين مانند كودهاي
ورميكمپوست ميتواند ضمن افزايش عملكرد، نقش موثري در
كاهش مشكلات ذكر شده داشته باشد (كيزيلكايا و همكاران،
2008 ). استفاده از كودهاي آلي مانند ورميكمپوست به جاي
كودهاي شيميايي ميتوانند نقش بسيار مهمي را در افزايش
عملكرد و كاهش مشكلات زيست محيطي ايفا ميكند (فاگريا و
باليگار، 2005 ). ورميكمپوست نوعي كود آلي است كه نتيجه
فعاليت گونهاي از كرمهاي خاكي بر ضايعات شهري، صنعتي و
كشاورزي توليد ميشوند (سانگوان و همكاران، 2008 ). ورمي-
كمپوست غني از هورمونهاي رشد و ويتامينها بوده كه باعث
افزايش جمعيت ميكروبي خاك و نگهداري طولاني مدت عناصر
غذايي بدون اثرات منفي بر محيط ميگردد (پادماسياما و
.( همكاران، 2008
گزارش شده است كه ورميكمپوست به عنوان اصلاح كننده
آلي خاك، در بهبود خصوصيات كمي و كيفي گياهان موثر است
(راجاسكار و كارمگان، 2010 ). عزيزي و همكاران ( 1387 ) نيز
به اثرات مثبت ورميكمپوست در افزايش ارتفاع، عملكرد گل و
نيز عملكرد اسانس بابونه آلماني اشاره كردند. در تحقيقي ديگر،
ريحان كشت شده تحت شرايط ارگانيك، داراي عملكرد اسانس
بيش از دو برابر نسبت به ريحان تغذيه شده با كودهاي
شيميايي رايج بود (خاليد و همكاران، 2006 ). درزي و
همكاران ( 1392 ) گزارش كردند كه كاربرد ورميكمپوست و كود
شيميايي نيتروژن تاثير معنيداري بر عملكرد گل تازه و خشك
گياه بابونه گرديد. همچنين استفاده از ورميكمپوست در زراعت
سورگوم تعداد اندام زايشي و عملكرد را افزايش داد (نيكول و
همكاران، 2013 ). كاربرد ورميكمپوست در گياه ريحان سبب
افزايش عملكرد اسانس و زيست توده شده و ميزان اسانس گياه
را دو برابر افزايش داد (بانچيو و همكاران، 2012 ). انوار و
همكاران ( 2009 ) مشاهده نمودند كه مصرف 5 تن در هكتار
، ورميكمپوست همراه با كود شيميايي (به ترتيب به ميزان 50
15 كيلوگرم در هكتار نيتروژن، فسفر و پتاس خالص) ،25
موجب افزايش عملكرد بيولوژيك گياه دارويي ريحان نسبت به
تيمار شاهد داشت. با توجه به تأثيرات مثبت كاربرد كود ورمي-
كمپوست، اين آزمايش به منظور بررسي و مقايسه كاربرد كود
ورميكمپوست و كود شيميايي و نيز استفاده تلفيقي آنها بر
عملكرد و تركيبات اسانس گياه شويد انجام گرفت.
مواد و رو شها
پژوهش حاضر در مزرعه تحقيقاتي مركز تحقيقات گياهان
دارويي استان اصفهان (طول جغرافيايي 51 درجه و 39 دقيقه و
40 ثانيه شرقي و عرض جغرافيايي 32 درجه و 38 دقيقه و 30
ثانيه شمالي، ارتفاع 1570 متر از سطح دريا) طي بهار و تابستان
سال 1395 طراحي و اجرا شد. اين منطقه داراي اقليم نيمه-
خشك، متوسط بارندگي حدود 250 ميليمتر و فاقد بارندگي
تابستانه ميباشد. خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك در جدول
0 درصد / 1 ارائه شده است. ميزان نيتروژن محل در خاك 052
بود كه مقدار آن كم بوده و شرايط لازم براي تأمين نيتروژن مورد
نياز از طريق كود اوره و ورميكمپوست و تلفيق اين دو وجود
داشت. همچنين آناليز نمونه ورميكمپوست در جدول 2 ارائه
شده است.
آزمايش به صورت فاكتوريل با 10 كرت آزمايشي بر پايه طرح
بلوكهاي كامل تصادفي با 3 تكرار بر روي دو رقم شويد انجام
گرفت. تيمارهاي آزمايش شامل، فاكتور اول: دو رقم ورامين و
شاهد (بدون :b اصفهاني، فاكتور دوم شامل: تيمارهاي كودي 0
260 كيلوگرم در هكتار / 100 درصد اوره ( 86 :b كاربرد كود)، 1
66 درصد اوره / 33 درصد و 6 / ورميكمپوست 3 :b اوره)، 2
1141 كيلوگرم در هكتار / 173/73 كيلوگرم در هكتار اوره و 85 )
33 درصد / 66 درصد و 3 / ورميكمپوست 6 :b ورميكمپوست)، 3
2283 كيلوگرم در / 86 كيلوگرم در هكتار اوره و 71 / اوره ( 86
100 درصد ورميكمپوست ( 3429 :b هكتار ورميكمپوست)، 4
كيلوگرم در هكتار ورميكمپوست)، كه مبناي مقادير ورمي-
كمپوست و اوره بر اساس 120 كيلوگرم نيتروژن در هكتار بر
اساس توصيه كودي انتخاب شد.
در هر واحد آزمايشي 10 رديف كاشت به طول 4 متر و به
فاصله 30 سانتيمتر از همديگر در نظر گرفته شد. در تاريخ 20
1 تا 2 سانتيمتر با / فروردين بذور شويد با دست در عمق 5
تراكم 40 بوته در مترمربع به شكل خطي كشت شدند (كاروبا و
همكاران، 2011 ). بين دو كرت مجاور يك پشته 75 سانتيمتري
به عنوان نكاشت و بين دو تكرار مجاور 4 متر فاصله گذاشته
شد. پيش از كشت، مقادير 15 كيلوگرم فسفر از نوع سوپرفسفات
تريپل و 20 كيلوگرم پتاس به صورت سولفات پتاسيم به خاك
اضافه شد. كود آلي ورميكمپوست بر اساس تيمارهاي تعريف
شده در يك مرحله قبل از كاشت با خاك مخلوط شد. كود اوره
تقسيط شده و در 2 مرحله به زمين داده شد. در مرحله اول براي
تيمارهاي مختلف كودي در هنگام آبياري اول به زمين داده شد
سپس انتهاي كرتها بسته شد تا اوره موجود در هر كرت با آب
آبياري از كرتها خارج نشود. مرحله دوم كوددهي يك ماه پس
از كاشت بود كه نصف باقي مانده كود اوره به زمين داده شد.
براي اطمينان از جوانهزني و حفظ تراكم در حد مطلوب در
4 برگي تنك بر اساس تراكم مورد نظر انجام شد. – مرحله 3
آبياري كرتها با توجه به شرايط اقليمي و نوع خاك تنظيم شد.
در ابتداي دوره كشت هر 4 روز يكبار و به تدريج به 7 روز
يكبار تغيير يافت.
در اول شهريور هنگامي كه برگها و ساقهها زرد و چتر و
چتركهاي گياهان به سمت زرد مايل به قهوهاي شدند، براي
نمونه برداري و اندازهگيري فاكتورهاي مورد نظر دو رديف
0 متر از ابتدا و انتهاي هر كرت به عنوان / كناري هر كرت و 5
اثرات حاشيهاي حذف شد و سطح باقيمانده هر كرت برداشت
گرديد. نمونهها به محض برداشت به منظور جلوگيري از ريزش
بذور گياهان در كيسههاي كتاني قرار داده شدند و سريعا به
آزمايشگاه انتقال يافتند. در اين تحقيق صفاتي از قبيل تعداد چتر
در گياه، وزن هزار دانه در گياه، وزن خشك بوته، عملكرد دانه،
شاخص برداشت، درصد اسانس، عملكرد اسانس و محتوي د-
كارون و لينالول اندازهگيري و محاسبه شد. تعداد 10 گياه در هر
كرت انتخاب و تعداد چترها شمارش و سپس ميانگين نمونهها
گزارش شد. همچنين براي محاسبه عملكرد دانه، پس از جدا
كردن كاه و كلش و بوجاري بذور عملكرد دانهها از سطحي
معادل 6 مترمربع در وسط هر كرت بدست آمد. به منظور تعيين
وزن خشك بوتهها، نمونهها در آون با دماي 70 درجه سانتيگراد
به مدت 72 ساعت خشك شدند و سپس با ترازوي ديجيتال
توزين گرديدند. استخراج اسانس توسط دستگاه اسانسگير
كلونجر در آزمايشگاه تحقيقات گياهان دارويي اصفهان انجام شد
و بر اساس آن مقدار عملكرد اسانس در واحد سطح (كيلوگرم
در هكتار) تعيين شد. اجزاي اسانس توسط دستگاه
،(GC/MS) كروماتوگرافي گازي متصل به طيفسنج جرمي
SAS انجام گرفت. تجزيه و تحليل آماري با استفاده از نرمافزار
در سطح LSD و مقايسه ميانگين صفات ازطريق از آزمون
احتمال 5 صورت گرفت و گرافها با استفاده از نرمافزار
رسم شد. EXCEL
شاخص برداشت درصد اسانس عملكرد اسانس محتوي د كارون محتوي لينالول
0/521 ns 3/176 ns 7/054 ** 0/036** ns1/435 ns5004/373 ns15020/933 6/986** 3/525** تكرار 2
0/214 ns 9/965 ns 188/851 ** 0/338** 33/080 ** 1057232/677** 941180/55 ** 2/266** 12/276** تيمار كودي 4
ns0/842 ns2/332 ns1/312 0/035** ns1/560 ns22953/333 ns32538/133 ns0/00012 ns0/ رقم 388 1
1/855** 21/548** 9/570 ** 0/012** 2/654 * 76281/00 ** ns32708/217 ns0/018 ns0/ رقم 227 4 × تيمار كودي
0/376 3/787 0/891 0/002 0/884 14425/566 47522/711 0/255 0/ خطا 458 18
21/56 2/15 12/16 8/91 2/33 8/03 9/98 4/55 5/ ضريب تغييرات (%) 61
غيرمعنيدار؛ *و ** معنيدار به ترتيب در سطوح احتمال 5 و 1 درصد :ns
e1/55 e0/11 d36/85 e976/47 d1597/97 c2/75 c12/11 b0
c6/45 c0/43 c38/31 c1503/72 b2335/11 b3/11 b15/20 b1
b8/62 d0/34 b41/33 b1663/50 ab2472/45 b3/33 b15/67 b2
a16/13 b0/55 a3/73 a2104/37 a2586/20 a3/73 a17/38 b3
d4/49 a0/73 bc39/54 d1358/78 c1843/38 b3/11 b15/95 b4
در سطح احتمال يك LSD 33 درصد اوره و 100 درصد ورميكمپوست). ستونهاي با حروف مشابه بر اساس آزمون / 66 درصد و 3 / 66 درصد اوره، ورميكمپوست 6 / 33 درصد و 6 / به ترتيب شاهد، 100 درصد اوره، ورميكمپوست 3 : b تا 4 b0)
پنج تفاوت معنيداري ندارند
نتايج و بحث
تعداد چتر در بوته
بر اساس نتايج تجزيه واريانس، تعداد چتر در بوته در سطح
احتمال يك درصد تحت تاثير تيمارهاي كودي معنيدار شد، اما
تأثير رقم و اثرات متقابل تيمار كودي و رقم معنيدار نشد
. نتايج مقايسه ميانگينها نشان داد كه بيشترين تعداد
66 درصد ورميكمپوست / 17 ) مربوط به سطح كودي 6 / چتر ( 3
12 ) به تيمار شاهد / 33 درصد اوره و كمترين تعداد چتر ( 1 / و 3
تعلق گرفت . كود نيتروژن با افزايش تعداد چتر در
بوته كه از اجزاي عملكرد گياهان خانواده چتريان ميباشد در
افزايش عملكرد موثر است (بيست و همكاران، 2006 ). در
تحقيقي كه مالاناگودا و همكاران ( 2008 ) بر روي گشنيز، اظهار
داشتند كه با كاربرد 40 كيلوگرم نيتروژن در هكتار تعداد چتر در
25 درصد بيشتر از تيمار شاهد (بدون كود) بود. ورمي- / بوته 5
كمپوست بر رشد گياهان موثر است كه يكي از اثرات مهم آن را
ميتوان به بهبود رشد گياه و افزايش تعداد چتر و چترك در گياه
ميشود. استفاده از ورميكمپوست در سطوح مختلف در كشت
تاثير معنيداري بر (Artemisia pallens) گياه دارويي درمنه
صفات مورفولوژيكي اين گياه داشته است (پاندي، 2005 ). در
گياه دارويي مرزه، در نظام تلفيقي استفاده از كودهاي نيتروژن و
ورميكمپوست به علت دسترسي بهتر گياه به عناصر غذايي و در
نهايت تقويت رشد زايشي تأثير مستقيم در افزايش معنيدار گل
آذين و تعداد چرخه گل اين گياه داشت (رضواني مقدم و
.( همكاران، 1393
وزن هزار دانه
نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر تيمارهاي مختلف
كودي بر صفت وزن هزار دانه در سطح احتمال يك درصد
معنيدار شد، اما تأثير رقم و اثرات متقابل تيمار كودي و رقم
معنيدار نشد . مقايسه ميانگينها نشان داد كه بيشترين
66/ 3 گرم، مربوط به سطح كودي 6 / وزن هزار دانه به ميزان 73
33 درصد اوره و كمترين مقدار به / درصد ورميكمپوست و 3
2 گرم، به تيمار شاهد (بدون كود) اختصاص داشت / ميزان 75
(جدول 4). كود ورميكمپوست با داشتن موادي پيت مانند و با
ظرفيت هوادهي و نگهداري آب بالا و جذب تدريجي عناصر
غذايي باعث افزايش رشد گياه و در نتيجه وزن هزار دانه ميشود
(گتا و همكاران، 2009 ). طبق نتايج بدست آمده توسط درزي و
همكاران ( 1391 ) ورميكمپوست باعث افزايش معنيدار وزن
هزاردانه در گياه انيسون شد كه اين برتري ميتواند ناشي از
بهبود ميزان فتوسنتز و توليد بيوماس گياهي و انتقال مواد غذايي
ساخته شده به بذر باشد. طبق بررسيهاي پادماپريا و همكاران
2010 ) كاربرد توأم كودهاي شيميايي و آلي به صورت تلفيقي )
باعث افزايش عملكرد و اجزاي عملكرد گياه گشنيز از طريق
افزايش فعاليت ميكروارگانيسمها و بهبود خواص شيميايي و
فيزيكي خاك شده است.
وزن خشك بوته
نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر تيمارهاي مختلف
كودي بر صفت وزن خشك بوته در سطح احتمال يك درصد
معنيدار شد، اما تأثير رقم و اثرات متقابل تيمار كودي و رقم
معنيدار نشد . بيشترين وزن خشك بوته ( 2650
66 درصد ورمي- / كيلوگرم در هكتار) مربوط به تيمار كودي 6
33 درصد اوره و كمترين وزن خشك بوته / كمپوست و 3
1634/8 كيلوگرم در هكتار) مربوط به تيمار شاهد (بدون كود) )
بود . ورميكمپوست به دليل دارا بودن آنزيمها،
هورمونهاي رشد و مقادير زيادي از عناصر غذايي به صورت
قابل دسترس باعث تجمع ماده خشك و ديگر پارامترهاي رشدي
گياه ذرت شد (تهامي زرندي و همكاران، 2009 ). نتايج لويك و
پانك ( 2010 ) نيز اين مطلب را تاييد ميكند كه مصرف ورمي-
كمپوست همراه كود شيميايي موجب استفاده بهتر از عوامل
محيطي در طول دوره رشد شده و بيشترين عملكرد را در گياه
بابونه رومي حاصل كرده است. روي و سينك ( 2006 ) اظهار
داشتند كه استفاده از ورميكمپوست همراه با كود نيتروژن به
علت تحريك ميكروارگانيسمهاي خاك و عرضه مداوم و پايدار
عناصر غذايي به گياه باعث افزايش وزن خشك بوته و عملكرد
دانه در گياه جو شد.
عملكرد دانه
بر اساس نتايج تجزيه واريانس، عملكرد دانه در سطح
احتمال يك درصد تحت تأثير تيمارهاي رقم و كود در سطح
احتمال يك درصد معنيدار شد، همچنين اثرات متقابل تيمار
كودي و رقم در سطح احتمال يك درصد معنيدار شد (جدول
3). نتايج مقايسه ميانگينها نشان داد بيشترين عملكرد دانه
2286/32 كيلوگرم در هكتار) مربوط به اثر متقابل رقم ورامين )
33 درصد اوره و / 66 درصد ورميكمپوست و 3 / با تيمار كودي 6
كمترين عملكرد ( 991 كيلوگرم در هكتار) مربوط به شاهد در
رقم ورامين بود . كود ورميكمپوست به دليل افزايش
عناصر غذايي محلول مورد نياز گياه نه تنها عملكرد محصول را
بالا ميبرد بلكه موجب افزايش بازده كودهاي شيميايي ميشود
( (سجادي نيك و همكاران، 1392 ). دوسان و همكاران ( 2007
گزارش كردند كه مصرف تلفيقي ورميكمپوست به همراه كود
نيتروژنه ضمن تأمين عناصر مورد نياز گياه، هدر روي (آبشوي،
متصاعد شدن يا تثبيت) عناصر كاهش يافته و سپس به دليل
فرآيند معدني شدن، عناصر به شكل قابل جذب گياه درآمده و
بيشترين عملكرد دانه را در گياه خردل هندي موجب شد. آلم و
همكاران ( 2011 ) اظهار داشتند استفاده از تركيب مطلوب كود
شيميايي و 10 تن در هكتار ورميكمپوست با ايجاد وضعيت
تغذيهاي مناسب براي گياه، با تغيير در ميزان خلل و فرج خاك و
زهكشي بسترهاي كاشت زمينه را براي گسترش ريشهها و
دسترسي بهتر به عناصر غذايي به فرمي كه براي گياه به آساني
قابل جذب است را فراهم ميكند و در نتيجه باعث افزايش
معنيدار بر عملكرد غده سيبزميني ميشود.
33/ به ترتيب شاهد، 100 درصد اوره، ورميكمپوست 3 : b تا 4 b شكل 1- مقايسه ميانگينهاي اثر تيمارهاي رقم و كود بر عملكرد دانه شويد. ( 0
33 درصد اوره و 100 درصد ورميكمپوست). ستونهاي با حروف مشابه بر اساس / 66 درصد و 3 / 66 درصد اوره، ورميكمپوست 6 / درصد و 6
در سطح احتمال يك پنج تفاوت معنيداري ندارند LSD آزمون
شاخص برداشت
بر اساس نتايج تجزيه واريانس، شاخص برداشت در سطح
احتمال يك درصد تحت تأثير تيمارهاي رقم و كود در سطح
احتمال يك درصد معنيدار شد، همچنين اثرات متقابل تيمار
كودي و رقم در سطح احتمال پنج درصد معنيدار شد
. نتايج مقايسه ميانگينها نشان داد بيشترين شاخص برداشت
43/99 درصد) مربوط به اثر متقابل رقم ورامين با تيمار كودي )
33 درصد اوره و كمترين / 66/6 درصد ورميكمپوست و 3
35 درصد) مربوط به شاهد در رقم ورامين / شاخص برداشت ( 7
بود . كاربرد ورميكمپوست موجب فراهمي متعادل
عناصر غذايي در طول فصل رشد و رشد متعادل گياه كه در
نتيجه باعث افزايش قابل توجهي در سطح برگ، ارتفاع و وزن
خشك اندام هوايي و عملكرد شده در نتيجه ميتواند سبب بهبود
شاخص برداشت شود (كومار و همكاران، 2005 ). سعيدنژاد و
رضواني مقدم ( 1391 ) گزارش كردند تيمار تلفيقي ورمي-
كمپوست و كود شيميايي از طريق افزايش جذب عناصر موجب
افزايش عملكرد زيستي و اقتصادي شده در نتيجه بيشترين
شاخص برداشت را در بين ساير تيمارها در گياه زيره سبز
داشت. در بررسي كاربرد نسبتهاي مختلف كودهاي آلي،
شيميايي و مخلوط اين دو كود بر عملكرد و اجزاي عملكرد
گشنيز دانهاي، بيشترين شاخص برداشت مربوط به تيمار تلفيقي
65 درصد كود ورميكمپوست و 35 درصد كود شيميايي حاصل
.( شد (پيربلوطي و همكاران، 2012
33 درصد اوره و / 66 درصد و 3 / 66 درصد اوره، ورميكمپوست 6 / 33 درصد و 6 / به ترتيب شاهد، 100 درصد اوره، ورميكمپوست 3 : b تا 4 b0)
در سطح احتمال پنج درصد تفاوت معنيداري ندارند. LSD %100 ورميكمپوست). ستونهاي با حروف مشابه بر اساس آزمون
33/ به ترتيب شاهد، 100 درصد اوره، ورميكمپوست 3 : b تا 4 b شكل 3- مقايسه ميانگينهاي اثر تيمارهاي رقم و كود بر ميزان اسانس دانه شويد. ( 0
33 درصد اوره و 100 درصد ورميكمپوست). ستونهاي با حروف مشابه بر اساس / 66 درصد و 3 / 66 درصد اوره، ورميكمپوست 6 / درصد و 6
در سطح احتمال يك پنج تفاوت معنيداري ندارند. LSD آزمون
.
ميزان اسانس دانه
نتايج بدست آمده از جدول تجزيه واريانس، بيانگر آن بود
كه تأثير هر دو عامل به تنهايي و اثر متقابل دو عامل رقم و تيمار
كودي در سطح احتمال يك درصد بر ميزان اسانس در دانه
معنيدار گرديد . مقايسه ميانگين اثر متقابل بين رقم و
0/ تيمار كودي نشان داد كه بيشترين ميزان اسانس دانه ( 79
درصد) مربوط به سطح كودي ( 100 درصد ورميكمپوست) در
رقم اصفهاني بود و كمترين ميزان اسانس در تيمار شاهد (بدون
.( 0 درصد) حاصل شد (شكل 3 / كود) در رقم ورامين ( 13
ورميكمپوست، ميتواند سبب بهبود فعاليت باكتريها و ساير
ميكروارگانيزمها گردد و موجبات حلاليت عناصر معدني و
دسترسي گياه را فراهم آورد (گالن، 2004 ). با مصرف مقادير اين
كود درصد اسانس افزايش پيدا ميكند، زيرا ضمن افزايش
عملكرد، تعادل بين توليد متابوليتهاي اوليه و ثانويه حفظ مي-
گردد. در همين زمينه در پژوهشي روي انيسون گزارش شد كه
كاربرد 5 تن كود ورميكمپوست در هكتار، موجب افزايش بارز
ميزان اسانس دانه اين گياه شد (درزي و همكاران، 1391 ). انوار
و همكاران ( 2009 ) نشان دادند كه مصرف 5 تن ورميكمپوست
همراه با كود شيميايي برتري محسوسي از نظر ميزان اسانس
نسبت به شاهد داشت. آنها اظهار داشتند كه افزودن ورمي-
كمپوست به خاك نه تنها فراهمي عناصر غذايي مورد نياز گياه را
افزايش داده است، بلكه با بهبود شرايط فيزيكي و فرآيندهاي
حياتي خاك ضمن ايجاد يك بستر مناسب براي رشد ريشه،
موجبات افزايش دسترسي به عناصر معدني و در نهايت بهبود
ميزان اسانس را نيز فراهم آورده است. همچنين نتايج تحقيقات
ديگر نيز حاكي از افزايش ميزان اسانس و بهبود كيفيت اسانس)
در بابونه رومي در اثر كاربرد ورميكمپوست بوده است (لويك و
.( پانك ، 2010
عملكرد اسانس
در تجزيه واريانس عملكرد اسانس مشخص شد عوامل
تيمار كودي و اثر متقابل رقم و تيمار كودي داراي اثر معنيدار در
سطح يك درصد و تاثير رقم بر اين صفت غير معنيدار بود
. مقايسه ميانگين اثر متقابل رقم و تيمار كودي نشان
17 كيلوگرم در هكتار) / ميدهد كه بيشترين عملكرد اسانس ( 05
33/ 66 درصد ورميكمپوست و 3 / به اثر متقابل تيمار كودي ( 6
1/ درصد اوره) در رقم ورامين بود و كمترين عملكرد اسانس ( 21
كيلوگرم در هكتار) مربوط به شاهد ( بدون كود) در رقم
اصفهاني بود . عملكرد دانه در كاربرد توأم ورمي-
كمپوست و كود نيتروژن افزايش يافت. سبزينگي گياهان به دليل
وجود ورميكمپوست و فراهم كردن مناسب و متناسب نيتروژن
و ديگر عناصر پرمصرف و ريزمغذي در بهترين حالت نسبت به
تيمارهاي كودي با نسبتهاي ديگر ميباشد. از آنجا كه
متابوليتهاي ثانويه از توليدات جانبي فتوسنتز ميباشند، بنابراين
مقدار توليد متابوليتهاي ثانويه در اين گياه بالا رفته و بالاترين
حجم توليدي اسانس را به خود اختصاص ميدهند (كاپلان و
همكارن، 2009 ). به نظر ميرسد كه در اثر افزودن ورمي-
كمپوست به خاك نه تنها در دسترس بودن عناصر غذايي مورد
نياز گياه (به ويژه نيتروژن) افزايش پيدا كرده بلكه ورميكمپوست
با بهبود شرايط فيزيكي و فرآيندهاي حياتي خاك ضمن ايجاد
يك بستر مناسب براي رشد ريشه باعث افزايش توليد ماده
خشك، عملكرد دانه و درصد اسانس گرديد كه در نهايت سبب
بهبود عملكرد اسانس نيز شد. نتايج بدست آمده از اين تحقيق
مبني بر افزايش درصد اسانس در راستاي كاربرد ورميكمپوست
با نتايج محققان ديگر بر روي بابونه رومي و ريحان مطابقت دارد
(لويك و پانك ، 2010 ; انور و همكاران، 2009 ). در بررسي كه
غلامي و همكاران ( 1391 ) بر روي آويشن باغي انجام دادند
كاربرد 6 تن در هكتار ورميكمپوست بيشترين عملكرد اسانس
بدست آمد. روريچت و همكاران ( 2009 ) گزارش كردند كه
عملكرد سرشاخه و عملكرد اسانس گياه مريم گلي با افزايش
مقدار ورميكمپوست تا 5 يا 10 تن در هكتار افزايش پيدا كرد.
محتوي لينالول (درصد)
اصفهاني تيمارهاي كودي ورامين
به ترتيب شاهد، 100 درصد اوره، ورميكمپوست : b تا 4 b شكل 6- مقايسه ميانگينهاي اثر تيمارهاي رقم و كود بر محتوي لينالول دانه شويد. ( 0
33 درصد اوره و 100 درصد ورميكمپوست). ستونهاي با حروف مشابه بر اساس / 66 درصد و 3 / 66 درصد اوره، ورميكمپوست 6 / 33/3 درصد و 6
در سطح احتمال يك پنج تفاوت معنيداري ندارند. LSD آزمون
محتوي د كارون و لينالول
نتايج ارائه شده در جدول تجزيه واريانس درصد د كارون
و لينالول حاكي از تأثير معنيدار اثر متقابل تيمار كودي و رقم در
سطح احتمال يك درصد بود (جدول 3). بيشترين ميزان د
91 درصد) مربوط به رقم اصفهاني در تيمار كودي / كارون ( 49
83 درصد) / 100 درصد ورميكمپوست و كمترين ميزان ( 05
.( مربوط به تيمار كودي شاهد در رقم ورامين بود
همچنين در مورد محتوي لينالول، نتايج مقايسه ميانگينها نشان
2 درصد) مربوط به اثر متقابل / داد كه بيشترين ميزان لينالول ( 61
رقم اصفهاني در تيمار كودي 100 درصد ورميكمپوست و كم-
0 درصد) مربوط به تيمار شاهد در رقم / ترين ميزان ( 915
اصفهاني اختصاص يافت (شكل 6). بهبود ميزان لينالول و د
كارون (از تركيبات تعيين كنندة كيفيت اسانس در گياه دارويي
شويد) در تيمار كاربرد 100 درصد ورميكمپوست، بهدليل بهبود
فعاليتهاي ميكروبي مفيد در خاك و فراهم نمودن مطلوب
عناصر ماكرو و ميكرو باعث بهبود تشكيل اين تركيبات در گياه
شد (رضايي نژاد و همكاران، 1389 ). در همين زمينه در
پژوهشي روي گياه ريحان نشان داده شد كه كاربرد 5 تن ورمي-
كمپوست موجب بهبود كيفيت اسانس، يعني لينالول و متيل-
.( كاويكول موجود در اسانس شد (انور و همكاران، 2009
محققين گزارش نمودند ورميكمپوست غني از عناصر غذايي
پرمصرف و كممصرف بوده و با آزادسازي تدريجي عناصر
غذايي كه متناسب با مرحله رشدي گياه ميباشد باعث افزايش
محتوي تركيبهايي مانند لينالول و ژرانيلاستات در گياه گشنيز
.( شد (غلامي و همكاران، 1392
نتيجه گيري
اين بررسي نشان داد كه عملكرد و تركيبات اسانس گياه
شويد به طور معنيداري تحت تاثير تيمارهاي كودي قرار
گرفتند. نتايج بدست آمده از سطوح كودي نشان داد سطح
33 درصد اوره / 66 درصد ورميكمپوست و 3 / كودي 6
بهترين نتيجه را در بين ساير تيمار كودي در تمامي صفات
مربوط به عملكرد و اجزاي عملكرد نشان داد. به نظر مي –
رسد كه تلفيق ورميكمپوست و كود نيتروژن با تاثير بر
برخي از خصوصيات فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي خاك
باعث بهبود شرايط رشد گياه شويد شد. تاثير دو رقم ورامين
و اصفهاني بر كليه صفات به غير از درصد اسانس معني دار
نشد. اختلاف دو رقم در صفت درصد اسانس ميتواند به
دليل اختلاف ژنتيكي و استفاده كمتر از عوامل محيطي
همچون نور، دما، رطوبت و ارتفاع باشد. بيشترين تركيبات
اسانس با كاربرد 100 درصد ورميكمپوست بهدست آمد. د-
كارون به دليل ارزش اقتصادي و كاربرد آن در صنايع
دارويي، غذايي و بهداشتي از اهميت ويژه اي برخوردار
است، پس بايد در انتخاب نهادههاي مختلف توليد دقت
لازم را به عمل آورد. در يك جمع بندي كلي نتايج اين
تحقيق مبين جايگزيني بخشي از كودهاي شيميايي نيتروژنه
با استفاده از ورميكمپوست در زراعت گياهان دارويي مي –
باشد. از آنجايي كه تركيبات موجود در گياهان دارويي از
جمله شويد به منظور ساخت داروها استفاده ميگردد و در
ارتباط مستقيم با سلامت انسان ميباشد لذا كاربرد كودهاي
آلي در توليد گياهان دارويي ميتواند ب ه سلامت انسان و
جامعه كمك كند.
منبع : دانشگاه ازاد اسلامی واحد ارسنجان
کود مناسب رشد و عناصر ریز مغذی ( میکرو )
مشخصات کود های میکرو
یکی از صدها خدمات مجموعه ی بزرگ پارادایس تهیه و بسته بندی بهترین نوع کودهای میکرو می باشد ، که تهیه نمودن آن برای شما دوستان عزیز به علت سنگین بودن وزن بسته های آن (25 کیلوگرم ) هزینه بر و گاهی اوقات غیرممکن است .
میکرو المنت ها یا عناصر یا عناصر کم مصرف ( ریز مغذی ها ) مانند :
آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بور ، مولیبدن و کلر گیاهان مختلف برحسب نیاز و با توجه به نتایج آزمایشات خاک و برگ به کود های فوق نیازمند خواهند بود . ادامه مطالب کلیک کنید .
جایگاه میکروالمنت در تولیدات کشاورزی :
با وجود این که گیاهان به شکل واضحی به کود های ماکروالمنت ها نیازمندند ، اما کودهای میکروالمنت یا ریز مغذی ها علی رغم نیاز کم گیاهان جایگاه ویژه ای در تولیدات کشاورزی دارند لذا از آنها به عناصر خرد با تاثیرات مکان یاد میشود.
کود مناسب رشد و عناصر درشت مغذی ( ماکرو)
مشخصات کود های ماکرو
در این قسمت از بانک اطلاعاتی مجموعه ی پارادایس نظر شما را به توضیحاتی هر چند مختصر توسط متخصصان این مجموعه در رشته ی کشاورزی و کود شناسی در رابطه با کود های ماکرو بستته بندی شده توسط این مجموعه جلب می نماییم .
معرفی عناصر کود ماکرو :
کودهای ماکرو موضوع بحث ما را تشکیل می دهند این کودها از مجموع سه عنصر : ازت ، فسفر و پتاسیم به نسبت های مختلف و متناسب با زمانبندی رشد و باروری گیاه تشکیل میشود .
حال برای درک هرچه بیشتر تاثیر این کودها نظر شما را به تاثیر هر یک از این عناصر به تنهایی بر روی گیاهان و درختان جلب می نماییم : جهت مطالعه ادامه مطالب کلیک کنید .
کود مناسب تقویت محصول و گلدهی ( پتاس بالا )
تغذیه گیاهان شامل چندین مرحله می باشد، مرحله رویشی ، نمو و گلدهی، گیاهان برای رشد به ازت برای ریشه دهی و شروع سوخت و ساز و پتاسیم مسئول خیلی از وقایع فیزیولوژیک گیاه می باشد. گیاهی که وارد فاز گلدهی نمی شود، به خاطر رشد رویشی ناشی از مصرف کود ازته یا ضعف عمومی گیاه می باشد. فاز رویشی ناشی از استفاده از ازت باعث آبدار شدن بافت گیاه شده و نسبت C/N را کمتر یا به زبان ساده پوست به گوشت را بیشتر میکند، و همین عامل باعث می شود گیاه شما بزرگ و قوی شده ولی به شما گل نمی دهد ! با دادن کودهای گلدهی میزان گوشت را بیشتر کرده و از شیره گیاهی کاسته می شود. همین امر موجب افزایش گلدهی در همه گیاهان می شود. برای افزایش کیفیت گلها باید هنگام اتمام عمر گل ، غنچه های خشک شده رو از ته بچینید ، تا انرژی گل روی تولید بذر متمرکز نشود ! همینطور برای افزایش کیفیت گلدهی باید از مکمل های غذایی استفاده نمود ، از آنجایی که جذب مواد غذایی و کودهای شیمیایی تابع اسیدیته ی خاک می باشد و درصورت بالاتر رفتن اسیدیته خاک از 7 ، برخی از مواد غذایی قابلیت جذب خود را از دست می دهند جهت کسب اطلاعات بیشتر و طرح سوال کلیک کنید .
جهت خرید انواع محصولات کشاورزی اعم از کود ، سم و اقلام کلیک کنید .
